Parasite

Ένας Χρυσός Φοίνικας των Καννών έχει πάντα το δικό του ειδικό βάρος. Ο φετινός νικήτης ήταν το "Parasite " του Μπονγκ Τζουν-Χο από τη Νότια Κορέα. Δεύτερη συνεχόμενη χρονιά το μεγάλο Βραβείο πηγαίνει στην Ασία και πιστοποιεί την άνοδο του κινηματογράφου της και τη σύνθετη ματιά των σκηνοθετών πάνω σε μείζονα υπαρξιακά και κοινωνικοπολιτικά ζητήματα της εποχής μας. Υποψήφια για τo OSCAR Ξενόγλωσσης ταινίας κι από τα φαβορί για την κατάκτηση του Χρυσού αγαλματιδίου.

Στη Σεούλ των άκρων συγκρούονται και παράλληλα αλληλοτροφοδοτούνται δύο κόσμοι. Η λαμπερή υψηλή τάξη και η κυνική πραγματικότητα του υπογείου. Γέφυρά τους, μονάχα η μόρφωση κι η εργασία. Κι όσο φαινομενικά οι αδύναμοι ανελίσσονται, τόσο βαλτώνουν κι όσο ο καπιταλισμός καλπάζει, τόσο ο άνθρωπος μικραίνει ως οντότητα, μέγεθος κι αξία. Η εικόνα των σκουπιδιών κυριεύει το πλάνο. Μπορείς να κοροϊδέψεις λίγους για πολύ καιρό ή πολλούς για λίγο. Τι κρύβεται όμως στο κελάρι;

Τα παράσιτα αναζητούν μία ευκαιρία, έναν ξενιστή να τους φιλοξενήσει. Έτσι ακριβώς κι οι πρωταγωνιστές μας με κάθε μέσο, με κάθε κόστος, δίχως ηθικούς ενδοιασμούς και διλήμματα. Κι ας μην το αξίζουν και το γνωρίζουν, προσπαθούν να εισχωρήσουν με κωμικοτραγικό τρόπο στην ελίτ κι ονειρεύονται πως κάποια στιγμή θα γίνουν κομμάτι της. Η "μυρωδιά" του ανθρώπου όμως δεν αλλάζει. Όσα αρώματα κι αν βάλει, όσα κουστούμια και φορέματα κι αν αλλάξει. Θα υπάρχει πάντα κάτι που θα του θυμίζει που πραγματικά ανήκει και θα τον εγκλωβίζει σε καθημερινά αδιέξοδα.

Την ίδια στιγμή γεννιούνται κι αναπτύσσονται αγνά συναισθήματα. Ο άνθρωπος είναι από τη φύση του καλός. Έχει όμως τη λογική, που μετατρέπεται σε πονηριά κι είναι ικανή να εκφυλίσει το ανώτερο κοινωνικό ον. Και τότε την απογείωση από τον καταποντισμό χωρίζει μία λεπτή κλωστή. Μία εφάμιλλη, κατασκευασμένη ευτυχία, ένα ψέμα που διαρκεί λίγο. Θαμπώνεσαι από τον πλούτο, σε παρασέρνει η απληστία και σαν άλλος μίδας οδηγείσαι χωρίς επιλογή σε μία προσωπική τραγωδία.

Από την εξονυχιστική σκιαγράφηση και το καθένα δράμα των ιδανικά σχεδιασμένων χαρακτήρων στην ιδανική μουσική, που παρεμβαίνει κι οδηγεί τον θεατή στις εξελίξεις, ως βασικό μέσο του ξετυλίγματος της πλοκής. Με εξαιρετικό τον Ki-taek στον ρόλο του πατέρα. Ένα νευρικό γέλιο που περνάει διαπεραστικά από την μεγάλη οθόνη στις θέσεις θέασης. "Μία εξέταση είναι σαν να διασχίζεις μία ζούγκλα κι εσύ πρέπει να την κυριεύσεις". Κι οι άνθρωποι έχουμε φτάσει στο σημείο καθημερινά να δίνουμε εξετάσεις με αυστηρή μάλιστα αξιολόγηση. Μάχη και ξανά μάχη, ζωής.

Ένα εξαιρετικό παζλ, ένα κομψοτέχνημα, ένα κράμα του Shoplifters του Κόρε-Έντα και του Burning του Λι Τσανγκ-ντογκ. Ένας σύγχρονος κήπος της Εδέμ γεμάτος πειρασμούς. Μία πολυεπίπεδη εκδίκηση και ένα μήνυμα για την ματαιότητα και το τέλος του κόσμου μας. Πως θα μας βρει το ξημέρωμα μετά την κάθαρση και ποιοι θα σωθούν στη σύγχρονη Κιβωτό του Νώε; Ο επανακαθορισμός, η περισσυλογή κι η αυτοκριτική θα έρθουν όταν πια είναι αργά και τότε η διαδρομή θα αλλάξει, ίσως γίνει μάλιστα πιο ορθολογική, πιο σωστή, γιατί αν δεν κοπιάσεις, δεν αξίζεις τίποτα τελικά.

Το θέμα του 60ού ΦΚΘ: Overview Effect, μια διαπλανητική εμπειρία ολότητας

60 ό ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ || 31/10-
10/11/2019

Το θέμα του φετινού Φεστιβάλ: Overview Effect, μια διαπλανητική
εμπειρία ολότητας

Το Overview Effect, το φαινόμενο της Πανοραμικής εντύπωσης, μιας
εμπειρίας που συγκλονίζει την ανθρώπινη διάνοια στον πυρήνα της, είναι το
πρίσμα μέσα από το οποίο βλέπει φέτος τις 14 ταινίες του Διεθνούς
Διαγωνιστικού το 60ό Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης (31/10 –
10/11/2019).

Για τρίτη συνεχόμενη χρονιά, το Φεστιβάλ προτείνει έναν ανατρεπτικό τρόπο
προσέγγισης του σινεμά, βλέποντας, ερμηνεύοντας, σχολιάζοντας τις ταινίες
του Διαγωνιστικού τμήματος μέσα από ένα θέμα, ένα βιβλίο, μια ιδέα, παρμένη
από μια άλλη τέχνη ή επιστήμη.

Φέτος, το θέμα αυτό είναι το φαινόμενο Overview Effect. Ο όρος
χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά το 1987 από τον συγγραφέα Φρανκ Γουάιτ
για να περιγράψει τα πρωτόγνωρα συναισθήματα που βιώνουν οι αστροναύτες
όταν αντικρίζουν τη Γη από το διάστημα και αντιλαμβάνονται τον κόσμο ως μια
ενιαία ύπαρξη που περιλαμβάνει τα πάντα.

Προσπαθώντας να αναλύσουν την εμπειρία τους, οι αστροναύτες αναφέρουν
ότι κάτι αλλάζει μέσα τους και κάνουν λόγο για μια έκρηξη επίγνωσης,
σημειώνοντας ότι τους κατέκλυσε ένα αίσθημα ολότητας και ενότητας.
Παράλληλα, σημειώνουν ότι η ομορφιά της Γης τούς έκανε να σκεφτούν τις
ανισότητες, τη φτώχεια και τις συγκρούσεις που επικρατούν στην επιφάνειά της.

