Oι Χήρες

Ο Steve McQueen επιστρέφει στην μεγάλη οθόνη συνεργασία με τη σεναριογράφο του Gone Girl, Τζίλιαν Φλιν. Μετά το " 12 Χρόνια Σκλάβος ", oι " Χήρες ". Μία χολιγουντιανή παραγωγή με υψηλού επιπέδου κι ανάλογου κόστους ηθοποιούς, με οσκαρικές βλέψεις. Μία σειρά θαμμένων μυστικών κι εγκλημάτων στον βωμό μίας φαινομενικής ευημερίας κι εν τέλει της επιβίωσης, καθώς το χρήμα διαφθείρει και μαθηματικά οδηγεί στον θάνατο, όταν ανέλθει σε πρωταρχική αξία.

Μεταφερόμαστε στο Σικάγο των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, το οποίο διαχρονικά αποτελεί πεδίο σύγκρουσης συμμοριών. Βρισκόμαστε λίγο πριν τις δημοτικές εκλογές της 18ης περιφέρειας. Η νίκη κρίνει πολλά. " Δεν μπορείς να αλλάξεις τίποτα ". Δραματική αποδοχή της κατάστασης. Παράλληλα, ένα τραγικό συμβάν, φέρνει προ των ευθυνών τους τρεις γυναίκες, που καλούνται να πάρουν την τύχη στα χέρια τους και να επαναστατήσουν με κάθε τρόπο. Οι κίνδυνοι πολλοί, '" δεν είναι ο δικό σας κόσμος αυτός ", η θέληση όμως πάνω από τον δισταγμό και κάθε είδους φόβο.

Δεν είναι μόνο το προφανές που βλέπουμε, αλλά η συνολική αντιμετώπιση του αδύναμου, του εαυαίσθητου αν θέλετε, φύλου. Δεν χωρούν συναισθηματισμοί, ούτε ρομαντικοί ηγέτες. Το κυνικό, " όλα είνα συνναλαγές ", αντικατοπτρίζει πλήρως την καθημερινότητα αυτών των ανθρώπων. Πιθανώς και της δικής μας ζωής. Φυσικά πάντα καμουφλαρισμένα με μεγαλεπίβολους πολιτικούς λόγους, που δίνουν ελπίδα και φυσικά μετά τις εκλογές οι υποσχέσεις παραμένουν φρούδες κι οι άνθρωποι βυθίζονται εκ νέου στη δυστυχία τους.

Επιβλητική και πάλι η Βαιόλα Ντέιβις με το παρουσιαστικό της, όπως και στο Fences που την οδήγησε στο OSCAR β΄γυναικείου ρόλου. Εξαιρετικός ο Ντάνιελ Καλούα. Στο ύψος τους Λίαμ Νίσον, Κόλιν Φάρελ, Μισέλ Ροντρίγκες κι η Πολωνή, Ελίζαμπεθ Ντεμπίτσκι. Ένα πολυπολιτισμικό κράμα, αντίστοιχο με το παζλ αυτών που κατοικούν στην πραγματικότητα στο Σικάγο. Διαφθορά, εξυπηρετήσεις, λαδώματα, ο νόμος του δυνατού. Όλα αυτά στο παρασκήνιο, με την πλατιά μάζα του κόσμου να τα αγνοεί και να τα αντιμετωπίζει απλά σαν φήμες.

Σε μία εποχή που έρχονται εκλογές και στον δικό μας τόπο, μετά την αποχώρηση του Γ.Μπουτάρη, βλέπω να επιστρέφουν φαντάσματα του παρελθόντος που παραπέμπουν σε ανάλογες πρακτικές και σκάνδαλα και πραγματικά ανησυχώ. Η Θεσσαλονίκη πρέπει να είναι Πρωτεύουσα του Πολιτισμού στα Βαλκάνια. Προς αυτήν την κατεύθυνση έγιναν βήματα την τελευταία οχταετία κι αυτή η διαδρομή πρέπει να συνεχιστεί με κάθε κόστος. Κάθε πισωγύρισμα, θα αποτελέσει ταφόπλακα στο κομβικό σημείο, που βρισκόμαστε. Πρέπει να αναζητηθεί ένας νέος άνθρωπος, να εμπνεύσει.

Μία ταινία που σε κάνει να προβληματιστείς, πέρα από την περιπέτεια δράσης που διαδραματίζεται στην οθόνη. Που θέλοντας και μη μεταφέρει το πρόβλημα στη γειτονιά μας. Που ξορκίσει τον μύθο λευκών και μαύρων. Όλοι είμαστε άνθρωποι κι ανάμεσά μας υπάρχουν καλοί και κακοί. Πρέπει όμως ο καθένας μας να βάλει το λιθαράκι του και να μην αδιαφορεί. Μόνο έτσι μέσα από τη συλλογικότητα και την αλληλεγγύη, θα πετύχουμε μικρούς καθημερινούς στόχους για την κοινότητά μας, ακόμα κι αν αργήσει η αλλαγή ...

Daybreak

Μετά την " Αντιπροσωπεία ", που παρακολουθήσαμε στο 59ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης, ακόμα μία ελληνοαλβανική παραγωγή κέρδισε τους σινεφίλ της Θεσσαλονίκης. Ο λόγος για το " Ξύπνημα της Ημέρας " του 39χρονου ντοκιμαντερίστα, Τζεντιάν Κότσι, που δημιουργεί την πρώτη του ταινία μεγάλου μήκους. Βραβευμένη για την ερμηνεία της, η Ορνέλα Καπετάνι στο Σεράγιεβο. Επίσημη Υποψηφιότητα της Αλβανίας για το OSCAR ξενόγλωσσης ταινίας.

Μία ανύπαντρη μητέρα, η Λέττα, προσπαθεί να ορθοποδήσει και να εξασφαλίσει τα προς το ζην γι΄αυτήν και το αγοράκι της. Δε θέλει τα πολλά, μόνο την αξιοπρεπή επιβίωση. Έχει όρεξη να δουλέψει, αλλά οι συγκυρίες της ζωής την φέρνουν αντιμέτωπη με το πιο σκληρό πρόσωπο της κοινωνίας. Μία συνεχής μάχη, μέχρι το φινάλε. Έτοιμη να θυσιάσει τα πάντα για να μείνει στο παιχνίδι και να συνεχίσει τον αγώνα για το μεγάλωμα του παιδιού της.

Καθημερινή κόλαση, μετά την απόλυσή της από το νοσοκομείο. Δεν υπάρχει ένα στήριγμα να πιαστεί. Μοναδική της συντροφιά η ηλικιωμένη κυρία που φροντίζει. Η Σοφία. Ίσως ο μοναδικός άνθρωπος με τον οποίο έχει μία ειλικρινή σχέση. Ένα αναπάντεχος γεγονός όμως, θα αλλάξει και πάλι τις ισορροπίες και το θεμελιώδες, ζωτικής σημασίας ερώτημα επιστρέφει στο βλέμμα της πρωταγωνίστριας. Πώς θα τα καταφέρει; H λύση μονόδρομος. Από την Αλβανία, μέχρι την Ιαπωνία (Shoplifters) το ίδιο ακριβώς σκεπτικό.

Η ταινία εξελίσσεται σε ένα κλειστοφοβικό ψυχολογικό θρίλερ σε σκοτεινό φόντο μέχρι την τελευταία σκηνή. Ένας άνθρωπος ξεζουμισμένος. Θίγονται άμεσα κι έμμεσα τα κακώς κείμενα μίας διαφθαρμένης κοινωνίας, που καθόλου δε διαφέρει από τη δική μας. " είχε πάντα τους σωστούς φιλούς ". " Αν δεν τον πληρώσεις, δε θα σε περάσει ". Γνωστές παθογένειες, που μας έχουν οδηγήσει, όχι σε κράτη δικαίου, αλλά στην απόλυτα διαφθορά, τον εκμαυλισμό της κοινής γνώμης και τον πλήρη εκφυλισμό των αξιών. Το αισθητήριο έχει αλλοιωθεί ...

Μέσα σ΄όλα αυτά, ο χαριτωμένος μπόμπιρας. Μία ψυχή, που αναζητεί ένα κρεβατάκι και λίγο γάλα στα πρώτα του βήματα. Το ίδιο συμβαίνει στα Τίρανα, στην Αθήνα, στη Σόφια, σε όλα τα Βαλκάνια. Η Ελλάδα για αρκετά χρόνια είχε τον τρόπο να είναι ένα σκαλί πιο πάνω από τις γειτονικές χώρες. Σήμερα είναι απλά μία βαλκανική χώρα. Όλα έχουν γίνει ίσιωμα. Καμία ηθική, μονάχα το ένστικτο της αυτοσυντήρησης, ακόμα κι αν αυτό αγγίζει τον συνάνθρωπο. Ο νόμος της ζούγκλας. Ο θάνατός σου, η ζωή μου.

Ένα πολυεπίπεδο ανθρώπο δράμα με τον ιστό να υφαίνεται μαεστρικά από τον σκηνοθέτη, ώστε να καταλήξουμε στο συμπέρασμα, ότι ανήθικη είναι η πραγματικότητα κι όχι οι άνθρωποι που την αποτελούν. Αυτοί έρχονται και παρέρχονται, είναι αναλώσιμοι. Αντιμετωπίζουν γενναία την μοίρα τους, αλλά πολλές φορές προδίδονται από τις ψευδαίσθησεις και πέφτουν στο πεδίο της μάχης, ΜΟΝΟΙ με δάκρυα, αλλά το κεφάλι ψηλά για την υπερήφανη προσπάθεια. Διότι οι ήρωες της σημερινής εποχής είναι αυτοί ακριβώς. Τα διπλανά μας άτομα ...

Eντός ορίων

Αινιγματικός ο τίτλος σε οδηγεί να παρακολουθήσεις την ταινία του Φιλίπ Φαν Λιου, που διαδραματίζεται στη Βηρυτό της Συρίας κι είχαμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε στο 58o Φεστιβάλ Κινημτογράφου Θεσσαλονίκης. Μία μέρα στην κόλαση της εμπόλεμης ζώνης. Η δείνη του εμφυλίου ανάμεσα στις δυνάμεις του Άσαντ και του ISIS. Μόνο τυχαίο το γεγονός, ότι η ταινία βραβεύτηκε τόσο στην πόλη μας, όσο και το Βερολίνο με το Βραβείο Κοινού.

Μία οικογένεια αρνείται να εγκαταλείψει το σπίτι της. Έξω απ΄αυτό τα πάντα μυρίζουν θάνατο. Ελεύθεροι σκοπευτές, βόμβες, εκβιαστές. Πόλεμος, εκεί που όλα επιτρέπονται κι ο άνθρωπος παραδίδεται στη ζωώδη φύση του. Κάθε μέρα η κατάσταση εκτραχύνεται, γίνεται ολοένα και σοβαρότερη. Δεν υπάρχει πλέον, ούτε νερό. Η Ουμ κρατάει Θερμοπύλες αποφασισμένη να ζήσει ή να πέσει μαχόμενη. Περιμένει το σύζυγό της από το μέτωπο να ξανασμίξουν, ως τότε χρέος της να προστατέψει τα υπόλοιπα μέλη, με κάθε κόστος.

Ένα κλειστοφοβικό θρίλερ, που μου έφερε συνειρμικά στο μυαλό την " Κλούβα " του Μοχάμεντ Ντιαμπ, καθώς η κάμερα δε βγαίνει ποτέ έξω από το διαμέρισμα. Σαν μία φυλακή κι αυτοί που μένουν μέσα μάρτυρες αποτρόπαιων εγκλημάτων. Ο θεατής ασφυκτιά, φανταστείτε αυτοί οι άνθρωποι. Ο κίνδυνος ελλοχεύει κάθε στιγμή. Κάθε έξοδος μοιάζει με απόπειρα αυτοκτονίας. Κι όμως επιμένουν να παραμένουν εκεί, θαρρείς κι επιζητούν ένα ηρωικό τέλος. Είναι δυνατόν;

Μεγάλη πρωταγωνίστρια η Χιάμ Αμπάς, κάνει τεράστια προσπάθεια να κρατήσει τις ισορροπίες, αλλά πραγματικά υπάρχουν στιγμές που τίθεται " έξω φρενών ". Αισιοδοξεί, ελπίζει, " θα τελειώσει ο πόλεμος ". Όσα βιώνει στην καθημερινότητά της ωστόσο, αντικατοπτρίζονται στο πρόσωπό της. " Όλοι μας έιμαστε θαραλλέοι ". Δίπλα της η Ντιαμάντ Μπου Αμπούντ σε εξίσου κομβικό ρόλο. Τραγική φίγουρα. Την είδαμε την ίδια χρονιά και στο Insult στο ρόλο της συνηγόρου του Παλαιστίνιου κατηγορουμένου.

Εξαιρετική φωτογραφία, κάτω από δύσκολες συνθήκες. Προσεγμένο μοντάζ. Σκοτεινό φόντο, σαν τις ψυχές των δυστυχισμένων ανθρώπων. Το δράμα, αυτών που απλά μαθαίνουμε από τα δελτία ειδήσεων πως έπεσαν, τη μία δέκα, την άλλη πενήντα, την άλλη εκατό. Το δίλημμα στην προκειμένη περίπτωση θα λέγαμε είναι ηθικό. Τα παρατάς όλα και φεύγεις ή επιμένεις να περιμένεις το περιστέρι, σύμβολο ειρήνης κι ελευθερίας. Μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα κι εσύ ακόμα ζωντανός, σοκαρισμένος, αλλά ζωντανός να σκέφτεσαι τι είναι το καλύτερο για όσους αγαπάς ...

Τα γεγονότα των τελευταίων ετών έχουν διαλύσει τον άμαχο πληθυσμό στη Συρία. Ακόμα κι όσοι έχουν επιβιώσει αναζητούν παρηγοριά, δύναμη να συνεχίσουν τον αγώνα για ζωή, μέχρι την αποκατάσταση της κανονικότητας. Το αίσθημα του χρέους, της ευθύνης κυριαρχεί από την πλευρά της μητέρας, που απουσία του άντρα της, είναι η αρχηγός της αγέλης. Πρέπει να φέρει εις πέρας την αποστολή της ...

Oι Κληρονόμοι

Μία από τις αξιόλογες ταινίες που προβάλλονται αυτές τις ημέρες στους Κινηματογράφους είναι " οι Κληρονόμοι " του Μαρτσέλο Μαρτινέζι. Σκηνοθετικό ντεμπούτο, που κέρδισε την Αργυρή Άρκτο στο Βερολίνο, τη Χρυσή Αθήνα στις 24ες Νύχτες Πρεμιέρας, Βραβείο Γυναικείας Ερμηνείας για την Άννα Μπρουν στο Βερολίνο και συνολικά 28 Βραβεία σε Φεστιβάλ σε ολόκληρο τον κόσμο, ενώ αποτελεί και την υποψηφιότητα της Παραγουάης για το ξενόγλωσσο ΟSCAR.

Δύο γυναίκες, η Τσέλα κι η Τσικίτα, που προέρχονται από αστές οικογένειες συγκατοικούν τα τελευταία τριάντα χρόνια σε ένα νεοκλασσικό στην πρωτεύουσα της χώρας, Ασουνσιόν. Τους δένει η αγάπη, αλλά είναι τόσο διαφορετικές μεταξύ τους. Η μία εξωστρεφής κι ευπροσάρμοστη, η άλλη εσωστρεφής, βυθισμένη σε ένα καταθλιπτικό αδιέξοδο, που την οδηγεί στον φόβο. Ένα απροσδόκητο γεγονός θα τις χωρίσει και τότε θα ξεκινήσει ένα ταξίδι σε αχαρτογράφητα μονοπάτια.

Αν ανατρέξει κανείς στην ιστορία, θα δει πως η χώρα είναι γεμάτη αντιθέσεις. Η ταξική διαφορά μεγάλη. Κοινωνία των άκρων. Αυτό βγαίνει στην οθόνη με σαρκαστική διάθεση. Οι κυρίες δεν έχουν να ζήσουν, αλλά δεν μπορούν να επιβιώσουν δίχως οικιακή βοηθό. Οι παθογένειες της αστικής τάξης. Μία πλασματική κατάσταση, μία άρνηση της ζοφερής πραγματικότητας και αποδοχής της οικονομικής κρίσης, που αφορά ολόκληρη τη Λατινική Αμερική.

Όλα τα παραπάνω διαδραματίζονται σε μία κοινωνία που απουσιάζουν πλήρως οι άνδρες. Οι πρωταγωνίστριες, οι ευκατάστατες κυρίες, η μητέρα της Άντζι, οι φυλακές θυλέων. Η εκμετάλλευση του αδύναμου φύλου από το σύστημα. Κληρονόμοι προβλημάτων, που πρέπει να κοιτάξουν κατάματα με θράσος την καθημερινότητα και να σταθούν στα πόδια τους. Να βρουν ένα νέο ενδιαφέρον που θα τις κρατήσει ζωντανές.

Και μέσα σε όλα αυτά, δεν παύει εξέχουσα θέση να έχει ο πολιτισμός κι οι τέχνες, ως μία απάντηση στις δύσκολες συνθήκες. Η ζωγραφική, η κλασική μουσική, το πιάνο, η καλή αισθητική. Ένα σπίτι που συνεχώς αδειάζει κυριολεκτικά και μεταφορικά, αλλά αυτές οι αξίες μένουν αναλλοίωτες και μη αμφισβητήσιμες. Κι αυτό το μήνυμα είναι καθολικό. Αντικατοπτρίζεται η ποιότητα του ανθρώπου, που είναι καλλιεργημένος κι αποδέχεται εν τέλει πως καμία δουλειά δεν είναι ντροπή. Αρκεί να είσαι ενεργός.

Ένα προσωπικό δράμα, που παίρνει προεκτάσεις κι ακουμπάει την Παραγουάη από άκρη σε άκρη. Το ξεπούλημα από το περιβάλλον του σπιτιού μεταφέρεται νοερά στην πατρίδα, που καθημερινά χρεοκοπεί. Κι όμως κάποιοι επιμένουν να εθελοτυφλούν. Το ζήτημα είναι ποιοι ή καλύτερα ποιες θα κερδίσουν τη ζωή, μέσα σε αυτές τις ιδιάζουσες περιστάσεις. Κι η Τσέλα τα κατάφερε, ερωτεύτηκε, επαναστάτησε, απέδρασε ...

Girl

Aποχωρείς από την αίθουσα ... καμία φωνή. Άνθρωποι ζαλισμένοι, σοκαρισμένοι. Το Girl έκανε την πανελλήνια πρεμιέρα του στο 59ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου κι από σήμερα παίζεται στις αίθουσες Αθήνας και Θεσσαλονίκη. Ένα καθ΄όλα τολμηρό σκηνοθετικό ντεμπούτο από τον Λουκάς Ντοντ, που κέρδισε τις Κάννες :Χρυσή Κάμερα, Queer Palm, Βραβείο καλύτερης ανδρικής ερμηνείας και το FIPRESCI του τμήματος Ένα Κάποιο Βλέμμα. Υποψήφιο στα Ευρωπαϊκά Βραβεία Κινηματογράφου κι επίσημη Υποψηφιότητα του Βελγίου για τo OSCAR ξενόγλωσσης ταινίας.

Μία σκληρή ιστορία ενηλικίωσης. Η 15χρονη Λάρα έχει αποφασίσει να αλλάξει τα πάντα στην καθημερινότητά της, με κάθε κόστος για την προσωπική της εικόνα. Δε φοβάται, δε λυγίζει, είναι αποφασισμένη. Έχει βάλει στόχο να ζήσει στο σώμα, που της έχει επιβάλλει η φύση.

Πιστός συνοδοιπόρος στον αγώνα της, ο πατέρας της. Με δύναμη ψυχής από το πρώτο μέχρι το τελευταίο λεπτό να της κρατάει το χέρι και να την ενθαρρύνει να γίνει η κορυφαία μπαλαρίνα.

Μία μάχη με τον χρόνο και τον εαυτό της για " την πρωταγωνίστρια ". Τίποτα δεν είναι ικανό να τη σταματήσει, απλά θέλει να επισπεύσει τις εξελίξεις. Θέλει να γίνει άμεσα από ΚΟΡΙΤΣΙ, γυναίκα. Να περάσει αυτό το δύσκολο μεταβατικό στάδιο. Η κοινωνία όμως δεν είναι έτοιμη να δεχθεί όλο αυτό. Κι αναφέρομαι τόσο σε αυτήν της ταινίας, όσο και σε αυτήν της αίθουσας, των θεατών. Πραγματικά ακόμα κι εμένα σε κάποιες στιγμές σφύχτηκε η καρδιά μου. Η ένταση μεταφέρεται από τα μάτια στον εγκέφαλο κι από εκεί σε ολόκληρο το σώμα.

Διπλή ζωή. Η " αλλαγή " στο σπίτι κι η σκληρή προπόνηση στον χορό. Στο πρόσωπο της προπονήτριας είδα μάλιστα, μπορεί να΄μαι κι ο μόνος, το μητρικό πρότυπο, που τόσο έλειπε στην Λάρα. Με τις φωνές, με την πίεση, με την πρόκληση άγχους, αλλά και την παρότρυνση, την αγκαλιά, την επιβράβευση. Πλάι στον Βίκτορ Πόλστερ, εγώ θα αποθεώσω και τον Αrieh Worthalter, στον ρόλο του τραγικού πατέρα. Ένα τέρας ψυχραιμίας με ιώβεια υπομονή, έτοιμος να θυσιαστεί για το καλο της οικογένείας του.

Ξεχωριστή μνεία θέλω να κάνω στην κάμερα, στη φωτογραφία. Ακολουθεί πιστά στο πρόσωπο τη Λάρα. Αυτή ναι μεν κρατάει δεν εκδηλώνεται, δε ξεσπάει, αλλά ο ψυχισμός της όλος αντικατοπτρίζεται στα πλάνα. Η χαρά, η αγωνία, τα δύσκολα βράδια, η απογοήτευση, η δύναμη, ο πόνος κι εν τέλει το χαμόγελο της ελπίδας και της δικαίωσης. Τα πάντα. Μία ταινία που σηκώνει συζήτηση, γιατί αν μιλήσεις με δέκα σινεφίλ, όλοι τους μπορεί να την παρακολούθησαν από διαφορετική οπτική γωνία.

Πολλές φορές νιώθουμε ότι ο χρόνος σταματάει. " Επιτρέπεται να πέσεις, επιβάλλεται όμως να σηκωθείς ", να συνεχίσεις και στο τέλος να κερδίσεις. Αυτό μας διδάσκει-μας θυμίζει ο νεαρός Βέλγος σκηνοθέτης. Οι έχοντες ανοιχτούς ορίζοντες αυτό θα λάβουν ως το επιμύθιο. Δε θα μείνουν στα πρόσωπα, στην ιδιαίτερη θεματολογία, αλλά θα πάνε στο καθολικό μήνυμα. Κι όποιος προσπαθεί και κερδίζει τις μικρές μάχες της ζωής. καταφέρνει να είναι πρώτα απ΄όλα καλά με τον εαυτό του.

Petra

Ένα από τιμώμενα πρόσωπα του 59ου Φεστιβάλ της Θεσσαλονίκης ήταν ο Ισπανός, Χάιμε Ροσάλες. Παρακολουθήσαμε το τελευταίο του έργο, Petra, σε μία και μοναδική προβολή στην κεντρική αίθουσα του Ολύμπιον. Μία σύγχρονη εκδοχή της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας με ανατροπές, προοικονομία, τραγική ειρωνεία, τους πρωταγωνιστές τον χορό και το επιμύθιο. Μου θύμισε έργα που έχω δει στο Θέατρο μικρότερος κι άλλα που διδαχθήκαμε στο σχολείο κι έχω κρατήσει στην μνήμη μου.

Η Πέτρα πενθεί για την απώλεια της μητέρας της κι αποφασίζει να ανακαλύψει το παρελθόν της. Το ξετύλιγμα του κουβαριού θα φέρει αποκαλύψεις, μεγάλες συγκινήσεις κι ανατροπές. Κεντρικός ήρωας επίσης, ο Γάουμε. Ένας αδίστακτος εικαστικός 70άρης, που κοιτάει μόνο την καλοπέρασή του. Χωρισμένο σε μικρές ιστορίες, όχι χρονολογικά τοποθετημένες, προσπαθεί να μπερδέψει τον θεατή και να τον βάλει να σκεφτεί. Σαν να θέλει εμείς να συμπληρώσουμε το παζλ κι όχι να πάρουμε έτοιμο το κάδρο.

Είναι ένα ψυχολογικό θρίλερ που καθηλώνει. Μία υποιστορία μονάχα θεωρώ πως ίσως είναι σε λάθος θέση. Αυτή της γνωριμίας του νεαρού ζευγαριού. Αποτελεί ωστόσο γέφυρα μεταξύ των δύο μεγάλων κορυφώσεων μέχρι την κάθαρση, την τελική λύτρωση της ψυχής των δύο γυναικών. Στη διαδρομή όμως θα θυσιαστεί ο αμνός του Θεού άδικα. Η ηθική κι οι αξίες, που τείνουν να χαθούν στη σημερινή εποχή, αποτελούν οδηγό για κάποιους ανθρώπους διαχρονικά. Φυσικά όχι για όλους.

Ο ίδιος ο σκηνοθέτης τονίζει πως κάνει ταινίες για να μάθει τον εαυτό του. Δε θεωρεί πως είναι τόσο καλός σκηνοθέτης. Παρομοιάζει τον εαυτό του με τον Σίσυφο. Προσπαθεί να φτάσει στην κορυφή και στη συνέχεια ξεκινάει και πάλι από τη αρχή και θεωρεί κάθε ταινία του μία ευκαιρία να διερευνήσει την κινηματογραφική γλώσσα. Δεν παρέλειψε επίσης να τονίσει την αγάπη και τον σεβασμό για τον ελληνικό πολιτισμό και χαρακτήρισε τους ανθρώπους της χώρας μας πολύ ζεστούς.

Μεγάλο μέρος στην επιτυχία της ταινίας, που αυτές τις ημέρες παίζεται στις αίθουσες έχει η Μπάρμπαρα Λένι, η νεαρή πρωταγωνίστρια, που βρίσκεται εγκλωβισμένη σε ένα οικογενειακό αδιέξοδο στο δρόμο για την αναζήτηση της πραγματικής της ταυτότητας. Δύο θυσίες, μία εκτέλεση, ένταση, πάθος και στο τέλος ύμνος για το μεγαλείο της συγχώρεσης και τη συνέχεια της ζωής, παρά την τρικυμία που ταρακούνησε συθέμελα τις σχέσεις μεταξύ τους κι άφησε ανεξίτηλα τα σημάδια της.

Κι αφού συνειρμικά πηγαίνουμε και στο δικό μας παρελθόν, στο μυαλό μου έρχεται το ρητόν, " Αμαρτίες γονέων παιδεύουσιν τέκνα ". Τόσα ψέματα, τόσες ανακρίβειες, τόσος φόβος για την αποκάλυψη της αλήθειας. Ένας πραγματικός λαβύρινθος μυστηρίου που προσπαθεί να αγγίξει τη ρήση του Αριστοτέλη, " τα πάντα πρέπει να είναι αναπάντεχα κι απαραίτητα ", τόσο στη ζωή, όσο και στην απομίμησή της. Από τα διαμαντάκια του Φεστιβάλ, παρ΄ότι δεν έγινε πολύς ντόρος.

Ray and Liz

Το 59ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου έριξε την αυλαία του χθες στη Θεσσαλονίκη και το Ray and Liz κέρδισε τον Χρυσό Αλέξανδρο. Ένα έργο του φωτογράφου, Ρίτσαρντ Μπίλιγχαμ. Στην πρώτη του απόπειρα για τη δημιουργία μεγάλου μήκος ταινίας συμμετείχε στο Διεθνές Διαγωνιστικό, ενώ νωρίτερα κέρδισε το Ειδικό Βραβείο της επιτροπής στο Λοκάρνο. Η αθέατη πλευρά του Δυτικού Κόσμου. Η χαμηλότερη τάξη στη Μεγάλη Βρετανία και τα ενδοοικογενειακά της προβλήματα.

Αγγλία επί εποχής Θάτσερ, τέλη δεκαετίας του 70΄. Βρισκόμαστε στα προάστια του Μπέρμιγχαμ. Ένα παντρεμένο ζευγάρι στο περιθώριο της κοινωνίας, εγκλωβισμένο σε χρόνια αδιέξοδα. Η αποτυχία των επιλογών τους και κυρίως το γεγονός, ότι πλέον έχουν παραιτηθεί από τη ζωή και δεν προσπαθούν να βελτιώσουν το βιοτικό τους επίπεδο, ακουμπάει ολόκληρη τη φαμίλια.  " Τι σημαίνει να είσαι γονιός "; Ακόμα κι αν εσύ απογοητευτείς, πρέπει να ζήσεις και να πολεμήσεις για τα παιδιά σου ...

" Η καθαριότητα είναι η μισή αρχοντιά ", λέει ο θυμόσοφος ελληνικός λαός. Σε αυτό το σπίτι όλα είναι βρώμικα. Τα πατώματα, η κουζίνα, τα μυαλά, οι ψυχές. Περιττώματα ζώων, εμετός. Ψάχνουν το εύκολο, δεν έχουν διάθεση να κοπιάσουν πραγματικά. Τρελαίνεσαι. Ειδικά η μητέρα αποτελεί παράδειγμα προς αποφυγήν. Το μυαλό της είναι μονάχα στο τι θα πιει και τι θα καπνίσει. Είναι σχεδόν αποκρουστική, αλλά εξαιρετική στον ρόλο, που υποδύεται, αγγίζοντας τις πιο ευαίσθητες χορδές μας.

Μία φωνή που ακουμπάει το σήμερα, καθώς γίνονται αιχμηρά σχόλια για τον φασισμό, το χρήμα που κυβερνά, την παραμέληση των τέκνων, την αποβλάκωση μέσω της τηλεόρασης, τις μάστιγες της εποχής, όπως τις ουσίες και το αλκοόλ. Ίσως τελικά να μην έχουν αλλάξει τόσα πολλά πράγματα από τότε μέχρι και σήμερα. Ίσως το Brexit να μην είναι μόνο σε οικονομικό επίπεδο, αλλά κυρίως σε αυτό της νοοτροπίας, της κουλτούρας, του τρόπου ζωής.

Στα τεχνικά χαρακτηριστικά, δεν μπορώ παρά να τονίσω τη λεπτομέρεια στη φωτογραφία. Είναι σαν να ζωντανεύει η εικόνα. Ακόμα κι η επεξεργασία αυτής είναι επαγγελματική. Η διάρκεια επίσης είναι φεστιβαλική κι η μουσική της ζωντανή, προάγει την πλοκή. Προσωπικά θεωρώ την προσπάθεια αξιόλογη, αλλά έχοντας δει σχεδόν όλα τα φιλμ της κατηγορίας, κατά την ταπεινή μου άποψη υπήρξαν ανώτερα συνολικά. Αλλά απόψεις είναι αυτές κι όλες τους σεβαστές.

Ήταν μία ταινία που αποτέλεσε πηγή διαφωνίας για κριτικούς και θεατές στο φετινό Φεστιβάλ. Κάποιοι το λάτρεψαν, άλλοι το μίσησαν. Είναι από ποια οπτική θα το δεις. Είναι κοινωνικό σινεμά, που μεταφέρει τους προβληματισμούς του σκηνοθέτη, από τη μία τέχνη στην άλλη κι από εκεί στο κοινό. Η ζωή του Ρέυ και της Λιζ. Καθημερινά μαζί, αλλά τόσο μόνοι. Από το Ηνωμένο Βασίλειο με αγάπη!

20 στιγμές (κλικ) Φεστιβάλ

Το 59ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης ολοκληρώθηκε με απόλυτη επιτυχία, καθώς προσέλκυσε πλήθος κόσμου και κράτησε το επίπεδο του σε υψηλά επίπεδα, παρά τις συνεχείς οικονομικές περικοπές. Οι λάτρεις της έβδομης τέχνης απόλαυσαν τη γιορτή του Σινεμά με τον καιρό να θυμίζει περισσότερο Άνοιξη, παρά Νοέμβρη.

- Ξεκίνημα με την τελετή έναρξης. Εκεί παρακολουθήσαμε ένα εξαιρετικό φιλμ, τον Χρυσό Φοίνικα των Καννών. Το " Κλέφτες Καταστημάτων " του Χιροκάζου Κόρε-Έντα. Μία ωδή για τους απόκληρους της κοινωνίας, που κυνηγούν το όνειρο μίας καλύτερης ζωής, κάτω από αντίξοοες συνθήκες. Ταινία με διαχρονική αξία για το τι σημαίνει οικογένεια και πόσο δύσκολο είναι παραμείνεις άνθρωπος τη σημερινή εποχή.

- Ο κόσμος αγκάλιασε την ενότητα του Eλληνικού Queer Σινεμά. Γέμισε στις περισσότερες προβολές την ιστορική αίθουσα Παύλος Ζάννας. Οι μεγαλύτεροι θυμήθηκαν τα παλιά κι οι νέοι ήρθαν κι αυτοί να γνωριστούν και να αλληλεπιδράσουν με τους συντελεστές των ταινιών.

- Συνέχεια με τον Πύργο του Ματς Γκόρουντ. Η ταινία καταπιάνεται με το πολυσυζητήμενο ζήτημα της τύχης των Παλαιστινίων με έναν ιδιαίτερο τρόπο. Ένα πανέμορφο animation για τις ρίζες της μνήμης, που μας δένουν σε έναν τόπο και για τα φτερά της φαντασίας, που μας ταξιδεύουν πέρα απ΄αυτόν.

- Μην αφήσεις ίχνη. Η μεγάλη επιστροφή της Ντέμπα Γκράνικ με δύο εξαιρετικές ερμηνείες από τον Μπεν Φόστερ και την πρωτοεμφανιζόμενη, Τόμασιν Μακένζι. Mία ταινία για τους δεσμούς ανάμεσα στα μέλη της οικογένειας και την άρνηση του συμβιβασμού με την εποχή, που ισοδυναμεί με απόδραση από τη φυλακή του σύγχρονου κόσμου κι αναζήτηση των ριζών μας, από τις καταβολές του ανθρώπινου είδους. Ανεξάρτητο αμερικανικό σινεμά σε υψηλές πτήσεις.

- Επιτέλους μία κωμωδία, να σκάσει λίγο το χειλάκι μας ανάμεσα σε τόσα δράματα. Τel Aviv on Fire. " Για να γελάσεις πραγματικά, πρέπει να μπορείς να εκφράσεις τον πόνο σου και να παίξεις μαζί του ". Ένα φίλμ, που έχει στόχο να ενώσει κι όχι να χωρίσει, παρά τις επιμέρους διαφορές των γειτόνων ...

- Oι ανεξάρτητες παρεμβάσεις του Κρατικού Θέατρου Βορείου Ελλάδας για δεύτερη διαδοχική χρονιά. Εμβληματικές στιγμές-σκηνές του Κινηματογράφου, εκτός της μεγάλης οθόνης, στον δρόμο, έξω από το Ολύμπιον και τις αίθουσες του Λιμανιού. Mε τον Γιάννη Αναστασάκη να είναι κι αυτός παρόντας, μέσα κι έξω από τις αίθουσες.

- " Σοφία " βραβευμένη για το σενάριο της στις Κάννες. Συμμετείχε στο Διεθνές Διαγωνιστικό.Η αποσιώπηση ενός εγκλήματος στον βωμό του συμφέροντος. Άνθρωποι έτοιμοι να θυσιάσουν την ηθική και την αξιοπρέπεια τους για μία σπουδαία συμφωνία. Κι από την άλλη, η φωνή της αντίρρησης, της άρνησης, που μοιάζει περιττή, όταν μιλάει το κυβερνόν στοιχείο. Ένα απρόσμενο σκηνοθετικό ντεμπούτο, που αναστάτωσε τους σινεφίλ.

- Η δωδεκάχρονη νύχτα του Άλβαρο Μπρέχνερ συγκλόνισε τους θεατές, που την παρακολούθησαν στις δύο προβολές που δόθηκε η ευκαιρία στο κοινό. Μεταφερόμαστε νοερά στο 1973 στην Ουρουγουάη, η εντολή είναι σαφής, " αν δεν μπορούμε να τους σκοτώσουμε, ας τους τρελάνουμε ". Μία λυρική ιστορία επιβίωσης που συγκίνησε, θύμισε κι ευαισθητοποίησε ...

- Ο Ένοχος του 30χρονου Γκούσταφ Μίλερ. Η ταινία που λάτρεψε το Ολύμπιον. Ένα κλειστοφοβικό θρίλερ μυστηρίου που κρατά σε εγρήγορση τον θεατή μέχρι το τελευταίο δευτερόλεπτο. Συνεχείς ανατροπές και ανθρώπινες αντιδράσεις από έναν επαγγελματία, που τον κυριεύει το συναίσθημα και δεν τον τρομάζει το αύριο, που ξημερώνει ...

- Η παρουσία του Φοίβου Δεληβοριά ως ambassador του τμήματος Αgora. Μάλιστα μία από τις βραδιές του Φεστιβάλ τραγούδησε ο ίδιος επιτυχίες, που καθιερώθηκαν μέσα από ταινίες του παρελθόντος κι αποθεώθηκε από Έλληνες και ξένους.

-Η δουλειά της του Νίκου Lobot. Βραβείο γυναικείας ερμηνείες για την Μαρίσσα Τριανταφυλλίδου. Μία άλλη εκδοχή του νόμου της αγοράς. Με συμβάσεις που είναι στον αέρα, με απολύσεις που μετατρέπονται σε οικειοθελείς παραιτήσεις και με μία γενιά ανθρώπων, που με άλλα δεδομένα μεγάλωσε κι αλλιώς καλείται να τα βγάλει πέρα σήμερα.

- Είχαμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε το έργο ζωής του Αλφόνσο Κουαρόν, Roma. Γι΄αυτό μάλιστα αναβαθμίστηκε ολόκληρο το σύστημα ήχου του Ολύμπιον. Χρύσος Λέοντας στη Βενετία, γιατί φώναξε στη ψυχή του θεατή, πως ο κυνισμός σκοτώνει τις ανθρώπινες σχέσεις. Η επικοινωνία κι η συλλογικότητα είναι οι απαντήσεις στην μοναξιά. Mέσα από ένα ταξίδι δυόμισι ωρών συμπεραίνουμε, ότι δύσκολο τελικά, φαίνεται πως είναι το απλό!

- Φυσικά οι γεμάτοι δρόμοι, με το κέντρο και την παραλία της Θεσσαλονίκης να πλημμυρίζουν ζωή. Παντού έβλεπες ανθρώπους με το χαμόγελο να τρέχουν από αίθουσα σε αίθουσα, με τη συλλεκτική τσάντα, με το αντίστοιχο μπλουζάκι, ανεξαρτήτου ηλικίας. Μοναδικό συναίσθημα ...

- Ο Χρυσός Αλέξανδρος του φετινού Φεστιβάλ. Το Ray and Liz του διάσημου φωτογράφου Ρίτσαρντ Μπίλιγχαμ, στην πρώτη του απόπειρα δημιουργίας μεγάλου μήκους ταινίας. Η ζωή της χαμηλότερης τάξης στη Μεγάλη Βρετανία. Μοναξιά, ενδοοικογενειακή βία, παραμέληση. Μία ιστορία για την αθέατη πλευρά του Δυτικού Κόσμου.

- Η δεύτερη ταινία του Λάζλο Νέμες μετά τον Γιο του Σαούλ,  το " Sunset ", με τον ίδιο τον σκηνοθέτη να τονίζει πως τα φιλμ του φέρουν έντονα την προσωπική του χροιά κι αποκρυσταλλώνουν τη δική του αντίληψη για την τωρινή εποχή. Καυτηριάζοντας παράλληλα τη σύγχρονη τάση στον Κινηματογράφο, που κινδυνεύει να χάσει την ξεχωριστή θέση και ταυτότητα στον κόσμο της Τέχνης.

- Παγκόσμια πρεμιέρα για το MEILI του Ζου Ζου. Ένα συγκλονιστικό πορτρέτο ενός ανθρώπου, δυστυχισμένου, που τα τρένα της ζωής τον προσπερνάνε κι αυτός μένει στάσιμος. Ταρακούνησε την πόλη μας και να είστε σίγουροι, πως η ταινία θα ακουστεί και στον υπόλοιπο κόσμο. Γιατί τολμάει να θίξει τα κακώς κείμενα, της πλέον ανερχόμενης δύναμης στον κόσμο, της Κίνας και συλλαμβάνει μία τεράστια οικουμενική αλήθεια, ότι η μεγαλυτερη ανθρώπινη τραγωδία είναι η ελπίδα. Αυτή δίνει ζωή, αυτή και μας την " παίρνει. "

- We the animals. Ένα ευαίσθητο φιλμ για την αδελφική αγάπη, τη δύναμη της ένωσης, την αλληλεγγύη και την επανάσταση του Τζόνα, που σχεδιάζει τον δικό του κόσμο κι είναι έτοιμος να αφεθεί ελεύθερος και να ακολουθήσει μία διαφορετική ζωή από την καθορισμένη του μοίρα. Είναι η δύναμη της έβδομης τέχνης να σε μαγνητίσει, να σε θέτει σε ρόλο πρωταγωνιστή, να σε αφυπνίσει. " Εμείς οι τρεις, εμείς τα τρία αδέλφια, εμείς οι αχώριστοι Βασιλιάδες. Δείτε μας " ...

- Από την αναφορά μας δεν θα μπορούσε να λείπει η Αποθήκη Γ΄. Εκεί δόθηκε το πρώτο και τελευταίο ραντεβού, με τα πάρτυ έναρξης και λήξης. Εκεί χτυπούσε η καρδιά του Φεστιβάλ και τις 11 ημέρες, από νωρίς το πρωί μέχρι και το ξημέρωμα.

- Ο Ράντου Ζούντε, ένας από τους ανερχόμενους σκηνοθέτες του ρουμανικού σινεμά, επέστρεψε στη Θεσσαλονίκη, μετά το Άφεριμ κι αυτή τη φορά παρουσίαζε το έργο του, " Αδιαφορώ αν καταγραφούμε στην ιστορία ως Βάρβαροι ". Η ταινία σχολιάζει αυτήν ακριβώς τη δήλωση και δείχνει από την ουμανιστική πλευρά, πως σε έναν πόλεμο δεν υπάρχουν νικητές κι ηττημένοι, καλοί και κακοί.

- Ένα νεαρό κορίτσι τραυματισμένο ψυχικά, περιπλανιέται στο δάσος, στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας κι αναζητά αγάπη. Δε μιλά, μονάχα σφυρίζει. Εκεί θα συναντήσει για πρώτη φορά κάποιον, που μπορεί να της προσφέρει μία αγκαλιά κι η ζωή ξαφνικά θα αλλάξει. Sibel των Τσάλα Ζεντζιρτζί και Γκιγιόμ Ζοβανετί στην ενότητα, " Ματιές στα Βαλκάνια ".

Aυτό ήταν φίλες και φίλοι το 59ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης μέσα από τα δικά μας μάτια. Ραντεβού τον Μάρτη για το Ντοκιμαντέρ και του χρόνου και το 60ο επετειακό.

Shoplifters

Ο Χρυσός Φοίνικας των Καννών ήρθε στη Θεσσαλονίκη και την τελετή έναρξης του 59ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου της πόλης. Όσοι είχαν την τύχη προφεστιβαλικά να δουν το " Τρίτο Έγκλημα ", ήρθαν σε επαφή με το έργο του 56χρονου Iάπωνα σκηνοθέτη, Χιροκάζου Κόρε-έντα. Αυτή τη φορά, ήταν οι " Κλέφτες Καταστημάτων ". Μία ωδή για τους απόκληρους της κοινωνίας, που κυνηγούν το όνειρο μίας καλύτερης ζωής, κάτω από αντίξοοες συνθήκες.

Ιαπωνία, κέντρο οικονομίας στον σύγχρονο πολιτισμό. Κι όπως συνηθίζεται να συμβαίνει η μέση τάξη εκλείπει. Υπάρχουν οι φτωχοί κι οι πλούσιοι, τα άκρα. Μία οικογένεια προσπαθεί μέσα από ανορθόδοξους στην πλειοψηφία τους τρόπους να σταθεί στα πόδια της και να επιβιώσει. Έχει αξίες, υπάρχει αγάπη, αλλά λείπουν τα χρήματα. Ο ερχομός ενός νέου μέλους, θα συσφίξει ακόμα περισσότερο τις σχέσεις, τα μέλη θα έρθουν ακόμα πιο κοντά και θα διεκδικήσουν το δικαίωμα σε ένα καλύτερο αύριο.

Ο ίδιος ο σκηνοθέτης έχει τονίσει στο παρελθόν, ότι το σινεμά του τείνει προς αυτό του Κεν Λόουτς. Ένα αιχμηρό σχόλιο για το παγκόσμιο σύστημα, που καταδικάζει ανθρώπινες ψυχές και τις οδηγεί στην μοναξιά και την αποξένωση. " Εγώ την βρήκα, κάποιος άλλος την πέταξε στον δρόμο ". Στην περίπτωσή μας όμως, οι πρωταγωνιστές δε χάνουν την ανθρωπιά τους και την πίστη, την ελπίδα, μέχρι την τελευταία σκηνή. Βιοπαλαιστές, που διδάσκουν πως ο σεβασμός δεν επιβάλλεται, αλλά κερδίζεται μέρα τη μέρα, πράξη με την πράξη.

Δουλειές του ποδαριού, καθημερινή και συνεχής μάχη για την επιβίωση. Οι ανατροπές μεγάλες, μία απ΄αυτές επιφέρει και το ξετύλιγμα του μίτου της Αριάδνης. Ξαφνικά άπαντες θα βρεθούν προ των ευθυνών τους. Μυστικά θα αποκαλυφθούν. Τι θα συμβεί; Θα αντέξουν ενωμένοι; Kάποιος αποφασίζει να θυσιαστεί για το καλό όλων. Στην πορεία αλλάζει ολόκληρη η κοσμοθεωρία του. Το μητρικό ένστικτο κυριαρχεί. Ο Θεός βλέπει, αλλά η αδικία κυριαρχεί.

Εξαιρετικές οι ερμηνείες. Από την μικρούλα Μayu Matsuoka, μέχρι τη γιαγιά, Kirin Kiki, που απεβίωσε λίγες ημέρες μετά το πέρας των γυρισμάτων. Συγκινητικός ο πατέρας, που στην κατάθεσή του τονίζει, πως το μόνο που μπορούσε να μάθει στα παιδιά του ήταν ... πως να κλέβουν. Δραματική παραδοχή από έναν γονέα, ενώπιον των αρχών και βαθύτερα ενώπιον της κοινωνίας ολόκληρης. Φυσικά ανάλογες ιστορίες δε συμβαίνουν μόνο στην Ιαπωνία, αλλά και στην Ευρώπη, στην Ελλάδα, στο σπίτι μας.

Ταινία με διαχρονική αξία για το τι σημαίνει οικογένεια και πόσο δύσκολο είναι παραμείνεις άνθρωπος τη σημερινή εποχή. Γιατί όταν η αγκαλιά σου είναι πραγματικά ανοιχτή, τους χωράει όλους. Με ουμανιστική ματιά και στοιχεία χιούμορ, ο Κόρε-Έντα μας παρουσιάζει μία ανθρώπινη τραγωδία, καταφέρεται κατά των δυνατών του κόσμου, που ορίζουν κατά το δοκούν την μοίρα των πολλών κι αφήνει στον θεατή να κρίνει, αν τελικά έχουμε happy end ...

We the animals

Διεθνές Διαγωνιστικό τελευταίο σημείωμα ... Το 59ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου ρίχνει σήμερα την αυλαία του κι η τελυταία ταινία, που παρακολουθήσαμε και διεκδικεί τον Χρυσό Αλέξανδρο, ήταν το " Εμείς τα Ζώα " του Τζερεμάια Ζέιγκαρ. Ένα ευαίσθητο φιλμ για την αδελφική αγάπη, τη δύναμη της ένωσης, την αλληλεγγύη και την επανάσταση του Τζόνα, που σχεδιάζει τον δικό του κόσμο κι είναι έτοιμος να αφεθεί ελεύθερος και να ακολουθήσει μία διαφορετική ζωή από την καθορισμένη του μοίρα.

Μία οικογένεια γεμάτη προβλήματα στην επαρχία των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής μεγαλώνει τα παιδιά της. Η κάμερα ακολουθεί τον μικρότερο αδελφό και την προσπάθειά του να αποδράσει από τα " πρέπει ". Οι δύο μεγαλύτεροι μοιάζουν να έχουν αποδεχθεί την κατάσταση και προσπαθούν να μοιάσουν στον πατέρα τους. " Δε θα ξεφύγουμε ποτέ απ΄αυτό ". Κι οι τρεις παρατηρητές σε σκηνές βίας, έντονων καυγάδων, αποχωρήσεων κι επιστροφών, σκληρού σεξ, προσπαθούν να ισορροπήσουν, μέσα από τους δεσμούς, που έχουν αναπτύξει.

Ένας ύμνος στην αδελφότητα, γιατί παρά τα όσα μας χωρίζουν, θα πρέπει με τα αδέλφια μας να είμαστε ενωμένοι σαν μία γροθιά. Αυτό τους κρατάει ζωντανούς και τους δίνει κουράγιο στα δύσκολα να συνεχίσουν. Είναι τρεις και σχεδόν μέχρι το φινάλε έτσι πορεύονται. Κάπου εκεί όμως, θα επέλθει σύγχυση και θα ακολουθήσει μία πολυεπίπεδη μάχη. Θα είναι ξανά μία αγκαλιά; To μεγαλείο της συγχώρεσης είναι από μόνο του ικανό να οδηγήσει στην αγάπη;

Ο Τζόνα είναι ένα παιδί, που έχει ένα ταλέντο. Ζωγραφίζει, σχεδιάζει. Αποτυπώνει τον ψυχικό του κόσμο στο χαρτί. Κι όμως φοβάται να δείξει και να μοιραστεί τα σχεδιά του. Κλείνεται στον εαυτό του κι αναζητά διαφυγή. Ονειρεύεται έναν άλλον κόσμο, με μεγαλύτερη ελευθερία έκφρασης του είναι του. Είναι έτοιμος να ακολουθήσει έναν άγνωστο στη Φιλαδέλφεια, γιατί νιώθει πως είναι ο μοναδικός που μπορεί να το καταλάβει. Ίσως και κάτι παραπάνω.

Τραγικό πρόσωπο επίσης κι η μητέρα, που ενίοτε ξεσπάει, τις υπόλοιπες φορές δεν έχει τη δύναμη. Μία αμερικανίδα, που τα παράτησε όλα κι ακολούθησε έναν νέο άντρα από το Πουέρτο Ρίκο, με διαφορετική κουλτούρα και φιλοσοφία ζωής. Αυτό φαίνεται ήδη από την πρώτη σκηνή. Είναι υποχρεωμένη να είναι πάντα εκεί. Να πονάει, να κλαίει, να νοιάζεται, να φροντίζει. Να είναι καλή σύζυγος και μητέρα. Να δέχεται τα λάθη και τις παραξενιές του εις βάρος της δικής της ζωής.

Είναι κάποιες ταινίες που σε κάνουν να αναθεωρήσεις αρκετά πράγματα κι αυτό είναι ένα φιλμ που είναι πιθανό, άλλος άνθρωπος να μπεις στη σκοτεινή αίθουσα και διαφορετικός να βγεις. Συμβαίνει κι αυτό. Είναι η δύναμη της έβδομης τέχνης να σε μαγνητίσει, να σε θέτει σε ρόλο πρωταγωνιστή, να σε αφυπνίσει. " Εμείς οι τρεις, εμείς τα τρία αδέλφια, εμείς οι αχώριστοι Βασιλιάδες. Δείτε μας " ...

Η ταινία προβάλλεται εκ νέου σήμερα στις 15:30 στην αίθουσα Φρ.Λιάππα.

Η αντιπροσωπεία

Ο πολιτισμός κι η τέχνες υπάρχουν για ενώνουν κι όχι για να χωρίζουν. Την ίδια ώρα που στα δελτία ειδήσεων και τις εφημερίδες κυριαρχεί το μίσος μεταξύ Ελλάδας κι Αλβανίας, άνθρωποι των δύο χωρών ενώθηκαν και δημιούργησαν ένα από τα πιο ενδιαφέροντα φιλμ, που προβλήθηκαν στο τμήμα Ανοιχτοί Ορίζοντες. " Τhe Delegation ", βραβευμένο ήδη στη Βαρσοβία του Μπουγιάρ Αλιμάνι, με το σενάριο να έχει γράψει ο Αρτάν Μιναρόλι, που απεβίωσε λίγες ημέρες πριν το ξεκίνημα των γυρισμάτων.

Φθινόπωρο 1990 στα ορεινά της γειτονικής χώρας. Εν μέσω πολιτικών ανακατατάξεων, στη χώρα φτάνει μία αντιπροσωπεία διπλωματών από την Ευρώπη, από τη Δύση, με στόχο να διερευνήσουν περιπτώσεις καταπάτησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από το κομμουνιστικό καθεστώς, που βρίσκεται ακόμα στην εξουσία. Πρόσωπο κλειδί, ο Λέο Κονάμι, ένας διανοούμενος πολιτικός κρατούμενος, που καλείται να αποφασίσει ανάμεσα στην ελευθερία και τα πιστεύω του.

Ωραία διαμορφωμένο το σκηνικό, σε μία εποχή που στα Βαλκάνια επικρατεί αναταραχή γενικότερα. Τα εγκλήματα κάθε τύπου δικτατορίας αποσιωπούνται αντί να καταδικαστούν οι ηθικοί αυτουργοί. Η ζωή συνεχίζεται και τα πάντα μπορούν να θυσιαστούν στο όνομα του καθεστώτος και των " αδελφών ".  Πραγματικές καταστάσεις που βίωσαν συνάνθρωποι μας και βιώνουν ακόμα και σήμερα, για παράδειγμα στη Βόρεια Κορέα. Καμία αίσθηση ελευθερίας. Οι καλοί είναι οι δικοί μας κι αυτό για όσο μας εξυπηρετούν και τους χρειαζόμαστε.

Με τρεις εξαιρετικές ερμηνίες και κορυφαία αυτή του καθηγητή, που είναι αποφασισμένος να μην γίνει συμμέτοχος και κοινωνός των αποτρόπαιων πράξεων, που δεν δικαιολογεί καμίας μορφή εξουσίας.  Η λύτρωση γι΄αυτόν, μετά απ΄όλα όσα έχει περάσει, κρύβεται σε κάτι πολύ ανώτερο από την ελεύθερια. " Έχω πολλά χρόνια να κολυμπήσω ". Ο καιρός άλλωστε έχουν περάσει. Δε φοβάται και τολμάει με θάρρος να φωνάξει ένα δριμύ κατηγορώ για το τότε, που ακουμπάει το παρόν και το μέλλον.

Να είστε σίγουροι πως δεν είναι τυχαίο, πως στο κέντρο τίθεται ο μορφωμένος Λέο. Είναι ο άνθρωπος, που κατάφερε να φύγει στο εξωτερικό να σπουδάσει, να διευρύνει τους ορίζοντές του. Αυτός που συμβολίζει την κριτική σκέψη και τον πολιτισμό και στη σημερινή εποχή το σύστημα μας θέλει όσο το δυνατόν λιγότερο ανοιχτόμυαλους. Μία εύκολη κατευθυνόμενη μάζα. Γιατί αν πραγματικά ψάξεις, θα καταλάβεις, πως όχι απλά κάτι, αλλά πολλά πράγματα δεν πάνε καλά στον κόσμο μας.

Σε μία μικρή χώρα, ακόμα κι αυτή η διαδρομή από τις φυλακές της επαρχίας μέχρι τα Τίρανα, μπορεί να εξελιχθεί σε ένα ταξίδι, που θα ειπωθούν σκληρές αλήθειες, θα ανοίξουν μεγάλα κεφάλαια της ιστορίας, θα αποκαλυφθούν μυστικά και το συναίσθημα θα νικήσει τη λογική. Αρκεί ένα λεπτό για να τινάξει τα πάντα στον αέρα. Η πολυπόθητη συνάντηση παίρνει αναβολή επ΄αόριστον. Τι θα αποφασίσει άραγε η αντιπροσωπεία για τις τύχες της χώρας;

Βραβεία Αγοράς 59ου ΦΚΘ

Τα βραβεία του 14ου Φόρουμ Συμπαραγωγών Crossroads

Η κριτική επιτροπή του 14ου Φόρουμ Συμπαραγωγών Crossroads αποτελείται από τους Ada Solomon (παραγωγός, Hi Film Productions, Ρουμανία), Pascal Diot (επικεφαλής του Venice Production Bridge του Φεστιβάλ Βενετίας, Ιταλία), Alexis Hofmann (εκπρόσωπος πωλήσεων, BΑC Films, Γαλλία) και Annamaria Lodato (Διεθνείς Σχέσεις ARTE, Γαλλία). Η επιτροπή επισήμανε: «Πρώτα απ’ όλα, θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε την επικεφαλής του Crossroads κα Marie-Pierre Macia και όλη την ομάδα της Αγοράς για την ποιότητα της δουλειάς τους και την επιλογή των κινηματογραφικών σχεδίων. Πολλά από αυτά προκάλεσαν παθιασμένες συζητήσεις και από την πλευρά μας προσπαθήσαμε να είμαστε όσο το δυνατόν πιο δίκαιοι στην απόφασή μας. Ανεξάρτητα από τις επιλογές μας, ευχόμαστε σε όλους τους συμμετέχοντες να κάνουν τις ταινίες τους πραγματικότητα. Δεδομένης της ποιότητας των έργων και των συζητήσεων που παρακίνησαν, αποφασίσαμε να απονείμουμε και μια ειδική μνεία». 

Η επιτροπή του 14ου Φόρουμ Συμπαραγωγών Crossroads απονέμει:

 I. Το βραβείο συμπαραγωγής (εικόνα και ήχο) από την ελληνική εταιρία post-production 2|35 απονέμεται στο κινηματογραφικό σχέδιο: M (WorkingTitle), Σκηνοθεσία: Vardan Tozija, Παραγωγή: Darko Popov – Focus Pocus, Συμπαραγωγή: Art & Popcorn, ΠΓΔΜ-Σερβία

Το σκεπτικό της επιτροπής: «Επιλέξαμε ένα κινηματογραφικό σχέδιο που διαθέτει συγκεκριμένη οπτική από έναν σκηνοθέτη που πιστεύουμε ότι ενσαρκώνει αυτό που ένας σκηνοθέτης πρέπει να είναι: αφηγητής αλλά και τεχνίτης».

Ο παραγωγός του βραβευμένου σχεδίου κερδίζει επίσης διαπίστευση για το Producers Network στο Φεστιβάλ Καννών του 2019.

II. Το Εθνικό Κέντρο Κινηματογράφου και Κινούμενης Εικόνας (CNC), ο γαλλικός δημόσιος οργανισμός που στοχεύει στην υποστήριξη και την προώθηση της οικονομίας του κινηματογράφου στη Γαλλία και στο εξωτερικό, προσφέρει βραβείο αξίας 8.000 ευρώ για ανάπτυξη σεναρίου, στο πλαίσιο του προγράμματος Crossroads της Αγοράς του ΦΚΘ.

Η κριτική επιτροπή βραβεύει το κινηματογραφικό σχέδιο: VORTEX, Σκηνοθεσία: Χρύσανθος Μαργώνης, Παραγωγή: Ελένη Κοσσυφίδου – Blackbird Productions, Ελλάδα.

Το σκεπτικό της επιτροπής: «Επιλέξαμε ένα σχέδιο με φιλόδοξη κινηματογραφική φόρμα, σύγχρονο αλλά και με κινηματογραφικές αναφορές, παγκόσμιο, που αναμειγνύει το δράμα με ένα ιδιαίτερο χιούμορ».  

ΙΙΙ. ΕΙΔΙΚΗ ΜΝΕΙΑ απονέμεται στο κινηματογραφικό σχέδιο MIGNON, Σκηνοθεσία: Σοφία Γεωργοβασίλη, Παραγωγή: Βασίλης Χρυσανθόπουλος – Plays2place, Συμπαραγωγή: Irina Andreea Malcea – Luna Film, Ελλάδα- Ρουμανία.  

Το σκεπτικό της επιτροπής: «Πρόκειται για μια ταινία που συνδυάζει με επιτυχία τα στοιχεία της ταινίας είδους και του κοινωνικού δράματος».

ΙV. Το βραβείο ARTE Kino InternationalPrize, που εκπροσωπείται από την Annamaria Lodato και τη Julie Savary, προσφέρει 6.000 ευρώ στο κινηματογραφικό σχέδιο: THE LANDWITHIN ME, Σκηνοθεσία: Fisnik Maxhuni, Παραγωγή: Britta Rindelaub - Alva Film Production, Ελβετία-UNMI Κόσοβο

Το σκεπτικό της επιτροπής: «Αποφασίσαμε να δώσουμε το βραβείο σε ένα νέο σκηνοθέτη που ετοιμάζει το ντεμπούτο του στο σινεμά. Εντυπωσιαστήκαμε από την πλούσια εμπειρία του σε διαφορετικούς επαγγελματικούς τομείς. Αναπτύσσει μια ιστορία με κεντρικό θέμα τον πόλεμο και τα οικογενειακά μυστικά, τα οποία συνδέονται με την καταγωγή και την προσωπική του ζωή».

 V. Το Ευρωπαϊκό Εργαστήριο MFI SCRIPT 2 FILM WORKSHOPS, που διοργανώνεται από το Μεσογειακό Ινστιτούτο Κινηματογράφου (ΜΙΚ), βραβεύει με υποτροφία το κινηματογραφικό σχέδιο: EVERYTHING INITS RIGHT PLACE, Σκηνοθεσία: Berrak Çolak, Παραγωγή: Engin Palabiyik - Harikulade Film & Müge Özen - Solis Film, Τουρκία

VΙ. Για όγδοη χρονιά η γαλλική συμβουλευτική εταιρία INITIATIVE FILM, που εκπροσωπείται από την IsabelleFauvel, θα προσφέρει υπηρεσίες για την ανάπτυξη σε ένα κινηματογραφικό σχέδιο. Το σχέδιο που επελέγη φέτος είναι το: MAYSOON, Σκηνοθεσία: Νάνσυ Μπινιαδάκη, Παραγωγή: Christopher Zitterbart – Watchmen Productions, Γερμανία

VΙΙ. Το βραβείο HERETIC ASTERISKπροσφέρει υπηρεσίες στην περαιτέρω ανάπτυξη και στρατηγική ενός κινηματογραφικού σχεδίου. Η εκπρόσωπος της εταιρίας Βίκη Μίχα το απένειμε στο κινηματογραφικό σχέδιο: THE NIGHTSIREN, Σκηνοθεσία: Tereza Nvotova, Παραγωγή: Peter Badač – BFILM, Συμπαραγωγή: Moloko Films, Σλοβακία-Τσεχία

VΙII. Το νέο βραβείο Thessaloniki EAVEMarketing Workshop Scholarship προσφέρει υποτροφία στην παραγωγό Müge Özen - Solis Film από την Τουρκία για να παρακολουθήσει το εργαστήρι.

