59o Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης (προτάσεις ταινιών μέρος πρώτο)

Η ώρα που περιμέναμε όλοι οι σινεφίλ από τον Μάρτιο έφτασε. Το 59ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης ξεκινάει και σας περιμένει όλους, να γίνεται κομμάτι της γιορτής του Σινεμά. Όπως κάθε χρόνο, οι ταινίες χωρίζονται σε ενότητες. Έχουμε το Διεθνές Διαγωνιστικό, που φέτος βασίζεται στην Ρωμαϊκή Ευσπλαχνία, ένα λησμονημένο, ωστόσο συγκλονιστικό θέμα, τους Ανοιχτούς Ορίζοντες, τη ραχοκοκαλιά του Φεστιβάλ, όπως ανέφερε στη συνέντευξη τύπου, ο καλλιτεχνικός διευθυντής, Ορέστης Ανδρεαδάκης, το " Ματιές στα Βαλκάνια ", που επιμελείται ο Δημήτρης Κερκινός, ταινίες εκτός Διαγωνιστικού, Ειδικές Προβολες, Αφιερώματα, Virtual Reality και φυσικά ένα εκτεταμένο αφιέρωμα στον ελληνικό Κινηματογράφο και το queer ελληνικό Σινεμά. 164 ταινίες μεγάλου μήκους θα προβληθούν κι έχουν ως στόχο να φέρουν πιο κοντά λαούς, ανθρώπους, κουλτούρες. Εμείς όπως κάθε χρόνο ετοιμάσαμε τις προτάσεις μας και θα τις παραθέσουμε σε δύο μέρη.

Πέμπτη 1 Νοεμβρίου: Πρώτη ημέρα. Από νωρίς το πρωί πανικός στα εκδοτήρια. Η πλατεία Αριστοτέλους γεμίζει κόσμο. Η καρδιά της πόλης χτυπάει για τον Κινηματογράφο. Άνθρωποι κάθε ηλικίας αδημονούν, τους εξιτάρει, έστω μία προβολή στην Μεγάλη Οθόνη. Ταινία έναρξης το Shoplifters του Ιάπωνα, Χιροκάζου Κόρε-Έντα, με την είσοδο να επιτρέπεται μόνο με προσκλήσεις. Ακολουθεί το πάρτυ έναρξης, στην Αποθήκη Γ΄στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης.

Ουσιαστικά από την Παρασκευή 2 Νοεμβρίου ξεκινάει το πρόγραμμα προβολών. Πρώτη στάση στις 12:30 στην αίθουσα Μαρκετάκη για την ταινία, " Σκουριά " από τη Βραζιλία. Μία ταινία για τον φόβο, την ανασφάλεια, την ενηλικίωση και τον μισογυνισμό της εποχής των κοινωνικών δικτύων, όπου η έκθεση του εαυτού θολώνει τα σύνορα ανάμεσα στο δημόσιο και το ιδιωτικό. Κι από εκεί μεταφέρομαστε στην κεντρική αίθουσα του Ολύμπιον στις 15:00 για τον Πύργο τους Ματς Γκρόρουντ. Ένα πανέμορφο animation για τις ρίζες της μνήμης, που μας δένουν σ΄έναν τόπο και για τα φτερά της φαντασίας, που μας ταξιδεύουν πέρα απ΄αυτόν. Η βραδιά κλείνει με τη " Δύση του Ηλίου " (20:00 Oλύμπιον). Ο Λάζλο Νέμες επιστρέφει στη Θεσσαλονίκη, μετά τον Γιο του Σαούλ, με πρωταγωνίστρια μία γυναίκα αυτήν τη φορά. Ακολουθούμε την Ίρις στον λαβύρινθο του οικογενειακού της παρελθόντος και παράλληλα ξετυλίγεται μπροστά μας όλη η ιστορία του 20ου αιώνα.

