The Laundromat

Ο Oσκαρικός σκηνοθέτης, Στίβεν Σόντεμπεργκ επιστρατεύει την Μέριλ Στριπ, τον Αντόνιο Μπαντέρας και τον Γκάρυ Όλντμαν για να μας μιλήσει για ένα από τα μεγαλύτερα οικονομικά σκάνδαλα της σύγχρονης ιστορίας, τα Panama Papers. Συμβουλή μου να διαβάσετε μερικά πράγματα για τη συγκεκριμένη υπόθεση πριν παρακολουθήσετε την ταινία κι ακόμα καλύτερα να δείτε το εξαιρετικό ντοκιμαντέρ του Άλεξ Γκουίντερ, που αφορά την πολύκροτη αυτή υπόθεση και προβλήθηκε στο περσινό Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.

Τα πάντα ξεκίνησαν το 2015 όταν ένα μέιλ έφτασε στην οθόνη του Γερμανού δημοσιογράφου, Μπάσταν Ομπερμάγιερ. Αυτός κινήθηκε αστραπιαία κι οργάνωσε μία ομάδα επίλεκτων θιασωτών της αμερόληπτης δημοσιογραφίας, προκειμένου να ξετυλίξουν τον μίτο της Αριάδνης και προβούν σε αποκαλύψεις πριν τους προλάβει ... ο χρόνος. Η προσπάθειά τους οδήγησε στο Πούλιτζερ δημοσιογραφίας, ενώ το όνομα του πληροφοριοδότη δεν έγινε ποτέ γνωστό. Μία σειρά αποκαλύψεων που άγγιξε από πολιτικούς μέχρι και ποδοσφαιριστές.

Αυτά κάπως ως εισαγωγή για να μπείτε στο πνεύμα, καθώς η ταινία έχει δημιουργηθεί για "μυημένους" στην υπόθεση. Ξεκινάει με μία ιστορική αναδρομή για να δείξει με σαφήνεια τη σημασία του χρήματος στο πέρασμα των χρόνων. Η ταινία καθ΄όλη της τη διάρκεια ακροβατεί μεταξύ της λεπτής ειρωνείας που προσδίδουν οι δύο αφηγητές και του δράματος, που βιώνει η πρωταγωνίστρια. Μία κυνική ματιά και σύγχρονως μία έμμεση παραδοχή πως ο κόσμος είναι για τους λίγους, που έχουν συγκεντρώσει τον πλούτο.

Επόμενος στόχος η νομιμοποίηση της διαφθοράς μέσω έξυπνων τεχνασμάτων, φωτογραφικών τροπολογιών, αθόρυβων νόμων και γραφειοκρατικών τεχνασμάτων. Άλλο η φοροδιαφυγή κι άλλο η φοροαποφυγή. Έτσι; Έτσι ... Οι υπεράκτιες εταιρείες συνεχίζουν και υφίστανται και πιθανώς καθημερινά πολλαπλασιάζονται. Οι Μossack-Fonseca αποφυλακίστηκαν ύστερα από τρεις μήνες και το σύστημα ξανά προς τη δόξα τραβά. Το κεφάλαιο σε συνεργασία με τους δικηγορούς και τις τράπεζες έχει οικοδομήσει έναν κολοσσό δικλίδων ασφαλείας, προκειμένου να θωρακίσουν τις επόμενες κινήσεις τους.

Ο Σόντεμπεργκ δίνει πανανθρώπινες διαστάσεις στο θέμα που πραγματεύεται. Η ταινία του δεν είναι σπουδαία ως δημιούργημα αυτό καθ΄αυτό, αλλά αποτελεί αφετηρία για περαιτέρω προσωπική έρευνα. Σου δίνει το ερέθισμα και εσύ πρέπει να πάρεις τη σκυτάλη. Ίσα ίσα με τις συνεχείς εναλλαγές μεταξύ της ιστορίας μας και των αφηγητών μπορεί να κουραστείς, να μπερδευτείς, να βαρεθείς και να αφήσεις το φιλμ, αλλά η ουσία είναι πως πρέπει να αναζητήσεις, να αμφισβητήσεις. Από εκεί ξεκινάει η γνώση. Και δεν νομίζω ότι ο κόσμος δε θέλει να σωθεί, όπως ακούγεται στην ταινία. Ψάχνει απλά τον δρόμο, τη φλόγα που θα βάλει τη φωτιά στις πληγωμένες ψυχές.

Mε έναν μανδύα ιδιωτικότητας γίνεται η συγκάλυψη των ανεξέλεγκτων εξυπηρετήσεων συμφερόντων. Το χρήμα κινεί τα πάντα. Το "λευκό χάντι" διατηρεί πάντα καθαρούς αυτούς που πρέπει. Η παραδοχή, πως "η Δημοκρατία" απέτυχε είναι μία μαχαιριά για εμάς που τη γεννήσαμε. Δεν είναι όμως η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ που απέτυχε, αλλά ο τρόπος εφαρμογής της από τους κραταιούς του κόσμου. Αυτοί πυροδότησαν την ανθρωπιστική κρίση και σε αυτούς μαθηματικά θα γυρίσουν μπούμερανγκ οι συνέπειες της ... Ως τότε η ανθρωπότητα, η μεγάλη πλειοψηφία από άκρη σε άκρη συνεχίζει να επιβιώνει ηρωϊκά και περήφανα.