Πρόστιμο

 

Το ελληνικό σινεμά χορεύει στους ρυθμούς του Γιάννη Οικονομίδη και της δαιμονιώδους παρέας του. Στο Πρόστιμο ρόλο σκηνοθέτη έχει ο Φωκίων Μπόγρης. Ο Βαγγέλης από την Μπαλάντα της Τρύπιας Καρδιάς. Αυτός δίνει τη σκυτάλη σε έναν άλλον Βαγγέλη να γίνει πρωταγωνιστής του. Μαζί του ο Πέτρος έτοιμος να μοιράσει την αγάπη του, καθώς αυτό είναι το ζητούμενο της εποχής μας. Οι φανατικοί πιάσατε για τα καλά το νόημα. Οι λιγότερο πιθανώς μπερδευτήκατε. Παγκόσμια πρεμιέρα στο 61ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης στο τμήμα "Meet the Neighbors", για μία ταινία που θα συζητηθεί ακόμα περισσότερο μόλις βγει στις αίθουσες.

"Τα ψωμιά εδώ τέλος". Το περιθώριο και πάλι στο προσκήνιο. Ιερόδουλες, τρανς, εμπόριο ναρκωτικών. Τα "ιερά επαγγέλματα". Ένα παρεμπόριο που συντηρείται και συντηρεί μία μεγάλη γκάμα ανθρώπων. Η εργασία δίνει κοινωνικό ρόλο στη κάθε μονάδα. Η ζωή του κεντρικού μας ήρωα ακροβατεί σε τεντωμένο σχοινί. Θέλει να αποδράσει από το πρόβλημα, η έλλειψη ρευστότητας όμως τον οδηγεί ολοένα και πιο βαθιά στο προσωπικό του αδιέξοδο. Ούτε η αδελφή του μπορεί να τον βοηθήσει, ούτε οι νέες του γνωριμίες. Ένας αέναος κύκλος δίχως περιθώρια διαφυγής.

Στην Ελλάδα της πολυεπίπεδης κρίσης, ειδικά στην πρωτεύουσα Αθήνα η νύχτα και τα συμφέροντά της κυριαρχούν. Άπαντες πληρώνουν καθημερινά με πρόστιμα, μικρά ή μεγαλύτερα. Δεν υπάρχει ιερό κι όσιο. Δεν υπάρχει ηθική και αξίες. Από το "μία οικογένεια είμαστε" στο "θα σας γ@....ω όλους". Διαρκής ένταση, ανατροπές, εκρήξεις. Ακόμα κι ο πιο δυνατός μπορεί να φανεί "κοτούλα" μπροστά σε μία πρόκληση της στιγμής. Οι εύκολοι στόχοι κυριαρχούν. Εκεί ποντάρουν οι μικροαπατεώνες για την εξασφάλιση του κέρδους. Δε διστάζουν να χρησιμοποιήσουν κάθε μέσο.

Η ερμηνεία του Στάθη Σταμουλακάτου είναι ένας πραγματικός καταπέλτης. Από κοντά ο πράος Βαγγέλης Ευαγγελινός, ενώ τα guest των Βαγγέλη Μουρίκη, Γιάννη Οικονομίδη και Βασίλη Μπισμπίκη αποτελούν την απαραίτητη γέφυρα με τα πρόσφατα σπουδαία έργα με ελληνική υπογραφή. Ονόματα που πρέπει να τονίσουμε οι Πάνος Τράγος στο σενάριο κι ο Γιάννης Σίμος στη φωτογραφία που μετά τις βραβεύσεις του στο Φεστιβάλ Μικρού Μήκους της Δράμας δηλώνει παρών κι εδώ ενδεικτικό της εξέλιξής του.

Μόνο για αποπροσανατολισμό της κοινής γνώμης προβάλλονται αυτές οι ομάδες ανθρώπων από τα Μέσα Ενημέρωσης. Δεν υπάρχει πραγματική μέριμνα για τις ευάλωτες ομάδες. Ένας μηχανισμός αυτοματοποίησης οδηγεί σε αυτές τις "δουλειές". Άμα κυλήσεις είναι δύσκολο να επιστρέψεις. Εν πολλοίς καταδικάζεσαι. Ο νόμος του μεγάλου ψαριού, ο νόμος της ζούγκλας επιβεβαιώνεται. Ο πιο δυνατός, ίσως ο πιο αποφασιστικός μένει ζωντανός. Τους υπόλοιπους τους αλέθει ο μύλος κι ελάχιστοι θα τους αναζητήσουν.

Όλα αυτά γίνονται ξεκάθαρα στο "Πρόστιμο" του Φ.Μπόγρη. Είναι μία από τις αποκαλύψεις τόσο του ελληνικού τμήματος, όσο κι ολόκληρου του Φεστιβάλ. Μας κέρδισε από την πρώτη σκηνή. Δίνει ελπίδα σε νέους δημιουργούς να δοκιμάσουν την τύχη τους. Στόχος να καταφέρουμε να επιβιώσουμε με αξιοπρέπεια κάτω από δύσκολες συνθήκες. Η ταινία έρχεται να προβληθεί τη χρονιά της υγειονομικής κρίσης. Η ανεργία καθημερινά αυξάνεται. Πολλοί θα δουν φως στον "εύκολο δρόμο". Τι γίνεται όμως αν νιώθεις πως δεν ανήκεις εκεί;

Μυστικό Συστατικό

 

Μία κωμωδία με γνήσιο χιούμορ και αρκετά κοινωνικά στοιχεία ήρθε για πρώτη φορά στο Φεστιβάλ της Θεσσαλονίκης το 2017. Ο λόγος για το "Secret Ingredient" του Gjorce Stavreski που έφτασε μέχρι τις υποψηφιότητες για το OSCAR Ξενόγλωσσης Ταινίας, κέρδισε συνολικά εννέα βραβεία στη διαδρομή του, εκ των οποίων αυτό του Βραβείου Κοινού στο τμήμα Ματιές στα Βαλκάνια στην πόλη μας. Η ταινία πήρε διανομή στην πατρίδα μας, προβλήθηκε στην Αθήνα όχι όμως και στη Θεσσαλονίκη λόγω του τεταμένου κλίματος σχετικά με τη συμφωνία των Πρεσπών. Φέτος έχουμε την ευκαιρία να την παρακολουθήσουμε εκ νέου.

Ο Βέλε παλεύει να βρει τα απαραίτητα χρήματα για να αγοράσει τα απαραίτητα ανοσοκατασταλτικά φάρμακα για τον πατέρα του. Η δουλειά του αποφέρει ελάχιστα. Η πρόνοια του κράτους οδηγεί τους πολίτες στην παράνοια. "Ο Θεός να βοηθήσει όποιον χρειάζεται περίθαλψη σε αυτή τη χώρα". Ο άρρωστος μέρα με την μέρα λυγίζει ψυχολογικά. Οι πόνοι γίνονται αφόρητοι και φυσικά χρήματα για οπιοειδή δεν υπάρχουν, ούτε καμία διάθεση για κρατική συνταγογράφηση. Ξαφνικά ως μάννα εξ ουρανού στον δρόμο του πρωταγωνιστή βρίσκεται μία ποσότητα κανναβινοειδών. Αφού αποτύχει να τα πουλήσει, αποφασίζει να κάνει ένα πρωτότυπο κέικ.

Το αφελές εγχείρημά του που μας παραπέμπει στους τοπικούς μπαγαπόντηδες θα οδηγήσει σε θαυμάσια αποτελέσματα. Η κατάσταση της υγείας βελτιώνεται σταθερά. Η μάχη με την επάρατη νόσο συνεχίζεται. Ο πατέρας παίρνει ψυχολογία μέσω αυτής της "υβριδικής θεραπείας". Σηκώνεται από το κρεβάτι. Ζει εκ νέου ανακουφισμένος από τους φρικτούς πόνους. "Με ανέστησε!". Ακόμα κι οι εξετάσεις του δείχνουν καλύτερες. Δεν αποκλείεται όμως σε καμία περίπτωση το απευκταίο σενάριο, μίας μετάστασης από τους πνεύμονες στο πάγκρεας που οδηγεί αυτομάτως σε αρνητική πρόβλεψη.

Την ίδια ώρα πίσω στο χώρο εργασίας αναζητείται το χαμένο πακέτο και κυρίως αυτός που το έκλεψε. Η εργοδοσία προχωρεί σε εκφοβισμό και τραμπουκισμούς. Όταν πλέον η ενοχή του πρωταγωνιστή αποδειχθεί τρέχει, τρέχει, τρέχει να γλιτώσει όσο πιο μακριά μπορεί. Φτάνει στο σπίτι κι εκεί άπαντες περιμένουν οπλισμένοι με υπομονή τον σπουδαίο θεραπευτή. "Χωρίς γνωριμίες δε γίνεται τίποτα". Μία χώρα υπό κατάρρευση που θυμίζει την πατρίδα μας σε μία "εκδοχή καθυστέρησης ετών". Το παραπάνω κάδρο αποδίδεται με ακρίβεια και λεπτομέρεια μέσα από την εξαιρετική φωτογραφία.

Ο υιός δε χάνει στιγμή και προσκαλεί τον πατέρα σε ένα "τελευταίο" ταξίδι για ψάρεμα στην εξοχή. Φορτώνουν τον εξοπλισμό κι οργανώνουν την απόδραση από την "πίσω πόρτα". Πλέον έχουν τον χρόνο να συζητήσουν να έρθουν πιο κοντά κατά τη διάρκεια του μικρού τους road trip. Κάτι από Νebraska, κάτι από το περσινό Father από τη Βουλγαρία. Για κακή τους τύχη όμως σύντομα θα τους εντοπίσουν. Οι σκηνές που εξελίσσονται είναι για γέλια και για κλάματα μαζί. Ο καταπονημένος Σάζντο είναι αποφασισμένος να σώσει τον υιό του.

Με αυτόν τον τρόπο καλούνται να ζήσουν οι άνθρωποι στα Βαλκάνια. Μπορεί το μίσος, ο φανατισμός κι η μισαλλοδοξία να οδηγούν σε λανθασμένες αντιδράσεις μεγάλο μέρος των πληθυσμών, ωστόσο όπως αντιλαμβάνεστε αυτά που μας χωρίζουν είτε λιγότερα απ΄αυτά που μας ενώνουν. Και κάπου εδώ έρχεται ο Κινηματογράφος ως μέσο Τέχνης και Πολιτισμού να διαδραματίσει τον δικό του πολύ σημαντικό ρόλο. Να χτίσει γέφυρες και να ενώσει χάσματα, διότι τελικά άλλο το είναι κι άλλο το φαίνεσθαι. 

Ου μισήσεις - Thou Shalt Not Hate

 

To σκηνοθετικό ντεμπούτο του Ιταλού Μάουρο Μαντσίνι οδήγησε τον βασικό του πρωταγωνιστή, Αlessandro Gassmann στο Βραβείο της καλύτερης ανδρικής ερμηνείας στο πρόσφατο Φεστιβάλ της Βενετίας, ενώ η το ίδιο το φιλμ κέρδισε το αντίστοιχο καλύτερης ιταλικής ταινίας. Τα παραπάνω σε συνδυασμό με την υπόθεση μου κίνησαν την περιέργεια ώστε να την συμπεριλάβω στις επιλογές μου. Ένα θέμα επίκαιρο σε παγκόσμια κλίμακα, σε μία εποχή που κυρίως η υγειονομική-ψυχολογική κρίση οδηγεί σε ακραίες αντιδράσεις και τοποθετήσεις.

Ένας πετυχημένος χειρούργος μετά την καθημερινή του άσκηση κωπηλασίας συναντά σε κεντρικό δρόμο έναν άντρα βαριά τραυματισμένο στο αυτοκίνητό του. Γρήγορα επικοινωνεί με το πλησιέστερο νοσοκομείο και ενημερώνει ώστε να σταλεί βοήθεια. Ο ίδιος προσπαθεί να κερδίσει χρόνο, δίνοντας κάποιες συμβουλές στον πολυτραυματία. Ξαφνικά παγώνει. Ένα σύμβολο είναι ικανό να τον διαλύσει. Ο εβραϊκής καταγωγής γιατρός λυγίζει μπροστά στον αγκυλωτό σταυρό. Τραβιέται, παίρνει απόσταση, αποχωρεί. Εκείνη τη στιγμή νιώθει να κουβαλάει στην πλάτη του την ιστορία ολόκληρου του λαού του. 

Από την πρώτη κιόλας σκηνή προοικονομείται το τι θα συμβεί. Ένας πατέρας στην άκρη ενός ποταμού με το παιδί του εξηγεί πως μερικές στιγμές τα πράγματα δεν έρχονται όπως τα επιθυμούμε και μας αρέσουν. Ο άνθρωπος καταλήγει κι ο Σιμόνε Σέγκρε βασανίζεται από τύψεις για το αν έπραξε το σωστό. Δεν υπερέβη τα όρια, δε ξεπέρασε τις κόκκινες γραμμές του, δεν πέρασε το λεπτό διαχωριστικό νήμα. Ο χρόνος δεν γυρίζει πίσω. Μπορούσε άραγε να κάνει κάτι παραπάνω; Kανείς δε θα μάθει κι ειδικά ο ίδιος. Η αναζήτηση τον οδηγεί στην οικογένεια του θύματος.

Κατανοεί πως διέπονται από την ίδια προβληματική ιδεολογία. Η προσωπικότητα του σφυρηλατείται, ο χαρακτήρας του επανειλημμένα δοκιμάζεται. Αναζητεί τη λύτρωση της ψυχής με κάθε τρόπο. Τίποτα όμως δεν είναι ικανό να του δείξει φως στο αδιέξοδό του. Βρίσκεται δίχως υπερβολή αντιμέτωπος με τον ίδιο του τον εαυτό. Ο παράγοντας άνθρωπος, ο όρκος του Ιπποκράτη και τα εγκλήματα ενός πολέμου που τον στοιχειώνουν ογδόντα χρόνια περίπου μετά. Ένα τυχαίο γεγονός αλλάζει ολόκληρη τη ζωή του κι έχει τεράστια αντίκτυπο στην καθημερινότητά του.

Το μίσος είναι ο χειρότερος σύμμαχος. Εκεί όμως οδηγείται σήμερα ολόκληρη η ανθρωπότητα. Η απογοήτευση, η ανασφάλεια, ο φόβος διαλύουν τους κοινωνικούς δεσμούς, διαρρηγνύουν τις σχέσεις. Ο καθένας μας επιδίδεται σε έναν αγώνα επιβίωσης κι εξασφάλισης των προς το ζην. Το σημαντικότερο όλων δε φαίνεται να υπάρχει ελπίδα στο μέλλον. Η καταδίκη της Χρυσής Αυγής στην Ελλάδα κι η διαφαινόμενη ήττα του Ντόναλντ Τραμπ βάζουν προσωρινό φρένο στον λαϊκισμό και τον ακραίο εθνικισμό. Η κρίση του κορονοϊού όμως θεωρείται δεδομένο θα γεννήσει νέα οικονομική κρίση, μία νέα "χαμένη γενιά" θα προστεθεί στην προηγούμενη κι οι ακραίες αντιδράσεις θα κλιμακώνονται.

Ακριβώς αυτό τον σφυγμό πιάνει ο σκηνοθέτης, φοβούμενος την άνοδο των συγκεντρωτικών καθεστώτων που κατά παράδοση έπαιρναν την εξουσία με δημοκρατικές διαδικασίες. Κρούει κι αυτός τον κώδωνα του κινδύνου με το έργο του. Μέσα από την απόγνωση της πράξης του πρωταγωνιστή του μας οδηγεί στο συμπέρασμα πως πάνω απ΄όλα είναι ο άνθρωπος, η αλληλεγγύη, η συλλογικότητα. Σε διαφορετική περίπτωση σε τίποτα δε διαφέρει το είδος μας από τα υπόλοιπα μέλη του ζωϊκού βασιλείου που λειτουργούν με πυξίδα το ένστικτο και τα δυνατά συναισθήματα. 

61ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης (επιλογές μέρος δεύτερο)

Προχωράμε στο δεύτερο μέρος του αφιερώματός μας για το 61ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης. Νομίζω ότι αυτό αποτελεί και το κύριο μέρος των επιλογών μας. Συνεχίζουμε επομένως από την Τετάρτη μέχρι και τη λήξη της Κυριακής.

Τετάρτη 11 Νοεμβρίου

Lapsis του Νόα Χάτον

Σε ένα ρετροφουτουριστικό παρόν, ο Ρέι βρίσκεται σε οικονομικό αδιέξοδο, παλεύοντας να προσφέρει στον ασθενή αδερφό του τη θεραπεία που χρειάζεται.Δίχως άλλες επιλογές, δελεάζεται από μια σκιώδη δουλειά, στην οποία θα απλώνει καλώδια στο δάσος, για λογαριασμό μιας πολυεθνικής νέων τεχνολογιών. Όταν εισπράττει μια μυστηριώδη –αν και όχι αδικαιολόγητη– εχθρότητα από τους συναδέλφους του, ο Ρέι καλείται να επιλέξει ανάμεσα στους εκμεταλλευτές και στα θύματα της εκμετάλλευσης. Ένα εργατικό μανιφέστο επιστημονικής φαντασίας, διανθισμένο με νότες κωμικού παραλόγου, που κατακεραυνώνει την εταιρική απληστία.

Κala Azar της Τζάνις Ραφαηλίδου

Η τελετουργική επαγγελματική ρουτίνα ενός ζευγαριού, το οποίο αποτεφρώνει πτώματα ζώων, περισυλλέγοντάς τα είτε από τους ιδιοκτήτες τους είτε αφότου έχουν χτυπηθεί και εγκαταλειφθεί από διερχόμενα οχήματα, διαταράσσεται εξαιτίας ενός ατυχήματος που προκαλούν οι ίδιοι.

Πέμπτη 12 Νοεμβρίου

Digger του Τζώρτζη Γρηγοράκη

Το Digger είναι ένα σύγχρονο γουέστερν. Είναι η ιστορία του Νικήτα, που ζει αποτραβηγμένος στην κορυφή ενός ορεινού δάσους. Μια βιομηχανία επεκτείνεται επιθετικά διαταράσσοντας την άγρια φύση και απειλώντας τον πρωταγωνιστή μας. Η μεγαλύτερη απειλή όμως έρχεται με την ξαφνική άφιξη του γιου του, ο οποίος επιστρέφει για να διεκδικήσει το μερίδιο του κτήματος που κληρονόμησε μετά τον θάνατο της μητέρας του. Με φόντο μια κοινωνία σε ατμόσφαιρα εμφυλίου, οι δύο άνδρες συγκρούονται μετωπικά, με τη φύση ως τον μόνο παρατηρητή.

Πράσινη Θάλασσα της Αγγελικής Αντωνίου

H Άννα υποφέρει από αμνησία, όμως θυμάται πώς να μαγειρεύει. Βρίσκει δουλειά και φιλοξενία σε μια λαϊκή παραθαλάσσια ταβέρνα που ανήκει στον μοναχικό Ρούλα. Στην κουζίνα, ανάμεσα στις μυρωδιες των μπαχαρικών και σε παλιές ξεχασμένες συνταγές, αγωνίζεται να ξαναθυμηθεί το παρελθόν της. Τα απλά αλλά πεντανόστιμα φαγητά της ξυπνάνε αναμνήσεις στους θαμώνες και δημιουργούν δεσμούς ανάμεσα σε αυτούς και στην Άννα. ́Ομως τα πράγματα παίρνουν απρόσμενη τροπή όταν ο Ρούλα ανακαλύπτει την πραγματική ταυτότητα της Άννας.

200 Μέτρα του Αμίν Ναϊφέ

Το ισραηλινό τείχος της Δυτικής Όχθης έχει χωρίσει τον Μουσταφά από την οικογένειά του. Όταν μαθαίνει ότι ο γιος του έχει υποστεί ατύχημα, ο Μουσταφά σπεύδει να βρεθεί στο πλευρό του, όμως, στο σημείο ελέγχου, μια γραφειοκρατική λεπτομέρεια τού στερεί το δικαίωμα εισόδου. Σε έναν κόσμο βάρβαρου παραλογισμού, διακόσια μόλις μέτρα μετατρέπονται σε μια αγωνιώδη οδύσσεια διακοσίων χιλιομέτρων. Μια ιστορία πατρικής αγάπης, που μας βυθίζει σε μια σκοτεινή πραγματικότητα, ρίχνοντας φως στα αθέατα τείχη που υψώνει η διαχρονική καταπίεση.

Παρασκευή 13 Νοεμβρίου

Γάζα Αγάπη Μου των Τάρζαν και Αραμπ Νάσερ 

Ο Ίσα, ένας εξηνταπεντάχρονος ψαράς στη Γάζα, είναι κρυφά ερωτευμένος με τη Σιχάμ. Πάνω που είναι έτοιμος να της εξομολογηθεί τα αισθήματά του, ένα αρχαίο άγαλμα του θεού Απόλλωνα πιάνεται στα δίχτυα του, μπλέκοντάς τον σε μπελάδες, καθώς η Χαμάς θέλει πάση θυσία να αποκτήσει τον πολύτιμο θησαυρό. Μια γλυκόπικρη και χαμηλόφωνη ταινία που περιβάλλει με τρυφερότητα τον αξιολάτρευτο πρωταγωνιστή της. Έναν αμετανόητο ρομαντικό που μάχεται για την αγάπη, αψηφώντας τα ηλικιακά στερεότυπα, την καταπίεση, τον συντηρητισμό.

Μήλα του Χρήστου Νίκου

Μια αναπάντεχη επιδημία που προκαλεί ξαφνική αμνησία στους ανθρώπους βρίσκει τον Άρη, έναν άντρα γύρω στα 40, να ακολουθεί ένα ειδικό πρόγραμμα αποκατάστασης, το οποίο περιλαμβάνει καθημερινές αποστολές. Μετά την ολοκλήρωση κάθε αποστολής, ο Άρης βγάζει μια φωτογραφία πολαρόιντ ως αποδεικτικό στοιχείο. Προσπαθώντας να δημιουργήσει μια νέα ζωή και αναμνήσεις, θα συναντήσει την Άννα, μια γυναίκα που βρίσκεται στο ίδιο πρόγραμμα. Το ντεμπούτο του Χρήστου Νίκου διαθέτει μια σουρεαλιστική και αινιγματική πρώτη ύλη και καταλήγει ως μια γοητευτική εξερεύνηση της ταυτότητας και των ορίων της πραγματικότητας.

Σάββατο 14 Νοεμβρίου

Χαρακτηριστικά Γνωρίσματα της Φερνάντα Βαλαντές

Ο Μιγκέλ έχει μόλις απελαθεί από τις ΗΠΑ και επιστρέφει στο Μεξικό, λαχταρώντας να ξαναδεί τη μητέρα του. Η Μαγκνταλένα αναζητεί τον γιο της, που εξαφανίστηκε ενώ προσπαθούσε να διασχίσει τα σύνορα. Οι δρόμοι των δύο ηρώων θα διασταυρωθούν, καθώς περιπλανώνται στις παραμεθόριες ερημιές, όπου βασιλεύουν η ανομία, η βία και η απόγνωση. Δύο μοναχικές ψυχές, παγιδευμένες σε ένα άχρονο μεταίχμιο, αναζητούν μια διέξοδο παρηγοριάς και ανακούφισης.

Η Νύχτα των Βασιλιάδων του Φιλίπ Λακότ

Ένας νεαρός άνδρας περνά την πρώτη του νύχτα στην πιο άγρια φυλακή της Ακτής Ελεφαντοστού, έναν μικρόκοσμο με απαράβατα τελετουργικά και άγραφους νόμους. Καθώς το κόκκινο φεγγάρι ρίχνει το απόκοσμο φως του, είναι υποχρεωμένος να διηγηθεί ιστορίες στους συγκρατούμενούς του μέχρι την αυγή. Φέρνοντας στον νου τις Χίλιες και μία νύχτες, αυτό το παραισθησιογόνο και ονειρικό παραμύθι μεταμορφώνει τους αρχέγονους μύθους σε φυλαχτό που προστατεύει από τον θάνατο, και μας βυθίζει στο μυσταγωγικό σύμπαν μιας ολόκληρης ηπείρου.

Σιροπιαστά της Καμίρ Αϊνούζ

Η Σέλμα, ένα δεκαεπτάχρονο κορίτσι γαλλο-αλγερινής καταγωγής, μένει με την οικογένειά της σε μια πρωτοκλασάτη παριζιάνικη γειτονιά. Όταν ερωτεύεται τον Ζουλιάν, έναν συμμαθητή της, ενόσω οι γονείς της την προξενεύουν δεξιά και αριστερά, αντιλαμβάνεται ότι η πατριαρχία έχει ήδη σημαδέψει τη ζωή της. Μια ιστορία σεξουαλικής αφύπνισης, με παλλόμενη εφηβική ορμή, που συνυφαίνει τον αγώνα μιας γυναίκας για χειραφέτηση με το ζοφερό πολιτικό τοπίο στην Αλγερία των αρχών της δεκαετίας του ’90.

Κυριακή 15 Νοεμβρίου

Ημέρες του Τσάι Μινγκ-Λιανγκ 

Ο Κανγκ, ένας μεσήλικας που υποφέρει από αφόρητους πόνους στον αυχένα, ζει σε ένα ευρύχωρο σπίτι μιας εύπορης γειτονιάς. Δείχνει εύθραυστος και τσακισμένος, δίνοντας την εντύπωση πως η σωματική του αδυναμία καθρεφτίζει τις καταπιεσμένες του επιθυμίες. Ο Νον είναι ένας φτωχός νεαρός μετανάστης από το Λάος, παγιδευμένος στο θορυβώδες χάος της Μπανγκόκ. Οι κόσμοι τους θα συναντηθούν στο σταυροδρόμι της αμοιβαίας λαχτάρας για ανθρώπινη επαφή. Μια υπνωτιστική περιπλάνηση στη σπηλιά της μοναξιάς και στην πανέμορφη μονοτονία της ανθρώπινης ύπαρξης.

Οταν Κοπάσει ο Ανεμος της Νόρα Μαρτιροσιάν

Ο Αλέν, ένας γάλλος τεχνοκράτης, αναλαμβάνει να εκτιμήσει κατά πόσο είναι εφικτή η επαναλειτουργία του αεροδρομίου στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, μια διαφιλονικούμενη περιοχή ανάμεσα στην Αρμενία και στο Αζερμπαϊτζάν. Σε αυτό το παράξενο και διχασμένο σύμπαν ενός αεροδρομίου χωρίς αεροπλάνα και ενός κράτους δίχως διεθνή νομιμοποίηση, όλοι οι επίσημοι κανόνες αποδεικνύονται εντελώς ανεπαρκείς για να αντιμετωπίσουν μια πραγματικότητα εξ ορισμού παράλογη. Μια ανατριχιαστικά επίκαιρη ιστορία απόλυτου αποπροσανατολισμού και υπόγειου χάους, η οποία καθρεφτίζει το αχανές κενό ανάμεσα σε δύο αγεφύρωτους κόσμους.

Δεν θα Ξαναχιονίσει των Μαουγκοζάτα Σιμόφσκα, Μίχαου Ένγκλερτ (ταινία λήξης)

Ο Ζένια, ένας περιζήτητος ουκρανός μασέρ, προσφέρει τις υπηρεσίες του στους κατοίκους μιας πρωτοκλασάτης γειτονιάς, σε μια πόλη της Πολωνίας. Αυτός ο αινιγματικός άνδρας, προικισμένος με μαγικό άγγιγμα, είναι συγχρόνως θεραπευτής και εξομολογητής για τους νεόπλουτους πελάτες του, καθώς απαλύνει το υπαρξιακό τους κενό. Ένα δηκτικό πορτρέτο μιας αλλοτριωμένης κοινωνίας με βαθιές παθογένειες, που σκιαγραφεί την απότομη και βίαιη μετάβαση της Πολωνίας στον καπιταλιστικό κόσμο, στις αρχές της δεκαετίας του ’90.

οι περιλήψεις είναι από το filmfestival.gr

Καλό Φεστιβάλ σε όλους, μείνετε ασφαλείς, μείνετε υγιείς

61ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης (επιλογές μέρος πρώτο)

 

To 61o Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης ξεκινάει την Πέμπτη 5 του Νοέμβρη κάτω από ιδιαίτερες συνθήκες. Η παγκόσμια υγειονομική κρίση είναι σαφές πως έχει επηρεάσει τον τρόπο διεξαγωγής του, το περιεχόμενο και τη λειτουργία. Περνάμε σε μία "βάναυση" ψηφιακή εποχή. Η ιδέα της θέασης συνδέεται με το laptop ή στην καλύτερη με μία μεγάλη smart tv. Οι αίθουσες θα παραμείνουν κλειστές πιθανότατα για ολόκληρη την κινηματογραφική περίοδο κι αυτό μόνο μελαγχολία προκαλεί στους φανατικούς σινεφίλ.

Μετά απ΄αυτόν τον σύντομο πρόλογο περνώ κατευθείαν στις επιλογές των ταινιών χωρίς να μακρηγορώ περαιτέρω:

Πέμπτη 5 Νοεμβρίου.

Το ταξίδι της φάλαινας του Φίλιπ Γιούργεφ (ταινία έναρξης)

Βερίγγειος Πορθμός, εκεί όπου η Ρωσία συναντά την Αλάσκα, σε ένα χωριό φαλαινοθήρων, όπου οι άνδρες καταφεύγουν στο online chat με κάμερα. Το παράδειγμά τους ακολουθεί ο Λέσκα, ένας άβγαλτος δεκαπεντάχρονος, που ερωτεύεται ένα κορίτσι από το Ντιτρόιτ. Όταν βρίσκει την «αγαπημένη» του να συνομιλεί με κάποιον άλλο, θολωμένος από τη ζήλεια, ο Λέσκα ξεκινά μια αδιανόητη οδύσσεια. Στο συμβολικό σημείο όπου σμίγουν παρελθόν και μέλλον, αυτή η τρυφερή ιστορία ενηλικίωσης απηχεί την ταραχή της νιότης και τον παλμό της πρώτης αγάπης.

Βραβείο Σκηνοθεσίας GdA – Venice FF 2020

Οι μαθήτριες της Πιλάρ Παλομέρο

1992, Σαραγόσα. Η εντεκάχρονη Θέλια, μαθήτρια σε σχολείο με καλόγριες, θα διαβεί το κατώφλι της εφηβείας με την ενθάρρυνση της Μπρίσα, μιας νέας συμμαθήτριας. Ένα τρυφερό πορτρέτο ενηλικίωσης και χειραφέτησης, που εκτυλίσσεται σε μια περίοδο ιστορικών αλλαγών για τη χώρα, η οποία κινείται στους ρυθμούς των Ολυμπιακών της Βαρκελώνης και της Διεθνούς Έκθεσης της Σεβίλης. Σε δεύτερο επίπεδο, μια αλληγορία για την ίδια την Ισπανία, καθώς διανύει μια εποχή μετάβασης, παλεύοντας να αποκοπεί από το οπισθοδρομικό και επώδυνο παρελθόν.

Καλύτερη Ταινία, Καλύτερη Ισπανική Ταινία, Καλύτερη Φωτογραφία – Málaga Spanish FF 2020

Ένας για όλους του Νταβίντ Ιλουνταΐν

Ένας αναπληρωτής δάσκαλος αναλαμβάνει την τελευταία τάξη του δημοτικού, σε μια μικρή πόλη στην οποία δεν έχει βρεθεί ποτέ ξανά. Όταν του ζητείται να προετοιμάσει το έδαφος για την επανένταξη ενός μαθητή που απουσίαζε λόγω σοβαρής ασθένειας, βρίσκεται ενώπιον μιας δυσάρεστης έκπληξης: κανείς από τους συμμαθητές του δεν τον θέλει πίσω. Μια συγκινητική ιστορία καθοδήγησης και ανεκτικότητας που μας υπενθυμίζει ότι η πρώτη σπίθα για την αληθινή αλλαγή ανάβει πάντα μέσα μας.

Παρασκευή 6 Νοεμβρίου

Ου μισήσεις του Μάουρο Μαντσίνι

Ο Σιμόνε Σέγκρε, διακεκριμένος χειρουργός εβραϊκής καταγωγής, έχει εδώ και καιρό αποκοπεί από τις ρίζες του. Επιστρέφοντας από προπόνηση κωπηλασίας, βρίσκει στον δρόμο έναν ετοιμοθάνατο άνδρα, που έχει αφεθεί αβοήθητος μετά από τροχαίο. Ο Σιμόνε σπεύδει να τον βοηθήσει, αλλά τον εγκαταλείπει τελικά στη μοίρα του, μόλις αντικρίζει ένα ναζιστικό τατουάζ. Στοιχειωμένος από ενοχές, εντοπίζει την οικογένεια του θύματος και έρχεται αντιμέτωπος με τις πράξεις του. Το πορτρέτο μιας κοινωνίας σε αποσύνθεση, που μεταλλάσσεται σταδιακά σε εκτροφείο μίσους.

Καλύτερη Ανδρική Ερμηνεία, Καλύτερη Ιταλική Ταινία – Venice IFF 2020

Πρόσω ολοταχώς του Γκιγιόμ Μπρακ

O Φελίξ περνά μια νύχτα πάθους με την Άλμα στο Παρίσι, η οποία όμως φεύγει την επόμενη κιόλας μέρα για να βρει τους δικούς της στη νότια Γαλλία. Ο Φελίξ, αποφασισμένος να την κρατήσει στη ζωή του, παρέα με τον κολλητό του από τα προάστια, τον Σερίφ, φορτώνονται με το έτσι θέλω στον Εντουάρ, ένα καλομαθημένο πλουσιόπαιδο, ο οποίος θα τους μεταφέρει στον προορισμό τους. Μια διαπεραστική και παιχνιδιάρικη απεικόνιση των κοινωνικών και πολιτιστικών στρωμάτων της σύγχρονης γαλλικής κοινωνίας, διανθισμένη με τα αιώνια ερωτήματα της αγάπης και της φίλιας.

Μυστικό Συστατικό του Γκιόρτσε Σταβρέσκι

Ο Βέλε δεν έχει αρκετά χρήματα για να αγοράσει τα πανάκριβα φάρμακα για τον καρκινοπαθή πατέρα του. Μέσα στην απελπισία του, κλέβει χόρτο από κάποιους εγκληματίες, φτιάχνει μ’ αυτό ένα κέικ και προσφέρει το γλυκό στον πατέρα του, ελπίζοντας πως θα ανακουφιστεί. Ως εκ θαύματος, η υγεία του πατέρα βελτιώνεται, αλλά ξαφνικά ο Βέλε έχει να αντιμετωπίσει τους γείτονες, που θέλουν τη συνταγή, και τους εγκληματίες, που θέλουν πίσω τα ναρκωτικά τους. Μέσα σ’ όλα αυτά, πάντως, η μεγαλύτερη πρόκληση παραμένει το να πείσει τον πατέρα του για την αξία της ζωής.

Σάββατο 7 Νοεμβρίου 

Φαντάσματα στην Πόλη της Άζρα Ντενίς Οκιάι

Στο κοντινό μέλλον, η Τουρκία βιώνει ένα ανεξήγητο ενεργειακό μπλακ άουτ, που πυροδοτεί βίαιες ταραχές. Τέσσερις χαρακτήρες, σαν περιπλανώμενα φαντάσματα, καθρεφτίζουν τις πολλαπλές όψεις μιας αποπροσανατολισμένης χώρας, που βρίσκεται στο χείλος της έκρηξης. Μέσα από συνεχή άλματα μπρος-πίσω στον χρόνο και σκηνές που επαναλαμβάνονται από διαφορετική οπτική γωνία, αυτός ο συναρπαστικός γρίφος σκιαγραφεί ένα πλέγμα από ακραίες αντιθέσεις και αντιφάσεις– ένα πορτρέτο μιας κοινωνίας που βυθίζεται στο σκοτάδι.

Μάνα μητέρα της Ναόμι Καουάσε 

Ένα ζευγάρι μεγαλοαστών από το Τόκιο εγκαταλείπει τις επώδυνες θεραπείες γονιμότητας και υιοθετεί τον Ασάτο, καρπό μιας επιπόλαιης εφηβικής αγάπης. Έξι χρόνια αργότερα, η νεαρή βιολογική μητέρα του Ασάτο εμφανίζεται από το πουθενά, μετανιωμένη για τα λάθη του παρελθόντος, πασχίζοντας να ξαναμπεί στη ζωή του παιδιού της. Συνυφαίνοντας με δεξιοτεχνία χρονικά επίπεδα, αφηγηματικά στιλ και κινηματογραφικά είδη –οικογενειακό δράμα, νεανικό ρομάντζο, κοινωνικό ρεαλισμό, αλλά και φινιρισμένες πινελιές θρίλερ–, αυτή η συγκινητική σπουδή χαρακτήρων εξερευνά τις έννοιες της οικογένειας και της μητρότητας.

Kυριακή 8 Νοεμβρίου

Αγνώστου Ταυτότητας του Μπόγκνταν Τζόρτζε Άπέτρι

Ο Φλόριαν, ένας ψηλός, γεροδεμένος και ευέξαπτος αστυνομικός, είναι μάλλον επιρρεπής στην κατάχρηση εξουσίας. Κυριευμένος από την εμμονή να επιλύσει μια υπόθεση δασικού εμπρησμού, που στοίχισε τη ζωή σε δύο γυναίκες, βάζει στο στόχαστρο τον Μπάνελ, έναν νεαρό τσιγγάνο. Ωστόσο, οι υποψίες του στηρίζονται περισσότερο σε ρατσιστικά αντανακλαστικά, παρά σε χειροπιαστές αποδείξεις. Ένα αγωνιώδες θρίλερ που, λουσμένο με παραπλανητικό φως, παίζει στα δάχτυλα τις συμβάσεις του είδους, αποδοκιμάζοντας τη διαφθορά και τις βαθιά ριζωμένες προκαταλήψεις.

Πρώτοι και Τελευταίοι Ανθρωποι (Last and First Men) του Γιόχαν Γιοχάνσον

Δύο δισεκατομμύρια χρόνια από σήμερα, το ανθρώπινο είδος βρίσκεται στο χείλος του αφανισμού και εκπέμπει ένα μήνυμα (σε αφήγηση της Τίλντα Σουίντον) που ταξιδεύει στον χρόνο, φτάνοντας μέχρι τη δική μας εποχή. Το κύκνειο άσμα του Γιόχαν Γιόχανσον, το οποίο τυλίγει σαν πέπλο η μαγευτική μουσική του εκλιπόντος συνθέτη, είναι ένα φουτουριστικό μωσαϊκό με εικόνες από τα απόκοσμα πέτρινα μνημεία της κομμουνιστικής πρώην Γιουγκοσλαβίας. Μια εκθαμβωτική αλληγορία για την ψευδαίσθηση της ουτοπίας και την ψυχοφθόρο παρακμή του πολιτισμού μας.

Τελευταία Λόγια του Τζόναθαν Νόσιτερ

2085, και o πλανήτης έχει μετατραπεί σε απέραντη έρημο. Η οικολογική καταστροφή έχει διαγράψει κάθε ίχνος πολιτισμού, και το ανθρώπινο είδος βρίσκεται στο όριο του αφανισμού. Μια χούφτα από τους τελευταίους επιζώντες αφουγκράζονται ένα μυστηριώδες κάλεσμα, το οποίο τους προτρέπει να συναντηθούν στην Αθήνα. Ο Τζο, ένα δεκαεπτάχρονο αγόρι αφρικανικής καταγωγής, πρόκειται να είναι ο τελευταίος κινηματογραφιστής του κόσμου, καθώς θα καταγράψει τις ύστατες εικόνες της ανθρώπινης παρουσίας. Μια ιστορία ολέθρου που αφήνει, όμως, ένα ίχνος ελπίδας, υμνώντας την αναζωογονητική πνοή του σινεμά.

Δευτέρα 9 Νοεμβρίου

Πρόστιμο του Φωκίωνα Μπόγρη 

Ο Βαγγέλης βγάζει τα προς το ζην πουλώντας κάνναβη. Προσπαθεί να πιάσει μια μόνιμη δουλειά, όμως το στιγματισμένο ποινικό του μητρώο δεν το επιτρέπει. Όταν οι γείτονες απειλούν να τον καταδώσουν στην αστυνομία, ο Βαγγέλης αναγκάζεται να εγκαταλείψει το διαμέρισμά του και να καταφύγει στο σπίτι της αδελφής του. Εκεί θα γνωρίσει τον αρραβωνιαστικό της, Πέτρο, έναν μπράβο και συνεργάτη του υποκόσμου των νοτίων προαστίων. Ο Πέτρος προσφέρει διέξοδο στο οικονομικό του πρόβλημα, ωθώντας τον να συμμετάσχει στις «δουλειές» που οργανώνει για τον κόσμο της νύχτας. Όμως ο Βαγγέλης δεν θέλει να ανήκει στον κόσμο της νύχτας.

Με Κεφαλαία Γραμματα του Ράντου Ζούντε

Το 1981, σε μια επαρχιακή πόλη της Ρουμανίας, διάφορα μηνύματα διαμαρτυρίας, γραμμένα με μπλε κιμωλία με κεφαλαία γράμματα, συνταράσσουν το απολυταρχικό καθεστώς του Τσαουσέσκου. Η Μυστική Αστυνομία ξεκινά εξονυχιστικές έρευνες, αφήνοντας αιχμές για ξένους πράκτορες. Σύντομα αποδεικνύεται ότι ο «τρομοκράτης» είναι ο δεκαεξάχρονος μαθητής Μούγκουρ Καλινέσκου, ένοχος για το πιο ειδεχθές έγκλημα: την ελεύθερη σκέψη. Ο Ράντου Ζούντε αξιοποιεί υποδειγματικά το αρχειακό υλικό, διαπλέκοντας το προσωπικό με το συλλογικό, και ρίχνει φως στη σπαρακτική ιστορία ενός αφανούς ήρωα.

Γελαστό Πρόσωπο του Τιμ Σάτον

Η Ζάμα, μια νεαρή Μουσουλμάνα που ορθώνει ανάστημα στον συντηρητισμό των θείων της, παίρνει τους δρόμους. Ο Σαούλ, ένας διαταραγμένος νέος που λαχταρά να εκδικηθεί τους αδίστακτους εργολάβους που ξεσπίτωσαν τους παππούδες του, φορά μια μάσκα τύπου Τζόκερ και αυτοανακηρύσσεται υπερήρωας της διπλανής πόρτας. Ένα αλλοπρόσαλλο αστικό παραμύθι, που εξερευνά την πολυπολιτισμική ταυτότητα και τις συνέπειες της βίαιης αστικής ανάπλασης. Με ήρωες δυο απόκληρους σε έναν κόσμο αφιλόξενο και ακατανόητο, στο δαιδαλώδες και συνεχώς μεταβαλλόμενο τοπίο της Νέας Υόρκης.

Τρίτη 10 Νοεμβρίου

Shorta των Άντερς Έλχολμ,Φρέντερικ Λους Χβιντ

Ένας έφηβος μετανάστης, που βρισκόταν υπό κράτηση από την αστυνομία, έχει πέσει σε κώμα κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες. Την ίδια στιγμή, δύο αστυνομικοί εκτελούν περιπολία ρουτίνας σε ένα κακόφημο γκέτο της Κοπεγχάγης. Όταν μαθευτεί ο θάνατος του νεαρού, η περιοχή θα μετατραπεί σε κόλαση, και οι δύο (αντι)ήρωες θα πρέπει να παλέψουν με νύχια και με δόντια για να βγουν ζωντανοί. Μια καταιγιστική περιπέτεια που αφήνει ένα αιχμηρό κοινωνικό σχόλιο, δίχως να καταφεύγει στον αφελή διδακτισμό και στους μονοκόμματους ορισμούς.

Υπηρέτες του Ιβάν Οστροτσόφσκι 

1980, κομμουνιστική Τσχοσλοβακία. Ο Μίχαλ και ο Γιουράι, δύο σπουδαστές Θεολογίας, έχουν βρεθεί ανάμεσα στις συμπληγάδες της πολιτικής και της θρησκείας, καθώς οι καθολικοί ιερείς δεν επιτρέπεται να παρεκκλίνουν από την επίσημη γραμμή. Συμπλέοντας με το καθεστώς, οι καθηγητές της Σχολής αποδοκιμάζουν κάθε διαφωνία, ωστόσο, δεν συμμορφώνονται όλοι – το σύστημα αμφισβητείται σιωπηλά, κλονίζεται από μέσα. Ένα πολιτικό θρίλερ, με νουάρ αποχρώσεις και πνιγηρή ατμόσφαιρα, μια ιστορία ανυπακοής που απογυμνώνει την ιδεολογική χειραγώγηση.

Συνέχεια με το δεύτερο μέρος σε λίγες ώρες, ώστε να κλείσετε θέση το συντομότερο.

Οι περιλήψεις είναι από το filmfestival.gr

Φεστιβάλ, αλλά τι Φεστιβάλ

Το 61ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης "ανοίγει τις πύλες του" την Πέμπτη 5 Νοεμβρίου. Η υγειονομική κρίση καλπάζει, η Νύφη του Θερμαϊκού βυθίζεται εκ νέου σε καθεστώς lockdown κι αυτή η πολιτιστική νότα έρχεται ως μία όαση αισιοδοξίας την ώρα που όλα φαντάζουν επιεικώς σκοτεινά. Ορέστης Ανδρεάδης, Ελίζ Ζαλαντό κι αρκετοί αθόρυβοι συνεργάτες στο πλευρό τους έδωσαν μεγάλη μάχη για να βιώσουμε την εμπειρία στις αίθουσες, ο χρόνος αποδείχθηκε όμως αδυσώπητος εχθρός. Επιστρέφουμε επομένως αναπόφευκτα στη συνθήκη Μαΐου-Ιουνίου με τις Διαδικτυακές προβολές στο filmfestival.gr

Μεσολάβησε ένα καλοκαίρι ξεγνοιασιάς κι ανεμελιάς. Ο κόσμος χαλάρωσε για ένα εύλογο διάστημα. Ο εσωτερικός τουρισμός ενισχύθηκε. Οι περισσότεροι έκαναν τις διακοπές τους και επέστρεψαν στην πολύπλευρη ρουτίνα στα τέλη του Αυγούστου. Η Αθήνα βρέθηκε αναμενόμενα πρώτη στο μάτι του κυκλώνα, η Θεσσαλονίκη αποτέλεσε το παράδειγμα προς μίμηση μέχρι και πριν είκοσι ημέρες. Κανείς όμως δεν μπορεί να προδικάσει τις εξελίξεις με τον αόρατο εχθρό όπως αποδείχθηκε στην πράξη. Η διά ζώσης γιορτή του Κινηματογράφου πήρε και πάλι "αναβολή".

Από την αρχή το επιτελείο της διοργάνωσης είχε μελετήσει διεξοδικά τα δεδομένα κι εκπονήσει τρία πιθανά σχέδια διεξαγωγής. Oδηγηθήκαμε στο απευκταίο. Φυσικά η πρωτόγνωρη κατάσταση έχει επηρεάσει και το περιεχόμενο. Ξεχωρίζουμε και πάλι παραδοσιακές ενότητες όπως οι "Ματιές στα Βαλκάνια" κι οι "Ανοιχτοί Ορίζοντες". Από τις υπόλοιπες καθιερώνεται το Διεθνές Διαγωνιστικό με αφετηρία μία συγκεκριμένη θεματική. Αυτή είναι η "Τυραννία της Οικειότητας". Συναντάμε ειδικές Προβολές, το Round Midnight, την ενότητα "Γνωρίστε τους γείτονες" και τα αφιερώματα σε Βέρα Χιτίλοβα και Άνια Μπρέιεν που συμπληρώνουν το διεθνές πρόγραμμα.

Πολύ σημαντική για τρίτη διαδοχική χρονιά είναι η έμφαση που δίνεται στον Ελληνικό Κινηματογράφο. Πανελλήνια πρώτη για τα "Μήλα" του Χρήστου Νίκου. Πρεμιέρα κάνουν το Digger του Τζώρτζη Γρηγοράκη, το Πρόστιμο του Φωκίωνα Μπόγρη, η Πράσινη Θάλασσα της Αγγελικής Αντωνίου και το Kala Azar της Τζάνις Ραφαηλίου. Μία δεύτερη ματιά θα έχει την ευκαιρία το κοινό να ρίξει στην "Μπαλάντα της Τρύπιας Καρδίας" του Γιάννη Οικονομίδη, αλλά και στο "Pari" του Σιαμάκ Ετεμάντι. Επίσης ταξιδεύουν από τη γειτονική Δράμα οι μικρού μήκους ταινίες Bella, Pashka, Goads, Dakar και η Κλήση.

Αυτή είναι η διαμορφωθείσα πραγματικότητα που προσωπικά με προβληματίζει βαθύτατα. Φυσικά η επιλογή ήταν μονόδρομος στην παρούσα φάση. Ο θεατής ωστόσο εξοικειώνεται πλήρως με την μεταφορά των προβολών από την μεγάλη στην μικρή οθόνη και την άνεση του περιβάλλοντος του σπιτιού. Πλατφόρμες όπως το Netflix, το Αmazon prime, το Αpple tv επελαύνουν. Tα σινεμά παγκόσμια οδηγούνται σε απαξίωση και μαρασμό. Καταλήγουν να συντηρούνται από κάποιους ρομαντικούς με αγάπη και γνήσια συναισθήματα ως κινηματογραφικές λέσχες. Τα θερινά κι οι ταράτσες θα επιβιώσουν, καθώς αποτελούν έναν τρόπο απόδρασης τα καυτά βράδια του θέρους.

Ας προσπαθήσουμε να είμαστε αισιόδοξοι. Nα κερδίσουμε κάτι μέσα απ΄αυτήν την εμπειρία. Ήδη στα υψηλότερα κλιμάκια αναζητούνται τρόποι να μείνει το σινεμά ζωντανό σε όλα τα επίπεδα. Μεγαλώσαμε με τη γιορτή του Φεστιβάλ στην πόλη, συνδεθήκαμε αργότερα εκ νέου μετά από ένα μικρό διάλειμμα. Εκεί χτυπάει η καρδιά μας, εκεί προσδοκούμε να επιστρέψουμε δριμύτεροι όταν το επιτρέψουν οι συνθήκες. Για να συμβεί όμως αυτό πρέπει να είμαστε υγιείς. Υπομονή λοιπόν και καλές (διαδικτυακές) προβολές σε όλους ...

parallaxi

Οικειότητα: Μια σύγχρονη τυραννία

Με αφορμή το πρωτόγνωρο ξέσπασμα της πανδημίας, το 61^ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης (5-15/11/2020) εμπνέεται από το προφητικό βιβλίο του διάσημου αμερικανού καθηγητή Ρίτσαρντ Σένετ, The fall of public man/ Η τυραννία της οικειότητας (εκδόσεις Νεφέλη) που γράφτηκε το 1977 και διερευνά την ανισορροπία δημόσιου και ιδιωτικού που σήμερα αποκτά νέες επίκαιρες διαστάσεις.

Το θέμα του φετινού Διεθνούς Διαγωνιστικού είναι «Οικειότητα: Μια σύγχρονη τυραννία». Μέσα από αυτό το πρίσμα βλέπουμε τις 12 ταινίες του Διεθνούς Διαγωνιστικού, οι οποίες αποτελούν, παράλληλα, την πρώτη ύλη για μια πρωτότυπη έκθεση νέων ελλήνων εικαστικών. Προτείνουμε έναν ανατρεπτικό τρόπο προσέγγισης του σινεμά, βλέποντας, ερμηνεύοντας, σχολιάζοντας τις ταινίες του Διαγωνιστικού τμήματος μέσα από ένα θέμα, ένα βιβλίο, μια ιδέα, παρμένη από μια άλλη τέχνη ή επιστήμη.

Με την πανδημία, τον αναγκαστικό εγκλεισμό και την υπερβολική χρήση των τεχνολογιών διασύνδεσης, η ανάγκη για μοίρασμα, για αλληλεγγύη, για επιστροφή του ανθρώπου στον δημόσιο χώρο γίνεται επιτακτική. Γι’ αυτόν τον λόγο εμπνευστήκαμε από το βιβλίο «Η τυραννία της οικειότητας», στο οποίο ο Σένετ σημειώνει ότι οι άνθρωποι δεν έρχονται αντιμέτωποι με την απομόνωση και την αποξένωση, αλλά βρίσκονται περισσότερο κοντά από ότι επιτρέπεται, γεγονός που εμποδίζει την ουσιαστική κοινωνική επαφή.

Το φαινόμενο αυτό έχει ενταθεί με την επικράτηση των social media και των τεχνολογιών διασύνδεσης που λειτουργούν επεκτατικά και απομακρύνουν το άτομο από τη δημόσια σφαίρα. Το έργο του Σένετ εκδόθηκε πολύ πριν από την εποχή του διαδικτύου, όμως όλα αυτά που αναφέρει αποκτούν σήμερα ιδιαίτερη βαρύτητα. Σύμφωνα με τον κοινωνιολόγο, η σύγχρονη δυτική κοινωνία καλλιεργεί ένα ναρκισσιστικό πρότυπο που προωθεί την παθητικότητα και εμποδίζει το άτομο να συμμετάσχει ενεργά στον δημόσιο βίο. Μέσω της συνεχούς ενασχόλησης με το ιδιωτικό, οι αποστάσεις καταργούνται και οι άνθρωποι αντί να αναπτύσσουν υγιείς κοινωνικές σχέσεις, βιώνουν καταναγκαστικούς δεσμούς, με αποτέλεσμα η πλασματική αυτή οικειότητα να μοιάζει τυραννική. Η εγκατάλειψη του ναρκισσιστικού ιδιωτικού ανθρώπου δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση. Έχει γίνει κομμάτι της ζωής μας, της προσωπικότητάς μας. Ίσως, όμως, είναι η λύση για να επιστρέψουμε σε πιο αρμονικές σχέσεις, είτε διαπροσωπικές, είτε στο δημόσιο χώρο.

Επιλέξαμε φέτος τις 12 ταινίες του Διεθνούς Διαγωνιστικού, έχοντας στο μυαλό μας τις ιδέες που εκφράζονται μέσα από το βιβλίο του Σένετ. Οι ταινίες μάς αποκαλύπτονται, πέρα και πάνω από τα προφανή θέματά τους. Δεν έχει σημασία αν εκτυλίσσονται στη Γάζα, την Ιταλία ή τα σύνορα των ΗΠΑ με το Μεξικό. Η οικειότητα και η αποξένωση δεν έχουν γεωγραφία.

Οι ταινίες του Διεθνούς Διαγωνιστικού Προγράμματος διαγωνίζονται για

τα εξής βραβεία:

 

- Βραβείο Καλύτερης Ταινίας «Θόδωρος Αγγελόπουλος» (Χρυσός

Αλέξανδρος, συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο ύψους 15.000 ευρώ).

- Ειδικό Βραβείο της Κριτικής Επιτροπής (Αργυρός Αλέξανδρος, συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο ύψους 8.000 ευρώ).

- Ειδικό Βραβείο της Κριτικής Επιτροπής για την Καλύτερη Σκηνοθεσία

(Χάλκινος Αλέξανδρος). Ο Μεγάλος Χορηγός του Φεστιβάλ COSMOTE TV υποστηρίζει το βραβείο με χρηματικό έπαθλο 3.000 ευρώ.

- Βραβεία Ανδρικής και Γυναικείας Ερμηνείας.

-Βραβείο Καλλιτεχνικής Επίτευξης ή Σεναρίου.

Ανακαλύψτε τις ταινίες του Διεθνούς Διαγωνιστικού:

Η καρδιά μου δεν χτυπά ώσπου να της το ζητήσεις / My Heart Can’t Beat Unless You Tell It To του Τζόναθαν Κουάρτας (ΗΠΑ)

Η φροντίδα του Τόμας, του μικρότερου αδερφού τους, ο οποίος τρέφεται αποκλειστικά με ανθρώπινο αίμα, έχει οδηγήσει τον Ντουάιτ και την Τζέσι σε σύγκρουση. Τα πτώματα που αφήνουν πίσω τους, προκειμένου να κρατήσουν τον Τόμας στη ζωή, έχουν αρχίσει να στοιχειώνουν τον Ντουάιτ, που αναζητά απεγνωσμένα διαφυγή από αυτόν τον εφιαλτικό φαύλο κύκλο. Μια βαμπιρική αλληγορία για την οικογενειακή αγάπη που μπορεί να γίνει σαρκοβόρα, αλλά και για την ιερή ανάγκη της αποδοχής του μοιραίου και της απώλειας.

Προετοιμασίες για να είμαστε μαζί, άγνωστο πόσο / Preparations To Be Together For An Unknown Period Of Time της Λίλι Χόρβατ (Ουγγαρία)

Η Μάρτα, μια σαραντάχρονη νευροχειρουργός, εγκαταλείπει μια υποσχόμενη καριέρα στις ΗΠΑ για να σμίξει με τον έρωτα της ζωής της, στη Βουδαπέστη. Πολύ σύντομα, θα χάσει τη γη κάτω από τα πόδια της, βλέποντας την «αδελφή ψυχή» της να συμπεριφέρεται σαν να μην έχουν γνωριστεί ποτέ. Μπορεί άραγε ο έρωτας να συμβαδίσει με την πραγματικότητα ή τρέχει πίσω από τη δική του αλήθεια; Ένα οδοιπορικό στην αχαρτογράφητη ζώνη της επιθυμίας, που υπακούει μονάχα στους δικούς της νόμους. 

Xαρακτηριστικά γνωρίσματα / Identifying Features της Φερνάντα Βαλάντεζ (Μεξικό)

Ο Μιγκέλ έχει μόλις απελαθεί από τις ΗΠΑ και επιστρέφει στο Μεξικό, λαχταρώντας να ξαναδεί τη μητέρα του. Η Μαγκνταλένα αναζητεί τον γιο της, που εξαφανίστηκε ενώ προσπαθούσε να διασχίσει τα σύνορα. Οι δρόμοι των δύο ηρώων θα διασταυρωθούν, καθώς περιπλανώνται στις παραμεθόριες ερημιές, όπου βασιλεύουν η ανομία, η βία και η απόγνωση. Μια σύγχρονη οδύσσεια στα σύνορα Μεξικού κι Αμερικής στον ρυθμό ενός ψυχολογικού θρίλερ απόλυτα πολιτικού κι επίκαιρου που βρίσκει στόχο κατευθείαν στην καρδιά.

Σπείρε τον άνεμο / Sow the Wind του Ντανίλο Καπούτο (Γαλλία, Ιταλία, Ελλάδα)

Στα εικοσιένα της, η Νίνα, μια φοιτήτρια Γεωπονίας, εγκαταλείπει τη Ρώμη και επιστρέφει στην Απουλία. Η οικογένειά της, στο χείλος της καταστροφής, έχει εναποθέσει τις τελευταίες ελπίδες της στις κρατικές αποζημιώσεις για τα ετοιμοθάνατα υπεραιωνόβια ελαιόδεντρα της περιοχής. Η Νίνα αρνείται αυτή τη μοιρολατρική προσέγγιση και, οπλισμένη με μια σχεδόν θρησκευτική πίστη στις δυνάμεις της φύσης, ξεκινάει μια σταυροφορία για τη σωτηρία των δέντρων. Ένα μυσταγωγικό κράμα κοινωνικού ρεαλισμού και περιβαλλοντικού ακτιβισμού, που εξερευνά τα μυστικά που κρύβουν οι αρχέγονες παγανιστικές παραδόσεις.

Η νύχτα των βασιλιάδων / Night Of the Kings του Φιλίπ Λακότ (Γαλλία, Καναδάς, Ακτή Ελεφαντοστού)

Ένας νεαρός άνδρας περνά την πρώτη του νύχτα στην πιο άγρια φυλακή της Ακτής Ελεφαντοστού, έναν μικρόκοσμο με απαράβατα τελετουργικά και άγραφους νόμους. Καθώς το κόκκινο φεγγάρι ρίχνει το απόκοσμο φως του, είναι υποχρεωμένος να διηγηθεί ιστορίες στους συγκρατούμενούς του μέχρι την αυγή. Φέρνοντας στο νου τις <Χίλιες και μία νύχτες>, αυτό το παραισθησιογόνο και ονειρικό παραμύθι μεταμορφώνει τους αρχέγονους μύθους σε φυλαχτό που προστατεύει από τον θάνατο και μάς βυθίζει στο μυσταγωγικό σύμπαν μιας ολόκληρης ηπείρου.

