Florida Project

Ο Σον Μπέικερ τα καταφέρνει περίφημα, στη νέα του προσπάθεια. Το Florida Project αποτελεί αντιπροσωπευτικό δείγμα του αμερικανικού ανεξάρτητου σινεμά. Η ιδιομορφία του όμως, είναι πως συνδέεται άρρηκτα με τον Κινηματογράφο της Ευρώπης. Είναι ξεκάθαρη η επιρροή από τον ουμανισμό του Κεν Λόουτς και των αδελφών Νταρντέν. Δεν είναι τυχαίο, πως βρέθηκε στις Κάννες στο 15νθήμερο των σκηνοθετών και κέρδισε άπαντες, όπως και στο Σάντανς.

Μοτέλ από το motor και hotel. Oικοδομικά συγκροτήματα για όσους αδυνατούν να έχουν μία μόνιμη κατοικία. Εκεί διαδραματίζεται η ιστορία μας. Η Χέιλι είναι μία νεαρή μητέρα. Η Μούνει, η νεαρή κορούλα της. Τις δυο τους, τις δένει τεράστια αγάπη και τις χωρίζουν μόλις δεκαπέντε χρόνια διαφορά. Σε όλα μαζί. Ένας διαρκής αγώνας επιβίωσης, περισσότερο σαν ορφανές αδελφές. Πλάι τους, ο μάνατζερ, σκληρός, αυστηρός, αλλά λειτουργεί, έστω κι υποσυνείδητα, ως πατρικό πρότυπο, για την μικρή μας πρωταγωνίστρια.

Όλα τα παραπάνω, λίγα μόλις χιλιόμετρα από την Ντίσνειλαντ. Δύο κόσμοι τόσο μακρινοί, μα τόσο κοντά. Ίσως τελικά στα υπόγεια είναι η θέα, στη σκιά, εκεί που κάθε μέρα γεννιούνται αφανείς ήρωες, που ελάχιστοι θα γράψουν και θα μιλήσουν γι΄αυτούς. Εκεί που ακόμα δεν έχει εισέλθει η τεχνολογία. Τα παιδιά τρέχουν,παίζουν, κοινωνικοποιούνται άμεσα και πασχίζουν να φάνε ένα παγωτό. Οι άνθρωποι ακόμα κλαίνε ...

Και πάμε στους πρωταγωνιστές, που πραγματικά ο καθένας τους, αξίζει ξεχωριστή μνεία. Ο Γουίλεφ Νταφόε είναι υποψήφιος και φαβορί για τη Χρυσή Σφαίρα, β΄ανδρικού ρόλου, πιθανότατα θα είναι και στην τελική επιλογή των OSCARs. Η νεαρή, Μπρούκλιν Πρινς κλέβει τις εντυπώσεις, για το θράσος και τον αυθορμητισμό της, ενώ η μητέρα, Bria Vinaite, είναι Λιθουανή, με αληθινό παρελθόν, ανάλογο με αυτό, που τις προσάπτουν, καθώς υφαίνεται η πλοκή.

Με τη μουσική να παίζει συνεχώς δυνατά στο διαμέρισμα, δείγμα της έντασης, της έλλειψης ηρεμίας, αλλά του μορφωτικού, βιοτικού επιπέδου, ο θεατής σαστίζει. Ένα καλοκαίρι δίχως τέλος, με τον ήλιο να λάμπει συνεχώς και τη βροχή να έρχεται, ως όαση ελπίδας, κυριολεκτικά, αλλά και μεταφορικά. Σκληρή όψη της ζωής των loosers του American Dream. Ρεαλισμός και μία πλευρά, που έρχεται σε αντιδιαστολή με την ευμάρεια, που παρουσιάζεται στα Μέσα.

Μία συγκινητική ιστορία, για την καθημερινή ομορφιά, μέσα σε ένα άκρως τοξικό περιβάλλον, που δεν αφήνει πολλές επιλογές, καθώς οι συνέπειες ενός λάθους, οδηγούν σε κυκεώνα προβλημάτων. Με μεγαλύτερο μάθημα τους ανθρώπινους δεσμούς. Είτε μιλάμε για τη σχέση μητέρας-κόρης, είτε για τη φιλία, που διαδραματίζει κομβικό ρόλο, ώστε να ξεδιπλωθεί ο μίτος της Αριάδνης.

Η ανασκόπηση του 2017

Πλησιάζει το τέλος του 2017 και πήρα απόφαση να γράψω σήμερα για τις ταινίες, που ξεχώρισα μέσα στην τρέχουσα κινηματογραφική χρονιά. Η μαγεία της μεγάλη οθόνης σε συνδυασμό με τη σκοτεινή αίθουσα δεν έχει προηγούμενο, γι΄αυτό κι επιλέγω να παρακολουθώ ταινίες, μόνο εντός του σινεμά.

Ξεκινώ με τα Δάση της Σιβηρίας του Σαφί Νεμπού. Μεγάλη Πέμπτη απόγευμα, ελάχιστος κόσμος στην αίθουσα Παύλος Ζάννας, μα λίγοι και σημαντικοί-καλοί. Κάτι μεταξύ οδοιπορικού ντοκιμαντέρ και ταινίας θρίλερ για τη δύναμη του ανθρώπου και την ανάγκη αυτοκάθαρσης κι εξιλέωσης. Η μουσική του Ιμπραίμ Μααλούφ δένει ιδανικά με το χιονισμένο τοπίο κι εμείς ταξιδεύουμε νοερά στη διαδρομή προς εξαγνισμό των αμαρτιών του πρωταγωνιστή.

Ο Εμποράκος του Ασγάρ Φαραντί. Βράδυ του Ιανουαρίου, μέσα στην παγωνιά. Μόλις έχω επιστρέψει από τις Βρυξέλλες. Από το αεροδρόμιο στην κεντρική αίθουσα του Ολύμπιον. Ένα πολυεπίπεδο κοινωνικό δράμα, μία σύγχρονη αρχαία τραγωδία, που ξεκινάει από τις δυσκολίες των ανθρώπινων σχέσεων και φτάνει μέχρι την παγκοσμιοποίηση. Ευγένεια, αγάπη και το μεγαλείο της συγχώρεσης, με την πραγματικότητα (αληθινή ζωή) και το θεατρικό του Άρθουρ Μίλερ, να αλληλοεπικαλύπτονται σχεδόν απόλυτα.

Επιφανής πολίτης. Η ταινία, που έσπασε ρεκόρ εισιτηρίων. Ένα ανοιξιάτικο απόγευμα στο Μακεδονικόν. Γκαστόν Ντουπράτ και Μαριάνο Κον καταφέρνουν να ισορροπήσουν άψογα ανάμεσα στη σαρδόνια κωμωδία και το κωμικό δράμα. Ο αντίκτυπος της χρεοκοπίας της Αργεντινής. Ο δρόμος της παλλινόστησης, που μόνο στρωμένος με ροδοπέταλα δεν είναι και μία εξαιρετική ερμηνεία από τον Όσκαρ Μαρτίνεζ. Η μυθοπλασία συγχέεται με την πραγματικότητα κι εκεί ξεκινάει η Τέχνη.

Ο Φατίχ Ακίν είναι ιδιαίτερα αγαπητός στο κοινό της Θεσσαλονίκης. Δε θα συμπεριλάβω στη λίστα μου, το In the Fade, καθώς ακόμα δε βγήκε στις αίθουσες, θα σας γράψω όμως για το Βερολίνο Αντίο, που είδα ένα απόγευμα, με έναν καλό φίλο στο Μακεδονικόν. Ένα road trip ενηλικίωσης με σαφείς αιχμές για τον κόσμο, που μεγαλώνουμε. Άγνοια κινδύνου, παιδική αφέλεια, νεανική τρέλα, εκρηκτικό κράμα. Σε αυτήν την ηλικία πρέπει να τολμάς, να ρισκάρεις, να γεύεσαι. Μία ζωγραφιά, ένα παραμύθι με χιούμορ, ειλικρίνεια και αυθορμιτισμό, που μας θυμίζει πως πολλές φορές σημασία έχει το ταξίδι κι όχι απαραίτητα ο προορισμός.

