Panama Papers

Όταν κάποιος ακούει Panama Papers το μυαλό του τρέχει σε ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα ξεπλύματος μαύρου χρήματος, που έσκασε σαν χιονοστιβάδα, αλλά για τους μη εμπλεκόμενους πέρασε και δεν ακούμπησε, καθώς αυτό επεδίωξε το σύστημα οργανωμένα. Στην ενότητα " Όλα είναι πολιτική " του 21ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης παρακολουθήσαμε το ομότιτλο έργο του Άλεξ Γκουίντερ. Μία δουλειά που σκαλίζει κάτω από την επιφάνεια των πραγμάτων και βάζει το μαχαίρι στο κόκκαλο.

Τα πάντα ξεκίνησαν το 2015. Ένα ανώνυμο μέιλ προσγειώθηκε στην οθόνη του Γερμανού δημοσιογράφου, Μπάστιαν Ομπερμάγιερ. Ο ίδιος με μεγάλη υπομονή και συγκρότηση οργάνωσε ένα σχέδιο δράσης. Φυσικά μοιράστηκε το περιεχόμενο με μία εξειδικευμένη ομάδα δημοσιογράφων από σε άκρη σε άκρη της γης. Ατέλειωτες ώρες εργασίας, αγωνία και τελικά μία αποκάλυψη που συντάραξε την κοινή γνώμη κι οδήγησε την ομάδα των δημοσιογράφων-ερευνητών του ICIJ στο Βραβείο Πούλιτζερ.

Θα αναρωτηθεί κανείς ποια ονόματα μπορεί να βρέθηκαν να συνδέονται με αυτή τη λίστα; Πολιτικοί, αρχηγοί κρατών, κορυφαίοι ποδοσφαιριστές, επιχειρηματίες, δημοσιογράφοι και φυσικά Έλληνες σε έναν αγώνα διαφθοράς, με προφανή στόχο τη φοροδιαφυγή και την προστασία των κεφαλαίων τους. Σύντομα με την αποκάλυψη του θέματος, είχαμε τις πρώτες παραιτήσεις, δεν άργησαν οι καταδικαστικές αποφάσεις κι ακόμα και σήμερα εκκρεμούν δίκες. Μία ηθική αλλά κι ουσιαστική δικαίωση ανθρώπων που ρίσκαραν τις ζωές τους κόντρα σε ένα παγκόσμιο διεφθαρμένο, πολύ καλά οργανωμένο μηχανισμό.

Αναδεικνεύεται ένας κόσμος για λίγους, τους ισχυρούς, που έχουν κατασκευάσει ένα παράλληλο εικονικό σύμπαν για τις καταθέσεις τους, την ώρα που παγκόσμια ο υπόλοιπος κόσμος υποχρεώνεται σε μία οικονομική υποδούλωση για να ισορροπήσει η κατάσταση. Μοιάζει τόσο σουρεαλιστικό, οι πλούσιοι να φοροδιαφεύγουν κι οι φτωχοί να ματώνουν, χάνοντας ακόμα και την πρώτη κατοικία τους, αλλά αυτή είναι η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί.

Θα αναζητήσει μήπως κανείς τον ηθικό αυτουργό; Δεδομένα πάντως μιλάμε για ένα παγκόσμιο πρόβλημα με μεγάλες προεκτάσεις στο σήμερα. Σε μία εποχή υποπαραχώρησης της δημοκρατίας, η δημοσιογραφία τείνει να ακολουθήσει έναν μονόδρομο προς την εξάλειψη κάθε δεοντολογίας, ιδεώδους, κι αξίας. Η ερευνητική δημοσιογραφία όμως δείχνει λίγο λίγο σφυγμό. Το διαβάζουμε στα κατορθώματά της, το παρακολουθήσαμε σε αρκετές ταινίες (Spotlight, Truth κ.α.), που πήραν αφορμή από πραγματικά γεγονότα.

Η μεγαλύτερη διαρροή απόρρητων εγγράφων στην ιστορία της ανθρωπότητας αποκάλυψε έναν κολοσσιαίων διαστάσεων δίκτυο εγκληματικής δραστηριότητας, σοκάροντας την παγκόσμια κοινή γνώμη. Υπάρχουν άραγε νόμοι για όλους και πόσα νομικά παραθυράκια μπορούν να βρεθούν για να γλιτώσουν; Οι απαντήσεις κι οι συνέπειες αυτών των συνταρακτικών αποκαλύψεων στο εν λόγω ντοκιμαντέρ, που προβάλλεται εκ νέου την Παρασκευή 8 Μαρτίου στις 22:45 στην αίθουσα Σταύρος Τορνές.