Ο Ευτυχισμένος Λάζαρος

Βραβείο Σεναρίου στις Κάννες, 14 συνολικά στη διαδρομή του κι από την περασμένη Πέμπτη στις ελληνικές αίθουσες. O λόγος για το Lazzaro felice. Η τρίτη σκηνοθετική προσπάθεια της 35χρονης Άλις Ρορβάχερ που συνοδεύεται από ποικίλες κριτικές, καθώς προσπαθεί να κάνει κοινωνικoπολιτικό κινηματογράφο με έναν δικό της μοναδικό τρόπο, βασισμένο στο έργο Ιταλών σπουδαίων σκηνοθετών του παρελθόντος. Εξαρτάται καθαρά από την οπτική που θα το παρακολουθήσεις.

Αρχές δεκαετίας του 90΄. Το ταξίδι ξεκινάει από την επαρχία της Ιταλίας μακριά από τα κέντρα του πλούτου. Σε αυτό το πρώτο κομμάτι βιώνουμε ένα δράμα της αγροτικής κοινωνίας. Η "βασίλισσα" των τσιγάρων εκμεταλλεύεται φτηνό εργατικό δυναμικό, το οποίο ζει μέσα στις κακουχίες κι επιβιώνει εκ θαύματος. Ανάμεσα τους ένας νέος, ο Λάζαρος, ο οποίος θα αναπτύξει μία σχέση μεταξύ φιλίας κι υποτέλειας με τον υιό του αφεντικού, τον Τανκρέντι. Έντεχνα με μία βουτιά στην μηχανή του χρόνου το σκηνικό αλλάζει ...

Μεταφερόμαστε στο σήμερα. Μοναδικός που μένει αναλλοίωτος είναι ο Λάζαρος. Μία μορφή αντισυμβατική. Μοιάζει να βρίσκεται στα χαμένα, αλλά απολαμβάνει τη δική του ηρεμία με αξιοθαύμαστη νηφαλιότητα. Πράος αντιμετωπίζει κάθε κατάσταση με την καλύτερη των προθέσεων, στα όρια της αφέλειας. Ο κόσμος έχει προχωρήσει. Η πονηριά κυριαρχεί. Στόχος είναι το κέρδος ακόμα κι αν εξαπατήσεις τον συνάνθρωπό σου. Ο ίδιος αρνείται να συμμορφωθεί με τις επιταγές του παρόντος. Δεν μπαίνει καν σε μία τέτοια συζήτηση, σε αυτή τη σκέψη.

Το ντοκιμαντέρ μοιάζει να συμπλέκεται με την μυθοπλασία. Η πραγματικότητα με το παραμύθι. Και μέσα απ΄όλη αυτή τη διαδικασία έχουμε ένα επίκαιρο σχόλιο για τις χώρες της Μεσογείου, που ολοένα και λιγότερο διαφέρουν στα χρόνια της κρίσης. Μία αλληγορία με πολλές προεκτάσεις. Είναι φυσιολογικό ως θεατής να μπερδευτείς, να ταλαιπωρηθείς ειδικά στο πρώτο μισό της αφήγησης, αλλά έρχεται το δεύτερο να αποζημιώσει, να δώσει πειστικές εξηγήσεις με εικόνες και σύμβολα. Ίσως μάλιστα περισσότερες απ΄όσες θα χρειάζονταν.

Η δύναμη της φιλίας, η αρετή της καλοσύνης φαίνεται να έχουν περάσει στη σφαίρα του ρομαντικού. Τα αυτονόητα γίνονται ζητούμενα. "Οι άνθρωποι είναι σαν τα ζώα. Αν τους αφήσεις ελεύθερους βυθίζονται στη δυστυχία και την μιζέρια τους". Ένα κυνικό σχόλιο και μία ιδιαίτερη προσέγγιση από την μεριά των πλουσίων, των δυνατών που καταδυναστεύουν το δίκαιο των απλών εργατών. Ο πρωταγωνιστής μας ανήκει στην τελευταία κατηγορία, αλλά είναι έτοιμος να δεχθεί και να ανεχθεί κάθετι, αναβιώνοντας στο μέτρο του δυνατού την ιστορία του Χριστού. Διόλου τυχαία η επιλογή του ονόματος. Λάζαρος όπως ο πρώτος άνθρωπος που αναστήθηκε.

Έχουμε φτάσει στο σημείο η αθωότητα κι η καθαρότητα της ψυχής να χαρακτηρίζεται ηλιθιότητα. Το καθαρό βλέμμα, αδυναμία. Η απάτη, εξυπνάδα, την ίδια ώρα που το "μεγάλο τέρας" πάντα καραδοκεί κι είναι έτοιμο να χτυπήσει και να κατασπαράξει τους υπερόπτες κι όχι μόνο, όταν βρεθούν σε ανάγκη. Μένει μία γλυκιά μελωδία να σε συντροφεύει στο τελευταίο ταξίδι, όταν πια έχεις κατασταλάξει ποιος είσαι και που ανήκεις ...