Το Δίχτυ του Κιμ Κι Ντουκ. Στο Φαργκάνη με την καλύτερη παρέα. Κοινωνικοπολιτικό σινεμά, που έχει ανάγκη ο κόσμος. Πόσο εύκολο και δελεαστικό είναι να " αυτομολήσει " κάποιος; Μία καθηλωτική ταινία, που σε φέρει αντιμέτωπο, κατάματα με τη σκληρή πραγματικότητα. Απάνθρωπο σύστημα απ΄άκρη σε άκρη, υπάρχει όμως ακόμα ελπίδα κι αυτή είμαστε ΕΜΕΙΣ. Ένας κόσμος τόσο λαμπερός στο φως κι άλλο τόσο σκοτεινός στη σκιά. Μπορεί άραγε η ελευθερία να εγγυηθεί την ευτυχία;

Από την αναφορά μας, δε θα μπορούσε να λείπει σαφώς ο Τόνι Σερβίλο. Ο γιατρός έχει τρεχάματα του Φραντσέσκο Αμάτο. Βράδυ Ιουνίου, θερινό σινέ Απόλλων, μόλις έχει τελειώσει η εξεταστική. Από τη μία η γοητεία και το κύρος του επιτυχημένου επιστήμονα, από την άλλη η αντισυμβατική και παράτολμη γυμνάστρια. Νους υγιής, εν σώματι υγιεί. Πόσο πονάει άραγε η μοναξιά ...

Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, αρχές του Μάρτη. Μία συναρπαστική ματιά στα άδυτα ενός εργοστασίου κλωστουφαντουργίας στην Ινδία. Oι άνθρωποι δεν έχουν επιλογή, όνειρα κι ελπίδα. Ο τρόμος της εξόντωσης κι φόβος, οδηγούν στην απόλυτη εξαθλίωση. Αυτές είναι οι Μηχανές, που δικαίως σάρωσαν τα Βραβεία. " Τι είναι άραγε φτώχεια; Bασανιστήριο.

Η Άλλη Όψη της Ελπίδας του Άκι Καουρισμάκι. Το δεύτερο μέρος της τριλογίας του σκηνοθέτη, μετά το Λιμάνι της Χάβρης. Μία παρακμή, δίχως όρια, που εκφράζεται ποικιλοτρόπως. Σουρεάλ σκηνικά, δυνατές εικόνες, κλιμακούμενη δράση συνθέτουν ένα μωσαικού ενός αριστοτεχνικού έργου. Ύμνος στην αλληλεγγύη και τη βοηθεία, δίχως υστεροβουλία. Η ζωή θα επιστρέψει το καλό. Ο κυνισμός κι η ψυχρότητα ενός κόσμου σε σύγκρουση με την ευαισθησία και την καλή καρδιά.

Αντρέι Ζβιάνγκτσεφ. Από τους σημαντικότερους σκηνοθέτες στην εποχής μας. To Loveless αποτελεί ακόμα ένα πορτραίτο κατατρεγμένων ανθρώπων. Μία ατμόσφαιρο αφόρητη τοξική, οδηγεί σε μία οδυνηρή εξαφάνιση. Μία πόλη, μία χώρα, ένας κόσμος, βουλιάζουν, βαλτώνουν. Το χιόνι πέφτει. Το βάρος μεταφέρεται στη ψυχή του θεατή. Ένα φιλμ γεμάτο συμβολισμούς και δεύτερα μηνύματα. Διαχρονικό κι οικουμενικό ...

To αποχαιρετιστήριο σημείωμα του Χάρι Ντιν Στάντον, δε θα μπορούσε να γίνει με καλύτερο τρόπο. Lucky του Τζον Κάρολ Λιντς. Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, κατάμεστη Αίθουσα του Ολύμπιον. Το αντίο ενός μοναχικού καουμπόι, με εκλεπτυσμένο χιούμορ. Ένα ερωτικό γράμμα για τη ζωή. Ένας διαλογισμός για την ηθική, την μοναξιά, τον φόβο και την πνευματικότητα. Μία ποιητική ζωγραφιά, δεμένη αρμονικά με τον ήχο της φυσαρμόνικας, που προκαλεί γαλήνη.

Από την Αφρική και την Αίγυπτο, μας έρχεται η επόμενη ταινία. Κάιρο Εμπιστευτικό του Ταρίκ Σαλέχ με πρωταγωνιστή τον Fares Fares. Συνεχείς ανατροπές, μέχρι το φινάλε. Πολλά τα σταυροδρόμια και δύσκολες αποφάσεις. Από τη μία η ηθική, από την άλλη η ανέλιξη κι ευμάρεια. Διαφθορά, εξυπηρετήσεις κι ένα γνώριμο για εμάς, τους Έλληνες, σκηνικό. Η ζοφερή καθημερινότητα, με τον πλέον εμφατικό τρόπο.

Τhe Square του Ρούμπεν Έστλουντ, που ήταν ένα από τα τιμώμενα πρόσωπα στο 58ο ΦΚΘ. Ο Χρυσός Φοίνικας των Καννών στο Ολύμπιον. Το τετράγωνο αποτελεί καταφύγιο συμπόνοιας κι εμπιστοσύνης. Συμπτώσεις, κλονισμός των αξιών, υπαρξιακή κρίση κι επίβιωση των αληθινά δυνατών, που στη πραγματικότητα αντέχουν απλά να είναι άνθρωποι, πιστοί στα ιδανικά τους. Mία ταινία για την ευθύνη, την εξουσία, την αμφισβήτηση και προπαντός τη δυσπιστία.

Κι από τον Χρυσό Φοίνικα στη Χρυσή Άρκτο. Επίσης τιμώμενο πρόσωπο, η Ίλντικο Ενιέντι με τη Ψυχή και το Σώμα. Η ταινία ακροβατεί ανάμεσα στο μεταφυσικό, τον έρωτα και τις ανθρώπινες σχέσεις. Η Alexandra Borbely από τη Σλοβακία αποτελεί την αποκάλυψη του φιλμ. Ένα λυρικό ποίημα πάνω στο χιόνι, μία δυνατή απάντηση στις νόσους της εποχής. Εξαιρετική αλληγορία, με εναλλαγές συναισθημάτων και δυνατές συγκινήσεις.

Ο όρος ροτοσκοπικό animation, μπήκε πέρυσι στη ζωή μας. Τέτοιο είναι το Tehran Taboo. Οι τυχεροί θα το δουν την τελευταία εβδομάδα του 2017 στις Αίθουσες. Ένας καθηλωτικός νυχτερινός εφιάλτης στους δρόμους της Τεχεράνης. Με παραστατικότητα, αυθεντικότητα, ζωντάνια. Τα ευαίσθητα όρια της ελευθερίας, ορίζονται από το αυταρχικό καθεστώς, το πνεύμα όμως δε φυλακίζεται, παρά μόνο, αν εσύ παραδοθείς ...

Πλατεία Αμερικής του Γιάννη Σακαρίδη με τους Μάκη Παπαδημητρίου και Γιάννη Στάνκογλου. " refuse to sink ". Η υποψηφιότητα της Ελλάδας για το ξενόγλωσσο OSCAR. Ταξίδι σ΄όλο τον κόσμο για να καταδείξει τη σημερινή κατάσταση της χώρας μας. Ένα μωσαικό λαών κι εθνικοτήτων. Μία μοντέρνα Κασαμπλάνκα, γύρω από την Πλατεία Αμερικής. " Λίγα πράγματα αξίζουν στη ζωή κι ελάχιστα μένουν ... ". " Τατουάζ ήρθε η ώρα να φύγεις κι εσύ ... "

120 χτύποι το λεπτό του Ρόμπεν Καμπίγιο. Μία ηχηρή απάντηση στην παγκόσμια ομοφοβική κοινότητα, την κρατική αδιαφορία κα τα συμφέροντα των μεγάλων φαρμακευτικών εταιρειών, που αγνοούν αυτούς, που αργά πεθαίνουν. Με εξαιρετική μουσική, που σε σαγηνεύει. Ποιητική αφήγηση, που έγινε πρωτοσέλιδο στη Liberation. Πρέπει να μπορέσεις να εμβαθύνεις κι ίσως εκεί φανεί, πόσο άνθρωποι είμαστε τελικά ...

Μικρόκοσμος

Με χαρά είδαμε τον Αλεξάντερ Πέιν στο 58ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου. Για έκτη φορά βρέθηκε και τίμησε την πόλη και τον θεσμό. Ένα έργο διαφορετικό, από το Nebraska, με μεταφυσικά στοιχεία, το οποίο δούλεψε για περίπου μία δεκαετία, με τον συν-σεναριογράφο, Τζιμ Τέιλορ. Μας μίλησε μάλιστα άπταιστα ελληνικά κι έφερε τον Μικρόκοσμό του, πιο κοντά στους θεατές. Από τη Βενετία στη Νύφη του Θερμαικού και στις 4 του Γενάρη, με τη νέα χρονιά στις αίθουσες προβολών.

