Paterson

Πολλοί ακούνε " ταινιάρα " κι έχουν απόλυτα συνυφασμένη αυτήν την λέξη με κάτι, Ουάου! Mε δράση, περιπέτεια, ανατροπές. Είναι μάλλον όλη τους η ζωή έτσι δομημένη, που το Paterson του Jim Jarmusch ή θα τους ταρακουνήσει συθέμελα, κάνοντάς τους να αναθεωρήσουν την κοσμοθεωρία τους ή απλά θα περάσει και δεν θα ακουμπήσει, που είναι και το πιθανότερο. Είναι τόσο απλό, λιτό, που σε σοκάρει, γιατί πολλά πράγματα τα θεωρούμε δεδομένα, λανθασμένα κατά την ταπεινή μου άποψη.

Παρακολουθούμε μία εβδομάδα από τη ζωή ενός συμβατικού ζευγαριού στο Νιου Τζέρσει των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Ο σύζυγος, οδηγός τοπικού λεωφορείου, ξυπνάει νωρίς το πρωί αγκαλιά με τη γυναίκα του, πηγαίνει στη δουλειά, γράφει ποιήματα, επιστρέφει, βγάζει τον σκύλο (Marwin) βόλτα, πίνει την μπύρα του σε ένα συγκεκριμένο μπαρ, ξανά σπίτι κι από την αρχή.  Περιγραφή μίας κουραστικής ρουτίνας φαινομενικά, χωρίς κορύφωση κι ανατροπές. Είναι όμως ακριβώς έτσι τα πράγματα;

Στο ρόλο του Paterson ο Αdam Driver, που υποδύεται τον οδηγό. Απίστευτο! Τον είδαμε πρόσφατα στο Silence, αλλά εδώ είναι ο απόλυτος πρωταγωνιστής. Ο άνθρωπος της διπλανής πόρτας, που πορεύεται μ΄αυτά που έχει κι όπλα την αγάπη και την αισιοδοξία. Με λίγη προσπάθεια ο θεατής βλέπει τον εσωτερικό του κόσμο, που σκιαγραφείτε άριστα από τον σκηνοθέτη. Εργατικός, σωστός οικογενειάρχης, ευγενικός κι ήρεμος. Δίπλα του η Λάουρα. Η πανέμορφη, Ιρανή, Golshifteh Farahani. Μία κοπέλα γεμάτη ενέργεια και δημιουργικότητα. Ψάχνει τι ακριβώς της ταιριάζει στη ζωή. Ζωγραφίζει, παίζει κιθάρα, ασχολείται με την μαγειρική, κάνοντας κεικάκια κι είναι αποφασισμένη να πετύχει, πλάι πάντα στον αγαπημένο της.

Σε μια εποχή που κυριαρχούν το άγχος, η πίεση, τα προβλήματα κι η κατάθλιψη είναι η νόσος του σήμερα, ο Paterson είναι καλά. Αυτό είναι το σπουδαίο. Γράφει ποιήματα κι είναι γεμάτος. Και τα γράφει με το χέρι σε τετράδιο, σε λευκές σελίδες κι όχι σε PC ή smartphone. Αρνείται να πάρει, για μην γίνει δέσμιος της τεχνολογίας κι είναι ευτυχισμένος. Είναι χαρούμενος με τα μικρά της ζωής, τα απλά, τα καθημερινά. Αυτό ακριβώς είναι κι ο Jarmusch, ένας σκηνοθέτης με αξίες κι ιδεολογία (" ΕΙΡΗΝΗ " ακούγεται κάπου), που δεν συμβαδίζει με το σήμερα, που τα πάντα ρει (αλλάζουν). Και το δείχνει με τον πλέον εμφατικό τρόπο με το έργο του.

Η ποίηση μέσα στη ζωή, κυριολεκτικά και μεταφορικά, ο λυρισμός της καθημερινότητας, με τον πιο μεστό τρόπο. Από τα δίδυμα, που εμφανίζονται συνεχώς μπροστά του, μέχρι την νεαρή ποιήτρια και τον Ιάπωνα ποιητή, που θα κάνει λόγο για τον σπουδαίο Γουίλιαμ Κάρλος Γουίλιαμς, πραγματική πυξίδα της ταινίας. Το ονειρικό στοιχείο, μία πραότητα που με τάραξε, η αξία της στιγμής που φεύγει και δεν θα ξαναγυρίσει ποτέ. Αν τα σκεφτούμε όλα αυτά, πραγματικά μας πιάνει δέος για το πόσο " μικροί " είμαστε.

Αυτή είναι η τέχνη στη ζωή, το δόγμα του Jarmusch, " το καλύτερο σχέδιο, δεν είναι σχέδιο. Είμαι ο πιο ευτυχισμένος και πιο παραγωγικός όταν δημιουργώ ιδέες ". Κι ο σκηνοθέτης απευθύνεται σε μία συγκεκριμένη τάξη, που σήμερα νοσεί σ΄ολόκληρη την ανθρωπότητα, της δίνει ελπίδα ή αν θέλετε εν μέρει τη λύση. Δεν παύει να είναι ανθρωποκεντρικός και να πιστεύει, ότι τα ετερώνυμα έλκονται. Κάπως έτσι η ποίηση συνάντησε τον Κινηματογράφο με ακρίβεια και σύνεση. Αξίζει τον κόπο.