Σπιρτόκουτο

Λίγες ημέρες πριν κυκλοφορήσει η νέα ταινία του Γιάννη Οικονομίδη "Η Μπαλάντα της Τρύπιας Καρδιάς" αποφάσισα να ανατρέξω στο (μεγάλου μήκους) σκηνοθετικό του ντεμπούτο. Ο λόγος για το "Σπιρτόκουτο". Ένα κλειστοφοβικό θρίλερ με εκκωφαντική ένταση από το πρώτο μέχρι το τελευταίο λεπτό. Έργο που μας ταξιδεύει σε άλλη εποχή από άποψη οπτικοακουστικών μέσων και ταυτόχρονα μας δείχνει πως ο (νεο)Έλληνας δεν μετατράπηκε σε αγρίμι την τελευταία δεκαετία, όπως θέλουν να πείσουν την κοινή γνώμη.

Αθήνα 2002 στις φτωχογειτονιές του Πειραιά, στον Κορυδαλλό. Ο Δημήτρης ζει με την οικογένειά του. Τα προβλήτα δεν απουσιάζουν. Παλεύει να τα φέρει βόλτα με δυσκολία. Είναι έτοιμος να κάνει ένα νέο άνοιγμα, μία νέα αρχή με τον κουνιάδο του Γιώργο που μοιάζει ακόμα επιφυλακτικός. Σύντομα θα γνωρίσουμε τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας και του κοινωνικού περίγυρου του πρωταγωνιστή. "Τι μιζέρια είναι αυτή"; Αναζητεί σανίδα σωτηρίας, κάποιον να πιαστεί. Παράλληλα παλεύει με τον εαυτό του, βιώνει μία ιδιαίτερη εσωτερική σύγκρουση.

Ο Ερρίκος Λίτσης ενσαρκώνει έναν χαρακτήρα που αδυνατεί να σωπάσει. Mία χειμαρρώδης ερμηνεία. Μέρα με την μέρα βλέπει το σπίτι του να καταρρέει κυριολεκτικά, αλλά κυρίως μεταφορικά. Είναι η ηθική κρίση που δε ξεκίνησε το 2009 μαζί με την οικονομική ύφεση, αλλά έχει βαθιά τις ρίζες της στο παρελθόν, ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του 80'. Και συνεχίζει απτόητη στον δρόμο για την απόλυτη παρακμή. Έγινε 30 ετών κι όμως έχει την ορμή μίας έφηβης κι ακόμα εμπνέει το σινεμά του Οικονομίδη.

Τίποτα δεν πηγαίνει καλά. Βρωμιά, βρωμιά και δυσωδία. Οι σχέσεις μεταξύ των πρωταγωνιστών ακροβατούν σε λεπτές γραμμές. Μία πλήρης αποσύνθεση. "Ξέρεις πώς είναι ο πόλεμος ρε"; Όλα αυτά δίνουν επίκαιρο τόνο στην ταινία. Ο Δημήτρης δεν μπορεί πλέον να πάρει αέρα, ασφυκτιά, πνίγεται. Μέσα στο πυρωμένο καλοκαίρι μοιάζει πλέον αποσβολωμένος στην πολυθρόνα του. Για ποιον να παλέψει, για ποιον να ονειρευτεί; Τι είναι πια δικό του και τι όχι; Έχει χάσει την εμπιστοσύνη του σε όλους. Το νευρικό του σύστημα κλονίζεται. Δεν μπορεί να το ελέγξει. Ένα άδοξο τέλος μοιάζει η εύκολη επιλογή, αλλά ...

Η ταινία όταν βγήκε στις αίθουσες δεν πήγε καλά εισπρακτικά. Αυτό είναι το παράπονο του σκηνοθέτη ακόμα και σήμερα σε συζητήσεις του. Πολλοί όμως ειδικά μετά το "Μικρό Ψάρι" ανατρέχουν πίσω στο "Σπιρτόκουτο", στον "Μαχαιροβγάλτη", στη "Ψυχή στο στόμα". Ο δημιουργός δικαιώνεται. Ο χρόνος είναι ο καλύτερος "γιατρός".  Έχει φτιάξει το δικό του γκρουπ θαυμαστών. Σε αυτό ανήκουμε κι εμείς και μεγάλη ανυπομονησία περιμένουμε να ηχήσει η Μπαλάντα. 5 του Μάρτη στους Κινηματογράφους, δε χάνεται. Ραντεβού εκεί Οικονομίδης΄ Ηοοligans!