Road to La Paz

Το σκηνοθετικό ντεμπούτο του 38χρονου Φραντζίσκο Βαρόνε (δικό του και το σενάριο) μας επιφυλάσσει ένα πολυδιάστατο ταξίδι, από το Μπουένος Άιρες στο Λα Παζ, από την " εφηβεία " στην ενηλικίωση, από τον φόβο στην λύτρωση της ψυχής. Πρόκειται για ένα συγκινητικό road trip, με ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα και κοινωνικές προεκτάσεις, που στο περσινό Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης κέρδισε τον Αργυρό Αλέξανδρο.

Βρισκόμαστε στην Αργεντινή, μία χώρα στην οποία συναντάμε πολλά κοινά με την Ελλάδα λόγω της οικονομικής κρίσης. Ο Σεμπαστιάν είναι ένας 35άρης άνεργος, που μόλις έχει βρει σπίτι με την γυναίκα του στην πρωτεύουσα. Βιοπαλαιστής, αποφασίσει να κάνει το αυτοκίνητό του, που είναι η μοναδική κληρονομιά από τον πατέρα του, ταξί, ώστε να εξασφαλίσει τα προς το ζήν, συμβάλλοντας κι αυτός στην οικογενειακή εστία. Ένας ευχαριστημένος, ηλικιωμένος πελάτης του προτείνει ένα πολύ μακρινό ταξίδι, για το Λα Παζ της Βολιβίας. Αρχικά αρνείται. Το γεγονός, όμως, ότι η γυναίκα του μένει ξαφνικά άνεργη δεν του δίνει άλλη επιλογή από την αποδοχή της πρότασης, καθώς τα χρήματα είναι πολύ καλά.

Μέσα σ΄αυτό, θα ζήσει καταστάσεις που ποτέ δεν φαντάστηκε, θα ιχνηλατήσει άγνωστες διαδρομές κυριολεκτικά και μεταφορικά και θα αναθεωρήσει εν τέλει την κοσμοθεωρία του. Θα μείνει όμως πιστός σε κάποια θεμελιώδη πιστεύω του, όπως στην πίστη του, κατά την προσπάθεια εξισλαμισμού του από τον Χαλίλ. Όπλο του η υπομονή κι από ένα σημείο και πέρα η επιμονή για την επίτευξη του κοινού στόχου, θυσιάζοντας ακόμα και την περιουσία του, το αυτοκίνητο και την συλλογή του από cd, για να σώσει τη ζωή του συνοδοιπόρου του.

O ίδιος ο σκηνοθέτης κατά την παραμονή του στη Νύφη του Θερμαικού τόνισε, ότι επεδίωξε ένα τόσο μακρινό ταξίδι (3000 χιλιόμετρα οδικώς). Στόχος του να δείξει πως δύο τόσο διαφορετικοί άνθρωποι, μπορούν να αλληλεπιδράσουν, να δεθούν και να μάθουν πράγματα ο ένας από τον άλλον. Αυτή η εμπειρία σε ωριμάζει. Παρ΄ότι η παραγωγοί αρχικά ήταν αρνητικοί, αποδέχθηκαν την επιθυμία του Βαρόνε, με τα γυρίσματα να κρατούν τέσσερις περίπου εβδομάδες. Οι δυσκολίες πολλές παραδέχθηκε, αλλά το τελικό αποτέλεσμα, άξιζε τον κόπο. Θέλησή του να μεταφέρει την ταινία και τα μηνύματά της, σ΄όλο τον κόσμο, μετρώντας τις αντιδράσεις του κοινού. Η θετική ενέργεια που λαμβάνει, είναι κάτι πολύ σημαντικό για τον ίδιο επισημαίνει, κλείνοντας την αναφορά του.

Προσωπικά μου έφερε στο μυαλό ένα άλλο οδοιπορικό. Αυτό που ζήσαμε στο Nebraska. Εκεί η σχέση ήταν βιολογική (πατέρας κι υιός), εδώ αναπτύχθηκε μία ανάλογη, με τον Χαλίλ να καλύπτει το κενό που είχε ο Σεμπαστιάν, όσον αφορά το πατρικό πρότυπο. Μετατράπηκε σε μέντορά του. Σε αυτήν την παραδοχή συνηγορούν, τόσο η εκμυστήρευση του ονείρου από την πλευρά του νεαρού οδηγού, όσο κι η παραβολή του γέροντα, που έλυσε έμμεσα τον γρίφο του ονείρου. Κάπως έτσι έφτασαν μαζί στο τέλος, την λύτρωση.

