Οι καλύτερες ταινίες του 2020

 

Σε μία πολύ ιδιαίτερη κινηματογραφική χρονιά με τους Κινηματογράφους να κλείνουν ουσιαστικά στις αρχές του Μάρτη, να ανοίγουν οι Θερινοί τον Ιούνη και στη συνέχεια να πηγαίνουμε εκ νέου σε lockdown θα προσπαθήσω να απαριθμήσω ό,τι καλύτερο καταφέραμε να παρακολουθήσουμε στη μεγάλη οθόνη, αλλά και στην μικρή όπως ήρθαν τα πράγματα αυτό το πολύπαθο διάστημα. Δεν είναι εύκολο, ωστόσο αποφάσισα να κάνω τον κόπο και μαζί να αποχαιρετήσουμε το 2020 ...

J΄accuse: O 85χρονος Ρόμαν Πολάνσκι μας ταξιδεύει στη Γαλλία του 1894 για μας διηγηθεί από τη δική του σκοπιά την περιβόητη ιστορία Αλφρέντ Ντρεϊφούς. Αργυρός Λέοντας στη Βενετία. Εμείς ακολουθούμε τη διαδρομή του Πικάρ, ενός αξιωματικού με μεγάλη αυτοπεποίθηση. Μέσω αυτής της ιστορίας όμως εκτός από το κοινωνικοπολιτική χροιά, ο ίδιος ο Πολάνσκι αναζητεί και την προσωπική λύτρωση. Θέλει να φωνάξει κι ο ίδιος πως είναι αθώος.

Ligthhouse: To ασπρόμαυρο κομψοτέχνημα του Ρόμπερτ Έγκερς. Δύο άνθρωποι βρίσκονται σε ένα έρημο, άγονο νησί. Μία αλληγορία διάρκειας δύο ωρών και μία συνεχής προσπάθεια αποκρυπτογράφησης πίσω από τα "φαινόμενα". Η αρχέγονη πάλη μεταξύ των ανδρών. Με ποίηση, λυρισμό, γλαφυρές εικόνες ... Ως επιμύθιο μένει ένα ρητορικό ερώτημα: "Υπάρχει δικαιοσύνη σε αυτόν τον κόσμο";

Da 5 Bloods: Η νέα ταινία του ανατρεπτικού κι εκκεντρικού Σπάικ Λι. Τέσσερις βετεράνοι του πολέμου επιστρέφουν στο Βιετνάμ προκειμένου να βρουν τον πέμπτο κι αρχηγό τους και μαζί έναν χαμένο θησαυρό. Ίσως να μην φτάνει στα επίπεδα της οσκαρικής "Παρείσφρησης" είναι όμως μία ταινία αναγκαία κι επείγουσα συνδυάζοντας το πολιτικό σινεμά με την περιπέτεια.  Ένα ξεκάθαρο μήνυμα για τη γενιά που έρχεται και θα πάρει τη σκυτάλη στους αγώνες.

1917: O Σαμ Μέντες έφτασε μία ανάσα από το OSCAR καλύτερης ταινίας, αλλά για κακή του ταινία έπεσε πάνω στα "Παράσιτα". Ο Α΄Παγκόσμιος πόλεμος μαίνεται. Δύο νεαρά παιδιά, ο Μπλέικ κι ο Σκόφιλντ αναλαμβάνουν μία δύσκολη αποστολή. Ντελίριο εικόνων. 103 χρόνια μετά το φάντασμα αναβιώνει και σήμερα τα όπλα είναι υπερηχητικά, ικανά να εξαφανίσουν τα πάντα όταν ανοίξει ο ασκός του Αιόλου.

Mank: To έργο ζωής του Ντέιβιντ Φίντσερ. Πόσο μπορεί να διαφέρει η νίκη από την ήττα, η συντριβή από τον θρίαμβο; Οι αφανείς ήρωες του παρασκηνίου δίνουν την αφορμή να δούμε πίσω από το σύστημα. Ο άνθρωπος στο πέρασμα των χρόνων διέπραξε ύβρι(ν). Πίστεψε πως είναι Θεός (Homo Deus) με την πρόοδο και την εξέλιξη της τεχνολογίας. Mε όρους αρχαίας ελληνικής τραγωδίας μοιραία έρχεται η νέμεσις να δει την αδικία, τη διαφθορά, τη διαπλοκή, το μίσος και να προκαλέσει με τη σειρά την τίσι(ν).

Mνήμες Φόνων (2003): Μετά το "Parasite" είχαμε την ευκαιρία να δούμε στους Θερινούς ένα ακόμα εξαιρετικό έργο του Bong Joon Ho. Μεταφερόμαστε στο μακρινό 1986. Μία σειρά ανεξιχνίαστων βιασμών-δολοφονιών συνταράσσει την επαρχία Gyunggi της Νοτίου Κορέας. Η πίστη πως ο δολοφόνος επιστρέφει πάντα στον τόπο του εγκλήματος αποδεικνύεται τρανή απάτη. Εκείνα τα γεγονότα οδηγούν στις σημερινή μορφή των ανισοτήτων και στην τελική έκρηξη του Parasite. 

Η Μπαλάντα του Ρίτσαρντ Τζούελ: Ο 90χρονος Κλιντ Ίστγουντ στα καλύτερά του, έναν χρόνο μετά το "Bαποράκι". Ατλάντα 1996. Ολυμπιακοί αγώνες. Ένας ταπεινός άνθρωπος, μία αντισυμβατική φιγούρα με υψηλό εθνικό φρόνημα έκανε το χρέος του. Το FBI "χάνει" την υπόθεση. Για να κερδίσει χρόνο αναγκάζεται να κατασκευάσει έναν ύποπτο, ένα (εξιλαστήριο) θύμα. Για να επιβιώσεις στην αρένα είσαι αναγκασμένος να "αλλάξεις δέρμα", να γίνεις κάποιος άλλος. Κι ας αργήσει χρόνια η (ηθίκη) δικαίωση ...

Τhis is not a movie: Ο Ρόμπερτ Φισκ πριν από λίγο καιρό έφυγε από τη ζωή. Ένας αληθινός ανταποκριτής. Στο πρόσφατο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ της Θεσσαλονίκης γνωρίσαμε τη διαδρομή του μέσα από το έργο του Γιουνγκ Τσανγκ. Με το "Δόγμα του Σοκ" της Ναόμι Κλάιν στο χέρι δείχνει ποια πλευρά της ιστορίας έχει διαλέξει. Είναι αποφασισμένος να δώσει ταυτότητα σε κάθε νεκρό. Με αμεσότητα, με ζωντάνια, με παραστατικότητα ερχόμαστε ένα βήμα πιο κοντά στην πραγματικότητα.

H Μπαλάντα της Τρύπιας Καρδιάς: Η πολυαναμενόμενη ταινία του Γιάννη Οικονομίδη. Μία σύγχρονη "Ωραία Ελένη", η Όλγα αφήνει τον σύζυγό της για να ζήσει τον έρωτά της με τον πρώην λαϊκό τραγουδιστή. Οι ερμηνείες Στάθη Σταμουλακάτου, Γιάννη Τσορτέκη και Βασίλη Μπισμπίκη αγγίζουν την τελειότητα. Το μίσος κυριαρχεί, ίσως κι η ζήλια. Εκτελέσεις στο ψαχνό. Στόχοι το κεφάλι κι η καρδιά.