Το πρώτο Σαββατοκύριακο γίνεται πραγματικά πανικός και μία μία οι προβολές γίνονται Sold out. Ας ξεκινήσουμε από το Σάββατο. Στα πλαίσια του αφιερώματος στον Ισπανό, Χάιμες Ροσάλες θα παρακολουθήσουμε το νέο του φιλμ, " Το μυστικό της Πέτρα ".  Μία ταινία, που με τα λόγια του δημιουργού της, απηχεί τον Αριστοτέλη, " Τα πάντα πρέπει να είναι αναπάντεχα και απαραίτητα ", τόσο στη ζωή, όσο και στην απομίμησή μας.  Και στη συνέχεια (20:30) το Roma του Αλφόνσο Κουαρόν. Χρύσος Λέοντας στη Βενετία, παραχώρηση της Netflix για μία και μόνο προβολή κι ειδικά γι΄αυτήν βελτιώθηκε το ηχητικό σύστημα στο Ολύμπιον. Ένας ύμνος αγάπης για τις γυναίκες, που τον μεγάλωσαν. Και για τους βραδινούς (23:30 Φρ.Λιάππα), το " Εμείς "- Ρενέ Έλνερ. Ένα δείγμα σύγχρονης ηθογραφίας για μία γενιά, που ενέδωσε πολύ νωρίς στον κυνισμό, μαθαίνοντας παράλληλα να μιλάνε σε πρώτο πληθυντικό πρόσωπο.

Την Κυριακή 4 Νοεμβρίου στις 15:30 ξεκινάμε από την Αίθουσα Σταύρος Τορνές, " Το Τελ Αβίβ φλέγεται " του Σαμέ Ζοαμπί. Μία στοχαστική κωμωδία για τη φορτισμένη, σύνθετη πραγματικότητα της Μέσης Ανατολής. " Για να γελάσεις πραγματικά πρέπει να μπορείς να εκφράσεις τον πόνο σου και να παίξεις μαζί του ". Συνέχεια, στις 20:15 στην ίδια αίθουσα, με το " Αδιαφορώ αν καταγράφουμε την ιστορία ως βάρβαροι "-Ράντου Ζούντε την επίσημη πρόταση της Ρουμανίας για το Oscar Ξενόγλωσσης ταινίας, συμπαραγωγή πολλών χωρών. Τέλος στις 23:00, " Επινοημένη Γη ": Queer Λιοντάρι στο τελευταία Φεστιβάλ της Βενετίας. Μία πρωτεύουσα, που βουλιάζει από την πληθυσμιακή έκρηξη, τη βία και τη φτώχεια. Ο Χοσέ είναι 19 ετών. Ποιο είναι το δίλημμα πού έχει να αντιμετωπίσει;

Ξεκίνημα νέας εβδομάδας, αρχή από το Ολύμπιον στις 15:30, Σοφία-Μεριέμ Μπενμπαρέκ. Μεταφερόμαστε στην Καζαμπλάνκα, πρωτεύουσα του Μαρόκου με τις μεγάλες αντιθέσεις ανάμεσα στις κοινωνικές ομάδες. Ένα απρόσμενο σκηνοθετικό ντεμπούτο που διακρίθηκε με το Βραβείο σεναρίο στο τμήμα, " Ένα κάποιο βλέμμα " του Φεστιβάλ των Καννών. Κι από εκεί στο " Τouch me not " της Αντίνα Πιντιλίε (Τόνια Μαρκετάκη 20:30). Η Χρυσή Άρκτος του Βερολίνου στη Θεσσαλονίκη. Μία καλλιτεχνική έρευνα για την ανθρώπινη λαχτάρα κι αδυναμία για επαφή. Για κλείσιμο διπλή πρόταση, είτε το " Μην αφήσεις Ίχνη " στο Ολύμπιον στις 23:00, που θυμίζει ντοκιμαντέρ, είτε το γιαπωνέζικο animation, " Ταξιδιώτης στη Βία " (23:30 T.Μαρκετάκη).

Το πρώτο μέρος του αφιερώματος μας κλείνει με την Τρίτη 6 του Νοέμβρη. Φτάνουμε σιγά σιγά στα μισά. Ο Ένοχος (20:30) του Γκούσταφ Μέλερ από τη Δανία. Ένα καθηλωτικό θρίλερ, που ανανεώνει συναρπαστικά τη σκανδιναβική παράδοση. Μία ανατριχιαστική διείσδυση στα άδυτα ενός χαρακτήρα. Την ίδια ώρα (20:00) προβάλλεται για μία και μοναδική προβολή, το " Γυναίκα σε πόλεμο "-Μπένεντικτ Έρλινγκσον, υποψήφια για το Βραβείο LUX του ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Μεταφερόματε νοερά στην Ισλανδία. Μία ανέλπιστη, ιδιόρρυθμη και συναρπαστική εποποιία για την άνιση μάχη ανάμεσα σε μία γυναίκα που δεν συμμορφώνεται σε προκαθορισμένους κοινωνικούς ρόλους. Και στις 23:00 Ολύμπιον, " Κάθε χίλια χρόνια " της Ναόμε Καουάσε. Ένα μοναδικό κινηματογραφικό  μεταφυσικό όραμα από την πιο σημαντική σκηνοθέτιδα της Άπω Ανατολής.