«To Overview Effect αφορά τον τρόπο που κοιτάζουμε τη Γη, τη ζωή, τους
εαυτούς μας από μακριά. Το πώς ανακαλύπτουμε ότι αυτά που μοιάζουν να
μας χωρίζουν στη Γη, εξαφανίζονται όταν τα κοιτάς από απόσταση. Το γεγονός
ότι οι αστροναύτες δεν μπορούν να δουν σύνορα, ταξικές, κοινωνικές,
πολιτισμικές ή θρησκευτικές διαφορές τούς κάνει να συνειδητοποιήσουν την
σκληρή πραγματικότητα της ζωής στη Γη. Το Overview Effect δεν προκαλεί
μόνο μια γνωστική μετάλλαξη, αλλά αποτελεί και μια έκκληση για δράση» εξηγεί
ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης,
Ορέστης Ανδρεαδάκης.

Η αποκαλυπτική ιδέα που εκφράζεται μέσα από το Overview Effect βρίσκεται
πίσω από τις 14 ταινίες του Διεθνούς Διαγωνιστικού, αλλά βγαίνει και έξω από
τη μεγάλη οθόνη. Οι ταινίες του τμήματος αποτελούν και φέτος πηγή έμπνευσης
για μια πρωτότυπη έκθεση. Το Φεστιβάλ ανέθεσε σε νέους έλληνες
εικαστικούς να δουν ο καθένας από μια ταινία του Διαγωνιστικού και να
φιλοτεχνήσουν ένα έργο εμπνευσμένο από αυτήν. Τα εγκαίνια της έκθεσης θα
πραγματοποιηθούν στις 2 Νοεμβρίου και τα έργα θα παρουσιαστούν στο
MOMus - Πειραματικό Κέντρο Τεχνών (Αποθήκη Β1, Λιμάνι Θεσσαλονίκης).

Οι καλλιτέχνες που συμμετέχουν στην έκθεση είναι οι:

Αλέξης Βασιλικός 
Γιώργος Γεροντίδης 
Χρήστος Δεληδήμος 
Μαριάννα Ιγνατάκη
Kalos - Klio (Χρήστος Καλός και Κλειώ Τανταλίδη)   
Ειρήνη Καραγιαννοπούλου
Πάνος Κομπής
Μανώλης Λεμός
Βιργινία Μαστρογιαννάκη και Ηλίας Μαμαλίογκας
Κωνσταντίνος Πάτσιος 
Αντιγόνη Τσαγκαροπούλου 
Παύλος Τσάκωνας 
Δέσποινα Φλέσσα 
Ζωή Χατζηγιαννάκη

Η έκθεση πραγματοποιείται σε συνεργασία με τον Μητροπολιτικό Οργανισμό
Μουσείων Εικαστικών Τεχνών Θεσσαλονίκης (ΜΟΜus). Παράλληλα, η θεματική
του Διεθνούς Διαγωνιστικού συνομιλεί με το κεντρικό θέμα της φετινής, 7ης
Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης (12/10/2019 – 16/02/2020), με τίτλο
«Στάση».

Ανακαλύψτε ορισμένες από τις ταινίες του Διεθνούς Διαγωνιστικού:

Monos του Αλεχάντρο Λάντες (Κολομβία/ Αργεντινή/ Ολλανδία/ Δανία): Μια
ομάδα εφήβων ζει απομονωμένη στη ζούγκλα. Αυστηροί κανόνες, τελετουργικά,
επικίνδυνα «παιχνίδια» με όπλα συμβάλλουν στην αύξηση της παράνοιας
ανάμεσα στα νεαρά μέλη της ιδιότυπης αυτής συμμορίας. Ένα γεμάτο ένταση
θρίλερ που προβλήθηκε στο πρόσφατο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του
Βερολίνου και κέρδισε Ειδικό Βραβείο της Επιτροπής στο Φεστιβάλ του
Σάντανς.

Song Without a Name της Μελίνα Λεόν (Περού): Ένα συγκινητικό
κινηματογραφικό ντεμπούτο που θα αγαπήσουν όσοι λάτρεψαν το Roma του
Αλφόνσο Κουαρόν, το Song Without a Name έχει ως κεντρική ηρωίδα την
Χεορχίνα, μια νεαρή γυναίκα που έρχεται αντιμέτωπη με την απαγωγή της
νεογέννητης κόρης της. Η τροχιά της θα διασταυρωθεί με εκείνη ενός
δημοσιογράφου που προσπαθεί να ρίξει φως σε κύκλωμα πώλησης βρεφών
στο Περού της δεκαετίας του 1980.

Patrick του Τιμ Μίελαντς (Βέλγιο): Ο 38χρονος Πάτρικ ζει με τους γονείς του σε
μια κατασκήνωση γυμνιστών. Όλοι τον ξέρουν, αλλά κανένας δεν μοιάζει να τον
συμπαθεί. Όταν ο πατέρας του πεθαίνει, ο Πάτρικ πρέπει να αρχίσει να παίρνει
αποφάσεις. Μόνο που έχει χάσει το αγαπημένο του σφυρί... Βραβείο
σκηνοθεσίας για τον Φλαμανδό Τιμ Μίελαντς στο φεστιβάλ του Κάρλοβι Βάρι.

Fire Will Come του Όλιβερ Λάσε (Ισπανία/ Γαλλία/ Λουξεμβούργο): Ο Άμαντορ
Κόρο, ο οποίος έχει καταδικαστεί για εμπρησμό, βγαίνει από τη φυλακή και
επιστρέφει στο σπίτι του, σε ένα μικρό χωριό της Γαλικίας, όπου μένει η
ηλικιωμένη μητέρα του, Μπενεντίκτα, με τις τρεις αγελάδες τους. Η ζωή κυλά
ήρεμα μέχρι τη στιγμή που μια τεράστια φωτιά καταστρέφει την περιοχή. Η
ταινία απέσπασε το βραβείο της Επιτροπής στο τμήμα Ένα Κάποιο Βλέμμα του
Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών.

Lillian του Αντρέας Χόρβαθ (Αυστρία): Η Λίλιαν είναι μια Ρωσίδα μετανάστρια
που ζει στη Νέα Υόρκη. Όταν η βίζα της λήγει, θα αποφασίσει να
πραγματοποιήσει ένα ταξίδι με τα πόδια μέχρι το σπίτι της. Το σκηνοθετικό
ντεμπούτο του Αυστριακού Αντρέας Χόρβαθ προβλήθηκε στο Δεκαπενθήμερο
των Σκηνοθετών στις Κάννες.

Ολόκληρη η λίστα με τις ταινίες του Διεθνούς Διαγωνιστικού του 60ού Φεστιβάλ
Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης θα ανακοινωθεί σύντομα.

60ό ΦΚΘ: ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΤΖΟΝ ΓΟΥΟΤΕΡΣ

60ό ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ || 31/10-
10/11/2019

Ο κορυφαίος cult σκηνοθέτης Τζον Γουότερς στο 60ό ΦΚΘ

Μια τριήμερη εμπειρία Τζον Γουότερς θα έχει την ευκαιρία να απολαύσει το
κοινό του 60ού Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης (31/10
–10/11/2019). Ο τολμηρός σκηνοθέτης και θρυλικός εκπρόσωπος του cult
cinema θα βρεθεί στη Θεσσαλονίκη από τις 6 μέχρι τις 8 Νοεμβρίου και με
μεγάλη χαρά το Φεστιβάλ θα του απονείμει Χρυσό Αλέξανδρο για την
προσφορά του στον κινηματογράφο.

