Tο Μάθημα (The Lesson/Urok) ελληνοβουλγαρικής παραγωγής είναι η ταινία, που θα μας απασχολήσει σήμερα. Πρόκειται για μία ταινία σκηνοθετημένη από τους Πέτρα Βαλτσάβοφ και Κριστίνα Γκρόζεβα, που έχει κερδίσει πολλά διεθνή Φεστιβαλικά βραβεία (Ρότερνταμ, Γκέτεμποργκ, Σαν Σεμπαστιάν, Τόκυο). Στη Θεσσαλονίκη, τον περασμένο Νοέμβριο κέρδισε μάλιστα τον Χάλκινο Αλέξανδρο Πρωτοτυπίας και Καινοτομίας και το βραβείο καλύτερου σεναρίου, ενώ μετείχε στην τελική τριάδα των βραβείων LUX του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου, μαζί με το Mustang και το Mediterranea.
Τα γεγονότα διαδραματίζονται στην γειτονική Βουλγαρία. Η Ναντέτζα είναι μία δασκάλα αγγλικών σε δημοτικό σχολείο. Αγάπα τα παιδιά και πρόθεσή της είναι να τους μεταλαμπαδεύσει τις αξίες και τα ιδανικά της, πέρα από τα γράμματα. Με αφορμή ένα θέμα κλοπής στην τάξη της, ξεκινά ο μαραθώνιος της ταινίας. Ψάχνει να βρει τον ένοχο, του δίνει την ευκαιρία να το παραδεχθεί, όχι για τον ψέξει, αλλά για τον συγχωρέσει συλλογικά όλη η τάξη και να λυτρωθεί στα μάτια των συμμαθητών του. Σε προσωπικό επίπεδο είναι μητέρα ενός παιδιού τεσσάρων ετών κι ο τεμπέλης σύζυγός της κάνει ό,τι μπορεί για να καταστρέψει τη ζωή τους. Έρχεται ξαφνικά το κατασχετήριο, αλλάζει άρδην η ζωή τους. Η πρωταγωνίστριά μας ψάχνει σανίδα σωτηρίας στον πατέρα της, οι πόρτες είναι ερμητικά κλειστές. Παίρνει την τύχη στα χέρια της, συναλάσσεται με τοκογλύφους. Η αποπληρωμή ωστόσο είναι αδύνατη, καθώς οι τόκοι είναι δυσβάσταχτοι. Τα αδιέξοδα επιτείνονται, τόσο το ηθικό στο σχολείο, όσο κι αυτό της επιβίωσης στην αδυσώπητη καθημερινότητά της. Φτάνει σε σημείο να απειληθεί η ζωή του παιδιού της. Κάτι από Ελλάδα θυμίζουν όλα αυτά. Πλέον δεν υπάρχει λογική, λειτουργεί με βάση το αίσθημα της επιβίωσης. Ένας φιλήσυχος, νομοταγής πολίτης χάνει τον έλεγχο και ψάχνει λύσεις εν μέσω ατελέσφορων καταστάσεων. Καταλήγει δέσμιος των προβλημάτων του και συνένοχος στα εγκλήματα της κοινωνίας. Καταλήγει να αποτελεί μέρος ενός φαύλου κύκλου, που είναι άγνωστο πότε και που θα σταματήσει.
Η ερμηνεία της Margarita Gosheva είναι συγκλονιστική. Ζει την ταινία κι ας έχει δίπλα της απλούς πολίτες κι όχι επαγγελματίες ηθοποιούς. Στα κοντινά της πλάνα νομίζω πως θα εκραγεί και θα μας φανερωθεί ο εσωτερικός της κόσμος, οι σκέψεις της, η ασφυκτική πίεση που νιώθει. Κι αν το φιλμ ξεκίνησε με την δασκάλα μας να προσπαθεί να δώσει ένα μάθημα ηθικής στους μαθητές της, τελειώνει με τη ζωή να της δίνει ένα σκληρό μάθημα. Παιχνίδι εξουσίας, είτε είσαι ο δάσκαλος, ο άντρας, ο τοκογλύφος ή οι τράπεζες. Ο δυνατός έχει το πανό χέρι. Η Νάντε όμως έδωσε ένα μάθημα θάρρους, αποφασιστικότητας κι απαντήσεων σε μία χρεοκοπημένη από αξίες κοινωνία!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου