Whiplash

" Χωρίς μέτρο ", πιο παραστατικός τίτλος δεν θα μπορούσε να υπάρξει. Ο 31χρόνος Νταρμιέν Σαζέλ κάνει την μεγαλύτερη του επιτυχία, ενώ πριν λίγο καιρό κυκλοφόρησε η νέα του ταινία, 10 Cloverfield Lane (2016).  O ίδιος μάλιστα σε νεαρότερη ηλικία υπήρξε ντράμερ και δεν αποκλείεται να εξωτερικεύει κάποιο από τα απωθημένα του. Mε πρωταγωνιστή τον Τζ.Κ. Σίμμονς, που τον συναντάμε σε έναν εντελώς διαφορετικό ρόλο στο " Ένας άλλος κόσμος " του Χ. Παπακαλιάτη. O λόγος γίνεται για μία ταινία, που κέρδισε 87 βραβεία. Άλλα μεγαλύτερης κι άλλα μικρότερης αξίας. Με σημαντικότερα τα Όσκαρ και Χρυσή σφαίρα για τον Φλέτσερ, ως κορυφαίος β΄ανδρικός ρόλος. Βραβείο επιτροπής και κοινού στο Σάντανς και διάκριση στο Δεκαπενθήμερο σκηνοθετών στις Κάννες.

Βιώνουμε, πλάι στον έτερο βασικό κρίκο του φιλμ, Μάιλς Τέλερ, τον απόλυτο βιασμό της αξιοπρέπειας ενός ανθρώπου, που ξεκινά με όνειρα και φιλοδοξίες, προκειμένου να γίνει ένας μεγάλος της Tζαζ. Προσωπικά το ίδιο βίωσα σε έναν άλλον τομέα, στον αθλητισμό. Είχα τον αντίστοιχο στόχο κι έζησα παρόμοιες καταστάσεις, οπότε όπως καταλαβαίνετε η ταινία με τάραξε συθέμελα και με συγκίνησε παράλληλα. 

Το προσωπικό κόστος τεράστιο, οι θυσίες αμέτρητες. Ο σαδισμός του ισχυρού για να πετύχει τον στόχο του, εξαθλιώνοντας τον νέο ανερχόμενο καλλιτέχνη, δεν περιγράφεται. Αξίζει τελικά όλο αυτό; Κι όμως όταν είσαι στο χορό, το πάθος κι η καθημερινή τριβή δεν σ'αφήνουν να δεις ξεκάθαρα την αλήθεια. H ιστορία δεν αφορά μόνο έναν μουσικό, αλλά κάθε άνθρωπο, που έχει επενδύσει σε κάτι. Αντίθετα η μουσική είναι ο βασικός μοχλός που κινεί τα νήματα. 

Kάπου εδώ θέλω να δώσω κάποια στοιχεία για την ταινία, που δεν αφορούν την απόδοσή της, αλλά τα θεώρησα ενδιαφέροντα. Η σκηνή με το χαστούκι στον μαθητή είναι αληθινή. Η ταινία γυρίστηκε μέσα σε 19 ημέρες, με την τελευταία σκηνή να διαρκεί 9 λεπτά. Σε μία ταινία που λέγεται Whiplash, δεν θα μπορούσε παρά να ακούγεται το ομότιτλο κλασικό τζαζ κομμάτι του Hank Levy, καταξιωμένου συνθέτη που έμεινε στην ιστορία για τους περίεργους ρυθμούς του. Τυχαίο;

Έρχεται κάποτε η στιγμή, που κανείς τον απολογισμό σου και λες τι έκανα; τι κέρδισα; τι έχασα; Πού είμαι; Κι όταν το ταμείον είναι μείον, υπάρχει προβληματισμός κι απογοήτευση. Κι όμως το μικρόβιο υπάρχει πάντα μέσα σου. Ένα κλικ, μία πρόκληση και ξανά στην σκηνή. Το θέμα είναι ηθικό. Στόχος η δικαίωση. Θα επέλθει τελικά ή θα βρεθείς σε τέλμα; Είναι ένα είδος εθισμού.

Η ζωή είναι επιλογές, ευκαιρίες. Πρέπει να κάνεις τις σωστές. Σε διαφορετική περίπτωση, χάνεσαι, εγκλωβίζεσαι σ'αυτές και πολλές φορές χάνεις το τρένο της.

Ο δάσκαλος θεωρεί το μπράβο, ως ό,τι χειρότερο μπορεί να πει σε έναν μαθητή του. Κι όμως η επιβράβευση χρειάζεται. Δίνει δύναμη στο νέο. Μην φτάσουμε βεβαίως στο άλλο άκρο, του εφησυχασμού και πάψει να δουλεύει ή να προσπαθεί, ωστόσο η αναγνώριση του αγώνα κι ενθάρρυνση της προσπάθειας είναι βασικά κίνητρα για να γίνεις καλύτερος και στο τέλος ο κορυφαίος. 

Με το Whiplash μεγάλου μήκους, προηγήθηκε το αντίστοιχο μικρού, ο Σαζέλ καταξιώθηκε στη συνείδηση του κοινού. Χωρίς μέτρο, τόσο το κομμάτι, όσο κι η συμπεριφορά των ανθρώπων. Αυτή είναι η αλήθεια. Προσωπική μου εκτίμηση η σχέση δύο ανθρώπων, κάθε είδους, πρέπει να βασίζεται στον σεβασμό κι όχι στον φόβο. Αυτή είναι η λεπτή γραμμή που ξεπερνά κι αποτυγχάνει ως παιδαγωγός, όσο καλός μουσικός κι αν είναι, όσο πείσμα κι αν έχει για να αναδείξει έναν αληθινά μεγάλο του είδους.