Loro

Το σινεμά του 48χρονου, Πάολο Σορεντίνο έχει τους δικούς του κώδικες. Δυσκολεύεσαι να δεις την πρώτη του ταινία, αλλά αν κάνεις τον κόπο να εμβαθύνεις, ερωτεύεσαι την κινηματογραφική του δεινότητα. O Nαπολιτάνος σκηνοθέτης δημιουργεί ένα σαφές κοινωνικοπολιτικό σχόλιο για τότε, αλλά κυρίως για το σήμερα, μέσα από την αυτοβιογραφία του Μπερλουσκόνι, που πραγματικά είναι μόνο η αφορμή για να παρακολουθήσει κάποιος τη νέα του ταινία.

Ιταλία, μία μίνι ανασκόπηση από το 2006 εώς το 2011, που στην πραγματικότητα αγγίζει το σήμερα, καθώς οι συνέπειες εκείνης της εποχής, έχουν οδηγήσει τη γειτονική χώρα σε βαθιά κρίση, με τη χρεοκοπία να μη μοιάζει μακρινό σενάριο, την ώρα που ολοένα αυξανόμενο ρεύμα προσφύγων φτάνει στα παράλιά της κι οι δυσκολίες διαχείρισης της κατάστασης εντείνονται. Πολλά κοινά με την Ελλάδα, όπως εύκολα κατανοείτε με την περιγράφη, απλά τα γεγονότα χτύπησαν πρώτα εμάς χρονικά.

Προσπαθώ να αποκρυπτογραφήσω τον τίτλο. " Εκείνοι ή αυτοί ", ποιοι είναι άραγε; Αυτοί που μας οδήγησαν εδώ που είναι η Ευρώπη σήμερα ή μήπως όλοι εμείς, που εξαπατηθήκαμε, κάναμε όνειρα απατηλά και μας τύφλωσε για ένα μεγάλο διάστημα η τεχνητή ευμάρεια, που όμως κράτησε για λίγο. Και τι άφησαν πίσω τους όλα αυτά. Μία κενότητα ... Θέλετε οικονομική, θέλετε σε αξίες και πιστεύω. Ο σκηνοθέτης εδώ δίνει την απάντησή του και θεωρεί, πως μόνο ο πολιτισμός μπορεί να μας σώσει από το ναυάγιο.

Το Loro, αποτελεί μία ταινία, που στους κινηματογράφους της Ιταλίας, παίχτηκε ως δύο. Το πρώτο μέρος με τον Σέρτζιο Μάρα να κυριαρχεί στο φόντο με τα " κορίτσια " και τα ξέφρενα πάρτυ του και το δεύτερο χτισμένο πάνω στον Σίλβιο Μπερλουσκόνι, τον οποίο υποδύεται, ο πάντα στιβαρός, Τόνι Σερβίλο. Η σύνδεση γίνεται με ένα τατουάζ. " Ο αλτρουϊσμός είναι ο καλύτερος τρόπος να είσαι εγωιστής ". Η διαπλοκή, οι εξυπηρετήσεις, τα συμφέροντα, ο έλεγχος των Μέσων, πράγματα γνώριμα σε εμάς, βλέπουμε, πως δεν είναι προνόμια, μόνο του δικού μας λαού.

Στα θετικά η μουσική του Μαρτσινέλι. Παίρνει ρυθμό η ταινία και σε ταξιδεύει. Όταν μάλιστα διαρκεί τόσο πολύ, μάλλον είναι απαραίτητη η συνδρομή της. Εξαιρετική κι η φωτογραφία του Lucci Bigazzi. Και κάπου εκεί, η φύση, το ανώτερο έρχεται να μας προειδοποιήσει, ίσως για τελευταία φορά. Η ματαιοδοξία τείνει να εξελιχθεί σε έναν εφιάλτη. " Η ζωή είναι δύσκολη όταν δε ξέρεις πως να κινηθείς, όταν το παιχνίδι τελειώσει θα εμφανιστεί ένας καθρέφτης και θα θέλεις να κρυφτείς ".