Πρωταγωνιστές οι Ερνέστο Σουάρεζ (Χαλίλ), σπουδαίος Αργεντινός ηθοποιός για πρώτη φορά στην μεγάλη οθόνη κι ο Ροντρίγκο Ντε Λα Σέρνα (Σεμπαστιάν), που γνωρίσαμε πριν από μία περίπου δεκαετία στο " Hμερολόγιο Μοτοσυκλέτας ", ως φίλο του πρωταγωνιστή Τσε Γκεβάρα, κλέβοντας την παράσταση από εκείνη του την ερμηνεία. Πιο πρόσφατα στο " Ποιος κλέβει ποιον;". Ο πρώτος αποτελεί την ήρεμη δύναμη, απορρέει μία σοφία με την πραότητα και την λακωνικότητά του. Ο δεύτερος είναι ο κινητήριος μοχλός, η πηγή της δράσης. 

Αντιρατσιστικά και φιλοζωικά μηνύματα, σεβασμός σε αξίες κι ιδανικά, όπως η θρησκεία, η ηλικία, η κουλτούρα κι η διαφορετικότητα. Ένα τοπίο, που δένει άρρηκτα με το soundtrack (genesis-vox dei) κι ένα χιούμορ, που μας φέρνει στα όρια της μαύρης κωμωδίας, αν συνδυάσει κανείς τα γεγονότα και τις αντιδράσεις του διδύμου. Υποδειγματικά δεμένα.

Είναι μία πολύ αξιόλογη ταινία, γιατί αφενός θέτει τον θεατή σε θέση πρωταγωνιστή κι αφετέρου εκμηδενίζει την απόσταση πραγματικότητας-οθόνης. Ευαισθητοποιεί, δείχνοντας πως η ουσία βρίσκεται στο ταξίδι κι όχι στον προορισμό (Μέκκα-Λα Παζ). Ακόμα και στο πολύ ευαίσθητο θέμα του Ισλάμ, καταφέρνει να καταδείξει την πραγματική πλευρά των πιστών, διαχωρίζοντάς την απ΄αυτό που προβάλλεται κυρίως στα Μέσα κι έχει δαιμονοποιηθεί. Χαμόγελα επιτυχίας, χαμόγελα ευτυχίας κι επιστροφή. Στόχος επετεύχθη ...

Τα χρυσά μας χρόνια-Άρνο Ντεπλεσέν

Ο Γάλλος, Άρνο Ντεπλεσέν ήταν ένα από τα τιμώμενα πρόσωπα στο 56ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Ο κόσμος τον γνώρισε το 1991, με την " Ζωή των νεκρών ". Στα 56 του χρόνια πλέον, ο οραματιστής σκηνοθέτης, με βαθιά ανθρώπινη ματιά αντιμετωπίζει την εποχή και θίγει ευαίσθητα ζητήματα που αφορούν τον άνθρωπο, την κοινωνία (μάστιγες της εποχής) και την πολιτική. Σήμερα θα ασχοληθούμε με την τελευταία μεγάλου μήκους ταινία του, " Τα χρυσά μας χρόνια ", που ήταν η αποχαιρετιστήρια προβολή στο τελευταίο Φεστιβάλ της πόλης μας. Κάπως έτσι μας άφησε με μία γλυκιά γεύση, μετά από ένα  " εξοντωτικό " δεκαήμερο για τους φανατικούς σινεφίλ.

