Oι Άθλιοι

H πρώτη μεγάλου μήκους απόπειρα του ντοκιμαντερίστα, Λατζ Λι, είναι ένα έργο πιο επίκαιρο από ποτέ. Μία ημέρα μετά τη συμπλήρωση τεσσάρων ετών από την επίθεση στο Μπατακλάν βρέθηκα στο Ολύμπιον και παρακολούθησα ένα αριστούργημα που συνδέει τους "Άθλιους" του Βίκτωρος Ουγκώ με το σήμερα. Στον πνευμά των μεγάλων ταινιών της τρέχουσας κινηματογραφικής περιόδου ακόμα ένα μήνυμα για όσα έρχονται. Mία "πύρινη" λαίλαπα που θα παρασύρει τα πάντα στο διάβα της. Bραβείο Επιτροπής στο Φεστιβάλ των Καννών και η υποψηφιότητα της Γαλλίας για το Oscar διεθνούς ταινίας.


Το Παρίσι πανηγυρίζει. Η Γαλλία μόλις έχει κερδίσει το Παγκόσμιο Κύπελλο, επικρατώντας 4-2 της Κροατίας στα γήπεδα της Ρωσίας. Είκοσι χρόνια μετά την μαγική βραδιά του Ζιντεντίν Ζιντάν και το επιβλητικό 3-0 επί της Βραζιλίας, οι "Τρικολόρ" επιστρέφουν στην κορυφή. Όλη αυτή η μαγεία είναι όμως μόνο μία αναλαμπή. Γρήγορα το σκηνικό αλλάζει και στο μυαλό μας έρχονται τα γεγονότα του 2005 στο προάστιο Μονφερμέιγ, όταν δύο παιδιά έπεσαν νεκρά. Η οργή που ακολούθησε δεν άφησε τίποτα όρθιο. Η δικαίωση ωστόσο δεν ήρθε ποτέ.

Από την Άλωση της Βαστίλης και την μετέπειτα Γαλλική Επανάσταση στο κίνημα των Κίτρινων Γιλέκων. Άνθρωποι αγανακτισμένοι στο πέρασμα του χρόνου αναζητούν μία αχτίδα φωτός στην κουραστική καθημερινότητά τους. Αγωνίζονται να ζήσουν με αξιοπρέπεια. Ένα αταίριαστο μωσαϊκό που βρίσκει τις ισορροπίες μόνο όταν τους ενώνει το κοινό όφελος. Μίσος, επιθέσεις, βία, καταστολή είναι πλέον συνήθη φαινόμενα σε αρκετές από τις μητροπόλεις της Ευρώπης, αλλά κι ευρύτερα από τη Λατινική Αμερική μέχρι την Ασία.

Ο κόσμος σε σύχγυση, η ανθρωπότητα σε αναταραχή. Ο φόβος τους κυριεύει και γίνονται ολοένα και πιο συντηρητικοί. Η Μαρίν Λε Πεν καλπάζει και δίνεται φαβορί στις δημοσκοπήσεις για την επόμενη εκλογική μάχη. Την ίδια στιγμή τα παιδιά έχουν ανάγκη να παίξουν, να εκτονωθούν. Έχουν άγνοια κινδύνου. Δεν έχουν δηλητηριαστεί ακόμα. Έρχονται αντιμέτωπα με τα όπλα των αστυνομικών και απειλούνται με ευθεία βολή. Γεννήθηκαν σε αυτόν τον τόπο. Έχουμε ευθύνη όλοι μας. Μπορείς να μην είσαι άριστος μαθητής, αλλά πρέπει να είσαι άνθρωπος. Αυτή είναι η επιτυχία της κοινωνίας.

Η κάμερα ζει τα γεγονότα από μέσα. Η αφήγηση είναι άμεση. Ένα αστυνομικό θρίλερ. Κρατικός μηχανισμός, δημόσια αξιώματα, θρησκείες όλα στον βωμό του συστήματος. Πρέπει να γίνεις ένα άγριο ζώο της ζούγκλας, ένα λιοντάρι για να καταφέρεις. "Δεν μπορούμε να είμαστε ευγενικοί"; Μία άθλια κοινωνία. Οι κατατρεγμένοι δεν έχουν επιλογή. Τρέχουν, τρέχουν, τρέχουν ... Σκύβουν το κεφάλι, αλλά κάποια στιγμή ο ζυγός θα σπάσει. Μου έρχεται στο μυαλό το Dheepan του Ζακ Οντιάρ. Ο άνθρωπος χωρίς πατρίδα. Αυτό ακριβώς μένει ως επίμυθιο. Εξόριστοι στο ίδιο τους το σπίτι.

Είναι άραγε προφητική; Η στιγμή της έκρηξης κοντοζυγώνει. Ο σύγχρονος μεσαίωνας θα τερματιστεί κι ο ήλιος θα ανατείλει ξανά. Ο Πολιτισμός θα μας κρατήσει ως τότε ζωντανούς. Βραβείο Πανελλήνιας Ένωσης Κινηματογράφου στις "Νύχτες Πρεμιέρας". Τα λεπτά όρια ντοκιμαντέρ και μυθοπλασίας από έναν μετρ του είδους. Πραγματικά γεγονότα θα ειπωθούν με δυνατή φωνή. Μία καταγγελία και συγχρόνως μία προειδοποίηση. Αύριο βράδυ ίσως είναι αργά ...