Pari: To μεγάλου μήκους σκηνοθετικό ντεμπούτο του Σιαμάκ Ετεμαντί. Δύο Ιρανοί έρχονται στην Αθήνα για να συναντήσουν τον φοιτητή υιό τους. Η μάνα προσπαθεί να αποκρυπτογραφήσει τον γρίφο στον δρόμο για την λύτρωση. Αναζητεί την ελπίδα. Αθήνα. Μία πόλη που φλέγεται ποικιλοτρόπως. Μία νεολαία που βράζει μετά από μία δεκαετία κακουχιών που όπως όλα δείχνουν θα παραταθεί. Σαν ένας άλλος Dheepan, η Pari αγωνίζεται για ύψιστα ιδανικά.

Καλωσήρθατε στην Τσετσενία του Ντέιβιντ Φρανς: Ο Χρυσός Αλέξανδρος της Θεσσαλονίκης που έχει βάλει πλώρη για το OSCAR της κατηγορίας ντοκιμαντέρ. Κατά τα φασιστικά πρότυπα ο σεξουαλικός προσανατολισμός αποτελεί λόγο στέρησης της ζωής κάποιου ανθρώπου. Δεν υπάρχει καμία κατανόηση, κανένας σεβασμός, κανένα δικαίωμα. Όταν τα φώτα σβήνουν, η "κάθαρση" ξεκινά. "Αν δε σε σκοτώσουν, είσαι ήδη νικητής". Γενναία πράξη να αγωνιστείς, επαναστατική ...

H Δίκη των 7 του Σικάγο: Η νέα ταινία του Άαρον Σόρκιν. Το 1968 το συνέδριο των Δημοκρατικών στο Σικάγο σημαδεύτηκε από βίαιες συγκρούσεις ανάμεσα σε άοπλους διαδηλωτές και την αστυνομία. Έπρεπε να βρεθούν ηθικοί αυτουργοί. Μία καθ΄όλα πολιτική δίωξη στη σκιά του πολέμου στο Βιετνάμ. Ο κρατικός μηχανισμός "επέλεξε" επτά ανθρώπους και τους βάρυνε με την κατηγορία της υποκίνησης βίας. Ως απόφθεγμα μένει ότι η απολυταρχία φυτρώνει κι αναπτύσσεται πάντα κάτω από τον δημοκρατικό μανδύα.

Social Dilemma: Ίσως η πιο ευχάριστη ανακάλυψη στην πλατφόρμα του Netflix. O κατασκοπευτικός καπιταλισμός είναι μία από τις βασικές μάστιγες της εποχής μας. Καθημερινά εκθέτουμε τους εαυτούς μας σε μία τεράστια βάση δεδομένων. Κάθε κίνησή μας στο Internet ισοδυναμεί με ένα αποτύπωμα στον φάκελό μας. Ο καπιταλισμός σε αυτή την έσχατη μορφή δημιουργεί πολιτισμό. Αυτός ο κατήφορος, αυτή η κρίση εμπιστοσύνης όμως έχει πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις. Στο κάδρο τίθενται η Δημοκρατία κι η Ελευθερία.

Τι απέγινε η Έλλυ

 

Πριν τους θριάμβους με το "Ένας Χωρισμός" και τον "Εμποράκο" ο Ασγάρ Φαραντί έγινε γνωστός στο ευρύ κοινό με το "Darbareye Elly" το 2009. Υποψηφιότητα του Ιράν για το OSCAR Ξενόγλωσσης ταινίας κι είκοσι επιτυχίες συνολικά μεταξύ των οποίων Αργυρή Άρκτος Σκηνοθεσίας στο Βερολίνο και Βραβείο Καλύτερης ταινίας στην Τribeca. Φέρνει συνειρμικά στο μυαλό την "Περιπέτεια΄" (1960) του κορυφαίου Ιταλού Μικελάντζελο Αντονιόνι. Στη χώρα του Άμπας Κιαροστάμι, του Μαχμαλμπάφ ένα ακόμα σκηνοθετικό αστέρι γεννιέται λίγο μετά την εμφάνιση του Τζαφάρ Παναχί. Η μετέπειτα διαδρομή του θα σημαδέψει τον παγκόσμιο Κινηματογράφο.

Ο Αχμέντ επιστρέφει από τη Γερμανία στη γενέτειρα. Με μία παρέα πρώην συμφοιτητών που είναι πλέον οικογενειάρχες αποφασίζουν μία εξόρμηση, μία εκδρομή για ένα Σαββατοκύριακο στην Κασπία θάλασσα. Την τελευταία κυριολεκτικά στιγμή στην παρέα προστίθεται ένα νέο μέλος, η νεαρή νηπιαγωγός Έλλυ που θα αποδειχθεί καταλύτης στο ξεδίπλωμα της πλοκής. Γνωρίζονται, διασκεδάζουν με τον δικό τους τρόπο και προσπαθούν να κερδίσουν τον χρόνο στο προάστιο της Τεχεράνης μακριά από την πιεστική καθημερινότητα. Όλα μοιάζουν να βαίνουν καλώς μέχρι που ένα περιστατικό θα ταράξει τα ήρεμα νερά. Ο μικρός Αράς δίνει μάχη για να αποφύγει τον πνιγμό, την ίδια ώρα η πρωταγωνίστριά μας εξαφανίζεται.

Η ξεγνοιασιά δίνει τη θέση της στην αγωνία, την ένταση και τον προβληματισμό. Τι έχει συμβεί; Η απώλεια δεν μπορεί να μπει σε καμία ζυγαριά. Το θρίλερ παίρνει δαιδαλώδεις προεκτάσεις κι οι αλυσιδωτές εξελίξεις μας οδηγούν μαεστρικά στην κενότητα της τοπικής κοινωνίας. Το "στεφάνι κηδείας" φαίνεται να προοικονομεί τις εξελίξεις. Θα είναι όμως αυτή η τελική έκβαση; Διαρκής μετάθεση ευθυνών, αμφιβολία και αμφισβήτηση ανάμεσα στα ταραγμένα πρόσωπα. Δοκιμασία των σχέσεων που έχουν σφυρηλατηθεί για χρόνια. Όλα αυτά υπό τον φόβο των αρχών. Κανείς δεν τολμά να ενημερώσει για το συμβάν την αστυνομία.

Σωρεία ψεμάτων φέρνουν στην επιφάνεια τον πραγματικό χαρακτήρα των ανθρώπων. Η περιπέτεια εξελίσσεται σε δράμα. Μία ανδροκρατούμενη, βαθιά συντηρητική κοινωνία. "Εγώ ό,τι πει ο άνδρας μου". Οι σφυγμοί συνεχώς ανεβαίνουν. Κάποιοι δε διστάζουν να καταφύγουν ακόμα και στη χρήση βίας. Η υποκρισία κυριαρχεί. Oι πιο ψύχραιμοι τίθενται στο περιθώριο. Η συντριβή μοιάζει μονόδρομος στη διαδρομή για την αναζήτηση της αλήθειας. Τα αθώα θύματα θα μάθουν τα γεγονότα τελευταίοι όπως συνηθίζεται. 