Κι όμως ο Σορεντίνο, δε θέλει να μείνει τα γεγονότα του τότε. Από την αρχή θέτει το σύμβολο αγνότητας, τον αμνό στην πλοκή και μας ετοιμάζει ένα grand finale για το τώρα. Πάντα υπάρχουν απομεινάρια ανθρωπιάς. Η αγάπη άλλωστε, όπως ακούγεται βρίσκεται στις λεπτομέρειες. Ελπίδα υπάρχει. Αυτός που κείτεται πάνω σε ένα βουνό από σκουπίδια, πρέπει να σηκωθεί και να κυριαρχήσει. Αυτό είναι η Ευρώπη κι όχι οι αποσβολωμένοι που έχουν κάτσει γύρω του, έχοντας αποδεχθεί τη μοίρα τους και περιμένουν απλά το μοιραίο.

Cold War

Σε μία κινηματογραφική χρονιά παρακολουθείς πολλές ταινίες. Λίγες απ΄αυτές όμως θα μείνουν χαραγμένες βαθιά μέσα σου για πάντα. Ο Πάβελ Παβλικόφσκι, Βραβείο Σκηνοθεσίας στις Κάννες, στα 61 του χρόνια επιστρέφει στη γνώριμη για τον ίδιο Θεσσαλονίκη, αφού το 2000, κατέκτησε τον Χρυσό Αλέξανδρο, με το " Τελευταίο Καταφύγιο ". Μετά την Ιda, Οscar ξενόγλωσσης ταινίας το 2013, συνεχίζει σε ασπρόμαυρο φόντο, με εξαιρετική αισθητική και πετυχαίνει να καθηλώσει τους σινεφίλ.

1949 ... Ο Β΄Παγκόσμιος Πόλεμος έχει ολοκληρωθεί. Επικρατεί ισορροπία τρόμου. Μεταφερόμαστε στην Κομμουνιστική Πολωνία, η οποία προσπαθεί να επουλώσει τα τραύματά της, μετά τις θηριωδίες των Γερμανών κατακτητών. Στροφή στον Πολιτισμό, μετά τη δίνη του πολέμου. Ο Βίκτορ καλείται να ταξιδέψει στην επαρχία και με τους συνεργάτες του να επιλέξει αξιόλογους νέους, που θα στελεχώσουν μία ομάδα, που θα ταξιδέψει σε όλη την Ευρώπη, προάγοντας το μοντέλο. Βάση τους η παράδοση, τα ήθη και τα έθιμα. Εκεί γνωρίζει την Ζούλα ...

To ταξίδι στο όνειρο ξεκινά. Από τη μία μεταφερόμαστε νοερά στην εποχή του Ψυχρού Πολέμου κι από την άλλη γινόμαστε μάρτυρες των γεγονότων μίας σχέσης, που δένει με την αντίστοιχη εποχή. Πάντα σε γκρίζο φόντο, με τον Βίκτορ συνεχώς να καπνίζει, σε μία διαρκή ένταση. Μαζί, χώρια και ξανά μαζί. Τους ενώνει το πάθος, ο έρωτας, η αγάπη (" Η αγάπη είναι αγάπη ") κι ας τους χωρίζουν πολλά. Τα πρόσωπά τους είναι σκυθρωπά, δείγμα του τι έχει αφήσει πίσω της, η προηγούμενη επίπονη περίοδος.

Μεγάλο μερίδιο στην επιτυχία έχουν οι δύο πρωταγωνιστές. Ο Τόμας Κοτ κι η Τζοάνα Κούλινγκ, που γνωρίσαμε στο Ida. Eιδικά η δεύτερη είναι σαγηνευτική. Μαζί τους η εξαιρετική φωτογραφία, οι εναλλαγές, η θέση της κάμερας και το επιτηδευμένο μοντάζ. Με αφηγηματική οικονομία κόβει και ράβει υποδειγματικά τα γεγονότα, ώστε να αποδώσει ένα διάστημα δεκαπέντε ετών, συνεχών ανατροπών κι επασυνδέσεων. " Ο χρόνος δεν μετράει όταν αγαπάς ".

Προσωπικά, παρακολουθώντας την ταινία σε κάποιο σημείο της, στο μυαλό μου ήρθαν, " Τα φτερά του Έρωτα " του Βιμ Βέντερς. Ένα πολυεπίπεδο αριστούργημα κι εδώ που συνδέει την ιστορία, την κοινωνική πραγματικότητα, τον λυρισμό, την ποίηση, το love story και φυσικά την μουσική (" η μάνα μου δεν με αφήνει να τον αγαπώ") κι όλα αυτά συμπλέκονται κι αλληλεπιδρούν με τέτοιον τρόπο, που ο θεατής τα θεωρεί όλα τους αναπόσταστο κομμάτι της πλοκής.