Ο «Πάπας του Τrash», όπως τον χαρακτήρισε ο Γουίλιαμ Μπάροουζ, παίρνει
από το 60ό ΦΚΘ carte blanche για να επιλέξει 10 αγαπημένες του ταινίες.
Πρόκειται για εξωφρενικά ξεκαρδιστικές ταινίες μυθοπλασίας και ντοκιμαντέρ
που αντικατοπτρίζουν την αγάπη του για το ακραίο στην τέχνη και ειδικότερα
στις ταινίες exploitation.

O Τζον Γουότερς θα παρουσιάσει το one-man show “This Filthy World” στον
κινηματογράφο Ολύμπιον, στη διάρκεια του Φεστιβάλ. Αυτή η standup comedy
παράσταση είναι αφιερωμένη στο εμμονικό του γούστο, τις παράλογες
συμβουλές του και την επαγγελματική του καθοδήγηση για το πώς να γίνει
κανείς ένας επιτυχημένος και ευτυχισμένος νευρωτικός.

Ο σκηνοθέτης θα μοιραστεί, επίσης, την «κηλιδωμένη του σοφία» (γνώριμη και
στο νέο του βιβλίο “Mr. Know-It-All: The Tarnished Wisdom of a Filth Elder”) σε
ένα masterclass ανοιχτό για το κοινό. Απευθυνόμενος σε σινεφίλ, φανατικούς
του σινεμά και θαυμαστές του κινηματογραφικού trash, θα μιλήσει για το πώς να
βρεις χρηματοδότηση για τις ταινίες σου, πώς να επιβιώσεις στο Χόλιγουντ και
πώς να αποτύχεις, οποιοδήποτε επαγγελματικό δρόμο και αν επιλέξεις.

Ακόμη, νεαροί κινηματογραφιστές θα έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν
ένα αποκλειστικό workshop με τον σκηνοθέτη. Όπως αναφέρει ο Άλαν
Κάμινγκ στην κριτική του νέου βιβλίου του Γουότερς στους New York Times, ο
σκηνοθέτης συνεχίζει «να μεταδίδει την “ανώμαλη”, αλλά απολύτως συνετή
(συνήθως) σοφία του στις νεότερες γενιές που δεν είχαν καν γεννηθεί όταν έγινε
διάσημος». Περισσότερες πληροφορίες για τον τρόπο συμμετοχής στο
workshop θα ανακοινωθούν σύντομα.

Τέλος, το 60ό Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης θα τιμήσει τον
Τζον Γουότερς με τον Χρυσό Αλέξανδρο σε μια ειδική εκδήλωση.

Ο Τζον Γουότερς με λίγα λόγια

Σκηνοθέτης, σεναριογράφος, συγγραφέας, καλλιτέχνης, ο Τζον Γουότερς έχει
γράψει ιστορία στο ανεξάρτητο αμερικάνικο σινεμά. Ο δημιουργός από τη
Βαλτιμόρη έγινε γνωστός για το ασυγκράτητο χιούμορ του, την αγάπη του για το
κακό γούστο και την διαστρέβλωση των παραδοσιακών ηθικών αξιών.

Στα τέλη της δεκαετίας του 1960 ξεκίνησε και η συνεργασία του με την Divine,
το διαχρονικό ίνδαλμα της διαφορετικότητας, της τόλμης και του αχαλίνωτου
χιούμορ, η οποία πρωταγωνίστησε στην πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του
σκηνοθέτη Mondo Trasho (1969). To 1972, ο Τζον Γουότερς σκηνοθετεί το Pink
Flamingos που ανακηρύσσεται cult αριστούργημα και αποτελεί την πρώτη
ταινία μιας «trash τριλογίας» (ακολουθούν τα Female Trouble το 1974 και
Desperate Living το 1977). To 1981 σκηνοθετεί το Polyester, αλλά η μεγάλη του
εμπορική επιτυχία υπήρξε το Hairspray (1988), το οποίο αποκτά τη δική του
ζωή και εκτός της μεγάλης οθόνης, μετατρέπεται σε μιούζικαλ και ανεβαίνει σε
σχολικές σκηνές στις ΗΠΑ.

Το 1990, ο Τζον Γουότερς σκηνοθετεί τον Τζόνι Ντεπ στο μιούζικαλ Cry-Baby.
Η ταινία Serial Mom, με πρωταγωνίστρια την Κάθλιν Τέρνερ, βγήκε στις
αίθουσες το 1993 και παραμένει μία από τις αγαπημένες ταινίες του Τζον
Γουότερς. Το 1998 γυρίζει το Pecker, μια παρωδία για τον κόσμο της τέχνης με
τους Έντουαρντ Φέρλονγκ και Κριστίνα Ρίτσι. Το Cecil B. DeMented, μια ταινία
κινηματογραφικής τρομοκρατίας, βγήκε στις αίθουσες το 2000 και ακολούθησε
η sexploitation παρωδία A Dirty Shame το 2004.

Ο Τζον Γουότερς θεωρείται εμβληματική φιγούρα της αμερικανικής
καλλιτεχνικής σκηνής -«εθνικό θησαυρό» τον χαρακτήρισαν οι New York Times.
Ο ίδιος σημειώνει στο βιβλίο του “Mr. Know-It-All: The Tarnished Wisdom of a
Filth Elder”, το οποίο κυκλοφόρησε πρόσφατα: «Μου συνέβη το χειρότερο που
θα μπορούσε να συμβεί σε έναν δημιουργικό άνθρωπο· με αποδέχτηκαν».

Οι ταινίες της carte blanche:

Boom! του Τζόζεφ Λόουζι (ΗΠΑ, 1968)

Η Ελίζαμπεθ Τέιλορ και ο Ρίτσαρντ Μπάρτον πρωταγωνιστούν στην ταινία του
Τζόζεφ Λόουζι για τη σχέση ανάμεσα σε μια πολύ πλούσια, ετοιμοθάνατη
γυναίκα και έναν φτωχό νεότερό της ποιητή που γίνεται ο «άγγελος του
θανάτου» της. Η ταινία υπήρξε εμπορική αποτυχία, αλλά αποτελεί μια
συναρπαστική μεταφορά έργου του Τένεσι Γουίλιαμς – ο ίδιος θεωρούσε,
μάλιστα, την ταινία ως την καλύτερη μεταφορά θεατρικού του στη μεγάλη
οθόνη.

Mom and Dad του Μπράιαν Τέιλορ (ΗΠΑ/Βρετανία, 2017)

Μια έφηβη και ο αδελφός της πρέπει να επιβιώσουν ένα 24ωρο βίας, στη
διάρκεια του οποίου όλοι οι γονείς στις ΗΠΑ προσπαθούν να σκοτώσουν τα ίδια
τους τα βλαστάρια. Ένα καθηλωτικό και αστείο B-Movie, με πρωταγωνιστές
τους Νίκολας Κέιτζ και Σέλμα Μπλερ.

The Strange Ones των Λόρεν Βολκστάιν, Κρίστοφερ Ράντκλιφ (ΗΠΑ, 2017)

Ένας νεαρός άνδρας και ένα αγόρι ταξιδεύουν στην αμερικανική ύπαιθρο. Οι
φαινομενικά ήρεμες διακοπές τους θα οδηγήσουν στην αποκάλυψη σκοτεινών
μυστικών. Γεμάτο ονειρικά σύμβολα, το σκηνοθετικό ντεμπούτο των δύο
νεαρών δημιουργών απέσπασε βραβεία στα Φεστιβάλ SXSW και Ρότερνταμ.