Δύο άνθρωποι εγκωβισμένοι στις νόσους της εποχής αποφασίζουν, πως θέλουν να μικρύνουν σε μέγεθος, αποφεύγοντας τις συνέπειες των πράξεών τους. Είναι έτοιμοι να ρισκάρουν σε ένα νέο κόσμο, που μοιάζει εκ πρώτης όψεως ιδανικός. Η ιδέα ανήκει σε μία ομάδα επιστημόνων από τη Νορβηγία, ώστε να καταπολεμηθεί το πρόβλημα της πληθυσμιακής έκρηξης στον πλανήτη. Είναι όμως τόσο εύκολο όσο ακούγεται;

O ίδιος ο σκηνοθέτης τόνισε, πως είναι πολύ χαρούμενος που βρέθηκε στη διοργάνωση για πολλοστή φορά. Δήλωσε χαρούμενος, που παρά την κρίση και τις περικοπές στη χρηματοδότηση του Φεστιβάλ, η Θεσσαλονίκη διατηρεί ζωντανό τον κινηματογραφικό της πολιτισμό. Και τέλος πρόσθεσε, πως ποτέ δεν αμφέβαλε, ούτε για τον εαυτό του, ούτε για την ταινία, παρά το τολμηρόν της προσπάθειας.

Κωμωδία με σκοτεινά στοιχεία, καθώς μέρα με τη μέρα ο πρωταγωνιστής, Ματ Ντέιμον αντιλαμβάνεται το μάταιο του εγχειρήματος. Σύντομα βρίσκεται αντιμέτωπος με τις δυσκολίες της νέας κοινωνίας και κατανοεί πως η εκμετάλλευση δεν παύει κι οι επιτηδείοι και πάλι κερδοσκοπούν εις βάρος των καλών. Απλά μεταφέρουν τη νοοτροπία τους από τον έναν κόσμο στον άλλον. Αξίζει επομένως αυτή η θυσία; Αυτό είναι το θεμελιώδες ερώτημα.

Mείζονα θέματα θίγονται από τον έμπειρο σκηνοθέτη. Κοινωνικές κι οικονομικές ανισότητες, ρατσισμός και προσφυγικό, κρίση, εμπόλεμες ζώνες, καταστροφή του περιβάλλοντος κι από την άλλη, η αγάπη, ο αλτρουισμός, η αλληλοβοήθεια. Σημαντικός πυλώνας δίπλα στον Αμερικανό σταρ του Χόλιγουντ, η Χονγκ Τσάου, που αντιπροσωπεύει την άλλη πλευρά, αυτή του θύματος, της διαδικασίας, σαν άλλο πειραματόζωο. Κι όμως έχει αποφασίσει να συνεχίσει, να ζήσει.

Είναι η πρώτη ταινία που ο Πέιν χρησιμοποιεί ειδικά εφέ. Σίγουρα αυτό προκάλεσε εντύπωση και συζητήσεις. Φυσικά καταλυτικό ρόλο, σε αυτό το κομμάτι διαδραμάτισε ο Φαίδων Παπαμιχαήλ, που επίσης βρέθηκε στη Θεσσαλονίκη. Μία σύγχρονη Κιβωτός του Νώε, που οι " καλοί " θα κερδίσουν τη ζωή, ύστερα από θυσίες και μία μαραθώνια διαδρομή προς το εξειδανικευμένο.

Κάιρο εμπιστευτικό

Ο Ταρίκ Σαλέχ σκηνοθετεί με μεγάλη επιτυχία ένα αστυνομικό θρίλερ, που μας μεταφέρει νοερά στο Κάιρο, τέλη του 2010, αρχές του 2011. Βραβείο καλύτερης ταινίας στο Σάντανς. Δικαιότατα, καθώς μιλάμε για ένα καθηλωτικό φιλμ, στο οποίο η μία ανατροπή διαδέχεται την άλλη, με την τελική ετυμηγορία να μένει στον λάτρη της μεγάλης οθόνης.

Μία δολοφονία στην αφετηρία, γεννά ερωτηματικά. Ήταν έγκλημα πάθους ή κάτι άλλο; Ο νεαρός, Νορεντίν, θέλει να ρίξει φως στην υπόθεση και να αποδοθεί δικαιοσύνη. Ξεκινάει έναν μαραθώνιο ερευνών, προκειμένου να ανακαλύψει τον δράστη και τους ηθικούς αυτουργούς. Στην προσπάθειά του, θα έρθει αντιμέτωπος με την σκληρή πραγματικότητα, που βιώνει ο κόσμος μας σήμερα. Έχει τη δύναμη να φτάσει μέχρι το τέλος, αψηφώντας του πειρασμούς;

Καταδεικνύεται με τον πλέον εμφατικό τρόπο η ζοφερή κοινωνικοπολιτική πραγματικότητα της χώρας. Κυριαρχούν η διαφθορά και το δίκαιο του οικονομικά ισχυρού. Ένα κράτος εξυπηρετήσεων και συμφερόντων, που είναι θέμα χρόνου, να τιναχτεί στον αέρα. Και μας προλαβαίνουν οι εξελίξεις, καθώς το φιλμ συνδέεται με τα γεγονότα της Πλατείας Ταχρίρ, λίγο πριν ανατραπεί ο Μπουμπάρακ. Αναβρασμός, λαικός ξεσηκωμός, εξέγερση.

Προσωπικά, παρακολουθώντας την ταινία το μυαλό μου πήγε στην Κλούβα του Μοχάμεντ Ντιάμπ. Μπορεί να ακολουθεί χρονικά εκείνο το φιλμ και να εκτειλίσσεται σε ένα εντελώς κλειστοφοβικό φόντο, μας δείχνει όμως, πως κάποιοι άνθρωποι, ακόμα κι αν βουτήξουν στο μέλι, παραμένουν πιστοί στα ιδανικά τους κι έστω την τελευταία στιγμή ακολουθούν τον σωστό δρόμο της λύτρωσης.

Οι υπόλοιποι μένουν στα υλικά αγαθά, απολαμβάνουν προνόμια, ανελίσκονται σε καίριες θέσεις, αλλά ουσιαστικά πουλάνε τη ψυχή τους, καθώς αποβάλλουν κάθε έννοια ηθικής και αξιών από την καθημερινότητά τους. Τους απασχολεί μόνο ο υλικός ευδαιμονισμός, ακόμα κι η ανθρώπινη ζωή, παύει να έχει σημασία. Άραγε ένας τέτοιος άνθρωπος, σε τι διαφέρει από τα υπόλοιπα ζώα:

O Fares Fares, που γνωρίσαμε στο Ζero Dark Thirty κι ακολούθως τον είδαμε πέρυσι στο Κοινόβιο, είναι απλά εξαιρετικός σε ρόλο πρωταγωνιστή. Αρσενικό παλαίας κοπής. Καπνίζει αδιάκοπα. Η συνείδησή του δεν τον αφήνει ήσυχο, μέχρι το φινάλε. Περνά από πολλά κύματα, μέχρι να αποφασίσει, προς τα ποια πλευρά πρέπει να συνταχτεί και παραμείνει.

Μία πραγματικά σπουδαία ταινία, που σε θέτει σε ρόλο πρωταγωνιστή. Δεν είναι λίγα τα σταυροδρόμια, που ο Νορεντίν καλείται να πάρει κομβικές αποφάσεις. Με καθολικό χαρακτήρα κι αποδέκτες την παγκόσμια κοινότητα ταξιδεύει απ΄άκρη σε άκρη σε όλον τον κόσμο, μη χάσετε την ευκαιρία να το παρακολουθήσετε.

Ηappy End

Η επιστροφή του Μίχαελ Χάνεκε επιφυλάσσει ένα λαβύρινθο, που δημιουργεί ένα σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες. Μυστικά, μυστήρια και μία διαρκής προσπάθεια εύρεσης λύσεων κι αποδείξων στην καθημερινότητα. Ο Αυστριακός σκηνοθέτης, βραβευμένος δύο φορές με Χρυσό Φοίνικα (Λευκή Κορδέλα-2009, Αγάπη-2012), είναι εδώ, πέντε χρόνια μετά την τελευταία του ταινία, που αποτελεί την υποψηφιότητα της χώρας για το OSCAR ξενόγλωσσης ταινίας.

Η αστή οικογένεια Λοράν, ζει στο Καλαί, λίγα χιλιόμετρα μακριά από το προπύργιο των μεταναστών, που έρχονται στη Γαλλία, αναζητώντας μία καλύτερη ζωή. Εγκλωβισμένα όλα τα μέλη, στα δικά τους προσωπικά αδιέξοδα, δείχνουν πως τα λεφτά δε φέρνουν απαραίτητα την ευχυχία. Δυστυχισμένα πορτραίτα, πρωτόγονα ένστικτα και ποικιλόμορφη βία. Κρίση αξιών και ένα ψηφιδωτό του σύγχρονου κόσμου αντιθέσεων, μεταξύ πλουσίων και φτωχών.