Η τελική απόφαση μοιάζει μονόδρομος, σαν μία άλλη λύτρωση της ψυχής. Μαζί μέχρι το τέλος, μέχρι τον θάνατο, θα αποδράσουν και θα πάνε απέναντι εκεί, που ενδεχομένως η θέα να είναι καλύτερη ... Κανείς μας δεν το ξέρει. Πού κρύβεται άραγε η αληθινή ευτυχία; Η μαγεία του Κινηματογράφου μας δίνει απαντήσεις, σε ένα " γερό χαστούκι ", που πρέπει να δείτε στην μεγάλη οθόνη. Μία ιδανική σε όλα της, φεστιβαλική ταινία ...

The Charmer

To σκηνοθετικό ντεμπούτο του Μιλάντ Αλαμί έφτασε στη Θεσσαλονίκη, μετά από μεγάλη περιπλάνηση σε Φεστιβάλ του εξωτερικού κι αρκετές διακρίσεις. Τελευταία στάση η Αθήνα κι οι Νύχτες Πρεμιέρας. Ιρανός, που γεννήθηκε στη Σουηδία και ζει στη Δανία δημιουργεί ένα σύνθετο δράμα για το πολύκροτο ζήτημα του μεταναστευτικού στην εποχή μας.

Βρισκόμαστε στην Κοπεγχάγη, ένας οικονομικός μετανάστης, περίπου στα 30 ψάχνει τη δική του Ιθάκη στον Δυτικό κόσμό. Τα πρωινά δουλεύει ως εργάτης, για να εξασφαλίζει τα προς το ζην και το βράδυ τριγυρνάει καλοντυμένος στα μπαρ, προκειμένου να βρει το διαβατήριο παραμονής του. Η γραφειοκρατία κι οι αρχές αδυσώπητες. Ο τρόμος της απέλασης τον στοιχειώνει. Ξαφνικά, ένα βράδυ στη ζωή του έρχεται η Σάρα, που στα 26(!) της ζει ακόμα με την μητέρα της. Ομοεθνής του. Θα αλλάξει άραγε ριζικά η μοίρα του αυτή η γνωριμία;

Παράλληλα γίνεται η σύνδεση, με την πρώτη σκηνή της ταινίας. Μία κοπέλα πηδά από το μπαλκόνι, όπως ακριβώς στο Miss Violence του Αλέξανδρου Αβρανά. Τι μπορεί να έχει συμβεί; Τι κρύβει το παρελθόν; Δύο ιστορίες διαδραματίζονται συγχρόνως. Αφήνουν ανεξίτηλα τραύματα πάνω του. Χάνει την αυτοπεποίθησή και την ισορροπία του κι οδηγείται σε ακραίες αντιδράσεις. Δεν υπάρχει κάποιος, ένας φίλος, να τον συγκρατήσει, να μοιραστεί μαζί του, τον πόνο του κι όσα περνάει.

Συνεχώς νιώθει ξένος, μόνος. " Έφερες μαζί του τον ήλιο; ". Μετά από δύο και πλέον χρόνια παραμονής στη Δανία δεν έχει κερδίσει το μεγάλο στοίχημα για τη ζωή του. Κάνει δεύτερες σκέψεις, το παλεύει, αρνείται να εγκαταλείψει. Η ηθική του έχει πάει περίπατο, στο βωμό της νομιμοποίησης της παρουσίας του στη Δύση. Σαφής αιχμή για ένα αποτυχημένο σύστημα, που χωρίζει εκ προοιμίου τους ανθρώπους σε πρώτης και δεύτερης κατηγορίας.

Με βασικό όπλο τον κοινωνικό ρεαλισμό και προαγωγούς της πλοκής, τις εξαιρετικές ερμηνείες των Αρνταλάλ Ισμαέλι και Σόχο Ραλανεντζάντ φτάνουμε σε μία κορύφωση. Μία σύγκρουση ανάμεσα στην Ανατολή και τη Δύση, που τελικά δίνει στον πρωταγωνιστή ένα γερό μάθημα. Τώρα πρέπει να κάνει ακόμα ένα restart, χωρίς εναλλακτική. Κουβαλά μαζί του ένοχα μυστικά, που πρέπει να θάψει για τα καλά στο σεντούκι των αναμνήσεων.