Ο σκηνοθέτης στο μεγαλύτερο διάστημα μας πηγαίνει σε κλειστό χώρο όπως πολύ καλά γνωρίζει. Εκεί μέσα από στιχομυθίες και άτυπες ψηφοφορίες οι πρωταγωνιστές μας δείχνουν τις πιο ευαίσθητες χορδές της προσωπικότητάς τους. Εξαιρετικοί οι Γκολνσιφτέ Φαραανί και Σαχάμπ Χοσεϊνί, όπως κι η μουσική του Hassan Zahedi. Ο θεατής σε αρκετά διαστήματα ασφυκτιά. Η σκηνική λιτότητα τον οδηγεί αναπόφευκτα να ρίξει την προσοχή του στους άμεσα εμπλεκόμενους. Προσπαθεί να ξετυλίξει τον μίτο πριν το φινάλε. Μάταια.

Eπίλογος με τo "Song For Eli" του Γερμανού Α.Βaker. Από την μία ο πόνος, από την άλλη η ελπίδα μέχρι εσχάτων. Όπως ακριβώς συμβαίνει και στη ζωή. Όλοι τους τραγικά πρόσωπα σε μία ιστορία που ονειρεύτηκαν πολύ διαφορετική. Το μεγαλείο του Φαραντί είχε φανεί ήδη από αυτό το φιλμ. Η επιτυχία τον έκανε ακόμα πιο δυνατό κι ύψωσε το ανάστημά του σε μία χώρα εχθρική προς το διαφορετικό και τον καταγγελτικό Κινηματογράφο. Δικαιώθηκε και μεγαλύτερη επιτυχία όλων το OSCAR για τον Εμποράκο (2016), εκεί που ο Ντόναλντ Τραμπ δεν του επέτρεψε να είναι παρόντας στην τελετή απονομής.

Da 5 Bloods

Με μεγάλο ενδιαφέρον περιμέναμε να δούμε τον ανατρεπτικό κι εκκεντρικό Σπάικ Λι Πρόεδρο της Κριτικής Επιτροπής στο Φεστιβάλ των Καννών. Η ματαίωση του σπουδαίου πολιτιστικού γεγονότος δυστυχώς δεν μας έδωσε την ευκαιρία. Πολλές από τις απαντήσεις όμως δίνονται στη νέα του ταινία, "Da 5 Bloods" που ήταν προγραμματισμένο να κάνει πρεμιέρα εκτός συναγωνισμού στη Γαλλία και κυκλοφόρησε λίγο αργότερα από την πλατφόρμα του Netflix. Από τον πόλεμο του Βιετνάμ μέχρι τον Ντόναλντ Τραμπ και από τους Μοχάμεντ Άλι και Μάλκολμ Χ στην αφετηρία μέχρι τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ στο φινάλε. 

Ένας διαρκής, ανιδιοτελής αγώνας υπέρ των δικαιωμάτων των Αφροαμερικανών που ακόμα και σήμερα καταπατώνται βάναυσα. Οι μνήμες από τις δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ είναι ακόμα νωπές. To Βlack Lives Matter, έδωσε τη θέση του στον επιθανάτιο ρόγχο, "I Can΄t Breathe". Αυτήν ακριβώς τη σύνδεση προσπαθεί να πετύχει ο πολύπειρος σκηνοθέτης. Τέσσερις βετεράνοι του πολέμου επιστρέφουν στην Ασία προκειμένου να βρουν τον πέμπτο κι αρχηγό τους και μαζί έναν χαμένο θησαυρό. Φαίνεται πως δε χάνουν ποτέ τη διάθεσή τους για party, οι δεσμοί στο μέτωπο, εκεί που διακυβεύεται η ζωή δυνατοί, αδελφικοί.

Μεταξύ τους έχει αναπτυχθεί μία πρωτόγνωρη αλληλεγγύη, η οποία θα δοκιμαστεί αρκετές φορές. "Ο πόλεμος είναι για τα λεφτά, τα λεφτά είναι για τον πόλεμο". Μία αμφίδρομο σχέση με τεράστιες προεκτάσεις. Ο χρυσός τυφλώνει. Ο μύθος του Μίδα είναι ο πλέον διδακτικός. Η απληστία οδηγεί στην καταστροφή. Η λέξη μερίδιο κρύβει τη δική κατάρα. "Αν δεν έχει λεφτά δεν πας πουθενά-Τα λεφτά είναι η ρίζα του κακού". Τίποτα όμως δεν είναι πολυτιμότερο από τα υψηλά ιδανικά, όπως η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ κι ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ. "Πεθαίνουμε για αυτή τη χώρα τόσα χρόνια, ελπίζοντας κάποια στιγμή να μας ανταμείψουν".

Στην πολεμική αρένα διεπράχθησαν τρομερά εγκλήματα. Οι συνέπειες τους αγγίζουν το σήμερα κι ήρθε η στιγμή να έρθουν στην επιφάνεια. Οι τύψεις κι οι ενοχές εξαιτίας ενός κραυγαλέου λάθους. Το μετατραυματικό σοκ αφήνει ανεξίτηλα τα σημάδια του και ο εφιάλτης γεννά φαντάσματα κι είναι ικανός να μας στρέψει ακόμα και στα πιο κοντινά μας πρόσωπα. Όλη αυτή η απογοήτευση οδήγησε στη στήριξη στον "ψευτογιοτά" (Αμερική Σπουδαία Ξανά). Το μεγαλείο της λύτρωσης βρίσκεται στη συγχώρεση. "Ο Θεός είναι αγάπη, η αγάπη είναι Θεός". Διαδοχικές ανατροπές και συντροφιά στο ταξίδι μας οι ήχοι του Μάρβιν Γκέι από το"Must Going On" κι αυτοί του Τέρενς Μπλάνσαρντ.

Aξιοσημείωτα επίσης τα παρακάτω. Ο πρωταγωνιστής Ντελρόι Λίντο (σπαρακτικός ο μονόλογός του) συμμετείχε στο "Μore American Graffiti" (1979). Από εκεί δανείζεται μία φωτογραφία και την μεταφέρει στο παρόν. Επίσης ξεκάθαροι είναι οι υπαινιγμοί που αφορούν το "Αποκάλυψη Τώρα" της ίδιας χρονιάς. Εδώ συναντάμε τον Chadwick Boseman, τον γνωστό μας Black Panther σε έναν από τους τελευταίους ρόλους, καθώς έχασε την μάχη με τη ζωή λίγους μήνες μετά τα γυρίσματα. Τέλος η προβληματική σχέση πατέρα-υιού που συνειρμικά μας μεταφέρει στο "Fences" του Nτένζελ Ουάσινγκτον.

Ίσως να μην φτάνει στα επίπεδα της οσκαρικής "Παρείσφρησης" είναι όμως μία ταινία αναγκαία κι επείγουσα συνδυάζοντας το πολιτικό σινεμά με την περιπέτεια για σχεδόν τρεις ώρες δράσης. Ένα ένα τα ανοιχτά κεφάλαια κλείνουν. Η ηθική κι η δεοντολογία συναντούν την μνήμη και το χρέος. Τα πρόσωπα δεν αλλάζουν στα flashback, διότι ακόμα δεν ήρθε ο άνεμος της αλλαγής. "Οι πέντε δε χάνονται, μόνο αυξάνονται". Ένα ξεκάθαρο μήνυμα για τη γενιά που έρχεται και θα πάρει τη σκυτάλη στους αγώνες. Συνεχίζεται ...

Μank

 Το Netflix μετά το Roma του Αλφόνσο Κουαρόν (2018) και το Irishman του Μάρτιν Σκορσέζε (2019) φιλοξενεί στην πλατφόρμα του την ταινία ζωής-δίχως να είναι απαραίτητα η καλύτερη- του Ντέιβιντ Φίντσερ, "Μank". Φόρος τιμής στο Χόλιγουντ του τότε, την πραγματική χρυσή εποχή με φόντο τον θρυλικό "Πολίτη Κέιν" του Όρσον Γουέλς που πήρε το OSCAR σεναρίου με την υπογραφή του αντισυμβατικού Χέρμαν Tζ. Μάρκιεβιτς. Γράμμα αγάπης στον πατέρα του, Τζακ που ξεκίνησε το μεγάλο εγχείρημα κι έφυγε από τη ζωή το 2003 και σαφές κοινωνικοπολιτικό σχόλιο με διάθεση σύνδεσης σε πολυεπίπεδη κλίμακα δεκαετιών που τις χωρίζουν ογδόντα ολόκληρα χρόνια (1940-2020).

Σε ασπρόμαυρο χρώμα που κουράζει το μάτι, όπως ακριβώς το περσινό εξαιρετικό "Lighthouse" του Ρόμπερτ Έγκερς μεταφερόμαστε σε μίαν άλλη περίοδο. Με μελαγχολικό τόνο να συμφωνεί απόλυτα με μία εποχή που η ανθρωπότητα μαστίζεται από μία ανεπανάληπτη υγειονομική κρίση. Πόσο μπορεί να διαφέρει η νίκη από την ήττα, η συντριβή από τον θρίαμβο; "Κανείς δε θέλει να θυμάται τις αποτυχίες του". Η αφήγηση είναι πάντα μία μεγάλη διαδρομή κι ειδικά στην περίπτωσή μας δεν ακολουθεί γραμμική πορεία κι είναι ικανή να μπερδέψει. Η δράση ακολουθείται από αντίδραση. Η ζωή υποκλίνεται αργά ή γρήγορα στους νόμους της φυσικής.

Οι αφανείς ήρωες του παρασκηνίου δίνουν την αφορμή να δούμε πίσω από το σύστημα. Να συγκρίνουμε και να κατανοήσουμε πως βαθιά μέσα του ελάχιστα έχουν αλλάξει προς όφελος των πολλών. Το λόμπυ επιχειρηματιών έκρινε τότε τις τύχες του συνόλου, ακόμα περισσότερο αυτό συμβαίνει σήμερα. Οι σχέσεις τους άρρηκτα συνδεδεμένες με την εξουσία. "Στο τέλος όλοι παίρνουμε ψίχουλα". Η επίκληση στο συναίσθημα αποτελούσε ανέκαθεν ένα μέσο πειθούς και αναίμακτης επίτευξης στόχων. Έδινε μάλιστα στον ομιλητή έχει τεχνητό ηθικό πλεονέκτημα. Η μάζα ήταν πρόθυμη να παρασυρθεί και να διαμορφώσει ανάλογα το μοντέλο ζωής της στα πλαίσια της μόδας. Απέναντι σε αυτό το κύμα ο Κινηματογράφος μπορούσε κάποτε να υψώσει τα δικά του τείχη και να διαμορφώσει άποψη-ασπίδα για τα τεκταινόμενα.

Σημαντικό ρόλο και καίριο βήμα ο σκηνοθέτης δίνει στις γυναίκες. Άλλωστε μιλάμε για την Καλιφόρνια των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Έχουν ανησυχίες, ευαισθησίες και μυαλό ξυράφι. Τους απασχολεί η άνοδος του ναζισμού και το φαινόμενο Χίτλερ κι ας προελαύνει στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. "Η αλήθεια δε φοβάται το λάθος, υπάρχει η λογική να το πολεμήσει". Όλα αυτά πριν την εμπλοκή της υπερδύναμης στον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο. Μιας όμως και μιλήσαμε για αλήθεια ποτέ δεν είναι μία και μοναδική στο παραμύθι της ζωής. Εξαρτάται από την οπτική γωνία ανάγνωσης των πραγμάτων και τις περισσότερες φορές έχει υποκειμενική χροιά.

Έρχεται η στιγμή να ακούσεις έναν γελωτοποιό, που ο ίδιος έχει αποφασίσει να "εξευτελίσει" τη ζωή του. "Πες την ιστορία που ξέρεις". Από μικρό κι από τρελό μαθαίνεις την αλήθεια. Αυτόν τον ρόλο υποδύεται ο τεράστιος Γκάρυ Όλντμαν, φαβορί και φέτος για το OSCAR α΄ανδρικού ρόλου μετά την επιτυχία του στο "Darkest Hour". Μαζί του πρέπει να συγκρατήσουμε το όνομα του διευθυντή φωτογραφίας, Έρικ Μέσερσμιντ και την μουσική των Τρεντ Ρέσνορ και Άτικους Ρος. Τα παραπάνω δένουν αρμονικά και δεν αφήνουν τον θεατή να χαθεί για περίπου 130΄.

Ο άνθρωπος στο πέρασμα των χρόνων διέπραξε μία μεγάλη ύβρι(ν). Πίστεψε πως είναι Θεός (Homo Deus) επί της γης με την πρόοδο και την ταχεία εξέλιξη της τεχνολογίας. Για να μιλήσουμε με όρους αρχαίας ελληνικής τραγωδίας μοιραία έρχεται η νέμεσις να δει την αδικία, τη διαφθορά, τη διαπλοκή, το μίσος και να προκαλέσει με τη σειρά την τίσι(ν). Εκεί ακριβώς καταλήγει ο σκηνοθέτης μέσα από ταξίδι του. Στο τέλος του μένει μία θλίψη, ένα παράπονo. Mένει η υστεροφημία κι αυτή θα αναγνωριστεί στον χρόνο πραγματικά από λίγους, για τους περισσότερους θα μείνει μία ανείπωτη ιστορία.

Η διπλή ψήφος αποδοκιμασίας

  

 Σε αναμονή της ανακοίνωσης του νέου Προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής μπορούμε να μιλήσουν για συγκεκριμένα συμπεράσματα που προκύπτουν απ΄αυτήν την εκλογική μάχη. Το ρεκόρ συμμετοχής αφορά ουσιαστικά μία διπλή εμφατική ψήφο αποδοκιμασίας. 72.440.615 ψήφους έχουν λάβει οι Δημοκρατικοί κι ο Τζο Μπάιντεν, 68.894.239 οι Ρεπουμπικάνοι και ο Ντόναλντ Τραμπ. Οι πρώτοι επιθυμούν μία "επιστροφή" στη δική τους κανονικότητα, οι δεύτεροι είναι αποφασισμένοι να μη γυρίσουν πίσω με κάθε κόστος. Μία ξεκάθαρη τιμωρητική αντίδραση από τους ψηφοφόρους των δύο πλευρών.

Οι δημοσκόποι προέβλεπαν μία άνετη νίκη του δημοκρατικού υποψηφίου. Το ξημέρωμα της Τετάρτης στην Ευρώπη βρήκε τον Τραμπ να προηγείται θεωρητικά, ωστόσο η ρελάνς του Μπάιντεν κι οι διαφαινόμενες νίκες σε Αριζόνα, Μί(τ)σιγκαν και Γουισκόνσιν τον φέρνουν μόλις έξι εκλέκτορες μακριά από την Προεδρία. Η Νεβάδα των έξι (του αρκεί) φαίνεται πως γέρνει προς το μέρος του, ενώ με αξιώσεις περιμένει να επικρατήσει μέσω επιστολικών ψήφων σε τουλάχιστον μία από Βόρεια Καρολίνα, Τζώρτζια ή Πενσυλβάνια. Ο απερχόμενος κατά τα φαινόμενα Τραμπ θα αμφισβητήσει το αποτέλεσμα κι εκεί πολύ σημαντικό ρόλο θα διαδραματίσει η αντίδραση του ρεπουμπλικανικού κόμματος.