Δεν είναι τυχαίο, πως δύο τόσο σπουδαίου σκηνοθέτες, όπως ο Αντρέι Ζβιάνγκιτσεφ και Χάνεκε καταπιάνονται με τις νόσους της εποχής. Άκρατη ανάπτυξη της τεχνολογίας, Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, ένα είδος φακελώματος. Kι όλα αυτά, την ώρα που κυριαρχούν η έλλειψη αγάπης, συναισθημάτων κι η μοναξιά. Ακόμα και το μικρό κοριτσάκι γίνεται κυνικό.  " Δεν μ΄αγαπάς, δεν πειράζει, απλά δε θέλω να πάω σε ορφανοτροφείο ".

Το σινεμά δεν πρέπει να δείχνει ευχάριστες, αλλά απαραίτητες εικόνες. Προτιμάμε να μένουμε κλεισμένοι στη φούσκα της καθημερινότητάς μας. Μας τρομάζει, είναι δύσκολο, να εκτιμήσουμε την ευρύτερη πολιτική κατάσταση στον κόσμο, να πάρουμε θέση, να κάνουμε κάτι. Φυσικά υπάρχουν και εξαιρέσεις. Eίμαι πιστός στους συνεργάτες μου και στους ηθοποιούς μου, τους θεωρώ φίλους, οικογένεια.
Μου αρέσει να προκαλώ τους θεατές μου. Να τους κάνω να ξυπνάνε, να ενεργοποιούνται, ακόμα κι αν διαφωνήσουν στο τέλος. Ετσι δεν είναι κι ο κόσμος μας; Σύνθετος. Ετσι δεν έχουμε μάθει να συνυπάρχουμε σε κοινωνίες - μέσα από αντιθέσεις και διαφωνίες, τονίζει ο δημιουργός.

Με λεπτή ειρωνεία ο σκηνοθέτης αντιμετωπίζει τους δυνατούς, σαν να γράφει τον επικήδειό τους, καθώς το τέλος του συστήματος είναι νομοτελειακό και πιθανότατα θα το προλάβουμε. Είναι ένα χτύπημα, σε όσους δε θέλουν να δουν την αλήθεια κατάματα. Η Ιζαμπέλ Υπέρ κι ο Ζαν Λούι Τρεντινιάν είναι οι ιδανικοί πρωταγωνιστές, για να προσδώσουν ειδικό βάρος στο φιλμ. Δεν υπάρχουν καλοί και κακοί εκ προοιμίου, με βάση τον τόπο, που γεννήθηκαν, αλλά με το τι κρύβει μ η ψυχή του καθενός.

Το δυστυχές της όλης υπόθεσης είναι πως δεν μένει ένα ελπιδοφόρο-αισιόδοξο μήνυμα  στο φινάλε. Ακόμα κι οι νέοι μένουν αμέτοχοι, ψυχροί παρατηρητές των εξελίξεων και το πρόβλημα μεταφέρεται από γενιά σε γενιά, χωρίς κοσμογονικές αλλαγές. Πιθανό, ο μέσος θεατής να μην ενθουσιαστεί, είναι άλλωστε τόσες πολλές οι ερωτήσεις κι ελάχιστες οι απαντήσεις. Μπαίνει ωστόσο στην εξίσωση και συνεχώς αποκρυπτογραφεί, μέχρι το τελευταίο πεντάλεπτο που η δράση κορυφώνεται κι η πλοκή τρέχει, μέχρι την τελική λύτρωση, όσο διφορούμενο κι αν είναι αυτό το happy end.

Το τέλος της διαδρομής ...

Κυριακή βράδυ. Λίγο πριν το πάρτυ λήξης. Το μυαλό θολωμένο, το σώμα διαλυμένο, το πνεύμα γεμάτο και μαζί του η ψυχή. Το 58ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης έφτασε στο τέλος του. Κάτι σαν ιεροτελεστία δέκα ημερών, που διακόπτει την καθημερινότητα και χρωματίζει την πόλη. Όλα συνηγορούν, ώστε οι στιγμές να μείνουν αξέχαστες. Μπορείς να αφιερωθείς εντελώς σε αυτή τη γιορτή πολιτισμού, γι΄αυτό το διάστημα; Επιβιώνεις, το διασκεδάζεις, γουστάρεις, απολαμβάνεις ... Σε διαφορετική περίπτωση, πρέπει να πιεστείς, να δοκιμάσεις τις δυνάμεις σου και να τα καταφέρεις, αν είσαι δυνατός και φανατικός της μεγάλης οθόνης, συνδυάζοντας αρκετά πράγματα παράλληλα. Παράτολμο εγχείρημα. Όσο για τη φετινή διοργάνωση μπορούμε να πούμε, πως στέφθηκε από πλήρη επιτυχία, με βάση την πληρότητα των αιθουσών, των προσώπων, που φιλοξενήθηκαν και του επιπέδου των ταινιών, που παρακολουθήσαμε. Ήταν μία ισχυρή δόση σινεμά. Σαν αντίδοτο στις νόσους και τα κακώς κείμενα της εποχής. Όπως σημείωνα άλλωστε και πριν λίγες ημέρες, ο Κινηματογράφος είναι ένας από τους τρεις ιδανικούς τρόπους να ταξιδέψεις και να γνωρίσεις πολιτισμούς, κουλτούρες, ήθη κι έθιμα, αλλά και να επικοινωνήσεις. Από τη Λατινική Αμερική μέχρι τις Φιλιππίνες κι από την Αυστραλία μέχρι τον Καναδά. Η τέχνη θέλει θυσίες κι η μόρφωση, θα συμπληρώσω εγώ. Αυτό ήταν καλοί μου φίλοι, το καράβι ρίχνει ξανά άγκυρα στο Λιμάνι. Θα σαλπάρει τον Μάρτη, για το αντίστοιχο event του ντοκιμαντέρ και του χρόνου με το καλό στο 59ο για τους φανατικούς των ταινιών μυθοπλασίας. Εις το επανιδείν ...

Τα Βραβεία του 58ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης

58^ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

2-12 Νοεμβρίου 2017

ΤΑ ΒΡΑΒΕΙΑ ΤΟΥ 58^ου ΦΚΘ

ΤΑ ΒΡΑΒΕΙΑ ΤΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

Η Κριτική Επιτροπή για το Διεθνές Διαγωνιστικό Τμήμα του 58^ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης αποτελείται από τους:

· Ανμαρί Τζασίρ, σκηνοθέτιδα, σεναριογράφος, παραγωγός (Παλαιστίνη)

· Πέιμαν Μααντί, ηθοποιός, σεναριογράφος, σκηνοθέτης (Ιράν-ΗΠΑ)

· Κάρελ Οχ, καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ Κάρλοβι Βάρι (Τσεχία)

· Μπρουνό Ταριέρ, Sound Designer, Sound Engineer (Γαλλία)

· Μαρία Ναυπλιώτου, ηθοποιός (Ελλάδα)

Το Βραβείο Καλύτερης ταινίας Χρυσός Αλέξανδρος -  Θόδωρος Αγγελόπουλος, το οποίο συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 8.000 ευρώ, απονέμεται στην ταινία:

ΚΟΡΑΚΙΑ/ KORPARNA/ RAVENS, του Γιενς Ασούρ, Σουηδία

Ειδικό βραβείο Κριτικής Επιτροπής – Αργυρός Αλέξανδρος απονέμεται στην ταινία:

ΧΩΡΙΣ ΟΝΟΜΑ, ΧΩΡΙΣ ΥΠΟΓΡΑΦΗ/ BEDOONE TARIKH, BEDOONE EMZA /NO DATE, NO SIGNATURE, Βαΐντ Τζαλιλβάντ, Ιράν

Ειδικό βραβείο Κριτικής Επιτροπής για Καλύτερη Σκηνοθεσία – Χάλκινος Αλέξανδρος απονέμεται:

Στον σκηνοθέτη Χλίνουρ Πάλμασον για την ταινία του WINTER BROTHERS/ VINTERBRODRE, Δανία, Ισλανδία

Βραβείο Ανδρικής Ερμηνείας στον:

Ρέινε Μπρίνολφσον για την ερμηνεία του στην ταινία ΚΟΡΑΚΙΑ /KORPARNA/ RAVENS, του Γιενς Ασούρ, Σουηδία

Βραβείο Γυναικείας Ερμηνείας στην:

Ντάρια Ζόβνερ για την ερμηνεία της στην ταινία ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ/ TESNOTA/ CLOSENESS, Κάντεμιρ Μπαλάγκοφ, Ρωσία

Βραβείο Σεναρίου:

Στους Ζυλ Κουλίερ και Τομ Ντιπόν για το σενάριο της ταινίας ΦΟΡΤΙΟ/CARGO, Ζυλ Κουλίερ, Βέλγιο, Ολλανδία, Γαλλία

Πρώτη Ειδική Μνεία:

Στον ηθοποιό Χάρι Ντιν Στάντον για το τελευταίο του χαμόγελο στην ταινία LUCKY του Τζον Κάρολ Λιντς, ΗΠΑ

Δεύτερη Ειδική Μνεία:

Για τον ήχο της ταινίας WINTER BROTHERS/ VINTERBRODRE του Χλίνουρ Πάλμασον, Δανία, Ισλανδία

ΒΡΑΒΕΙΟ VIRTUAL REALITY

Φέτος το φεστιβάλ εγκαινιάζει ένα νέο διαγωνιστικό τμήμα με ταινίες Εικονικής Πραγματικότητας (Virtual Reality). Το βραβείο συνοδεύεται από το χρηματικό ποσό των 3.000 ευρώ. Το χρηματικό έπαθλο προσφέρει το Σερβικό Κέντρο Κινηματογράφου. Φέτος η κριτική επιτροπή αποτελείται από τους: Έμμα Μπόα, projects manager του Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Εδιμβούργου, Αλίκη Τσιρλιάγκου, ιστορικό Τέχνης/ διευθύντρια Nitra Gallery και Άρη Δημοκίδη, αρχισυντάκτη lifo.gr.

Το βραβείο Virtual Reality απονέμεται στην ταινία:

ΑΝΑΙΜΑΚΤΑ/BLOODLESS, Τζίνα Κιμ, Νότια Κορέα

Ειδική μνεία στην ταινία:

ΠΕΡΙ ΤΥΦΛΟΤΗΤΑΣ /NOTES ON BLINDNESS, Τζέιμς Σπίνεϊ, Πίτερ Μίντλτον, Γαλλία, Ηνωμένο Βασίλειο.

ΒΡΑΒΕΙΑ FIPRESCI (The International Federation of Film Critics)   

Η Κριτική Επιτροπή της Διεθνούς Ομοσπονδίας των Κριτικών Κινηματογράφου (FIPRESCI) αποτελούμενη από τους:

Όλα Σάλβα (Πολωνία)

Τόμας Άμπελτσχάουζερ (Γερμανία)

Θόδωρο Γιαχουστίδη (Ελλάδα)

Απονέμει τα εξής βραβεία:

Για το Διαγωνιστικό Τμήμα στην ταινία:

ΧΩΡΙΣ ΟΝΟΜΑ, ΧΩΡΙΣ ΥΠΟΓΡΑΦΗ/ BEDOONE TARIKH, BEDOONE EMZA /NO DATE, NO SIGNATURE, Βαΐντ Τζαλιλβάντ, Ιράν

Για Ελληνική Ταινία του Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου 2017 (πρεμιέρα) στην ταινία:

TOO MUCH INFO CLOUDING OVER MY HEAD, Βασίλης Χριστοφιλάκης, Ελλάδα

Ειδική μνεία στην ταινία:

WINTER BROTHERS/ VINTERBRODRE, Χλίνουρ Πάλμασον, Δανία, Ισλανδία

ΒΡΑΒΕΙΟ ΠΕΚΚ

Η Πανελλήνια Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου απονέμει το βραβείο της στην ταινία:

ΡΟΖΜΑΡΙ/ ROSEMARIE, Άδωνις Φλωρίδης, Κύπρος

ΒΡΑΒΕΙΟ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ «ΑΝΘΡΩΠΙΝΕΣ ΑΞΙΕΣ»

Ο τηλεοπτικός σταθμός της Βουλής των Ελλήνων (Βουλή-Τηλεόραση), με κριτική επιτροπή τους ​Κώστα Δήμο, υπεύθυνο προγράμματος, Άρη Φατούρο, σύμβουλο προγράμματος και Βασίλη Δούβλη, σκηνοθέτη, απονέμει το καθιερωμένο βραβείο «Ανθρώπινες Αξίες» στην ταινία του Διεθνούς Διαγωνιστικού τμήματος:

ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ/ TESNOTA/ CLOSENESS, Κάντεμιρ Μπαλάγκοφ, Ρωσία

ΒΡΑΒΕΙΑ ΕΡΤ

Η ΕΡΤ απονέμει φέτος στο πλαίσιο του φεστιβάλ δυο βραβεία με τον τίτλο «Νέος Κινηματογράφος». Τα βραβεία που απονέμονται σε ελληνικές ταινίες που πραγματοποιούν πρεμιέρα στο φεστιβάλ συνοδεύονται από τα χρηματικά ποσά των 3.000 και 2.000 ευρώ αντίστοιχα. Η φετινή κριτική επιτροπή αποτελείται από τους Δημήτρη Καραθανάση, σκηνοθέτη, Τηλέμαχο Κοεμτζόπουλο, σκηνοθέτη, Σουλτάνα Χατζηγεωργίου, σκηνοθέτιδα, Γιώργο Βαρελά, σκηνοθέτη και Μαρία Κουφοπούλου, εκφωνήτρια-τηλεπαρουσιάστρια.

Το πρώτο βραβείο Νέος Κινηματογράφος της ΕΡΤ που συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 3.000 ευρώ απονέμεται στην ταινία:

ΑΓΚΑΘΙ/ THORN, Γαβριήλ Τζάφκας, Δανία, Ελλάδα.

Το δεύτερο βραβείο Νέος Κινηματογράφος της ΕΡΤ που συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 2.000 ευρώ απονέμεται στην ταινία:

TOO MUCH INFO CLOUDING OVER MY HEAD, Βασίλης Χριστοφιλάκης, Ελλάδα

ΒΡΑΒΕΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ

Το ΕΚΚ θεσμοθετεί φέτος ένα βραβείο που συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 5.000 ευρώ και δίνεται σε πρωτοεμφανιζόμενο σκηνοθέτη (πρώτη ταινία) από το ελληνικό πρόγραμμα που κάνει πρεμιέρα στο φεστιβάλ. Η φετινή κριτική επιτροπή αποτελείται από τους Μιχάλη Κωνσταντάτο, σκηνοθέτη, Λετίσια Κούλικ, ακόλουθος οπτικοακουστικών Μέσων του Γαλλικού Ινστιτούτου στην Ελλάδα και Γκίντα Μίκλεμπουστ, Επικεφαλής της New Nordic Films.

Το βραβείο του ΕΚΚ απονέμεται στην ταινία:

TOO MUCH INFO CLOUDING OVER MY HEAD, Βασίλης Χριστοφιλάκης, Ελλάδα

ΒΡΑΒΕΙΑ ΝΕΟΤΗΤΑΣ

Η επιτροπή αποτελείται από φοιτητές Πανεπιστημίων Θεσσαλονίκης και τα μέλη της είναι οι Στέφανος Αγγελής, Kαλλιόπη Αλέτρα, Αναστάσης Δαλλής, Γεώργιος Δήμογλου και Στεφανία Τσιβελεκίδου. Την Επιτροπή Βραβείου Νεότητας επιμελείται η Δέσποινα Μουζάκη, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Πρόεδρος Τμήματος Κινηματογράφου, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Η επιτροπή απονέμει δύο βραβεία σε ταινίες του Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου 2017 (πρεμιέρα) και συγκεκριμένα τα εξής:

Καλύτερη Ταινία:

ΠΟΛΥΞΕΝΗ/POLYXENI, Δώρα Μασκλαβάνου, Ελλάδα

Ειδικό Βραβείο Επιτροπής:

DO IT YOURSELF, Δημήτρης Τσιλιφώνης, Ελλάδα

BΡΑΒΕΙΑ ΚΟΙΝΟΥ FISCHER

Το βραβείο Κοινού FISCHER για ταινία του Διεθνούς Διαγωνιστικού του 58^ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, απονέμεται στην ταινία:

LUCKY, Τζον Κάρολ Λιντς, ΗΠΑ

Το βραβείο Κοινού FISCHER Ελληνικής Ταινίας – Μιχάλης Κακογιάννης για ταινία του Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου (πρεμιέρα) του 58^ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, απονέμεται στην ταινία:

ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΧΩΡΙΣ ΧΡΟΝΟ/ TIMELESS STORIES, Βασίλης Ραΐσης, Ελλάδα

Το βραβείο Κοινού FISCHER για ταινία του τμήματος Ματιές στα Βαλκάνια του 58^ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, απονέμεται στην ταινία:

ΜΥΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΑΤΙΚΟ /ISCELITEL/ SECRET INGREDIENT, Γκιόρτσε Σταβρέσκι, ΠΓΔΜ, Ελλάδα

Το βραβείο Κοινού FISCHER για ταινία του τμήματος Ανοιχτοί Ορίζοντες του 58^ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, απονέμεται στην ταινία:

ΕΝΤΟΣ ΟΡΙΩΝ/ INSYRIATED, Φιλίπ φαν Λέου, Βέλγιο, Γαλλία, Λίβανος

ΤΟ 58^ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΥΓΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ – ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΤΑΜΕΙΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ, ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΠΕΠ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ 2014-2020

Closeness

Ο πρωτοεμφανιζόμενος, Κάντεμιρ Μπαλάγκοφ, μαθητής του Αλεξάντερ Σοκούροφ παραδίδει ένα ανατριχιαστικό ντεμπούτο, που βασίζεται σε πραγματική ιστορία και μετείχε στο Διεθνές Διαγωνιστικό. Ένα πολυεπίπεδο δράμα, για τις σχέσεις, την κοινωνική αστάθεια και τις προεκτάσεις-συνέπειες αυτών, μετά την πτώση της πάλαι ποτέ κραταιάς Σοβιετικής Ένωσης.

Ρωσία, πόλη Νάλτσικ, 1998, στον Βόρειο Καύκασο. Κοντά στους γηγενείς κατοίκους, μένει μία μειονότητα Εβραίων, που αντιμετωπίζονται, ως κάτοικοι β΄διαλογής. Οι δεσμοί μεταξύ τους κρατούν ζωντανή την κοινότητα. Το βράδυ του αρραβώνα δύο νέων, μία απαγωγή θα διαταράξει την ηρεμία. Το ποσό που απαιτείται, ως αποζημίωση ιλιγγιώδες.

Η οικογένεια αναλώνεται σε έναν αγώνα εξεύρεσης του ποσού. Μοιραία περνάει στο περιθώριο η κόρη, που μέχρι εκείνη την ημέρα βοηθούσε τον πατέρα με το συνεργείο αυτοκινήτων, που είχε. Πωλήθηκε κι αυτό σε τιμή ευκαιρίας. Νιώθει βαθιά πληγωμένη και ψάχνει να βρει μία αγκαλιά, να αισθανθεί αγάπη, έχοντας βιώσει την απογοήτευση και την απαξίωση.

Μία εξαιρετική ερμηνεία από την Nτάρια Ζόβνερ, που δικαίως κέρδισε το Βραβείο γυναικείας ερμηνείας από την Κριτική Επιτροπή του Φεστιβάλ. Η εσωτερική πάλη, που λαμβάνει χώρα μέσα από την πρώτη, μέχρι και την τελευταία σκηνή, είναι μνημειώδης. Την ώρα που φαντάζει δυνατή, έτοιμη να απαγκιστρωθεί από τον ομφάλιο λώρο της οικογένειας, την επόμενη στιγμή προτάσσει το ηθικό χρέος και θυσιάζει την αγάπη και τα υπόλοιπα αισθήματα.

Φτώχεια, ρατσισμός, αδικίες, γάμοι από συνοικέσια, θρησκεία, ενοχές συνθέτουν ένα εκρηκτικό μείγμα προσώπων και καταστάσεων, που καταπατά την ατομικότητα και γεννά απορίες. Θυμίζει κάτι από Βαλκανικό φιλμ. Λίγο από το περσινό Sieranevada από τη Ρουμανία, αλλά με μικρότερο ευτυχώς χρόνο δράσης. Εκεί που πάει ο θεατής να κουραστεί, η εξέλιξη των γεγονότων αναζωογονεί το ενδιαφέρον, καθώς μπαίνουμε στην τελική ευθεία.

Ένας σαφές κοινωνικοπολιτικό σχόλιο για τα τελευταία 30 χρόνια, καθώς τόσο λίγο πριν, όσο και σήμερα οι αλλαγές είναι μικρές και δεν έχουν επιφέρει καμία διαφοροποίηση προς το καλύτερο. Σκληρός ρεαλισμός και στο τέλος ... η ελπίδα πως οι δεσμοί μεταξύ των ανθρώπων θα μας σώσουν, αν μείνουμε ενωμένοι και δυνατοί μεταξύ μας!

Tehran Taboo

Το σκηνοθετικό ντεμπούτο του Αλί Σουζαντέ κέρδισε τη Θεσσαλονίκη και το 58ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της πόλης. Το " Ταμπού Τεχεράνης " σε δύο sold out προβολές κατάφερε να ευαισθητοποιήσει το κοινό και να του περάσει το μήνυμα της σκληρής καθημερινότητας που βιώνουν οι άνθρωποι στην Τεχεράνη. Πριν λίγες ημέρες γράψαμε για το " Ούτε όνομα, ούτε υπογραφή ", σήμερα επανερχόμαστε, με ένα ροτοσκοπικό φιλμ που ακροβατεί ανάμεσα στον σκληρό ρεαλισμό και την υπερβατική ανάγκη των κατοίκων να κάνουν το άλμα προς μία παράλληλη πραγματικότητα, μακριά από τα προβλήματα.

Οι δρόμοι τριών γυναικών κι ενός νεαρού μουσικού συναντιούνται, όταν πέφτει η νύχτα στην πρωτεύουσα. Μία σύγχρονη μητρόπολη του Δυτικού κόσμου, που οι κοινωνικές διαφορές οξύνονται και κυριαρχούν τα ναρκωτικά, το αγοραίο σεξ, η διαφθορά και το κράτος εξυπηρετήσεων, κάτω από το μανδύα της θρησκείας. Ο καθένας επιδίδεται σε έναν ανελέητο αγώνα αποφυγής των απαγορεύσεων. Ό,τι λίγο, πολύ συμβαίνει στα μεγάλα αστικά κέντρα.

Με τη δύναμη της κινούμενης εικόνας, το animation συναρπάζει και το θέτω στην πρώτη θέση της προσωπικής μου αξιολόγησης, μπροστά από τους " Καργιόληδεζζζ " και το " Have a Nice Day ". Μία κοινωνία, που γνωρίσαμε για τα καλά στο Τaxi του Τζαφάρ Παναχί κι οι πικρές διαπιστώσεις του επιβεβαιώνονται πλήρως. Διαρκής συγκάλυψη στον βωμό των καλών και συμφερόντων.

Τα ευαίσθητα όρια της ελευθερίας, ορίζονται από το αυταρχικό καθεστώς. Το πνεύμα όμως δε φυλακίζεται, εκτός αν ο άνθρωπος παραδοθεί. Η απαλή μουσική δένει με τα παραπάνω και δίνει το δικό της χρώμα, προωθώντας την πλοκή. Η τεχνική (μετατροπή πραγματικών ηθοποιών με 3D και ζωγραφιές σε κινούμενα σχέδια) που είδαμε στον Πύργο στο πρόσφατο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ, προσέδωσε παραστατικότητα, αυθεντικότητα και ζωντάνια.

Συνεχείς ανατροπές, ένταση και δυσκολία να πάρει ο θεατής θέση, υπέρ κάποιου εκ των πρωταγωνιστών, μέχρι το τελικό φινάλε, που ο καθένας θα πάρει τον δρόμο του. Ένας καθηλωτικός νυχτερινός εφιάλτης. Τι θα συμβεί άραγε το πρωί; Πού θα τους βρει, μα κυρίως τι θα αφήσει πίσω του το βράδυ;

Lucky

Παρασκευή έξι το απόγευμα. Η αγορά ανοιχτή. Η κεντρική αίθουσα του Ολύμπιον κατάμεστη. Το Sold out έχει συμβεί δε, εδώ και μία εβδομάδα. Ο Τζον Κάρολ Λιντς στο σκηνοθετικό του ντεμπούτο, δίνει τα κλειδιά στον Χάρι Ντιν Στάντον, ώστε να μας αποχαιρετήσει όλους, αφού πρώτα μας συστήσει ένα μωσαικό από ανθρώπους, που αποτελούν, ως κομμάτια του παζλ, την κοινωνία μας και στείλει το μήνυμα του, περί ματαιότας.

Ένας μοναχικός καουμπόι, ζει στην ύπαιθρο των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Μοναδική του συντροφιά, λίγο ποτό και τα τσιγάρα του. Καθώς νιώθει το τέλος να πλησιάζει, επιδίδεται σε έναν αγώνα εξιλέωσης κι άφεσης των αμαρτιών, ώστε να πάρει ήρεμος τον δρόμο για το τελευταίο ταξίδι της ζωής του. Στερνές επιθυμίες, η επαφή με τους ανθρώπους, η επικοινωνία κι η αυτοκάθαρση.