Φαντάσματα στην Πόλη / Ghosts του Άζρα Ντενίς Οκιάι (Τουρκία, Γαλλία)

Στο κοντινό μέλλον, η Τουρκία βιώνει ένα ανεξήγητο ενεργειακό μπλακ άουτ, που πυροδοτεί βίαιες ταραχές. Τέσσερις χαρακτήρες, σαν περιπλανώμενα φαντάσματα, καθρεφτίζουν τις πολλαπλές όψεις μιας αποπροσανατολισμένης χώρας, που βρίσκεται στο χείλος της έκρηξης. Μέσα από συνεχή άλματα μπρος-πίσω στον χρόνο και σκηνές που επαναλαμβάνονται από διαφορετική οπτική γωνία, αυτός ο συναρπαστικός γρίφος σκιαγραφεί ένα πλέγμα από ακραίες αντιθέσεις και αντιφάσεις. Το πορτρέτο μιας κοινωνίας που βυθίζεται στο σκοτάδι, την ίδια στιγμή που εισπράττει υποσχέσεις για ένα θαυμαστό καινούργιο κόσμο λαμπερής ανάπτυξης.

Γάζα αγάπη μου / Gaza Mon Amour των Ταρζάν και Αράμπ Νασέρ (Παλαιστίνη, Γαλλία, Γερμανία, Πορτογαλία, Κατάρ)

Ο Ίσα, ένας εξηνταπεντάχρονος ψαράς στη Γάζα, είναι κρυφά ερωτευμένος με τη Σιχάμ. Πάνω που είναι έτοιμος να της εξομολογηθεί τα αισθήματά του, ένα αρχαίο άγαλμα του θεού Απόλλωνα πιάνεται στα δίχτυα του, μπλέκοντάς τον σε μπελάδες, καθώς η Χαμάς θέλει πάση θυσία να αποκτήσει τον πολύτιμο θησαυρό. Μια γλυκόπικρη και χαμηλόφωνη δραμεντί που περιβάλλει με τρυφερότητα τον αξιολάτρευτο πρωταγωνιστή της. Έναν αμετανόητο ρομαντικό που μάχεται για την αγάπη, αψηφώντας τα ηλικιακά στερεότυπα, την καταπίεση, τον συντηρητισμό.

Shorta των Άντερς ‘Ελχολμ Φρέντερικ, Λούις Χβιντ (Δανία)

Ένας έφηβος μετανάστης, που βρισκόταν υπό κράτηση από την αστυνομία, έχει πέσει σε κώμα κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες. Την ίδια στιγμή, δύο αστυνομικοί εκτελούν περιπολία ρουτίνας σε ένα κακόφημο γκέτο της Κοπεγχάγης. Όταν μαθευτεί ο θάνατος του νεαρού, η περιοχή θα μετατραπεί σε κόλαση, και οι δύο (αντι)ήρωες θα πρέπει να παλέψουν με νύχια και με δόντια για να βγουν ζωντανοί. Μια καταιγιστική περιπέτεια που αφήνει ένα αιχμηρό κοινωνικό σχόλιο, δίχως να καταφεύγει στον αφελή διδακτισμό και στους μονοκόμματους ορισμούς.

Μετέπειτα αγάπη / After Love του Αλίμ Καν (Ηνωμένο Βασίλειο)

Η Μέρι Χουσέιν, μια εξηντάχρονη γυναίκα που ζει στο Ντόβερ, είχε ασπαστεί το Ισλάμ όταν παντρεύτηκε τον Αχμέντ. Μετά τον αιφνίδιο θάνατό του, ανακαλύπτει πως ο σύζυγός της είχε μια άλλη, κρυφή ζωή, στην απέναντι πλευρά της Μάγχης. Κλονισμένη, σπεύδει στο Καλαί της Γαλλίας, αγωνιώντας να βρει το νήμα της αλήθειας. Ένα συγκινητικό δράμα που υφαίνει το πορτρέτο δύο γυναικών, για να αποτυπώσει τον βαθύ δεσμό που τις ενώνει, υπερβαίνοντας τα πολιτισμικά τείχη που υψώνονται μεταξύ τους.

Μήλα / Apples του Χρήστου Νίκου (Ελλάδα)

Μια αναπάντεχη επιδημία, που προκαλεί ξαφνική αμνησία στους ανθρώπους, βρίσκει τον Άρη, ένα άνδρα γύρω στα 40, να ακολουθεί ένα πρόγραμμα αποκατάστασης που έχει ειδικά σχεδιαστεί για να χτίσει ένας αμνησιακός μια καινούργια ζωή. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει καθημερινές αποστολές που είναι ηχογραφημένες από τους γιατρούς του. Μετά την ολοκλήρωση κάθε αποστολής, ο Άρης βγάζει μια φωτογραφία polaroid ως αποδεικτικό στοιχείο. Προσπαθώντας να δημιουργήσει μια νέα ζωή και αναμνήσεις θα συναντήσει την Άννα, μια γυναίκα που βρίσκεται στο ίδιο πρόγραμμα.

Kala Azar της Τζάνις Ραφαηλίδου (Ελλάδα)

Η τελετουργική επαγγελματική ρουτίνα ενός ζευγαριού, το οποίο αποτεφρώνει πτώματα ζώων, περισυλλέγοντάς τα είτε από τους ιδιοκτήτες τους είτε αφότου έχουν χτυπηθεί και εγκαταλειφθεί από διερχόμενα οχήματα, διαταράσσεται εξαιτίας ενός ατυχήματος που προκαλούν οι ίδιοι.

Digger του Τζώρτζη Γρηγοράκη

Ο Νικήτας, ζει αποτραβηγμένος στην κορυφή ενός ορεινού δάσους. Μια βιομηχανία επεκτείνεται επιθετικά διαταράσσοντας την άγρια φύση και απειλώντας τον. Η μεγαλύτερη απειλή όμως έρχεται με την ξαφνική άφιξη του γιου του, ο οποίος επιστρέφει για να διεκδικήσει το μερίδιο του κτήματος που κληρονόμησε μετά τον θάνατο της μητέρας του. Με φόντο μια κοινωνία σε ατμόσφαιρα εμφυλίου, οι δύο άνδρες συγκρούονται μετωπικά, με τη φύση ως τον μόνο παρατηρητή, σε αυτό το σύγχρονο γουέστερν.

Παράλληλα με τις 12 ταινίες του Διεθνούς Διαγωνιστικού, αναθέτουμε και φέτος σε 12 νέους έλληνες εικαστικούς να δουν ο καθένας από μια ταινία του Διαγωνιστικού και να φιλοτεχνήσουν ένα έργο εμπνευσμένο από αυτήν. Η έκθεση, η οποία πραγματοποιείται σε συνεργασία με τον Μητροπολιτικό Οργανισμό Μουσείων Εικαστικών Τεχνών Θεσσαλονίκης (ΜΟΜus), με την υποστήριξη του Outset Contemporary Art Fund Greece, επρόκειτο να παρουσιαστεί όπως κάθε χρόνο στο  MOMus - Πειραματικό Κέντρο Τεχνών (Αποθήκη Β1, Λιμάνι Θεσσαλονίκης). Mετά την υπαγωγή της περιφερειακής ενότητας Θεσσαλονίκης στο Επίπεδο 4 του Χάρτη Υγειονομικής Ασφάλειας και Προστασίας, η έκθεση θα πραγματοποιηθεί σε ανοιχτούς χώρους της Θεσσαλονίκης, όπως είχε προβλεφθεί.

Οι καλλιτέχνες που συμμετέχουν στην έκθεση είναι οι:

Ιλεάνα Αρναούτου

Μαρία Βαρελά

Ζωή Γαϊτανίδου

Πέτρος Ευσταθιάδης

Ιάσονας Καμπάνης

Βασίλης Καρούκ

Αριστείδης Λάππας

Ηλιοδώρα Μαργέλλου

Ιάσονας Μέγκουλας

Μαργαρίτα Μποφιλίου

Πάολα Παλαβίδη

Σοφία Ροζάκη

Στη διάρκεια της πανδημίας, ακόμα και η τέχνη καταναλώθηκε ιδιωτικά. Τώρα είναι απαραίτητο να επιστρέψει στο δημόσιο χώρο. Για αυτόν τον λόγο, τα έργα των 12 καλλιτεχνών θα εκτυπωθούν σε πολλαπλά αντίτυπα και θα τοποθετηθούν σε αναπάντεχους ανοιχτούς χώρους της Θεσσαλονίκης. Με αυτόν τον τρόπο, τα έργα θα συνομιλήσουν με το αστικό τοπίο, ενώ το κοινό θα έχει την ευκαιρία να τα απολαύσει, χωρίς συνωστισμό. Για πρώτη φορά, η έκθεση θα παρουσιαστεί, μετά την ολοκλήρωσή της στη Θεσσαλονίκη, και στην Αθήνα, στην The Project Gallery (Νορμανού 3, Μοναστηράκι).

filmfestival