Τα βραβεία του τμήματος Agora Works inProgress:

Η κριτική επιτροπή των Agora Works in Progress, αποτελούμενη από τους Σοφία Εξάρχου (σκηνοθέτιδα, Ελλάδα), Valeska Neu (εκπρόσωπος πωλήσεων, Films Boutique, Γερμανία), Lorenzo Esposito (προγραμματιστής, Φεστιβάλ Cinema du Réel, Ιταλία) και Aurelie Dutrey (Eurimages, Γαλλία), βραβεύει τρεις ταινίες από τις δώδεκα συμμετέχουσες, οι οποίες διακρίθηκαν για την πρωτοτυπία της αφήγησης και της εξερεύνησης του κινηματογραφικού μέσου:

IX. Το βραβείο GRAAL στο τμήμα Agora Works in Progress, που αντιστοιχεί σε υπηρεσίες post-production, απονέμεται στην ταινία: FREEDOM LANDSCAPES, Σκηνοθεσία: Marta Popivoda, Παραγωγή: Dragana Jovovic, Theory at Work, Σερβία-Γερμανία

Το σκεπτικό της επιτροπής: «μια ταινία που μας εντυπωσίασε με τον ασυνήθιστο συνδυασμό της σύγχρονης ιστορίας και της ριζοσπαστικής εξερεύνησης της εικαστικής γλώσσας».

X. Το βραβείο Eurimages Lab Award, στο τμήμα Agora Works in Progress, αξίας έως και 50.000 ευρώ, απονέμεται για τρίτη φορά στο ΦΚΘ και φέτος δόθηκε στην ταινία: UNDERGROWN, Σκηνοθεσία: Marta Ribeiro, Παραγωγή: Joana Peralta – Videolotion, Πορτογαλία

Το σκεπτικό της επιτροπής: «μια ταινία που μας εξέπληξε με το ταλέντο, το πάθος και την ανθρωπιά της, καθώς και με τον τρόπο που μεταβάλλει την αντίληψή μας σε σχέση με τον χρόνο και τον χώρο, δημιουργώντας μια αυθεντική αισθητική με όραμα».

ΧI. Το βραβείο MuSou, που προσφέρει στους δημιουργούς της βραβευμένης ταινίας τη δυνατότητα σύνθεσης και παραγωγής πρωτότυπης μουσικής, την ανεύρεση και διασφάλιση πνευματικών και δισκογραφικών δικαιωμάτων εμπορικής μουσικής, καθώς και υπηρεσίες δημιουργίας και επεξεργασίας ήχου, απονεμήθηκε στην ταινία: OROSLAN, Σκηνοθεσία: Matjaž Ivanišin, Παραγωγή: Miha Černec – Staragara, Σλοβενία-Τσεχία

Το σκεπτικό της επιτροπής: «μια ταινία που μας γοήτευσε με τη δυναμική αφήγηση και την καινοτόμα προσέγγιση της διαλεκτικής ανάμεσα σε μυθοπλασία και ντοκιμαντέρ».

Meili

Διεθνές Διαγωνιστικό, 59ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, ακόμα μία στάση, ακόμα ένα ελπιδοφόρο σκηνοθετικό ντεμπούτο. MΕΙLI του Ζου Ζου από την Ταϊβαν. Ο ίδιος, καθώς κι οι περισσότεροι πρωταγωνιστές βρέθηκαν στην κεντρική αίθουσα του Ολύμπιον και χειροκροτήθηκαν από το κοινό, στην Παγκόσμια πρεμιέρα της ταινίας. Μία απόκληρος της κοινωνίας, που ψάχνει για μία αγκαλιά, για αληθινή αγάπη. Όσο κι αν έχει πληγωθεί, δεν τα παρατάει κι ίσως αυτό είναι που μένει, ως το επιμύθιο του έργου.

Η Μεϊλί είναι εγκλωβισμένη σε ένα αδιέξοδο, που δημιούργησε από την καλή της την καρδιά, για να βοηθήσει την οικογένειά της. Η απουσία των γονέων είναι εμφανής, η εκμετάλλευση επίσης. Είναι μία κοπέλα μόνη καταδικασμένη σε μία διαρκή μάχη με το παρελθόν και τον εαυτό της. Της φτάνει το λίγο, που ειναι όμως πραγματικό. Ψάχνει ένα χέρι να κρατηθεί, έναν ώμο να κλάψει, μία σανίδα σωτηρίας, που θα δώσει νόημα στη ζωή της και θα την κρατήσει ζωντανή.

Απατηλές υποσχέσεις όμως θα διαταράξουν τις σχέσεις της σε όλα τα επίπεδα. Τα προβλήματα οδηγούν σε νευρικότητα, άγχος, απογοήτευση. Δυσκολεύται να ορθοποδήσει κι όταν αυτό συμβεί. το πριν διαλύει το τώρα κι υποθηκεύει το μετά. Πώς θα αντιδράσει; Συνεχώς σε αναζήτηση νέας εργασίας, έτοιμη να θυσιάσει όλα τα υλικά στο βωμό της αληθινής αγάπης και τελικά τι εισπράττει; Προδοσία και μόνο.

Και μέσα σε όλα αυτά, ένα ακόμα θύμα, μία αθώα ψυχή που ήρθε στον κόσμο και βασανίζεται. Γιατί άραγε; Όλοι οι δρόμοι οδηγούν στην Σανγκάι. Φαίνεται να είναι μονόδρομος. Όποιος μένει στην επαρχία, δυστυχεί. Άπαντες ψάχνουν την ευκαιρία να δραπετεύσουν και να αναζητήσουν μία καλύτερη ζωή. Δε γνωρίζουν, αν πράγματι είναι έτσι, αλλά ακολουθούν το όνειρο και το μονοπάτι των πολλών. Αν θα δικαιωθούν θα το δείξει μονάχα ο χρόνος.

Ένα συγκλονιστικό πορτρέτο ενός ανθρώπου, δυστυχισμένου, που τα τρένα της ζωής τον προσπερνάνε κι αυτός μένει στάσιμος. Καταλήγει απλός παρατηρητής των ιστοριών, όσων νοιάζεται. Ελπίζει όμως, αισιοδοξεί, αναμένει, πιστεύει. Είναι ακόμα άνθρωπος. Αντέχει, πονάει, δακρύζει. Μέχρι πότε όμως; Και πώς θα ξεσπάσει, όταν χάσει και το τελευταίο στήριγμά του;

Ο πρωτοεμφανιζόμενος, Ζου Ζου ταρακούνησε την πόλη μας και να είστε σίγουροι, πως η ταινία θα ακουστεί και στον υπόλοιπο κόσμο. Γιατί τολμάει να θίξει τα κακώς κείμενα, της πλέον ανερχόμενης δύναμης στον κόσμο, της Κίνας και συλλαμβάνει μία τεράστια οικουμενική αλήθεια, ότι η μεγαλυτερη ανθρώπινη τραγωδία είναι η ελπίδα. Αυτή δίνει ζωή, αυτή και μας την " παίρνει. "

Η ταινία προβάλλεται σήμερα στις 15:30 στην αίθουσα Φρ.Λιάππα

Η δουλειά της

Η πιο ενδιαφέρουσα απόπειρα ελληνικής ταινίας στο 59ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, θεωρώ πως είναι " Η δουλειά της " του Νίκου Labot. Mία ιστορία για την Αθήνα του 2018, αλλά και την Ευρώπη της εποχής μας. Ξεκινάμε με έναν καυγά στο σπίτι και την τηλεόραση στο backround να αναγγέλει συνεχώς μαύρες ειδήσεις. Μία οικογένεια σε αποσύνθεση. Τα λεφτά δε φτάνουν, παππούδες να συνεισφέρουν δεν υπάρχουν. Είναι πλέον υπόθεση ζωής ...

Η Παναγιώτα, μητέρα δύο παιδιών, αναγκάζεται να αναζητήσει για πρώτη φορά δουλειά στη ζωή της περίπου στα σαράντα της χρόνια. Δίχως κάποιο πτυχίο, ιδιαίτερα προσόντα και προυπηρεσία προσλαμβάνεται ως καθαρίστρια σε ένα νέο μεγάλο εμπορικό κέντρο. Οι ισορροπίες στην οικογένεια ανατρέπονται, έρχονται τα πάνω κάτω. Η απουσία της. σχεδόν ολόκληρη την ημέρα, θέτει τα υπόλοιπα μέλη προ των ευθυνών τους. Οι ρόλοι αλλάζουν, αντιστρέφονται κι ο αγώνας της επιβίωσης συνεχίζεται ...

Μέσα σε ένα ταξίδι που σε καμία περίπτωση δεν κουράζει, αντιλαμβανόμαστε τις δυσκολίες του σήμερα. Πόσο μάταιο είναι να μην έχεις ένα ευρώ να δώσεις στο παιδί σου να πάρει μία τιρόπιτα στο σχολείo; Kι όμως αυτή είναι η ζοφερή πραγματικότητα, με παιδιά να λιποθυμούν καθημερινά στα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Η εργασία, θα την κάνει να πατήσει δυνατά στα πόδια της, βγάζει τα πρώτα της λεφτά και βελτιώνει κάπως τις συνθήκες. Είναι υπάκουη λέει πάντα ναι, για να κρατήσει τη θέση της, αλλά παρουσιάζεται αφελής, καθώς δεν αντιλαμβάνεται πως άπαντες είναι αναλώσιμοι.

Ιστορία που βιώνουν καθημερινά στην κοινωνία, φίλοι μας, ίσως συγγενείς μας. " Δεν είναι δυνατόν να γίνουμε όλοι επιστήμονες ". Αλλά κι αυτοί που έχουν τα πτυχία, έχουν μήπως καλύτερη μοίρα; Κάποιοι ναι, άλλοι όχι ... Κι ο σκηνοθέτης είναι κυνικός, με όπλο τον σκληρό ρεαλισμό. Δεν προσπαθεί να ωραιοποιήσει την κατάσταση, δεν αφήνει πολλά περιθώρια αισιοδοξίας. Το μόνο κέρδος, που μένει είναι οι στιγμές κι οι σχέσεις που οικοδομούνται. Με την αρετή της αληθινής κι όχι καιροσκοπικής φιλίας να εξυμνείται σε αυτό το φιλμ.