Krisha του Τρέι Έντουαρντ Σουλτς (ΗΠΑ, 2015)

Μια γεμάτη ένταση ταινία με ηρωίδα την Κρίσα, μια μεσήλικη γυναίκα που
επιστρέφει στην οικογένειά της μετά από δεκαετή εγκλεισμό για εθισμό σε
ουσίες και αλκοόλ. Στο οικογενειακό τραπέζι θα βρεθεί αντιμέτωπη με τους
συγγενείς της στο σκηνοθετικό ντεμπούτο του Τρέι Έντουαρντ Σουλτς που
αντλεί έμπνευση από πραγματικές ιστορίες της οικογένειάς του.

Tickled των Ντέιβιντ Φάριερ και Ντίλαν Ριβ (Νέα Ζηλανδία, 2016)

Ο δημοσιογράφος και σκηνοθέτης Ντέιβιντ Φάριερ αποφασίζει να ερευνήσει μια
περίεργη πληροφορία για έναν διαγωνισμό γαργαλήματος. Μια απίστευτη
ιστορία για την ηδονή του γαργαλητού και την σκοτεινή πλευρά του Διαδικτύου.

Who Took Johnny των Ντέιβιντ Μπέιλινσον, Σούκι Χόλι, Μάικλ Γκαλίνσκι
(ΗΠΑ, 2014)

Η επανεξέταση μιας διαβόητης υπόθεσης που συνέβη πριν από 30 χρόνια: της
εξαφάνισης του Τζόνι Γκος, ενός αγοριού που μοίραζε εφημερίδες στην Άιοβα.
Ήταν η πρώτη περίπτωση εξαφάνισης παιδιού που δημοσιοποιήθηκε στις
χάρτινες συσκευασίες γάλακτος. Μια συναρπαστική πραγματική ιστορία.

Hors Satan του Μπρουνό Ντιμόν (Γαλλία, 2011)

Η σχέση ενός περιπλανώμενου άνδρα και μιας νεαρής γυναίκας που έχει
υποστεί κακοποίηση. Ο Μπρουνό Ντιμόν χρησιμοποιεί όνειρα, εφιάλτες, το
Θείο, την ομορφιά και τη βία για να καθηλώσει το κοινό με τον δικό του
μοναδικό τρόπο. Η ταινία προβλήθηκε στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου των
Καννών, εισπράττοντας τις καλύτερες και τις χειρότερες κριτικές.

American Animals του Μπαρτ Λέιτον (ΗΠΑ, 2018)

Τέσσερις νέοι άνδρες σχεδιάζουν την κλοπή ενός σπάνιου βιβλίου από τη
βιβλιοθήκη του τοπικού πανεπιστημίου. Μια πραγματική ιστορία για μια τρελή
ληστεία και ένα συναρπαστικό σχόλιο για το αμερικανικό όνειρο, με μια ομάδα
νεαρών ηθοποιών.

I, Olga των Πετρ Κάζντα, Τομάς Γουέινρεμπ (Τσεχία, 2016)

Η ιστορία της 22χρονης Όλγκα Χεπνάροβα, η οποία υπήρξε θύτης μαζικής
δολοφονίας, όταν το 1973 έπεσε με ένα φορτηγό πάνω σε μια ομάδα
ανθρώπων στην Πράγα. Με ασπρόμαυρη φωτογραφία, η ταινία είναι μια
ιστορία οργής και βίας, ένα συναρπαστικό πορτραίτο μιας δολοφόνου.

The Green Fog των Γκι Μαντίν, Έβαν Τζόνσον, Γκάλεν Τζόνσον (ΗΠΑ, 2017)

Χρησιμοποιώντας εικόνες του Σαν Φρανσίσκο, το The Green Fog του Γκι
Μαντίν –με τη συνεργασία των Έβαν και Γκάλεν Τζόνσον- είναι η εκδοχή τους
πάνω στο Vertigo του Άλφρεντ Χίτσκοκ και χρησιμοποιεί πλάνα από ταινίες και
τηλεοπτικά προγράμματα. Μια πρωτότυπη ταινία που το περιοδικό Sight and
Sound χαρακτήρισε ως «μια ευφυέστατη άσκηση στη μετα-αφήγηση».

Once Upon a Time... in Hollywood

Μία φορά κι έναν καιρό ... Έτσι συνηθίζεται να ξεκινούν τα παραμύθια. Με αυτά μεγαλώσαμε λίγο ή πολύ όλοι μας. Και όσο περνούσαν τα χρόνια μας κέρδιζε σταδιακά η μεγάλη οθόνη. Το ταξίδι ολοένα κι ομορφότερο, με το πάθος να μεγαλώνει, να γίνεται μανία, να εξελίσσεται σε ψυχαναγκασμό, σε άτακτη και συνεχή ανάγκη για δημιουργία. Ένας από εμάς είναι ο Κουέντιν Ταραντίνο. Στην ένατη μεγάλου μήκους ταινία διάρκειας τριών ωρών, την οποία δούλεψε για πέντε χρόνια και ξεκίνησε αρχικά ως μυθιστόρημα, μπορούμε να πούμε πως δεν μιλάμε απλά για έναν φόρο τιμής στα δικά του ιδεώδη, ιδανικά κι εμμονές, αλλά για μία στοχαστική διεύρυνση των οριζόντων και τελικά ένα έργο βαθύτατης ωριμότητας και σοφίας για τον κινηματογράφο και τον κόσμο του τότε και του σήμερα.

Επιστέγασμα βαθιάς γνώσης μέσα από την εμπειρία και μία πορεία ετών στην πρώτη γραμμή. Βαθιά προσωπικό, ρομαντικό, ηδονιστικό. Μία διαδρομή μνήμης και ταυτόχρονα ένα γράμμα αγάπης και τρέλας σε όλους εμάς και φυσικά στους επόμενους. Σαν ένα οδοιπορικό αναζήτησης στο παρελθόν, σαν ένα ταξίδι για να θυμηθεί και να γράψει το δικό του έργο ζωής, όπως ο Αλφόνσο Κουαρόν με το "Roma". Τα όρια ανάμεσα στο αληθινό και το ψεύτικο, στην πραγματικότητα και τον μύθο γίνονται δυσδιάκριτα κι εκεί ο σκηνοθέτης σε έχει ήδη υπνωτίσει και σε μεταφέρει στον δικό του κόσμο. Πρέπει να επιβιώσεις. Πρεμιέρα στις Κάννες με την αίθουσα να παραληρεί με χειροκρότημα διάρκειας επτά λεπτών.

Το 1969 είναι μία χρονιά με γεγονότα που συντάραξαν τον κόσμο. Από τον Μάη του 68΄στην Ευρώπη, στον πόλεμο του Βιετνάμ, στους Χίπεις και στη δολοφονία της Σάρον Τέιτ, σύζυγο του Ρομάν Πολάνσκι από την "Μanson Family". Εδώ μπορεί να έχουμε ένα μικρό κενό, οπότε για να είμαστε 100% μέσα, ίσως πρέπει να κάνουμε μία μικρή ιστορική αναδρομή. 9 Αυγούστου 1969. Λος Άντζελες ... Χόλιγουντ. Ένας παρακμάζων αστέρας του σινεμά αναζητεί σανίδα σωτηρίας, σε εφήμερες σειρές της tv και σποτάκια. Όσο δεν κάνει το άλμα στην καριέρα του, τόσο βυθίζεται στο αλκοόλ και τις ανασφάλειές του, καθώς η ευμετάβλητη ψυχολογία του δεν τον βοηθάει να βρει ισορροπία. " Αν έχει σπίτι στο Λ.Α., ανήκεις στο Χόλιγουντ". Δίπλα πάντα του ένας πιστός φίλος, ο κασκαντέρ του. Πιο έτοιμος από τον συνοδοιπόρο του, γεμάτος άμυνες. Έχει συμβιβαστεί με την μοίρα του και αντιμετωπίζει κάθε συγκυρία με αξιοσημείωτη ψυχραιμία, μακριά από τη ρηχότητα που χαρακτηρίζει την "υψηλή" κοινωνία.