Πρόκειται για ένα οδοιπορικό ενηλικίωσης, που κρύβει αυτοβιογραφικά στοιχεία της ζωής του σκηνοθέτη. Ο Πολ Ντενταλίς από το 1996 (Comment je me suis Dispute ...), είκοσι χρόνια μετά είναι πλέον πανεπιστημιακός με αντικείμενο την Ανθρωπολογία κι όχι βοηθός καθηγητή, όπως τον γνωρίσαμε-αφήσαμε. Και πάλι πρωταγωνιστής ο Ματιέ Μαρλίκ, που μεταμορφώνεται στον φακό του Ντεπλεσέν και δίνει εξαιρετικές ερμηνείες, ενώ ο νεαρός Quentin Dolmaire κι η πρωτοεμφανιζόμενη Λου-Ρουά Λεκογιέτ εντυπωσιάσουν το κοινό και δεν δείχνουν να υστερούν σε τίποτα από έμπειρους ηθοποιούς.

Ο πρωταγωνιστής παίρνει την απόφαση να αφήσει το Τατζικιστάν. Επιστρέφει στην Γαλλία και το Παρίσι. Ο νόστος του όμως κρύβει μία αναδρομή στο παρελθόν, που συγκινεί και παρασύρει τον θεατή στο ταξίδι. Από την μητέρα και τον αδελφό στα ξαδέλφια, τους φίλους και την προδοσία, που βίωσε κι από το Ρουμπαί μέχρι την Σοβιετική Ένωση, καταλήγοντας στον μέντορά του στην επιστήμη και φυσικά στον μεγάλο του, αξέχαστο, έρωτα, την Έστερ. " Η ζωή μου χωρίς αυτήν, δεν σήμαινε τίποτα ". Μοιάζει να αναπολεί την την παιδική ηλικία, την ήβη, το πρόσωπό της, παρά την γλυκόπικρη γεύση, που του άφησαν.

Όλα αυτά στην Γαλλία του 2015, που η οικονομική κρίση κάνει ολοένα και πιο έντονα την εμφάνισή της κι οι συνέπειες τα επόμενα χρόνια αναμένονται οδυνηρές για τον λαό, όπως και στην Ελλάδα, Η απάντηση είναι ο πολιτισμός,  ο ρομαντισμός, η αισιοδοξία, ο αγνός έρωτας. Μέσα από τις περίπλοκες καθημερινές σχέσεις, ο σκηνοθέτης συνθέτει ένα πολυδιάστατο παζλ και δίνει ένα μήνυμα σε τριπλό φόντο (κοινωνικό-πολιτικό-θρησκευτικό), που μέσα του κυριαρχεί η ζωή κι όχι η μελαγχολία και το υπαρξιακό αδιέξοδο, που ενυπάρχουν, αλλά πίσω από τις κουρτίνες, στο βάθος.

Αναμφίβολα μιλάμε για μία αισθηματική ιστορία που ευαισθητοποιεί τον δέκτη. Ειδικότερα στο β΄μέρος της ταινίας, όταν τα πράγματα τίθενται σε μία σειρά, κατανοούμε πλήρως, για ποιον λόγο αυτή η περιπέτεια στιγμάτισε ανεξίτηλα τη ζωή του. Η προβληματική παιδική ηλικία, η ανάγκη για αγάπη και συντροφικότητα τον πλήγωσαν κι άφησαν πίσω τους ένα μεγάλο γιατί; Νιώθουμε να αγγίζει σε κάποια σημεία τα όρια του αισθησιασμού, τόσο έντονο.

Από την αναφορά μου δεν θα μπορούμε να λείψει το εγκώμιο για την φωτογραφία, που δένει άψογα με το σκηνικό νοσταλγίας, που δημιουργείται. Έργο της Ιρίνα Λουμπτσάνσκι, ενώ κι η μουσική διαδραματίσει σπουδαίο ρόλο στην πλοκή, δημιουργία του Georges Delerue. Όλη αυτή η ατμόσφαιρα συνηγορεί σε μία ταύτιση με τους ήρωες, που άλλοτε προκαλεί γέλιο κι άλλοτε βαθιά περισυλλογή. Νομίζω, πως μεγάλο ρόλο παίζει η οπτική γωνία κι η ηλικία του θεατή. Αλλιώς θα το δει ένας έφηβος-νέος κι αλλιώς ένας μεσήλικας. Κι υγεία να έχουμε θα επιδιώξω να το ξαναδώ, μετά από χρόνια.