Το ΤΙΝΑ (There is no alternative) γέννησε σταδιακά τον "τραμπισμό". Αρκετά κοινωνικά στρώματα ως διαμαρτυρία στρέφονται στο διαφορετικό. Πηγαίνουν σε μία ακραία επιλογή. Η πανδημία του λαϊκισμού όχι απλά έμεινε ζωντανή, αλλά τα ποσοστά σε καθαρούς αριθμούς του συντηρητικού υποψηφίου αυξήθηκαν. Όλα αυτά σε μία χώρα που μετράει 230.000 νεκρούς από τον κορονοϊό. Οι αδύναμοι αναζητούν σανίδα σωτηρίας και μετά την απόσυρση διεκδίκησης του χρίσματος των Δημοκρατικών από τον Μπέρνι Σάντερς βρέθηκαν στο κενό. Όπως όμως τονίζει η Ναόμι Κλάιν είναι αναγκαίο να διεκδικήσουν το καλύτερο σε ένα πλαίσιο με τον Μπάιντεν Πρόεδρο.

Συνολικά η κοινωνική αλληλεγγύη και διάφορα νομοθετήματα που την προωθούν συρρικνώνεται. Ο Τραμπ κράτησε ζωντανή την οικονομία και έδωσε τα πάντα για το δόγμα, "Αμερική μεγάλη ξανά". Ο εκπρόσωπος των Δημοκρατικών από την άλλη είναι γεγονός πως δεν εμπνέει. Είναι μία κεντρώα λύση, είναι μία μέση λύση για να περάσουμε σε μία μεταβατική τετραετία. Η ουσία όμως της υπόθεσης δεν αλλάζει. Βρέθηκαν τόσοι πολλοί στην κάλπη κυρίως για να αποδοκιμάσουν. Οι μεν τον "δημαγωγό" Τραμπ, οι δε τον παλιό κατεστημένο που θεωρούν πως οδήγησε στην κρίση του 2008 κι όχι μόνο.

Η Ευρώπη παρακολουθεί με ανάμεικτα συναισθήματα. Η Ελλάδα περιμένει με αγωνία τις εξελίξεις. Ο Μπάιντεν έχει τοποθετηθεί δημόσια και τόνισε πως θα βάλει φρένο στον ανεξέλεγκτο Ταγίπ Ερντογάν. Όλα αυτά όμως είναι λόγια κι ενδεχομένως προεκλογικές εξαγγελίες. Μετράει τι θα συμβεί στην πράξη από τη στιγμή που θα γίνει η μετάβαση, αν αυτή επιβεβαιωθεί από τα αποτελέσματα. Η ψήφος αποδοκιμασίας δεν είναι φαινόμενο μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες βεβαίως. Φαίνεται πως αυτή η ψήφος αντίδρασης ήρθε παγκόσμια για να μείνει.

Οι επόμενες εκλογικές μάχες θα έχουν μεγάλο ενδιαφέρον. Δεν υπάρχουν πολιτικοί και κινήματα να εμπνεύσουν. Περνάμε σε μία εποχή έντονης αμφισβήτησης σε όλα τα επίπεδα. Επικίνδυνα μονοπάτια με την κατάσταση να δείχνει ικανή να εκτραχυνθεί εν μέσω υγειονομικής κρίσης πέραν της οικονομικής που έχει διαλύσει τις ζωές μας την τελευταία δεκαετία. Το αύριο αποτελεί σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες. Η αβεβαιότητα κυριαρχεί, οι αμφιβολίες ολοένα και πληθαίνουν κι εμείς πρέπει να κρατήσουν τη λογική καθαρή και το αίμα κρύο στις αποφάσεις που θα κληθούμε να πάρουμε.

πρώτη δημοσίευση parallaxi

Από τα sms στην άνευ όρων παράδοση

 

Ήμουν πέμπτη δημοτικού νομίζω. Το πρώτο μου κινητό αποτέλεσε μία νέα πραγματικότητα. Η χαρά μου μεγάλη. Από τις πρώτες ημέρες θυμάμαι τη συνεχή ανταλλαγή γραπτών μηνυμάτων με φιλικά πρόσωπα. Ήδη από τότε, κάπου στο μακρινό 2003, είχαν κάνει την εμφάνισή τους τα πρώτα πακέτα προσφορών των εταιρειών τηλεφωνίας. Αρχικά στις εορταστικές περιόδους και στη συνέχεια καθιερώθηκαν καθ΄όλη τη διάρκεια του έτους. Από τότε μου γεννήθηκε η απορία: Με τόσα λίγα (χρήματα), τόσα πολλά;

Η τεχνολογική εξέλιξη συνέχισε να καλπάζει τα χρόνια που ακολούθησαν με ιλιγγιώδεις ρυθμούς. Στην πόρτα του γυμνασίου έπιασα το Walkman mobile ως δώρο για το αριστείο και στα μέσα του λυκείου ήρθε η ώρα των smartphone. Περάσαμε σταδιακά από την εποχή των sms σε αυτήν των δεδομένων και των MB. Tα μηνύματα ήταν πλέον δωρεάν σε ειδικά κατασκευασμένες εφαρμογές και φόρμες επικοινωνίας. Προφανώς κάτι κρυβόταν πίσω απ΄αυτήν την επανάσταση και δεν άργησε να αποκαλυφθεί. Η συλλογή των προσωπικών μας στοιχείων δίχως καμία συγκατάθεση έγινε καθημερινό φαινόμενο για τους κολοσσούς και χτίστηκαν  τεράστιες "αποθήκες" data με απώτερο σκοπό την εκμετάλλευσή τους σε βάθος χρόνου.

Αρκετοί ελαφρά την καρδία απεμπόλησαν το δικαίωμα στην ιδιωτικότητα. Θέλετε στον βωμό του εφήμερου πλουτισμού μέσα σε ένα κλίμα γενικής ευημερίας παρασυρόμενοι από το ρεύμα της εποχής; Θέλετε από άγνοια; Aυτό συνέβη και φυσικά συμβαίνει. Μπορεί διάφορα σκάνδαλα να συγκλόνισαν την παγκόσμια κοινή γνώμη και μείωσαν τα ποσοστά εμπιστοσύνης, ωστόσο βρέθηκε η φόρμουλα αποπροσανατολισμού της κοινής γνώμης και τελικά μπήκα στο χρονοντούλαπο της ιστορίας δίχως να επιφέρουν καίρια πλήγματα στο διεφθαρμένο σύστημα παρακολούθησης, χειραγώγησης και πρόβλεψης ανθρώπινων συμπεριφορών.

Σήμερα δεν υπάρχει δικαιολογία. Άπαντες γνωρίζουμε και πρέπει να δράσουμε. Κεκτημένα ετών, ατομικές ελευθερίες, δικαιώματα ευάλωτων ομάδων συρρικνώνονται κι απειλούνται στη βάση τους από άκρη σε άκρη στον πλανήτη. Η ιστορία ακολουθεί μία αντιστρόφως ανάλογη πορεία στον βωμό του αυτοματισμού και της τεχνητής νοημοσύνης. Γιατί η τεχνολογία, ειδικά το κομμάτι του Διαδικτύου, μπορεί να αποτελεί ένα όπλο στα χέρια των απανταχού αδυνάτων, όμως ελάχιστοι είναι αυτοί που γνωρίζουν πως πρέπει να τα χρησιμοποιήσουν προς βραχυπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο όφελός τους με φόντο τη δική τους ασφάλεια και προστασία.