Οι δύο τους είναι "κάτι παραπάνω από αδέλφια και κάτι λιγότερο από σύζυγοι", όπως ακούγεται απόλυτα εύστοχα. Ένας ύμνος στην ανδρική φιλία μέχρι το φινάλε. Λεονάρντο Ντι Κάπριο στην επανεμφάνισή του με το Όσκαρ Α΄ανδρικού ρόλου στο "Revenant"  και Μπραντ Πιτ ίσως στην καλύτερη ερμηνεία της καριέρας του, ως ο απόλυτος αντι-σταρ, που ξέρει καλά να κρύβει τα ένοχα μυστικά του παρελθόντος. Πλάι τους στη διπλανή πόρτα, η Μάργκο Ρόμπι. Η " νέα μούσα" του Ταραντίνο. Ακτινοβολεί και μιλώντας ελάχιστα μεταφέρει μία αύρα αισιοδοξίας για το μέλλον. Οι διαδρομές της ανερχόμενης σταρ, Τέιτ και του Ρικ είναι παράλληλές, όπως δεν τέμνονται στην καθημερινότητα παρ΄ότι γείτονες, έτσι ποτέ δεν καταφέρνει ο Ρικ να πρωταγωνιστήσει στο σινεμά. Διπλός παραλληλισμός.

Πιστή απεικόνιση της εποχής. Διαρκής βοή στο κέντρο, ειδήσεις στο ραδιόφωνο, προσεγμένες λεπτομέρειες, western πάνω και κάτω από το κάτοπτρο, διαρκής ακροβασία μεταξύ φανταστικού και αληθινού. Η φωτογραφία του Ρόμπερτ Ρίτσαρτσον κι η εξαιρετική μουσική με συνεχείς εύστοχες εναλλαγές εκτοξεύουν την αδρεναλίνη. Αυτή η κάντιλακ μήπως σας θυμίζει κάτι; O Mάικλ Μάντσεν επιτέλους δεν πεθαίνει, μένει ζωντανός! Ο Bruce Lee απομυθοποιείται με τον πιο αστείο τρόπο. Περνάμε καλά και αυτό βγαίνει προς τα έξω. Άλλωστε όλες οι μαρτυρίες μιλούν για κάτι παραπάνω από αρμονική συνύπαρξη Πιτ και Ντι Κάπριο καθ΄όλη τη διάρκεια των γυρισμάτων.

Οι άνθρωποι όσο σκληρό κι αν είναι γερνούν. Είναι δύσκολο να το διαχειριστείς. Κανείς δε νίκησε τον χρόνο. Σημασία έχει όταν έρθει η ώρα της αποχώρησης να έχεις αφήσει έργο για να ξεκινήσουν οι επόμενες γενιές ακριβώς από εκεί που σταμάτησες και να συνεχίσουν. Κουέντιν Ταραντίνο, Αλ Πατσίνο κοιτούν τον χρόνο και ετοιμάζονται να δώσουν τη σκυτάλη στις επόμενες γενιές. Μία τελετή μυσταγωγίας, γεμάτη σεβασμό για όσα μας πρόσφεραν. Ο θεατής ενεργοποείται καθολικά. Τα μάτια του, το σώμα του, οι αισθήσεις του. Από το σαρδόνιο χιούμορ μέχρι το απόλυτα αίσθημα της ματαιότητας η απόσταση είναι μικρή. Στο χέρι σου πως θα διαχειριστείς την κατάσταση. Με χαρά ή λύπη;

Από το Pulp Fiction και τον Χρυσό Φοίνικα του 1994 στο 2019. Μία άλλη εποχή. Μία νέα εποχή. Έρχεται και ξεπερνάει την παλαιότερη, που όμως είναι χρέος μας να μη σβήσει από την μνήμη. Άκρως ελεγειακό με λεπτή κορύφωση κι ένα ολιγόλεπτο κρεσέντο γεμάτο ένταση, που συνειρμικά μας φέρνει στο μυαλό το έγκλημα μίσους που σημάδεψε το Χόλιγουντ το 1969. Δεν ολοκληρώνεται όμως εκεί. Πότε φτάνει στο τέλος η τανία κι αν θέλετε κι η ζωή γενικότερα; Η ελπίδα πρέπει να μείνει ζωντανή, σαν τη φωτιά που καίει. Το παιδί συμβολίζει το μέλλον κι είναι μόλις οχτώ. Διαβάζει, διψάει για μόρφωση και πολιτισμό ... Βασανιστείτε-Απολαύστε-Λυτρωθείτε, τα λόγια περιττά!

Έτερος Εγώ

Ο καιρός περνάει, το καλοκαίρι σιγά σιγά ολοκληρώνεται κι οδεύουμε ολοταχώς προς το 60ο επετειακό Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Σήμερα θυμάμαι κι ανατρέχω σε μία ελληνική ταινία που είδαμε στο 57ο και μάλιστα κέρδισε το Βραβείο Κοινού Fischer. O λόγος για το " Έτερος Εγώ " του Σωτήρη Τσαφούλια, το οποίο πρόσφατα παρουσιάστηκε κι ως σειρά από την συνδρομητική τηλεόραση της Cosmote tv. Ως λάτρεις όμως της μεγάλης οθόνης θα μιλήσουμε αποκλειστικά για το αυτοτελές έργο που διαρκεί κάτι λιγότερο από δύο ώρες.

Αθήνα Γενάρης του 2015. Η πολύπαθη πρωτεύουσα της Μεσογείου, που έχει βιώσει ήδη δύο μνημόνια. Η εγκληματικότητα αυξάνεται. Οι άνθρωποι οδηγούνται στα άκρα. Μία σειρά από φόνους βάζει σε σκέψεις τον αρχηγό της αστυνόμιας και με τη σειρά του καταφεύγει στη λύση ενός καθηγητή εγκληματολογίας, προκειμένου να ξετυλίξουν μαζί τον μίτο της Αριάδνης. Ο Δημήτρης Λαίνης είναι αναγκασμένος να έρθει αντιμέτωπος με μία περίεργη υπόθεση και να τη εξυχνιάσει, ενώ παράλληλα καλείται στη διάρκεια αυτής της διαδρομής να γιατρέψει τις δικές του πληγές.

Ένας μοναχικός άνθρωπος, εγκλωβισμένος στης ζωής τα αδιέξοδα καλείται να ισορροπήσει ανάμεσα στις ευαίσθητες χορδές του προσωπικού δράματος και του επαγγελματικού καθήκοντος, ανάμεσα στην ηθική και το χρέος. Μία αστυνομική περιπέτεια, που αγγίζει τα όρια του ψυχολογικού θρίλερ. Ένα μυστήριο που ξετυλίγεται ιδανικά χάρη στο σενάριο που βασίστηκε στο τέχνασμα της χρησιμοποίησης των "φίλιων αριθμών" του Πυθαγόρα. Ένα θεώρημα που για να εξηγηθεί έπρεπε να υπάρξει διεθνής συνεργασία και ανταλλαγή πληροφοριών.