Απαξίωση στο σπίτι, υποτίμηση της οντότητάς της, το ίδιο και στη δουλειά. Ένας άνθρωπος που έχει συμβιβαστεί με την μοίρα του και τις άπειρες ώρες εργασίας και συνεχών απλήρωτων υπερωριών για τον βασικό μισθό ανειδίκευτου εργάτη, για 500κάτι ευρώ. Με την Μαρίσσα Τριανταφυλλίδου να είναι εξαιρετική στον ρόλο της και να φωνάζει,  " αυτή είναι η δουλειά μου ". Μία έκφραση πρωτόγνωρης αίσθησης, οικονομικής και συναισθηματικής ανεξαρτησίας, μίας γυναίκας που είχε μάθει να είναι πάντα υπό ...

Μία άλλη εκδοχή του νόμου της αγοράς. Με συμβάσεις που είναι στον αέρα, με απολύσεις που μετατρέπονται σε οικειοθελείς παραιτήσεις και με μία γενιά ανθρώπων, που με άλλα δεδομένα μεγάλωσε κι αλλιώς καλείται να τα βγάλει πέρα σήμερα. Χαλεποί καιροί, αλλά όταν έχεις στόματα να θρέψεις δεν έχεις επιλογή. Καμία δουλειά άλλωστε δεν είναι ντροπή. Αίσχος είναι μονάχα να κάθεσαι σπίτι και να μεμψιμοιρείς, να έχεις παραιτηθείς, να μην έχει πετύχει τίποτα!

Socrates

Καθ΄όλη τη διάρκεια του φιλμ γυρνούσε στο μυαλό μου ένας μόνο εναλλακτικός τίτλος, " Η απόρριψη ". Ο Αμερικανός  σκηνοθέτης, Άλεξ Μοράτο δημιουργεί μία ταινία από τη Βραζιλία. Μετά τη " Σκουριά " του Άλι Μουριτίμπα, το " Socrates ", όχι στα Μαθήματα Ζωής, αλλά στο Διεθνές Διαγωνιστικό του 59ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Ένας νεαρός έφηβος ζει στα παράλια του Σάο Πάολο, εν μέσω κακουχιών και προβλημάτων.

Αφετηρία των γεγονότων ένας ξαφνικός θάνατος. Ο νεαρός Σώκρατες πρέπει να πάρει την τύχη στα χέρια του. Δε φοβάται. Θέλει απλά να δουλέψει, στα σταθεί στα πόδια του και να ζήσει με αξιοπρέπεια. Αναλώνεται ωστόσο, σε δουλειές του ποδαριού για να βγάζει τα προς το ζην. H γνωριμία του με τον Μαϊκόν θα ανατρέψει τις ισορροπίες και θα του δώσει ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο. Σύντομα όμως τα πράγματα θα πάρουν νέα τροπή και θα κληθεί και πάλι να ζήσει μέσα στην αμφιβολία.

Μάχεται σαν λιοντάρι σε έναν κόσμο, που οι ύαινες είναι έτοιμες να τον κατασπαράξουν. Ένας άνθρωπος μόνος, που βιώνει διαδοχικές απογοητεύσεις και συνεχίζει να έχει την αίσθηση του χρέους. Δε δέχεται όμως επουδενί να επιστρέψει στη " φυλακή " από την οποία δραπέτευσε. Θέλει να ανεξαρτητοποιηθεί με κάθε κόστος. Κι όταν δεν τα καταφέρνει, ζυγίζει τις επιλογές του και διαλέγει τον δύσκολο δρόμο, δίχως να το βάλει κάτω.

Στα αξιοσημείωτα της υπόθεσης, ότι η ταινία είναι γυρισμένη από ένα επιτελείο μαθητών μεταξύ 16 και 20 ετών, με τον ελάχιστο δυνατό προϋπολογισμό και παραγωγό τον σκηνοθέτη. Βέβαια, αυτό σε κάποια σημεία γίνεται ορατό, καθώς η κάμερα τρέμει κι η εικόνα θολώνει, αλλά είναι μία αξιόλογη προσπάθεια. Μία διαρκής αναζήτηση σανίδας σωτηρίας στον ωκεανό, από έναν άνθρωπο που δεν ξέρει να κολυμπάει. Πρέπει να τη βρει, για να καταφέρει να επιβιώσει, ειδάλλως θα πνιγεί.

Επί της ουσίας θίγονται κακώς κείμενα της ζωής στη Βραζιλία. Η εκμετάλλευση των εργαζομένων, η ενδοοικογενειακή βία, η εγκληματικότητα, οι ουσίες, ο ρατσισμός, είτε φυλετικός, είτε όσον αφορά τις σεξουαλικές προτιμήσεις και το να είσαι παιδί καθόλου δεν ελαφρύνει τη θέση σου. " Ξέρουν ότι είσαι ... ". Με αρκετα ντοκιμαντεριστικά στοιχεία, θα μπορούσε άνετα να συμμετέχει και στο αντίστοιχο Φεστιβάλ του Μαρτίου.

Κι αυτή η βαθιά προσωπική ιστορία μετατρέπεται σε όπλο για την κοινωνική ένταξη και συγχρόνως τεκμήριο της δύναμης της έβδομης τέχνης να μεταφέρει την πραγματικότητα σε ολόκληρο τον κόσμο. Εν μέσω μεγάλων δυσκολιών καλείσαι να διαλέξεις ανάμεσα στη ζωή και τον θάνατο κι η πρώτη είναι ένα αγαθό, που μας χαρίστηκε άνωθεν κι αυτός που μας την έδωσε πρέπει και να την πάρει, όταν αυτός το αποφασίσει. Οπότε η επιλογή είναι μονόδρομος ...

Roma

O 57χρονος Aλφόνσο Κουαρόν επιστρέφει στην μεγάλη οθόνη μετά το οσκαρικό, Gravity και δημιουργεί ένα αυτοβιογραφικό σημείωμα για την πατρίδα του και τις γυναίκες, που σημάδεψαν τη ζωή του στα πρώτα της χρόνια. Ένας από τους τρεις μεγάλους του μεξικανικού σινεμά, μαζί με τον Γκιγιέρμο Ντελ Τόρο και τον Αλεχάντρο Γκονζάλες Ινιάριτου, κινηματογραφεί το απλό, το καθημερινό, που στην εποχή μας τείνει να χαθεί μέσα στους εξοντωτικούς ρυθμούς.

Η πρώτη σκηνή δείχνει τον πατέρα της οικογένειας με το πολυτελές αυτοκίνητό του, να παρκάρει μαεστρικά στην οικεία του. Τίποτα δε προμηνύει όσα θα ακολουθήσουν. Φεύγει για ένα συνέδριο στον Καναδά. H oικογένεια μένει με κεφαλή την MHTEΡΑ και πιστές στο πλευρό της, τις δύο υπηρέτριες-οικιακές βοηθούς. Δύο ηρωίδες, ειδικά η Κλέο, που ανατρέφουν τα τέκνα και παράλληλα προσπαθούν να ζήσουν και να έχουν προσωπική ζωή. Κάθε στιγμή, στην πρώτη γραμμή, αγνές, δίχως κακία και πονηρή σκέψη.

Μεταφερόμαστε στο μακρινό 1970, αμέσως μετά το Μουντιάλ, στις αρχές εκείνης της δεκαετίας, σε μία περίοδο πολιτικών αναταραχών για τη κεντρική Αμερική. 140 λεπτά δράσης, με την κορύφωση να έρχεται στην τελευταία της ώρα. Σε ταράζει, σε σοκάρει, σε συγκινεί, ίσως σε μπερδεύει. Καθ΄όλη της διάρκεια σε ασπρόμαυρο φόντο, που όμως δεν κουράζει. Ένας φόρος τιμής στη μεσαία και την αδύναμη τάξη, τους αληθινούς μαχητές της ζωής, που δεν τρομάζουν και πασχίζουν για το τώρα και ελπίζουν σε ένα καλύτερο αύριο, κοιτώντας τον ουρανό.

Χρύσος Λέοντας στη Βενετία, γιατί φώναξε στη ψυχή του θεατή, πως ο κυνισμός σκοτώνει τις ανθρώπινες σχέσεις. Η επικοινωνία κι η συλλογικότητα είναι οι απαντήσεις στην μοναξιά, την κατάθλιψη και τις άλλες ψυχολογικές νόσους της εποχής. Κι αυτά δε διδάσκονται, ούτε σε σχολεία, ούτε σε πανεπίστημα. Είναι μαθήματα ζωής, που τα βιώνεις και προχωράς έχοντας τα πυξίδα σου. Είναι το τελευταίο αποκούμπι μίας ανθρωπότητας, που τεχνολογικά ακμάζει, αλλά φοβάται να αφεθεί, μην πληγωθεί.

Στα τεχνικά χαρακτηριστικά δεν μπορούμε να παραλείψουμε τον εξαιρετικό ήχο. Για χάρη του αναβαθμίστηκε άλλωστε ολόκληρο το σύστημα στο Ολύμπιον. Φυσούσε κι έλεγες τώρα θα πάρει κι εμάς ο άνεμος. Επίσης η φωτογραφία και το προσεγμένο μοντάζ. Όπως και στο σενάριο, ο Μεξικανός έχει δείξει το απαιτούμενο βάρος, ώστε να παρουσιάσει ένα καθ΄όλα ισορροπημένο αρμονικά αποτελέσμα και τα καταφέρνει.

Ένα ζωντανό πορτραίτο, που απουσιάζουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τα κινητά τηλέφωνα. Οι πρωταγωνιστές στέλνουν ακόμα γράμματα στον μπαμπά, για να του δείξουν, πως τους λείπει και πόσο πολύ τον αγαπάνε. Μία κραυγή για τα τραύματα, που καλείται να επουλώσει το νερό της θάλασσας, ακόμα κι αν δεν ξέρεις να κολυμπάς και ρίχνεσαι στα κύματα για να σώσεις αυτούς που λατρεύεις, γιατί όπως εύστοχα διάβασα κάπου, όταν κάτι το επιλέγεις οι δεσμοί είναι πιο δυνατοί, αληθινοί, πραγματικοί.

Αυτή είναι φίλες και φίλοι, η ταινία ζωής του Κουαρόν κι έχει όλα εκείνα τα στοιχεία, ώστε να μπει στο πάνθεον του σινεμά, ως ένα αληθινά μεγάλο έργο της έβδομης τέχνης. Ίσως το φινάλε να μην ικανοποίησε, ίσως να άφησε ερωτηματικά, αλλά νομίζω πως έμφαση θέλει να δώσει στο " ταξίδι " κι όχι στον προορισμό. Είναι αυτό ακριβώς το αλατοπίπερο της ζωής, οι στιγμές, τα χαμόγελα, οι λύπες, οι χαρές. Μάλλον το ξεχάσαμε κι ήρθε η ώρα να ακούσουμε το καμπανάκι και να το θυμηθούμε ξανά. Δύσκολο τελικά, φαίνεται πως είναι το απλό!