Η παραδοχή της παθητικότητας που συνοδεύεται από ρήσεις του τύπου, "εγώ θα αλλάξω τον κόσμο", οδηγούν σε μία συνολικά ηττοπαθή θεώρηση, που μας φέρνει συνεχώς έτοιμους να πατήσουμε αποδοχή (cookies). Η παραβίαση ευαίσθητων δεδομένων δεν μπορεί να δεχτεί συμβιβασμούς και να τεθεί υπό συζήτηση. Η οικονομική κρίση φέρνει την ηθική κι κατ΄επέκταση αυτή των αξιών. Έτσι μία τέτοια κουβέντα τείνει να φαντάζει πολυτέλεια και ψιλά γράμματα, όταν απειλείται ακόμα κι η ίδια η επιβίωση, η ανθρώπινη ζωή. 

Το τοπίο του Ψυχρού Πολέμου έχει μεταφερθεί στον κυβερνοχώρο. Οι διεκδικητές της κυριαρχίας του ξεπερνούν τους δύο. Όποιος από τους εμπλεκόμενους πόλους πάρει το πάνω χέρι σε αυτόν τον υπόγειο πόλεμο, θα μπορεί να διαμορφώσει συνειδήσεις κατά το δοκούν. Τα γεγονότα που οδήγησαν στην εκλογή Τραμπ, αλλά και στο δημοψήφισμα για το Brexit με την εμπλοκή της Ρωσίας και τον ρόλο της Cambridge Analytica επιβεβαιώνουν τα παραπάνω. Κι όλα αυτά παρ΄ότι η σύνδεση φαντάζει μακρινή ξεκινούν από την κάθε μονάδα ξεχωριστά, δηλαδή από εμάς.

πρώτη δημοσίευση parallaxi

Η αίσθηση του κενού

Ήταν μία Πέμπτη του Μάρτη στη Θεσσαλονίκη. Έκανε πρεμιέρα η πολυαναμενόμενη ταινία του Γιάννη Οικονομίδη, "Η Μπαλάντα της Τρύπιας Καρδιάς". Ξαφνικά τα φώτα άναψαν, οι πόρτες έκλεισαν μετά την πρώτη προβολή κι ο Κινηματογράφος μπήκε σε καραντίνα. Ακολούθησαν δύσκολοι μήνες που όλοι μας δοκιμαστήκαμε λιγότερο ή περισσότερο. Το καλοκαίρι ήρθε να δώσει χρώμα στις ζωές μας με τα θερινά σινεμά ωστόσο η επανάκαμψη ήταν μάλλον παροδική.

Για αυστηρά ιατρικούς λόγους, αλλά και για αισθητικούς δεν τα κατάφερα να ζήσω τα δεδομένα της νέας εποχής στο Ολύμπιον και τις αίθουσες του Φεστιβάλ από τον Σεπτέμβριο. Όπως πληροφορήθηκα μετά χαράς ο κόσμος έκανε υπομονή, αγκάλιασε την επανεκκίνηση και γέμισε σε μεγάλο βαθμό τα θρυλικά καθίσματα. Λίγο πριν την μεγάλη στιγμή της σπουδαίας πολιτιστικής συνάντησης της πόλης ήρθε το δεύτερο lockdown πρώτα στη Θεσσαλονίκη. Η ελπίδα κι η προσμονή έδωσαν τη θέση τους στην μιζέρια και τον μαρασμό.

Ο παράγοντας ασφάλεια κυρίαρχος. Ένα δεύτερο Φεστιβάλ πήρε τον δρόμο της Διαδικτυακής προβολής. Ο ανεξάρτητος Κινηματογράφος βρέθηκε μακριά από το φυσικό του περιβάλλον. Μαζί του κι όσοι λατρεύουμε κάθε λεπτομέρεια της τελετουργίας του δεκαημέρου. Ίσως τώρα, ίσως οχτώ μήνες μετά να συνειδητοποίησα πραγματικά πόσο μου λείπει το δεύτερο μου σπίτι, γιατι σαν αυτό έχει χαραχθεί βαθιά μέσα μου το σινεμά.

Με δύο ακόμα και με τρεις προβολές στις αίθουσες της πόλης κάθε εβδομάδα, με την απόδοση εικόνων, νοημάτων, συναισθημάτων σε κείμενα, με μελέτη κι όλα τα επακόλουθα. Φυσικά δεν μπορώ να παραγνωρίσω ή να παραλείψω τις σχέσεις με τους ανθρώπους στα πέριξ της οθόνης. Πρέπει να στερηθείς για ένα εύλογο χρονικό διάστημα πράγματα που θεωρούσες δεδομένα, κάτι σαν τρόπο ζωής, για να τα εκτιμήσεις ακόμα περισσότερο.

Το τέλος του Festival συμβαδίζει με την απόλυτη αβεβαιότητα. Με ένα απόλυτα θολό τοπίο εντυπώσεων που μέρα με την ημέρα ξεθωριάζει. Στο τέλος της ημέρας μένουν μαύροι αριθμοί και δυσοίωνες για να μην πούμε μακάβριες προβλέψεις για το μέλλον. Η αισιοδοξία της πρώτης δοκιμασίας δίνει τη θέση της στον φόβο, την αμφιβολία, το άγχος για το τι μας ξημερώνει. Ο κόσμος περιμένει μοιρολατρικά το επόμενο χτύπημα.

Θέλησα να μοιραστώ αυτό το (μεγάλο) κενό που βιώνω μαζί σας, όπως όλα μου τα κείμενα τα προηγούμενα χρόνια. Είναι μία πράξη διαδραστική που βασίζεται στην επικοινωνία, την ανταλλαγή απόψεων και σχολίων και φυσικά στην υγιή διαφωνία. Με την ευχή το συντομότερο να σβήσει ο εφιάλτης και να επιστρέψουμε στην μαγεία. Υγεία, υπομονή, δύναμη σε όλους.

πρώτη δημοσίευση alterthess

Από το Πάσχα στα Χριστούγεννα

Ο χρόνος μοιάζει παγωμένος κι όμως έχουμε Δεκέμβρη. Μετά από τον Νοέμβρη του Φεστιβάλ, είναι ο μήνας των εορτών και ταυτόχρονα σηματοδοτεί το τέλος του έτους. Μετά τις 20 οι ρυθμοί πέφτουν, οι οικογένειες έχουν την ευκαιρία να ξανασμίξουν μετά από καιρό κι οι φίλοι επιστρέφουν στα ίδια μέρη. Τα μαγαζιά παραδοσιακά γεμίζουν ασφυκτικά κι η στολισμένη Θεσσαλονίκη έχει μία ιδιαίτερη ομορφιά που σε προκαλεί να την ανακαλύψεις. Φέτος δυστυχώς δεν υπάρχουν περιθώρια για τα περισσότερα απ' αυτά. Η πρωτοφανής υγειονομική κρίση που βιώνουμε επισκιάζει τα πάντα.