Ο Πυγμαλίων Δαδακαρίδης στον ρόλο του πρωταγωνιστή υιοθετεί πλήρως το προφίλ του απόμακρου, εσωστρεφούς καθηγητή. Αγαπά τα παιδιά, αλλά κάτι τον κρατάει πίσω, απόλυτα τυπικό. Ένα πρόβλημα δεν τον αφήνει να λυθεί. Είναι άνθρωπος της καριέρας κι έχει κερδίσει την εκτίμηση του περίγυρού του. Αυτή όμως η μάχη τείνει να τον εξοντώσει. Είναι τόσα πολλά που αλληλοσυγκρούονται στο μυαλό του. Όποια επιλογή κι αν κάνει θα έχει κόστος για τη ψυχή του. Μόνο μετά τη λύτρωση, θα μπορεί να κάνει δεύτερες σκέψεις και να αφήσει τον εαυτό του ελεύθερο να ζήσει.

Αυτό που θέλει να τονίσει ο σκηνοθέτης είναι το κίνητρο κι όχι οι πράξεις. Τι οδηγεί στις δολοφονίες; Μπορεί ο θεατής, σαν κριτής. σαν άλλος δικαστής να δικαιολογήσει ή ακόμα και να συγχωρέσει; Πόσα άλλοθι μπορεί να αναγνωρίσει και τι οδηγεί το χέρι ενός ανθρώπου να οπλίσει; Η έλλειψη δικαιοσύνης, το αίσθημα της ατιμωρησίας των υπευθύνων, μία παθολογική σχέση; Εγκλήματα μίσους, εκδίκησης. Όλα αυτά τα ερωτήματα σε βασανίζουν μέχρι το φινάλε κι ας έχεις καταλάβει ποιος είναι ο φονιάς.

Μετά τον "Κοινό Παρανομαστή" ο Τσαφούλιας κάνει μία υπέροχη ταινία για τα ελληνικά δεδομένα. Με το σχήμα του κύκλου δίνει λύση στον γρίφο, αφού μας έχει κρατήσει σε αγωνία καθ΄όλη τη διάρκεια του φιλμ. Η εξαιρετική μουσική του Κ.Μαραγκού χρωματίζει τις στιγμές κι ως επιμύθιο η φιλία ανάγεται σε υπέρτατη αξία. Βαθιά έννοια που κρύβει μέσα της πολλές επιμέρους. Ο Έτερος Εγώ, δείξε μου τον φίλο σου να σου πω ποιος είσαι. Δείτε το ...

O Έκπτωτος

Μία ταινία για την εποχή με διαχρονική αξία. Ο Ροντρίγκο Σορογκόνεν μετά το "Κανείς δεν μπορεί να μας σώσει" (2016), επιστρέφει στην μεγάλη οθόνη με ένα συναρπαστικό πολιτικό θρίλερ που κρατάει αμείωτη την ένταση μέχρι το φινάλε. Ενδεικτικό ότι κέρδισε εφτά Βραβεία Γκόγια (Ισπανικής Ακαδημίας Κινηματογράφου), τριάντα συνολικά σε Φεστιβάλ και ήταν υποψήφια το βραβείο LUX του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου. Πλέον αναμένουμε με ανυπομονησία το "Μadre".

Μακριά από την πρωτεύουσα σε ένα προάστιο μέλη του κυβερνώντος κόμματος γιορτάζουν και διασκεδάζουν μέσα στη χλιδή. Τίποτα δεν προμηνύει όσα θα ακολουθήσουν ή μήπως υπάρχει μία έμμεση προοικονομία ήδη από την πρώτη σκηνή; Μία καθ΄όλα λαμπερή βιτρίνα που κρύβει πίσω της δεκάδες σκάνδαλα απλωμένα στον χρόνο. " Η εξουσία προστατεύει την εξουσία " κι όταν ο κόσμος πάει να ξυπνήσει, αρκεί ένα εξιλαστήριο θύμα για να σβήσει η φωτιά. Απλά για τα μάτια του κόσμου κι η ζωή συνεχίζεται ...

Ο γραμματέας της τοπικής οργάνωσης, Μάνουελ Λόπεζ-Βιντάλ αναμένεται να εξελιχθεί σε πρόεδρο. Τα πράγματα έχουν πάρει τον δρόμο τους. Τον χαρακτηρίζει μία αλαζονεία. Ξαφνικά όμως συνταρακτικές αποκαλύψεις θα δουν το φως της δημοσιότητας. Άμεσα θα βρεθεί στο μάτι του κυκλώνα. Εν μία νυκτί ο κομματικός μηχανισμός του γυρνάει την πλάτη και τον αδειάζει. Χάνει τη γη κάτω από τα πόδια του. Βήμα βήμα καταρρέει πολιτικά, κοινωνικά, επαγγελματικά, οικογενειακά, ως οντότητα. Δίνει μία σκληρή μάχη επιβίωσης. Είναι αποφασισμένος να χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή του κι ας πάρει μαζί του πρώην συναγωνιστές και φίλους.

Η επιτυχία του σκηνοθέτη έγκειται στο γεγονός, ότι δημιουργεί ένα φιλμ με αμείωτη ένταση, συνεχείς ανατροπές και ηθικά διλήμματα που προκύπτουν με την εξέλιξη της πλοκής. Ο θεατής γίνεται πρωταγωνιστής, κοινωνός του προβλήματος. Αναγκάζεται να πάρει θέση. Ειδικά οι Έλληνες ευαισθητοποιούνται ακόμα περισσότερο. Τα βίωσαν όλα αυτά και συνεχίζουν να τα βιώνουν. Διαφθορά, κράτος εξυπηρετήσεων και παροχών στους δυνατούς. Αδικήματα και παραγραφές. Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Ισπανία, Ελλάδα, Ιταλία, Πορτογάλια, μας ενώνουν τόσα πολλά. Η Μεσόγειος των παθών. Οι "έκπτωτοι" του Δυτικού Κόσμου; Ίσως.

Ειδική μνεία αξίζει στον καθηλωτικό πρωταγωνιστή, Αντόνιο ντε λα Τόρε. Αγωνιώδης, απέλπιδα προσπάθεια να σώσει ό,τι σώζεται. Αναζητά μία επαφή με την Μαδρίτη. Οι δρόμοι κλειστοί προς το κέντρο. Μία διαρκής αίσθηση παρακολούθησης. Ανορθόδοξα μέσα, μοναχική πορεία. Η αδρεναλίνη ανεβαίνει κατακόρυφα. Εναλλαγή συναισθημάτων. Επανάπαυση, απόγνωση, ελπίδα, φόβος. Και μία μουσική που δένει με το φόντο και επιτείνει τη δράση. Μέχρι την τελευταία σκηνή με την μοναδική Μπάρμπαρα Λένι σε ρόλο "δικαστή". Εκεί ο θεατής πλέον καλείται να αποφασίσει οριστικά. Υπάρχουν περιθώρια συγχώρεσης;

Μία σκληρή πραγματικότητα (the real(m)) που αφορά τις δημοκρατίες του σύγχρονου κόσμου με ελάχιστες εξαιρέσεις. Ένα αιχμηρό κοινωνικοπολιτικό σχόλιο. Το χρίσμα, το παιχνίδι, η συνενοχή, η συγκάλυψη. Η ύβρις κι η τιμωρία. Σπουδαία προσπάθεια σε μία δύσκολη εποχή, στην Ευρώπη της κρίσης, τεχνητής και μη. Είναι όμως τόσο καλά οργανωμένη η άλλη πλευρά μέσω των ΜΜΕ και των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης. Ικανή να χαράξει πολιτικές, να χειραγωγήσει την πλατιά μάζα του κόσμου με υπόγειες ψυχολογικές τακτικές και να διαμορφώσει αποτελέσματα και συνθήκες, που πρέπει να δράσουμε άμεσα και αποφασιστικά. Τα χρονικά περιθώρια στενεύουν. Σε λίγο θα είναι αργά ...