Με αστείρευτο χιούμορ, πάντα ετοιμόλογος ο πρωταγωνιστής παίρνει στις πλάτες του την ταινία. Άλλες φορές με την ευαισθησία κι άλλες με τη σκληρή συμπεριφορά του, θέτει τον θεατή σε ρόλο πρωταγωνιστή και τον καλεί να σκεφτεί, πως θα έπραττε. Σα να θέλει να αποδώσει δικαιοσύνη και να βοηθήσει άπαντες. Είναι σαφείς οι αιχμές προς το σύγχρονο κόσμο και τα πρότυπα, που καλλιεργεί.

Κι αυτό το " Lucky ", ως παρατσούκλι, δείχνει πως ήταν φαινομενικά τυχερός. Πώς νιώθει όμως ο ίδιος, τώρα που γυρίζει τον χρόνο πίσω; Ο παραλληλισμός με τη ζωή της χελώνας, οι μουσικές γέφυρες, που χρησιμοποιούνται ως μέσο σύνδεσης και μία βαθιά απογοήτευση, που φαίνεται στο βάθος, λίγο πριν τούνελ. Με τη σοφία της ηλικίας να κυριαρχεί, μήνυμα σε αυτούς που μένουν πίσω να κερδίσουν κάθε στιγμή.

Eρωτικό γράμμα για τη ζωή που μένει πίσω και θα συνεχιστεί στους αιώνες των αιώνων. Άλλωστε εμείς είμαστε περαστικοί. Ένας διαλογισμός για την ηθική, την μοναξιά ( " ο καθένας μόνος έρχεται και μόνος φεύγει "), τον φόβο και την πνευματικότητα (κλείνει την τηλεόραση και προσπαθεί να ασκήσει τη μνήμη του, με ένα κλασικό σταυρόλεξο).

Μία ποιητική ζωγραφιά δεμένη αρμονικά με τον ήχο της φυσαρμόνικας, που προκαλεί γαλήνη. Ένα συγκινητικό αντίο, δίχως μελοδραματισμούς, καθώς αυτή είναι η μοίρα κάθε ανθρώπου. Σημασία έχει το ταξίδι, όπως μας λέει ξεκάθαρα ο Λιντς κι όχι ο προορισμός. Μία ταινία φεστιβαλική, που νομίζω, πως είναι ένα από τα φαβορί για τον Χρυσό Αλέξανδρο, καθώς μετέχει στο Διεθνές Διαγωνιστικό.

Γραμμές

Η μοναδική ελληνική ταινία, που επιλέξαμε να δούμε το δεκαήμερο του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, ήταν το "  Lines " του Βασίλη Μαζωμένου, που βρέθηκε στην προβολή και μίλησε με τον κόσμο, αφιερώνοντας το φιλμ σε όλους εκείνους, που η κρίση ράγισε τις καρδιές τους. Πολυταξιδεμένη, από το Ταλίν της Εσθονίας, μέχρι το Λος Άντζελες και το Σικάγο των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, έκανε στάση στην πόλη μας, φέρνοντάς μας αντιμέτωπους με το σήμερα.

Ελλάδα, σήμερα. Μια κοινωνία σε κατάρρευση. Επτά διαφορετικοί άνθρωποι που φτάνουν στα όρια τους, καταρρέουν μαζί της. Αν και υπάρχουν ανάμεσα τους εμφανείς συγγενικές, φιλικές, αλλά και τυχαίες συνδέσεις, πιο πολύ όλους τους ενώνει η ίδια πράξη· ένα τηλεφώνημα σε ένα κέντρο ψυχολογικής υποστήριξης, στην «γραμμή ζωής». Εκεί ψάχνουν το όριο της ζωής και του θανάτου, το όριο της επικοινωνίας, το όριο της ελπίδας ...

Για κάποιους το πρόβλημα μοιάζει μακρινό. Για άλλους όχι και τόσο. Κανείς δεν μπορεί να παραγνωρίσει τις 5000 αυτοκτονίες, το κύμα μετανάστευσης, την ανεργία κι ό,τι μεγάλο μέρος του πληθυσμού ζει στα όρια της φτώχειας, της ανέχειας και πραγματικά δίνει καθημερινά τον αγώνα του για να ξημερώσει το επόμενο πρωί. Γίναμε κόπιες και μάλιστα κακέκτυπα των προγόνων μας. Τι μένει; Μόνο η ψυχή μας.

Η αλληλεγγύη, η βοήθεια είναι αρχές, που πάντα είχε και πρόσφερε απλόχερα ο Έλληνας. Κι όμως σήμερα έχουμε γίνει κτήνη. Αυτός είναι άλλωστε κι ο στόχος του παγκόσμιου συστήματος, του καπιταλισμού. Να σε ενδιαφέρει μονάχα η επιβίωση. Ούτε να μορφωθείς, ούτε να αμφισβητήσεις, ούτε καν να έχεις αισθήματα. Βολέψου με τα λίγα και σιώπα. Κι όμως η επανάσταση ξεκίνησε. Κάποιοι άνθρωποι δεν αντέχουν αυτό το κοινωνικό κουστούμι. Ασφυκτιούν και γυμνώνονται ...

Η ταινία προσπαθεί να ευαισθητοποιήσει την παγκόσμια κοινότητα απέναντι στη συνεχιζόμενη τραγωδία που βιώνει η Ελλάδα. Τα θύματα της οικονομικής κρίσης γίνονται τα θύματα της επόμενης ημέρας. Μέσα από τα ψυχικά τους ερείπια, προβάλλουν τα ερείπια μιας ολόκληρης χώρας που προσπαθεί να κραυγάσει το πρόβλημά της, μέσα από λυγμούς που ακούγονται στις τηλεφωνικές γραμμές, τονίζει ο ίδιος ο σκηνοθέτης.

Κι όταν η κατάσταση φτάνει σε ένα τέτοιο οριακό σημείο, βρίσκουν πρόσφορο έδαφος οι " λύκοι ". Θα μπορέσουν οι νέοι, οι τέχνες κι ο πολιτισμός να βάλουν ένα στοπ στο τέλμα ή οδηγούμαστε μοιραία σε όσα μας έχει διδάξει η ιστορία; Τώρα ο λόγος πέφτει στην Ευρώπη. Είτε όλοι μαζί θα καταστραφούμε, είτε όλοι μαζί θα ορθοποδήσουμε. Η πιο μεγάλη ώρα είναι τώρα. Όχι αύριο, όχι μετά ... Θα είναι αργά!

Ούτε όνομα, ούτε υπογραφή

Πάντα ο ιρανικός κινηματογράφος κρύβει όμορφες εκπλήξεις. Δε χρειάζεται να πάμε στον περσινό, Εμποράκο του Ασγάρ Φαραντί, που κέρδισε το OSCAR ξενόγλωσσης ταινίας, ούτε στο Τaxi του Παναχί, που είδαμε παρέα με τον σκηνοθέτη στο 56ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της πόλης. Αυτή τη φορά επιλέξαμε το " Ούτε όνομα, ούτε υπογραφή " του Βαίντ Τζαλιλβάντ, σε ένα ταξίδι προς την εξάγνιση των αμαρτιών.

Ένα απρόσμενο συμβάν, είναι ικανό να κλονίσει τη ζωή ευυπόληπτου ιατροδικαστή. Στο άκουσμα του ονόματος ενός νεκρού παιδιού αναστατώνεται. Τι έχει προηγηθεί; Ένα τροχαίο ατύχημα είναι ικανό να κλονίσει τις ζωές των εμπλεκομένων. Οι συνειδήσεις δε αφήνουν κανέναν ήσυχο. Κανείς δεν μπορεί πια να κοιμηθεί, όπως πρώτα.Ο φόβος κι η δειλία κρατούν το στόματα κλειστά, μέχρι το σημείο, που για κάποιον ξεπερνούν τα όρια της ηθικής του. Εκεί αρχίζει η αντίστροφή μέτρηση για τη λύτρωση της ψυχής του.

Παράλληλα σκιαγραφείται η εικόνα της κοινωνίας. Η φτώχεια κυριαρχεί. Κι όπως λέει κι ο θυμόσοφος λαός μας, " ό, που φτωχός κι η μοίρα του ". Προβλήματα, μιζέρια, βάσανα και στο βάθος καταστροφή. Και το κράτος ένας διαρκές τροχοπέδη. Ένα δράμα από διαφορετικές οπτικές, με ενδελεχή ακτινογράφηση των χαρακτήρων. " Είστε εσείς άνθρωποι; ", " Είσαι άντρας εσύ; " ....