Όπως και το American Dream για έναν Ευρωπαίο, έτσι και το European Dream για έναν Ασιάτη κρύβει εκπλήξεις. Η μετάβαση είναι πάντα επίπονη και σίγουρα θέλει τύχη, τουλάχιστον στην αφετηρία. Ξεκινάς με την ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον, αλλά πολλές φορές τα πράγματα, δεν είναι όπως τα φαντάζεσαι. Θα προτιμήσω, τον αρχικό τίτλο, " κανείς δε ξεφεύγει από τη νύχτα ", τον θεωρώ πιο εύστοχο, για ένα όνειρο, που μάλλον έμεινε απατηλό, μέσα από συνεχείς ανατροπές.

Tι θα πει ο κόσμος

Η Σκανδιναβή σκηνοθέτης, πακιστανικής καταγωγής, Ιράμ Χακ επιστρέφει στην μεγάλη οθόνη κι η νέα της ταινία, " What Will People Say ", η οποία αποτελεί την επίσημη υποψηφιότητα της Νορβηγίας, για το Οscar ξενόγλωσσης ταινίας φέτος, προβλήθηκε στις αίθουσες της Θεσσαλονίκης. Μία σοκαριστική αυτοβιογραφική ιστορία, μάθημα για όλους μας, καθώς τέτοια φαινόμενα διαδραματίζονται καθημερινά δίπλα μας.

Η υπόθεση ξεκινάει από το Όσλο. Η 16χρονη μαθήτρια, Νίσα ακροβατεί ανάμεσα σε δύο ζωές. Από τη μία αυτή του Δυτικού Κόσμου, παρέα με τους φίλους και συμμαθητές της, από το σχολείο μέχρι τα ξέφρενα πάρτυ κι από την άλλη αυτήν του καθοσπρεπισμού της Ανατολής στο σπίτι. Την εύθραστη αυτή ισορροπία που βιώνει ως έφηβη, έρχεται να διαταράξει βίαια, κυριολεκτικά και μεταφορικά, η σύγκρουση των δύο κόσμων σε μία σκηνή. Έκτοτε το σκηνικό μεταφέρεται ...

Η τιμωρία σκληρή. Μέσα σ΄ένα βράδυ αλλάζει όλη της η ζωή κι από τα χιόνια, μεταφερόμαστε στον ήλιο της Ισλαμαμπάντ του Πακιστάν. Εντελώς διαφορετικές εκεί οι συνθήκες ζωής, οι ανέσεις κι οι δυνατότητες εξέλιξης ενός νέου ανθρώπου. Η περίοδος προσαρμογής στη νέα κουλτούρα είναι ιδιαίτερα επίπονη, καθώς ζει έντονα μία εσωτερική πάλη. Την ώρα, που πάει να ορθοποδήσει όμως και πάλι η μοίρα της φέρει άσχημο χτύπημα και βρίσκεται εκ νέου στο μάτι του κυκλώνα.

Πρόκεται για ένα σαφές κοινωνικοπολιτικό σχόλιο. Η αγάπη της οικογένειας εξελίσσεται σε μία φυλακή για τη ψυχή του νεαρού κοριτσιού. " Μάθε να συμβιβάζεσαι ". Μία πλήρης υποταγή της συνείδησης και των " θέλω ", πριν προλάβει να γευτεί τον έρωτα. Μία κλειστή κοινωνία ανθρώπων, ανδροκρατούμενη, μέσα σε έναν κόσμο προοδευτικό κι από την άλλη καταπίεση και το μη χείρον βέλτιστον στο έτερο φόντο. Παντού όμως, κυριαρχεί η διαφθορά κι η εκμετάλλευση των αδύναμων.

Καταδικασμένη σε μία αιώνια δυστυχία, καλείται να επιλέξει ανάμεσα στον θάνατο και την επαναστάση. " Δεν μπορούσες να γεννηθείς νεκρή " ... Κι όμως αντέχει, είναι αποφασίσμενη να αλλάξει το πεπρωμένο της και να διεκδικήσει το δικαίωμα στην ελευθερία και την επιλογή. Γενναία φυσιογνωμία και πολύ δυνατή ερμηνεία από την Μαρία Μοζντάχ στο ντεμπούτο της απέναντι στην κάμερα.

Η άποψη του κόσμου, του περίγυρου, πάνω από την οικογένεια. " Σίγουρα μας συζητάνε ". Η καχυποψία κυριαρχεί. Το βλέμμα του πατέρα έχει το δικό του ειδικό βάρος σε κάθε σκηνή. Από το πως τιμάει την πατρογονική παράδοση, μέχρι το τελευταίο, που αποδέχεται εν μέρει τα λάθη του κατά την ταπεινή μου άποψη. Ένα φιλμ για γερά νεύρα, ικανό να σε ταράξει, να σε συγκινήσει, να σε ταρακουνήσει και φυσικά να σε συγκινήσει ...