Τhe White Helmets

Ενδιαφέρον τίτλος. Κατηγορία ντοκιμαντέρ. Τα λευκά κράνη του Oslando Von Einsiedel. Το άσπρο χρώμα συνηθίζει να συμβολίζει το καλό. Το πνεύμα που αντιστέκεται. Την αγάπη που στο τέλος θα νικήσει. Πόσο όμως μπορεί να αντέξει ένας ανθρώπινος οργάνισμος το γκρι και το μαύρο; O εγκεφάλος του κοντεύει να τρελαθεί, αναζητεί διαφυγή, μας δεν υπάρχει, σαν ένα καταδικασμένο αδιέξοδο. Κάπου εκεί έρχονται οι πρωταγωνιστές μας να δηλώσουν ένα μεγάλο "παρών" ...

Το πολύπαθο Χαλέπι της Συρίας αποτελεί το κυρίαρχο φόντο. Επίθεση, κατάρρευση, αθώα θύματα και ξανά. Ένας κύκλος που χρόνια τώρα δε σταματάει. Το λουτρό αίματος παρατείνεται. Mία αποκαρδιωτική κατάσταση. Μία ζοφερή πραγματικότητα. Κι εκεί που η ελπίδα πάει να σβήσει, εμφανίζεται μία ομάδα ανθρώπων έτοιμοι να θυσιάσουν την ίδια τους τη ζωή για το κοινό καλό. Αποφασισμένοι να ριχτούν στην μάχη κι ας γνωρίζουν καλά πως παράλληλα τίθενται στο μάτι του κυκλώνα.

Η ανθρώπινη ζωή ανάγεται ουσιαστικά σε υπέρτατη αξία. Δίνεται μία διαρκής μάχη με τον χρόνο, καθώς απαιτείται ταχύτητα, λεπτοί χειρισμοί και ακρίβεια στις επεμβάσεις των εθελοντών των white helmets. Από το 2013 μέχρι και σήμερα στην πρώτη γραμμή, πάντα εκεί. Ανάμεσα στον πόνο και τη λύτρωση. Ακοίμητοι φρουροί αρνούνται να παραδώσουν την πόλη τους στο σκοτάδι και να αφήσουν τους συνανθρώπους τους στην τύχη τους. Με αυταπάρνηση, με βαθιά αίσθηση του ιερού χρέους παίρνουν δύναμη και ζωή.

Πρόκειται για ένα τρομερό ανθρωπιστικό έργο. Μία ομάδα κρούσης, που αποφάσισε να αφήσει τα όπλα κι αντί να αφαιρεί ζωές, να σώζει. Καθ΄όλα φιλόδοξη προσπάθεια, άξια να τιμηθεί από τη διεθνή κοινότητα και τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών. Αφανείς ήρωες μέσα στη φρίκη του πολέμου. Δε σταματούν λεπτό, ανά πάσα στιγμή βρίσκονται στις επάλξεις. Φροντίζουν να εκπαιδευτούν και με τα λιγοστά χρήματα που έχουν στη διάθεσή τους να ενισχύσουν τα οπτικοακουστικά τους μέσα.

Ταυτίζονται με το καθήκον. Κάθε μάχη είναι σαν να δίνεται για την ίδια τους την οικογένεια. Κάθε προσπάθεια κι ένα στοίχημα. Αντιμέτωποι με πολύ σκληρές εικόνες. Δε χάνουν όμως την αισιοδοξία τους. Λειτουργεί ως μηχανισμός άμυνας. " Η δικαιοσύνη θα επικρατήσει ", αναφωνούν. Βλέμματα αγνά, ψυχές ποτισμένες με αγάπη. Μία άνιση μάχη που γίνεται ολοένα και δυσκολότερη όσο η Ευρώπη, όχι απλά κλείνει τα μάτια, αλλά βοηθάει τον εχθρό, προφασιζόμενη την απειλή του ISIS. Αυτοί όμως εκεί με όπλα τα χέρια τους και τα λευκά τους κράνη συνεχίζουν ...

H ληστεία της Στοκχόλμης

Μία από τις ταινίες για τις οποίες έγινε κουβέντα το φετινό καλοκαίρι κι είχα τη χαρά να την παρακολουθήσω σε ένα θερινό σινεμά, ήταν η Ληστεία της Στοκχόλμης του Ρομπέρ Μπουντρώ. Όπως εύκολα γίνεται αντιληπτό το φιλμ σχετίζεται με το αντίστοιχο σύνδρομο, το οποίο έχει μείνει στην ιστορία από αυτήν την άκρως τρελή, παρανοϊκή θα λέγαμε, αλλά αληθινή ιστορία.

Μεταφερόμαστε στο μακρινό 1973 στη Στοκχόλμη, πρωτεύουσα της Σουηδίας. Μία ληστεία σε υποκατάστημα της τράπεζας Kreditbanken γίνεται η αφορμή για την ενεργοποίηση του κρατικού μηχανισμού, ο οποίος βιώνει πρωτόγνωρες καταστάσεις. Παρ΄ότι έχουμε βίαιη εισβολή, απειλή με όπλο και εξαήμερη ομηρία τα θύματα αναπτύσσουν συναισθηματικούς δεσμούς με τους θύτες. Μία μορφή τραυματικής συγκόλλησης. Όχι μόνο δε θα κινηθούν νομικά ενάντια των δραστών, αλλά θα κάνουν οικονομικό αγώνα και θα καταθέσουν υπέρ τους.

Φυσικά όλα αυτά φαντάζουν οξύμωρα. Κι όμως η ιστορία γράφτηκε με αυτόν ακριβώς τον τρόπο. Στην ταινία μας τώρα ο σκηνοθέτης ακροβατεί μεταξύ της σκληρής απεικόνισης των γεγονότων και μίας νότας χιούμορ που θέλει να δώσει, ώστε να διασκεδάσει τις εντυπώσεις. Σε αυτό βοηθάει η μουσική που ακούγεται από το κασετόφωνο του ληστή, με τον Μπομπ Ντίλαν να έχει εξέχουσα θέση στις προτιμήσεις του.

