Στιγμές του 24ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης

 

Το 24ο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης ολοκληρώθηκε κι η επιτυχία του έγκειται στο γεγονός ότι παρ΄ότι έγινε με υβριδική μορφή κατάφερε παρά τις δυσμενείς καιρικές συνθήκες να φέρει τον κόσμο στις δύο αίθουσες του Ολύμπιον και στις τέσσερις του Λιμανιού. Οι ταινίες τεκμηρίωσης κρύβουν τα δικά τους μυστικά. Μας φέρνουν αντιμέτωπους με προβλήματα κι εικόνες που δυσκολευόμαστε να αντικρίσουμε κι αποτελούν δίχως υπερβολή μαθήματα ζωής. Πέραν όμως από τις προβολές, είναι οι άνθρωποι, οι παράλληλες εκδηλώσεις, η ανταλλαγή κουλτούρας και το πλαίσιο συνεργασιών που αναπτύσσεται ...

Στις παρακάτω σειρές θα προσπαθήσω να σας μεταφέρω εντυπώσεις και συναισθήματα από ένα δεκαήμερο που έδωσε χρώμα στην πόλη μας. 

Χρυσός Αλέξανδρος για το "Σπίτι από Θραύσματα" του Σάιμον Λέρενγκ Βίλμοντ σε συμπαραγωγή Δανίας, Σουηδίας, Φιλανδίας και Ουκρανίας. Δεύτερο μεγάλο του Βραβείο, καθώς είχε προηγηθεί ο αντίστοιχος "Αλέξανδρος" για το "Μακρινό Γάβγισμα των Σκύλων" το 2018 . Ένα ίδρυμα που φιλοξενεί παιδιά μέχρι οι κρατικές αρχές να αποφασίσουν για το μέλλον αυτών και των οικογένειών τους. Αποτελεί ένα μεταβατικό στάδιο που δυστυχώς δεν μπορεί να πάρει παράταση ...

Ο Μάρτιος ήταν ο μήνας των OSCAR. Στα πλαίσια της διοργάνωσης παρουσιάστηκε το βιβλίο του Δημοσθένη Ξιφιλίνου, "ΟΣΚΑΡ Καλύτερης Ταινίας" στην αίθουσα Παύλος Ζάννας.  Η έκδοση συγκεντρώνει τα 93 φιλμ που απέσπασαν το Χρυσό Αγαλματίδιο από το "Wings" μέχρι το "Nomadland".  Στην εκδήλωση πέραν του συγγραφέα βρέθηκαν οι Χρήστος Μήτσης και Βασίλης Κεχαγιάς, ενώ προηγήθηκε χαιρετισμός του καλλιτεχνικού διευθυντή, Ορέστη Ανδρεαδάκη.

Η Αγορά, το αναπτυξιακό τμήμα του Φεστιβάλ, που έχει διαμορφώσει ένα δίκτυο επαγγελματιών του χώρου από το 1999. Συναντήσεις και συζητήσεις στο φιλόξενο περιβάλλον της Αποθήκης Γ΄. Λήξη με τα Βραβεία της που δίνουν κίνητρο στους δημιουργούς να προχωρήσουν τα project τους.

Βραβείο Πανελλήνιας Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου για το "Τελευταίο Ταξίδι" του Άρη Χατζηστεφάνου. 'Ενα ντοκιμαντέρ υψηλής αισθητικής που συνδέει το παρελθόν με το παρόν. Κόμπε, Οσάκα, Κιότο ... Η φωνή του Γιάννη Αγγελάκα λειτουργεί ως γέφυρα και χρωματίζει τους στίχους Νίκου Καζαντζάκη. Ταυτόχρονα όμως ίσως ως έναν βαθμό τους αποδομεί κιόλας. Μια τελικά βαθιά πολιτική ταινία - άρτια εικαστικά - που κέρδισε τους Έλληνες κριτικούς.

To Φεστιβάλ χρωμάτισε την αφίσα του στα χρώματα της Ουκρανίας. Συμπαραστέκεται σε έναν λαό που χάνει το βιός του και γίνεται πρόσφυγας. Παράλληλα όμως ο Ορέστης Ανδρεαδάκης σε καμία περίπτωση δεν έκλεισε την πόρτα σε Ρώσους δημιουργούς του ανεξάρτητου σινεμά και του αξίζουν συγχαρητήρια σε αυτήν τη δύσκολη συγκυρία.