Τα Χριστούγεννα αποτελούν τη γιορτή της αγάπης. Η γέννηση του Θεανθρώπου σηματοδοτεί μία νέα αφετηρία. Μέχρι την Πρωτοχρονιά υπάρχει χρόνος για περισυλλογή και την απαραίτητη ενδοσκόπηση του διαστήματος που μας αποχαιρετά. Σε αντίθεση το Πάσχα κυριαρχούν η κατάνυξη, ο πόνος, η συμπόνια για τη θυσία. Ήταν πιο εύκολο συγκριτικά να κάνουμε εκείνες τις γιορτές υπό καθεστώς απαγόρευσης κυκλοφορίας τόσο χρονικά, όσο και λόγω φιλοσοφίας των ημερών. Τώρα πονάει ακόμα πιο πολύ.

Η αγορά νεκρή. Περνάμε σε μία μεταβατική εποχή με το click away να κυριαρχεί στο λιανεμπόριο. Εποχιακά ήδη, κομμωτήρια, ανθοπωλεία, βιβλιοπωλεία έλαβαν το πολυπόθητο πράσινο φως, όχι όμως κι η πλειοψηφία των καταστημάτων. Η εστίαση παραμένει στον πάγο. Αναζητούνται κρατικές ενέσεις ρευστότητας, ώστε οι μικρές κι οι μεσαίες επιχειρήσεις να μείνουν ζωντανές στο πέρασμα του "τυφώνα". Το μέγεθος της ζημιάς απειλεί ξεκάθαρα τη βιωσιμότητα τους. Αβεβαιότητα κι αμφιβολία σε κάθε βήμα ...

Από την άλλη η ολιγωρία κι η καθυστέρηση στη λήψη ουσιαστικών μέτρων έφερε κύμα νεκρών σε ολόκληρη τη χώρα κι ιδιαίτερα στη Βόρεια Ελλάδα. Πώς λοιπόν κάποιος να έχει διάθεση να γιορτάσει; Η ζωή μπορεί να είναι μαραθώνιος, ωστόσο υπάρχουν στιγμές της που αδυνατείς να τις διαχειριστείς. Υπάρχει επομένως κι αυτή η ευαίσθητη παράμετρος στη διαμορφωθείσα εξίσωση. Οι περισσότερες οικογένειες μετρούν απώλεια στον περίγυρό τους και τα τραύματα είναι νωπά. 

Η ελπίδα των περισσοτέρων έχει στραφεί στα εμβόλια που αναμένονται με αγωνία το προσεχές διάστημα από τις αρχές του 2021. Ίσως κάποιο ή κάποια απ' αυτά δώσουν την πολυπόθητη λύση που θα μας λυτρώσει μακροπρόθεσμα. Κανείς δεν μπορεί να μιλήσει φυσικά με ασφάλεια. Σε μία σειρά δημοσκοπήσεων η πλειοψηφία παρουσιάζεται συγκρατημένη, επιφυλακτική, περιμένει να δει τις εξελίξεις. Παράλληλα η υπομονή εξαντλείται.

Μέσα σ' αυτό το πλαίσιο καλούμαστε να περάσουμε τις Άγιες αυτές ημέρες. Ο ανώτερος αριθμός των εννέα ατόμων στις συναθροίσεις δίνει μία νώτα αισιοδοξίας. Είναι εξαιρετικά δύσκολο να δεις μπροστά όσο η νύχτα μεγαλώνει και το καλοκαίρι ακόμα αργεί. Βαδίζουμε σε αχαρτογράφητα μονοπάτια κι αυτή η έλλειψη ξεκάθαρου πλάνου και στόχου εξαντλεί τους ανθρώπους. Μακάρι αυτοί οι μήνες να είναι οι τελευταίοι δύσκολοι όσον αφορά την υγεία, καθώς τα συντρίμμια που θα αφήσει πίσω του αυτό που βιώνουμε θα μας επαναφέρει δεδομένα στην "εποχή των μνημονίων".

φωτογραφία Μάριος Δαδούσης

πρώτη δημοσίευση parallaxi

Ένα Excel και μετά;

 

Τα Χριστούγεννα είχαν παρέλθει, ο χρόνος είχε αλλάξει, ο Ιανουάριος σιγά σιγά μας αποχαιρετούσε και ξαφνικά στην καθημερινότητά μας μπήκε ο κορονοϊός. Μπορεί ακόμα τότε να ήταν μακριά, ωστόσο δεν άργησε να φτάσει στην πόρτα μας. Από τις Απόκριες κατανοήσαμε πως περνάμε σε μία νέα πραγματικότητα. Τη Καθαρά Δευτέρα αναβλήθηκε το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης κι ακολούθησε βαθμιαία το καθολικό lockdown σε παγκόσμια κλίμακα. Ο κόσμος άντεξε. Το καλοκαίρι μας βρήκε νικητές. Το τέλος του όμως και το Φθινόπωρο μας πλήγωσαν βαθιά. Ο χειμώνας με βρήκε στο μάτι του κυκλώνα.

Αποτελεί μία εντελώς διαφορετική πραγματικότητα αυτή που παρουσιάζεται στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και μία άλλη αυτή που βιώνουν όσοι εργάζονται αυτό το διάστημα στα νοσοκομεία σε ολόκληρη την επικράτεια. Δεν υπάρχει ωράριο, δεν υπάρχει ξεκούραση, υπάρχουν μόνο αριθμοί κι απέλπιδες προσπάθειες των ανεκπαίδευτων ιατρών και νοσηλευτών σε αυτές τις ιδιάζουσες συνθήκες να σώσουν όσες περισσότερες ζωές μπορούν. Κάθε άλλο παρά τυχαίο άλλωστε πως το μεγαλύτερο μέρος του προσωπικού κολλάει τον ιό με αποτέλεσμα οι κλινικές να αποδεκατίζονται από μονάδες.

Οι υπόλοιπες κλινικές στο περιθώριο με προσωπικό ασφαλείας εκ περιτροπής. Τα χειρουργεία πλην των απολύτως απαραιτήτων σε αναστολή-αναβολή. COVID-1, COVID-2, COVID-3 και πάει λέγοντας. Όλο και περισσότερες. Άδεια δωμάτια αναμονής, θάλαμοι διαλογής, άλλοι αρνητικής πίεσης και στη συνέχεια νοσηλεία κι αγωνία. Η επικοινωνία αποκλειστικά τηλεφωνική και δύσκολη. Καταγραφή σε ένα αρχείο excel (ονοματεπώνυμο, όνομα πατρός, ΑΜΚΑ, ιδιότητα, τηλέφωνο επικοινωνίας, συμπτώματα, δείγμα) και μετά;

Όσο δυνατός κι αν πίστεψε πως είναι ο άνθρωπος με την εξέλιξη της τεχνολογίας και την κυριαρχία του επί της φύσης βρίσκεται πλέον αντιμέτωπος με κάτι που τον ξεπερνά. Μόλις βρεθείς θετικός ο χρόνος μηδενίζει. Ο νους σου πάει στο χειρότερο σενάριο. Μένεις μόνος. Πρέπει να δώσεις μία διττή μάχη. Πότε όμως πρέπει να νοσηλευτείς; Σημείο κλειδί αποτελεί ο κορεσμός του οξυγόνου. Οι ιατροί συνιστούν στους επιβεβαιωμένους ασθενείς να προμηθευτούν το δικό τους οξύμετρο (κάθε άλλο παρά οικονομικό είναι!) και να ελέγχουν ώστε η τιμή να μην πέσει κάτω από το 93-94. Ανάγνωση αυτής ή χαμηλότερης τιμής σε συνδυασμό ή όχι με εμπύρετο κοντά στο 38.5 πρέπει εσπευσμένα να φέρει εισαγωγή σύμφωνα με τους ειδικούς.