H μεγάλη νύχτα του Φρανσίσκο Ντε Σάνκτις

To έργο των Andrea Testa και Francisco Marquez από την Αργεντινή, ήρθε στο 57ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης το 2016, για να ταράξει τους θεατές. Η ταινία βασίζεται στο ομώνυμα μυθιστόρημα του Ουμπέρτο Κονσταντίνι, ενός γηγενή συγγραφέα, που ήταν αγωνιστής της αριστεράς στη δεκαετία του ΄70. Πρόκεται για το σκηνοθετικό τους ντεμπούτο.

Η υπόθεση διαδραματίζεται στο Μπουένος Άιρες το 1977. Η χούντα έχει πάρει την εξουσία. Η τρομοκρατία κι ο φόβος κυριαρχούν. Ο πρωταγωνιστής μας φαινομενικά είναι ένας φιλήσυχος οικογενειάρχης, που έχει συμβιβαστεί με την παρούσα κατάσταση. Την ώρα που δίνει τον αγώνα του για ανέλιξη σε επαγγελματικό επίπεδο, που θα σημάνει βελτίωση του βιοτικού του επιπέδου, ένα τηλεφώνημα έρχεται να ανασταστώσει τη ζωή του.

]

To δίλημμα είναι ηθικό πλέον κι έχει τις ρίζες του στο παρελθόν του. " Τον ύπνο αν συνεχίσεις, τη μάχη θα θρηνήσεις ". Έμμεσα μετατίθεται η ευθύνη και τον βαραίνει. Σιγά σιγά σκιαγραφείται ο ψυχικός του κόσμος. Είναι ξεκάθαρα παγιδευμένος σε ένα αδιέξοδο και τα λεπτά περνούν. Πόσο εύκολο είναι να ρισκάρει να θέσει σε κίνδυνο την οικογένειά του κι όσα με τόσο κόπο έχτισε;

Η ταινία είναι μεγάλη, καθώς σε θέτει σε ρόλο πρωταγωνιστή. Ποια απόφαση θα πάρεις; Kαι πόσο έγκαιρα; Μένει μόνο μία νύχτα. Λίγες ώρες. Κι ό,τι συμβεί, πρέπει να γίνει κάτω από άκρα μυστικότητα. Μόνος ... Ψάχνει έναν σύμμαχο να το μοιραστεί. Τίποτα ... Ένα ψυχολογικό θρίλερ, που καθήλωσε την κατάμεστη αίθουσα, χωρίς ακρότητες.

Διαβρώνεται, κοντεύει από την ένταση να χάσει τα λογικά του. Η κλεψύδρα αδειάζει. Η ανθρωπιά του μένει ζωντανή, δεν τον αφήνει να εγκαταλείψει. Η περιήγηση συνεχίζεται, η αμφιβολία κυριαρχεί ... Πού θα καταλήξει άραγε; Στα συν της ταινίας, ειδικά για ένα Φεστιβάλ η διάρκειά της, καθώς σε καμία περίπτωση δεν κουράζει. Λιτό κι ουσιαστικό περνάει το μήνυμά του.

Μία φωνή για όλη την κοινωνία, μία φωνή για όλο τον κόσμο. Μία κρίση ταυτότητας για τον καθένα μας, προ του μεγάλου μας ηθικού διλήμματος. Πόσοι ακόμα συμβιβασμοί και σιωπές χωρούν σήμερα; Σκοτάδι, νύχτα πολύ, όπως συχνά πυκνά γράφει ένας καλός φίλος. Μία ελπίδα που μένει ζωντανή στο φινάλε και περιμένει τον επόμενο ανώνυμο ήρωα-άνθρωπο.

Climax

O Γκασπάρ Νόε, ο πιο προκλητικός σκηνοθέτης του γαλλικού σινεμά, επέστρεψε στη μεγάλη οθόνη με μία πολυσυζητημένη ταινία, που έλαβε ποικίλες κριτικές, καθώς ταράζει τα λιμνάζοντα νερά και ξεπερνάει τα όρια. O Aργεντινός σκηνοθέτης, στο πέμπτο του μεγάλου μήκους φιλμ, μας παρουσιάζει πως μπορεί να εξελιχθεί ένα ξέφρενο πάρτυ, σ΄έναν ψυχεδελικό εφιάλτη, χωρίς επιστροφή. Σαφές κοινωνικό σχόλιο για μία από τις μεγαλύτερες μάστιγες της εποχής.