Όταν πλέον ο ίδιος γνωρίζει την αλήθεια, αποφασίζει να ρισκάρει την καριέρα και την ανέλιξή του, προκειμένου να σώσει μία ανθρώπινη ζωή, ενός απόκληρου. Έχει άραγε λυτρωθεί; Νιώθει ακόμα τύψεις; Η τελευταία κουβέντα ανήκει στον θεατή, ώστε να αποκρυπτογραφήσει το μυστήριο και να κρίνει ως" δικαστής ".

Απεικόνιση της σκληρής πραγματικότητας, παρ΄ότι μιλάμε για ταινία μυθοπλασίας, ακόμα κι αν ο ίδιος ο σκηνοθέτης δε θέλησε να κάνει κάποιας μορφής σύνδεση ανοιχτά. Μία ελεγεία για τους ανθρώπους που ονειρευόμασταν να γίνουμε κι όμως θάψαμε μέσα μας. Αναγκαία για την εποχή και κατά βάθος διαχρονική για την διαρκή πάλη ανάμεσα στο εφήμερο και το ηθικά σωστό.

Κάτω από το δέντρο

Πέρα από ήδη βραβευμένες ταινίες, το Φεστιβάλ Κινηματογράφου είναι μία πρώτης τάξης ευκαιρία να ανακαλύψεις κάτι ξεχωριστό, που δε θα έχει την ευκαιρία να το ξαναδείς. Κάπως έτσι με κέρδισε η υπόθεση του " Κάτω από το δέντρο " του Χάφστειν Γκούναρ Σίγουρδσον από την Ισλανδία. Ένα νησάκι που οι περισσότεροι γνώρισαν στο πρόσφατο ποδοσφαιρικό Euro, ενώ θα το δούμε και στο προσεχές Μουντιάλ. Και κάνω τη σύνδεση, για να φτάσω στο πάθος των κατοίκων του.

Αφετηρία μας είναι το Ρέικιαβικ. Τρεις οικογένειες, δύο ιστορίες. Οι ισορροπίες λεπτές. Ο Άτλι έχει μόλις χωρίσει. Επιστρέφει στο πατρικό του. Βάλλεται από παντού, καθώς το δράμα που βιώνει είναι πολυεπίπεδο κι οι απώλειες ποικλόμορφες. Χάνει μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα τους ανθρώπους, που αγαπάει. Την ίδια ώρα επικρατούν έριδες κι η ένταση κλιμακώνεται, με φόντο ένα ψηλό όμορφο δέντρο, που κρύβει τον ήλιο στους γείτονες.

Γεμάτο συμβολισμούς, σαγηνεύει τον θεατή και τον κάνει να σκεφτεί τι κρύβεται πίσω από τις εικόνες. Όπως για παράδειγμα το αλυσοπρίονο που παραδοσιακά στη Βόρεια Ευρώπη ισοδυναμεί με αποσύνθεση των κοινωνικών δεσμών. Ή τις ακτίνες του ηλίου, που δίνουν μία αίσθηση ελπίδας και το δέντρο που δεν είναι κακό από τη φύση του, αλλά θέλουν σώνει και καλά να μας αποδείξουν πως αυτό είναι η πέτρα του σκανδάλου. Σαν μία κατάρα να το δένει.

Μία διαρκής προσπάθεια απενεχοποίησης, μέχρι το τέλος, που επιφυλάσσει η μοίρα στον καθένα. Να κοιμηθούν με ήσυχη τη συνείδησή τους. Κι όλος αυτός ο κύκλος, γεμάτος αθώα θύματα, μάταια, καθώς η επιστροφή του ασώτου θα συμβεί, όταν πλέον θα είναι πολύ αργά, σχεδόν για όλους. Κι αυτός που μένει πίσω, ίσως τελικά να ήταν ο ηθικός αυτουργός της ανείπωτης τραγωδίας. Έτσι είναι όμως η ζωή. Σπάνια δίκαιη.

Μία πολυφωνίκη σύνθεση που ανακαλύπτει την αρμονία μέσα στο χάος, δίχως συμβιβασμούς. Ένα ψυχολογικό θρίλερ, που εξερευνά το υπαρξιακό κι αναδεικνύει πόσο θεμελιώδες είναι, όσον αφορά τις ανθρώπινες σχέσεις. Mε μήνυμα σαφώς οικουμενικό, που δεν περιορίζεται και δεν τοποθετείται, γι΄αυτό άλλωστε κι αποτελεί την πρόταση της χώρας για το ξενόγλωσσο ΟSCAR.

The Square

Μία ταινία για την εποχή από τη Σουηδία, στις Κάννες και τώρα στο 58ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου για μία προβολή κατά τη διάρκεια του αφιερώματος στον Ρούμπεν Έστλουντ, που είναι ένα από τα τιμώμενα πρόσωπα της φετινής διοργάνωσης. Μετά την Ανωτέρα Βία η επιστροφή του Σκανδιναβού που τάραξε συθέμελα τους κριτικούς, ανά τον κόσμο και προσέλκυσε το ενδιαφέρον ολόκληρης της σκληροπυρηνικής σινεφίλ κοινότητας της πόλης.

Ο Κρίστιαν, είναι επιμελητής έργων τέχνης και προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα στον επαγγελματικό του ρόλο κι αυτόν του σωστού, πλην όμως διαζευγμένου, οικογενειάρχη, που έχει την επιμέλεια των παιδιών. Ένα απρόοπτο όμως, είναι ικανό να διαταράξει την ηρεμία της καθημερινότητάς του. Σημεία των καιρών. Θα γίνει άραγε ένα με το ρεύμα της εποχής; Ευθυνόφοβος και κυνικός, από αλτρουιστής κι αλληλέγγυος προς τους αδυνάτους;

Το τετράγωνο στόχος είναι να αποτελεί ένα καταφύγιο συμπόνοιας κι εμπιστοσύνης. Μέσα σε αυτό άπαντες έχουν υποχρεώσεις και δικαιώματα. Η ζωή άλλωστε είναι ένας διαρκής αγώνας προς την εξιλέωση και τη λύτρωση της ψυχής. Kόντρα στο ρεύμα της εποχής και τον υλικό ευδαιμονισμό, εδώ μένει ένα παράθυρο ηθικής ανοιχτό. Τα παιδιά είναι το μέλλον κι αυτά πρέπει να γαλουχηθούν με σωστές αρχές.

O δημιουργός περιέγραψε το Square, ως ένα καλλιτεχνικό πρότζεκτ, που επιμελήθηκε στο Βάρναμο της Σουηδίας. Το έργο αυτό συνιστά μία δημιουργική τοποθέτηση πάνω στην παράνοια των ανθρώπινων σχέσεων, δημιουργώντας έναν συμβολικό χώρο, μέσα στον οποίο όσοι σταθούν οφείλουν να διατηρήσουν άθικτη την ανθρωπιά τους. Πλέον, κάτι ανάλογο έχει εξαπλωθεί παντού, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τη Νορβηγία. Ο σκοπός του φιλμ είναι να μεταδίδει τροφή για σκέψη. Να ωθεί κάποιον να συμφωνεί ή διαφωνεί και τελικά να αλλάζει τη συμπεριφορά του.

Συμπτώσεις, κλονισμός των ηθικών αξιών, υπαρξιακή κρίση κι επιβίωση των αληθινά δυνατών, που στην πραγματικότητα αντέχουν ακόμα να είναι άνθρωποι, πιστοί στα ιδανικά τους, θέτοντας κόκκινες γραμμές. Η ευγένεια είναι κάτι, που τείνει να χαθεί στην εποχή μας. Ακροβατούμε στα όρια της τρέλας και το πρόβλημα τείνει να αγγίξει, ακόμα και τους φαινομενικά βολεμένους. Ίσως η απάντηση να είναι σε πράγματα καθημερινά, όπως ο έρωτας, η μουσική, η επικοινωνία και κάθε μορφή πολιτισμού.

Το μεγάλο όμως επίτευγμα του σκηνοθέτη είναι πως καταφέρνει να θέσει τον θεατή, σε ρόλο πρωταγωνιστή. Να ευαισθητοποιηθεί και να σκεφτεί, που βαδίζουμε. Μία ρομαντική ματιά, που έχει  στόχο να αφυπνίσει συνειδήσεις. Κοινωνικοπολιτικός Κινηματογράφος, όπως αυτός του Κεν Λόουτς πέρυσι και του Ζακ Οντιάρ πρόπερσι. Μία ταινία για την ευθύνη, την εξουσία, την αμφισβήτηση και προπαντός τη δυσπιστία.