Τα λεπτά μοιάζουν με ημέρες, οι ώρες με μήνες. Είναι ο φόβος κι η αμφιβολία για το αύριο. Αυτός ο εχθρός είναι ακόμα μεγαλύτερος κι από τον ίδιο τον ιό. Οι αρνητικές σκέψεις τρέχουν διαδοχικά. Στα μάτια μας έρχονται οι εικόνες που είδαμε σε ανύποπτο χρόνο στην τηλεόραση ή σε κάποιο ειδησεογραφικό site. Έρχεται η ώρα της ανακοίνωσης των αριθμών: νέα κρούσματα ..., νεκροί ..., διασωληνωμένοι. Σε λούζει κρύος ιδρώτας. Το ίδιο όμως κι όσους σε νοιάζονται και σε αγαπούν κι είναι υποχρεωμένοι να βρίσκονται σε απόσταση και πιθανότατα σε καραντίνα.

Κι όταν τα έχεις καταφέρει κι ο κίνδυνος έχει πια περάσει, είναι αυτή η εξάντληση και το θετικό δείγμα στο test που πιθανώς να σε ακολουθεί ακόμα και για έναν μήνα που δε σε αφήνει να ηρεμήσεις. Το κουβαλάς μέσα σου κι είναι ένα βαρύ φορτίο. Κυρίως ως ιδέα σε αυτό το στάδιο πλέον κι όχι ως ρεαλιστική απειλή που μπορεί να προκαλέσει θάνατο. Αυτές τις περίεργες στιγμές κάνεις θέλοντας και μη μία ενδοσκόπηση, μία αυτοκριτική. Ο μαραθώνιος της ζωής για τους περισσότερους θα συνεχιστεί. Αυτό είναι το αισιόδοξο. Πρέπει όμως όλη αυτή η περιπέτεια να μας κάνει πιο συνειδητοποιημένους με αίσθημα συλλογικής ευθύνης. Αυτό να μείνει ως επιμύθιο της περιπέτειας του καθενός μας.

πρώτη δημοσίευση parallaximag

To Ταξίδι της Φάλαινας

 

Το 61ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης ολοκληρώθηκε πριν από λίγες ημέρες με μεγάλη επιτυχία. Ανατρέχουμε στην ταινία έναρξης, "Kitoboy". Το μεγάλου μήκους σκηνοθετικό ντεμπούτο του Φίλιπ Γιούριεφ που τιμήθηκε με το Βραβείο Καλύτερης Σκηνοθεσίας στη Βενετία. Μία αλληγορία που ξεκινάει από μία νεκρή φάλαινα που πλημμυρίζει με αίμα τη θάλασσα και καταλήγει σε ένα ταξίδι πολλαπλής εξερεύνησης ενός έφηβου σε μία από τις πιο απομακρυσμένες γωνιές του πλανήτη. Βερίγγειος Πορθμός, εκεί που η Ρωσία συναντά την Αλάσκα.

H μουσική κερδίζει τον θεατή από την πρώτη κιόλας σκηνή. Δύο νεαροί φίλοι μαγνητίζονται από τη γοητεία μία γυναίκας που βρίσκεται χιλιόμετρα μακριά στο Ντιτρόιτ των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Οι δύο τους ταξιδεύουν με μία μηχανή και συνειρμικά έρχεται στο μυαλό μου το "Βερολίνο Αντίο" του Φατίχ Ακίν. Μία απεγνωσμένη προσπάθεια ανάγνωσης του ανδρικού ερωτισμού που αναπτύσσεται. Και πριν ο Λιόσκα πάρει την απόφαση για την απόδραση και το μεγάλο ταξίδι γίνεται η σύνδεση με την τρίτη ηλικία και τον κατά φαντασία άρρωστό παππού του ("θα πεθάνω αυτό το καλοκαίρι"). Ακόμα κι αυτός δεν μπορεί να αντισταθεί στην μαγεία του ρυθμού.

Ο πρωταγωνιστής μας πασχίζει να εκφραστεί. Αδυνατεί να αρθρώσει ακόμα και μία λέξη για ένα μεγάλο διάστημα. Νιώθει απόλυτα εγκλωβισμένος στον τόπο, τον χρόνο και το ίδιο του το σώμα. Αναζητεί την ελπίδα στη διαφυγή. Δεν μένει τίποτα να τον κρατάει πίσω στο ψαροχώρι που γεννήθηκε και μεγάλωσε. Ο ανεκπλήρωτος έρωτας γίνεται η αφορμή να διεκδικήσει τις πιθανότητες ευόδωσης του American Dream. Παρορμητισμός και τόλμη τον φέρνουν αντιμέτωπο με δύσκολες καταστάσεις. Η κάμερα ακολουθεί τη διαδρομή του με υπομονή και επιμονή στη λεπτομέρεια και αντικατοπτρίζει τις μεταβολές τις ιδιοσυγκρασίας του, όσο τον κυριεύουν και τον κατευθύνουν τα ένστικτα.

Οι εναλλαγές στις εικόνες μας δίνουν τη δυνατότητα εκτός των άλλων να γνωρίσουμε τον τόπο. Φαντάζει κρύος, αφιλόξενος. Ξένος σε σύγκριση με τις κοσμικές κοινωνίες του Δυτικού Κόσμου. Η ένταση κλιμακώνεται. Η ανάγκη για επικοινωνία άμεση ή έμμεση μεγαλώνει. Η εσωτερική διαδοχική πάλη φθείρει κι οι συνεχείς ματαιώσεις πληγώνουν το θηρίο. Ο Λιόσκα χαμένος σε αχανείς εκτάσεις αναζητεί απελπισμένος σανίδα σωτηρίας. Αγώνας επιβίωσης με όχημα την ελπίδα και το όνειρο.

Δε λείπει βεβαίως και το κοινωνικοπολιτικό σχόλιο. Την ώρα που φτάνει στην κορυφή της οροσειράς από την μία πλευρά υπάρχει η Αμερική κι από την άλλη η Ρωσία. "Από την μία το παρελθόν κι από την άλλη το μέλλον" αντίστοιχα. Μετά την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου με όπλο την κυριαρχία της στον κυβερνοχώρο η πάλαι ποτέ Σοβιετική Ένωση αντεπιτίθεται και κερδίζει συνεχώς έδαφος στη διαμόρφωση των διεθνών ισορροπιών. Η Αμερική έχει χάσει σε δύναμη κι αίγλη. Ταλανίζεται από τα δικά της προβλήματα και παθογένειες. Η πρόσφατη αλλαγή στην Προεδρία της αποσκοπεί κυρίως στην αποκατάσταση της τάξης.

Το σχήμα του κύκλου ολοκληρώνει μία εξαιρετική ταινία. "Τη βαρέθηκα την Αμερική". Επιστροφή στα πάτρια εδάφη. Οι ήρωές μας δε ξέρουν αν πρέπει να γελάσουν ή να κλάψουν. Μοιάζουν άδειοι. Μένει για επίλογο μία αισιόδοξη αύρα απ΄όλες τις κατευθύνσεις. "Δεν θα πεθάνω". Η ζωή συνεχίζεται με τις δυσκολίες της και τα καθημερινά της προβλήματα. Τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, το τσατ χωρίς απόκριση και μία παλιά οθόνη υπολογιστή θα παραμείνουν παρηγοριά στην πορεία ενηλικίωσης πολλών ακόμα νέων.