Ο Ίθαν Χοκ ξεχωρίζει σε ρόλο πρωταγωνιστή και είναι ό,τι καλύτερο έχει να επιδείξει η ταινία από άποψη ερμηνείας. Από κοντά κι η Νούμι Ράπας στον ρόλο της Μπιάνκα, ενώ συναντάμε και τον Ούλοφ Πάλμε (Shanti Roney) ως πρωθυπουργό της χώρας, ανέτοιμο να πάρει κρίσιμες αποφάσεις. Η Σουηδία άλλωστε όπως και σήμερα είναι μία χώρα οργανωμένη. Το είδαμε και στο "Τετράγωνο" του Ρούμπεν Έστλουντ. Τέτοια γεγονότα είναι ικανά να τη σοκάρουν και κλονίσουν την εμπιστοσύνη των κατοίκων της. Η ασφάλεια είναι κάτι το αυτονόητο, ειδικά για τους κατοίκους της πρωτεύουσας.

Στα αξιοσημείωτα επίσης ανήκει το γεγονός, ότι αυτή η περίπτωση ομηρίας είναι η πρώτη στη χώρα που κάλυψαν σε ζωντανή μετάδοση τα Μέσα Ενημέρωσης. Εύκολα κατανοεί κανείς τον ρόλο τους. Είναι ικανά να μεγεθύνουν ένα πρόβλημα, να ασκήσουν πιέσεις ακόμα και στην ηγεσία του κράτους και να κινητοποιήσουν το κοινό περί δικαίου αίσθημα, ώστε να ταυτίσουν τον κόσμο με το πρόβλημα και να παραμείνει συντονισμένος στους δέκτες του γεμάτο αγωνία για την τελική έκβαση της υπόθεσης.

Κόντρα σε όλα αυτά και αν θέλετε και κόντρα στη λογική έχουμε μία νίκη της αλληλεγγύης, της συνεργασίας μεταξύ των ανθρώπων, που αποκτά μεγαλύτερη αξία αν αναλογιστούμε τις συνθήκες κάτω από τις οποίες επετεύχθη αυτός ο μικρός άθλος.

The Great Hack

Τελευταίες ημέρες των καλοκαιρινών διακοπών και παρ΄ότι φανατικοί της μεγάλης οθόνης σκάλισα μεσημέρι Σαββάτου με καύσωνα την πλατφόρμα του Netflix. Εκεί βρήκα ένα πολύ ενδιαφέρον ντοκιμαντέρ. Τhe Great Hack των Karim Amer και Jehane Noujaim. Μία αληθινή ιστορία που μας θυμίζει, ενημερώνει ή ακόμα ακόμα μας διδάσκει πως λειτουργούν τα Μέσα κοινωνικής δικτύωσης που δημιουργήθηκαν για να ενώσουν τον κόσμο και τελικά κατάφεραν να φτιάξουν ένα βαθιά διαχωρισμένο ερείπιο, γεμάτο ένοχα μυστικά κάτω από το φαίνεσθαι.

Οι σημερινοί νέοι κι οι γενιές που έρχονται μεγαλώνουν κάτω από την ακραία επίδραση αυτών των Μέσων. Είναι κομμάτι της καθημερινότητάς τους και καλλιεργούν την προσωπικότητά τους, σφυρηλατώντας την καθημερινά. Δεν είναι μάλιστα λίγα τα παραδείγματα παιδιών δύο και τρία ετών που ήδη αρχίζουν να εξοικειώνονται με τα smartphones και τα tablets. Δυσκολεύονται όμως να κατανοήσουν κι αυτοί κι οι γονείς τι αντίκτυπο έχει όλη αυτή η αλληλεπίδραση στη δόμηση του χαρακτήρα τους. Συνήθως αντιμετωπίζουν τους κινδύνους αψήφιστα με χαλαρή διάθεση.

Η ηλεκτρονική κοινότητα σε κάνει να νιώθεις οικεία, σου δίνει την ασφάλεια της απόστασης, καλύπτει το μεγάλο κενό της μοναξιάς, όσο όμως η τεχνολογία προχωράει οι μεταβλητές της εξίσωσης αλλάζουν. Ο Homo Deus, o δυνατός δίχως να το αντιλαμβάνεται τις περισσότερες φορές καταλήγει θύμα συντονισμένης παραπληφόρησης και προπαγάνδας. Η μαγική φράση αφορά τη συλλογή δεδομένων που σήμερα είναι ακριβότερα από τα πετρέλαιο. Αυτά διαμορφώνουν και χαράζουν πρακτικές και πολιτικές.

Η αλήθεια παραποιείται φυσικά εν γνώσει του μηχανισμού και σερβίρεται σε όλους εμάς αυτό που θέλουμε να δούμε, να ακούσουμε ή κάτι που έχει τη δυναμική να μας παρασύρει. Μέσα από τη συλλογή των δεδομένων δημιουργείται ένα ψυχογράφημα του χρήστη. Πώς όμως τα προσωπικά μου δεδομένα καταλήγουν σε χέρια τρίτων; Πολυσύνθετη διαδικασία χωρίς καμία διάθεση διαφάνειας από τις εμπλεκόμενες πλευρές. Κι αν ψάξω κι αν αναζητήσω; Σιγήν ιχθύος. Ομερτά. Την ίδια ώρα που σκέφτομαι όλα αυτά ήδη προχωρούν στο επόμενο βήμα ...

Απάθεια στους νέους για το πολιτικά και τα πολιτιστικά δρώμενα, απαξίωση θεσμών κι ηθικής, προβολή αισχρών προτύπων μέσω των Μέσων Ενημέρωσης με στόχο την καλλιέργεια λανθασμένων προτύπων για το σύνολο της νεολαίας. Κι όσο μεγαλώνει ο μέσος όρος ηλικίας στον οποίο απευθύνονται σερβίρουν μίσος, θυμό, ΦΟΒΟ. Ακροβατούν μεταξύ της ελπίδας και της τεράστιας κόπωσης της κατατρεγμένης μάζας της πλειοψηφίας. Έχουν βρει τον τρόπο να σε πείσουν και μάλιστα σε τοποθετούν άτυπα σε κατηγορίες. " Ευκολόπιστος " ...

Άθελά σου μπορεί να γίνεις γρανάζι μιας τέτοιας μηχανής. Πρέπει όμως να έχεις τη δύναμη να σταματήσεις. Ακόμα κι αν η ανάγκη σε φέρει εκεί, να έχεις το θάρρος να απομακρυνθείς, να μετανιώσεις ειλικρινά και το δυνατόν να αποβάλλεις από μέσα σου όσα βίωσες. Το μεγαλύτερο ζητούμενο για τον άνθρωπο κάθε βράδυ πριν κοιμηθεί είναι η αξιοπρέπεια κι η καθαρή καρδιά. Μπορεί αλλιώς να ονειρευόταν ο καθένας μας τα πράγματα κι αλλιώς τελικά να ήρθαν, αλλά χρέος μας είναι όσο είμαστε στη ζωή να παλεύουμε.

Σε μία εποχή που το σκοτάδι μαθηματικά πέφτει στον κόσμο μας, ο αγώνας πρέπει να δοθεί με ακόμα μεγαλύτερη διάθεση κι αυταπάρνηση. Το σύνθημα της αντεπίθεσης πρέπει να αφυπνίσει τις συνειδήσεις. Η μάχη συνεχίζεται, ακόμα δεν έχει χαθεί τίποτα. Αν όμως συνεχίσουμε παθητικοί, απλοί παρατηρητές τότε σίγουρα θα ηττηθούμε και φυσικά ο κόσμος μας θα μαυρίσει. Τα δεδομένα μας είναι ανθρώπινα δικαιώματα. Η προστασία τους αποτελεί θεμελιώδες δικαίωμα. Θα φτάσουμε όσο " ψηλά " χρειαστεί μέχρι να δικαιωθούμε ...