Σε συναισθηματική φορτισμένη ατμόσφαιρα έλαβε χώρα η προβολή του "F@ck this Job" της Βέρα Κριτσέφσκαγια. Μαζί της στην κεντρική αίθουσα του Ολύμπιον βρέθηκε η πρωταγωνίστρια Νατάσα. Το Dozhd TV (γνωστό κι ως TV Rain) αποτελεί το μοναδικό κανάλι που σεβόταν τις αρχές της δεοντολογίας στη Ρωσία. Πολεμήθηκε αδυσώπητα, υποστήριξε την αλήθεια με κάθε κόστος και δίνει τροφή - το έναυσμα - για σκέψη σε όλους εμάς. 

Διάλειμμα για συντελεστές και επαγγελματίες κάθε απόγευμα 19-20:00 για την καθιερωμένη μπύρα Fisher, μεγάλο χορηγό της διοργάνωσης.

Οι "Σκιαδαρέσες" σάρωσαν στη συναυλία τους στο 8ball που έγινε στα πλαίσια του Φεστιβάλ. Η προσέλευση θύμισε εποχές προ- COVID-19. Πάθος, διάθεση, χορός, ποτό. Το πάρτυ κράτησε μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες.

Aπό την αναφορά μας δεν θα μπορούσε να λείπει το έργο ζωής του μάχιμου φωτογράφου Γιώργου Μουτάφη, "Τhe Οther Half". "Μαθαίνω απ΄αυτούς τους ανθρώπους. Έχω αναθεωρήσει. Έμαθα να εκτιμώ τα απλά. Άλλαξα τον τρόπο που σκέφτομαι. Οφείλω πράγματα σε αυτούς" ... Παραδοχή. Ειλικρίνεια. Πρώτη εικόνα το λιμενικό σε αποστολή. Τι σημαίνει να πετάς το σχοινί; Mία πραγματική κατάθεση ψυχής, με τον ίδιο τον σκηνοθέτη να βρίσκεται στην Ουκρανία και να συνδέεται μέσω skype.

Αρχιεπίσκοπος Τούτου (έφυγε πριν λίγο καιρό από τη ζωή) και Παναγιότατος Δαλάι Λάμα σε ένα έργο των Λούι Ψυχογιού και Πέγκι Κάλαχαν σε ένα ντοκιμαντέρ που κυριαρχούν η χαρά κι η ελπίδα. Μέσα από μεταξύ τους συζητήσεις βλέπουμε έναν ιδιαίτερο δρόμο προς το εξιδανικευμένο δίχως ακρότητες και πόλωση. Αυτό είναι το νόημα της θρησκείας, να μας κάνει πρώτα απ΄όλα καλύτερους ανθρώπους.

Ένα πολύ ιδιαίτερο τμήμα που μας έδωσε την ευκαιρία να το παρακολουθήσουμε διαδικτυακά ήταν το  ΝextGen. Εκεί συνάντησα "Τα παιδικά χρόνια του Ιμάντ" του Ζαχαβί Σαντζάβι. Ο αντίκτυπος που έχει η επίδραση των Τζιχαντιστών σε ένα νεαρό αγόρι μόλις τεσσάρων ετών που πέρασε δύο χρόνια μαζί τους εξαιτίας της αιχμαλωσίας της μητέρας του, Γκαμζάλα. Επίσης εντύπωση μου έκανε το "Try Harder" της Ντέμπι Λαμ. Σαν Φρανσίσκο, "American Dream". Nεαροί φοιτητές κυρίως από την Ασία περιγράφουν την εμπειρία τους ...

Sold από τις πρώτες ημέρες για το "Η Πόλη κι η Πόλη" των Σύλλα Τζουμέρκα και Χρήστου Πασσαλή. Από το Βερολίνο στην κεντρική αίθουσα του Ολύμπιον. Η προβολή προκάλεσε συγκίνησε και συνέπεσε χρονικά με τη συμπλήρωση των 79 ετών από την αναχώρηση του πρώτου τρένου Εβραίων με τελικό προορισμό το Άουσβιτς. Η ταινία εξασφάλισε διανομή και σύντομα θα προβληθεί στις αίθουσες.

Αυτό ήταν το 24ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης και το ραντεβού μας ανανεώνεται για τον Νοέμβριο και το  63ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της πόλης.