Μία ομάδα είκοσι χορευτών, ολοκληρώνει τις πρόβες της κι αποφασίζει να διασκεδάσει. Νοερά μεταφερόμαστε κάπου στα μέσα της δεκαετίας του 90. Τα βινύλια έτοιμα, ο Dj στις επάλξεις κι η γιορτή ξεκινάει. Ένα μπολ σαγκρία είναι το επιστέγασμα της προσπάθειας, το νέκταρ που θα τους απογειώσει και θα διώξει όλους τους ενδοιασμούς. Τι γίνεται όμως όταν η μαγιά χαλάσει; Ξαφνικά μία ποσότητα LSD είναι έτοιμη να ταράξει τα πάντα στον αέρα. Τι είναι όμως αυτό το περιβόητο LSD;

Πρόκειται φαρμακαλογικά για ένα παραισθησιογόνo. Oνομάζεται Διαιθυλαμίδιο του λυσεργικού οξέος. Πολύχρωμες ψευδαισθήσεις, διαταραχές διάθεσης, διαταραχές ύπνου κι άγχος είναι τα βασικά χαρακτηριστικά, μετά τη λήψη του. Προκαλεί ταχυκαρδία, αυξημένη αρτηριακή πίεση, αύξηση της θερμοκρασία τους σώματος, ζάλη κι εφίδρωση. Η πιο ανησυχητική όμως, ανεπιθύμητη ενέργεια είναι η απώλεια της κρίσης και η διαταραγμένη λογική. Το " άσχημο ταξίδι " μπορεί να οδηγήσει σε απρόβλεπτες συνέπειες, όπως η αυτοκτονία.

Προφανώς καταλαβαίνετε που οδηγεί όλο αυτό και τι εικόνες πέρασαν μπροστά από τα μάτια μας. Έντονες οπτικές και σωματικές παραισθήσεις. Πλήρης παροξυσμός. Μία επίγεια κόλαση. Τα λεπτά όρια που χωρίζουν την ακραία διασκέδαση από την κανιβαλισμό καταλύονται. Πότε θα τελειώσει ο εφιάλτης και τι θα αφήσει πίσω του στον πραγματικό χρόνο;

Η δυνατή μουσική επισκιάζει τα πάντα. Παίζει με τον ψυχισμό του θεατή. Προσπαθεί να ενεργοποιήσει τις αισθήσεις και τις άμυνες, αφήνοντας τη λογική για λίγο στο περιθώριο. Σκέφτεσαι την εικόνα στην αρχή και κατανοείες πως είναι το τέλος. Έχει γίνει ένας κύκλος. Μία τραγωδία, με πολυδαίδαλη δράση μέχρι το φινάλε. Ένα θρίλερ, που σε αφήνει με ένα γιατί ... Η εκτράχυνση του ανθρώπινου είδους κι ο πλήρης εξευτελισμός του.

Ειδικά στο σημείο που η κάμερα γυρίζει ανάποδα, είναι σαν να έχουμε την μετάβαση από τη ζωή στο θάνατο. Ακούγεται εκείνη την ώρα η ατάκα: " O θάνατος είναι μία εξαιρετική εμπερία ". Πόσο οξύμωρο! Ακόμα ακόμα, όταν φτάσουν στο σημείο οι δυνάμεις της αστυνομίας, η μουσική αλλάζει, το Αngie των Rolling Stones μπαίνει μαζί με το φως στο πλάνο, είναι σαν να επέρχεται η λύτρωση. Οι άνθρωποι αυτοί ήταν βυθισμένοι στα αδιέξοδά τους. Το βασανιστήριο έχει τελειώσει.

Μπορεί σκεπτόμενος σε βάθος να βρεις όλα τα παραπάνω. Μία ακραία έκφανση της τέχνης, που θέλει να θορυβήσει ολόκληρο τον κόσμο. Να τον ταράξει. Να τον μεταφέρει από το φαίνεσθαι στο είναι. Πίσω από την κουρτίνα, αφού έχουν πέσει οι τίτλοι τέλους κι έχει τραβηχτεί η κουρτίνα. Δεν παύει όμως να είναι μία πολύ ιδιαίτερη ταινία, που αν την προσεγγίσεις με βάση καθαρά αυτό που βλέπεις, ειδικά στο δεύτερο μέρος της, θα τρομάξεις και πιθανώς θα απογοητευτείς.