Μαθητής της NouvelleVague, ο Ντεπλεσέν, συνδυάζει την καρδιά και το μυαλό, το συναίσθημα με την λογική και το κάνει υποδειγματικά με μία αυθεντική ματιά, σαν να τα έζησε απόλυτα ο ίδιος. Δεν είναι άλλωστε τυχαία η βράβευσή του με το πρώτο Σέζαρ σκηνοθεσίας στο Δεκαπενθήμερο των Σκηνοθετών στις Κάννες. Το ταξίδι τελείωσε. Η λύτρωση επήλθε  άραγε;

Ο Μεξικανός σκηνοθέτης, Ινιάριτου, βάλει κατά του Τραμπ (El Pais)

«Στηρίζει και νομιμοποιεί αυτόν που μας προσβάλλει, που μας φτύνει και μας απειλεί εδώ και περισσότερο από έναν χρόνο μπροστά σ’ ολόκληρο τον κόσμο» είπε ο Μεξικανός σκηνοθέτης

Ο Μεξικανός σκηνοθέτης Αλεχάντρο Γκονσάλες Ινιάριτου, σε άρθρο του που δημοσιεύεται σήμερα στην Ισπανία, χαρακτηρίζει «προδοσία» το γεγονός ότι ο πρόεδρος του Μεξικού προσκάλεσε και στη συνέχεια έκανε δεκτό τον υποψήφιο για την προεδρία των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος είναι διαρκώς «προσβλητικός» έναντι των Μεξικανών.

Ο ρεπουμπλικανός υποψήφιος για τον Λευκό Οίκο συνάντησε χθες τον πρόεδρο του Μεξικού Ενρίκε Πένια Νιέτο. Η αιφνίδια αυτή επίσκεψη επικρίθηκε έντονα στο Μεξικό, καθώς ο Τραμπ υπόσχεται να ανεγείρει, με έξοδα του Μεξικού, ένα τείχος στα σύνορα ανάμεσα στις δύο χώρες για να περιορίσει τη ροή των παράτυπων μεταναστών.

«Η πρόσκληση του Ενρίκε Πένια Νιέτο στον Ντόναλντ Τραμπ είναι μια προδοσία», γράφει ο Ινιάριτου, ο οποίος τιμήθηκε με το Όσκαρ καλύτερης σκηνοθεσίας το 2015 και το 2016 για τις ταινίες του “Birdman” και “Η επιστροφή”.

«Στηρίζει και νομιμοποιεί αυτόν που μας προσβάλλει, που μας φτύνει και μας απειλεί εδώ και περισσότερο από έναν χρόνο μπροστά σ’ ολόκληρο τον κόσμο. Προδίδει αναξιοπρέπεια και ενισχύει μια πολιτική εκστρατεία μίσους εναντίον μας», προσθέτει στο άρθρο του που δημοσιεύεται από την εφημερίδα El Pais.

Ο κινηματογραφιστής, που γεννήθηκε πριν από 53 χρόνια στο Μεξικό, αναφέρει πως αισθάνεται «βαθιά λύπη», «αγανάκτηση» και «ντροπή» και κατηγορεί την κυβέρνησή του ότι δεν κήρυξε τον Ντόναλντ Τραμπ «ανεπιθύμητο πρόσωπο» στο έδαφος του Μεξικού.

Ο ρεπουμπλικανός υποψήφιος υπόσχεται να απελάσει εκατομμύρια Μεξικανούς που ζουν παράτυπα στις ΗΠΑ. Πέρυσι είχε αρχίσει την προεκλογική εκστρατεία του δηλώνοντας ότι το Μεξικό βάζει να περάσουν από τα σύνορα «βιαστές» και άλλοι εγκληματίες.

Σε χθεσινή τηλεοπτική συνέντευξή του, ο Πένια Νιέτο απάντησε στις επικρίσεις των Μεξικανών λέγοντας πως έπρεπε «να αντιμετωπίσει» τον Τραμπ.

Ο Τραμπ από την πλευρά του δεν ζήτησε συγγνώμη, αλλά ενίσχυσε την επιθετικότητά του εναντίον των Μεξικανών μεταναστών, τους οποίους χαρακτήρισε «εγκληματίες» στη διάρκεια μιας συγκέντρωσης στο Φοίνιξ της Αριζόνα.

El Pais