Mανταρίνια

Ένας τίτλος μπορεί να είναι τόσο ξένος ως προς το περιεχόμενο μίας ταινίας, που πραγματικά θεωρώ πως είναι μαεστρικά δοσμένος για να εξερευνήσουμε το μυστήριο. Ο Γεωργιανός Ζάζα Ουρουσάτζε στα 55 του χρόνια καταθέτει ένα αντιπολεμικό δράμα, που κατάφερε να φτάσει ως τις υποψηφιότητες των Oscars, αλλά και της Χρυσής Σφαίρας, σαν καλύτερη ξενόγλωσση ταινία από την πλευρά της Εσθονίας.

Μαίνεται ο πόλεμος στην περιοχή της Αμπχαζίας το 1992, μεταξύ αυτόχθονων κατοίκων και Γεωργιανών. Μία χώρα στον Καύκασο, που αποτελεί πλέον ανεξάρτητη Δημοκρατία, με πρωτεύουσα το Σοχούμι. Ένας Εσθονός αρνείται να αφήσει το σπίτι του και να εγκαταλείψει τον αγώνα μιας ολόκληρης ζωής. Μου θυμίζει τον πρωταγωνιστή του Λεβιάθαν. Γενναιόδωρος από τη φύση του, περιθάλπει δύο πληγωμένους άντρες, που τυχαίνει να βρίσκονται στο αντίπαλο στρατόπεδο. Μέσα στον παραλογισμό του πολέμου, οι άνθρωποι γίνονται κτήνη κι εξαθλιώνονται πνευματικά και συναισθηματικά. Έτσι τους παραλαμβάνει ο Ίβο.

Μέσα σε λίγες ημέρες οι διαφορές έχουν αμβλυνθεί, το χάσμα, η απόσταση έχουν μικρύνει. Η εξαγορά μία σοδειάς μανταρινιών είναι ο κινητήριος μόχλος για προχωρήσει η πλοκή της υπόθεσης. Έμμεσα δίνεται ένα παναθρώπινο μήνυμα. Οι αντάρτες δεν καταλαβαίνουν τον Γεωργιανό αρχικά, ενώ σε άλλη επίσκεψή τους, νομίζουν πως αντίπαλός τους είναι ο Τσετσένος, που είναι είναι μαζί τους. Τρομερές καταστάσεις στη δίνη της καθημερινότητας, γλαφυρές εικόνες. Η ανθρώπινη αλληλεγγύη ωστόσο, νικά μέσα στην παράνοια του πολέμου.

Αξιοσημείωτα είναι τα παρακάτω. Ο ηθοποιός που υποδύεται τον Τσετσένο είναι στην πραγματικότητα Γεωργιανός. Η ταινία είναι αφιερωμένη στον Λεβάν Αμπαζίτσε. Γνωστό ηθοποιό, που έπεσε στο πεδίο της μάχης εκείνη την εποχή. Το σενάριο γράφτηκε σε μόλις δύο εβδομάδες και συνειδητά δεν υπάρχει γυναίκα, παρά μόνο η φωτογραφία της εγγονής του Ίβο (Λέμπιτ Ούλφσακ στον τοίχο.

Προσωπικά, βλέποντας τις σκηνές, μου ήρθε συνειρμικά στο μυαλό το "Ποτάμι" του Aντώνη Σαμαράκη. Ένα κείμενο, βαθιά αντιπολεμικό, που κάποτε διάβασα στο σχολείο και μ΄άγγιξε. Κι εδώ, όπως κι εκεί το μήνυμα είναι καθολικό, δεν έχει σύνορα. " "Έχει διαφορά με ποιον θα τον θάψω (για τον γιο του); Κι εσύ να ήσουν, εδώ θα σε έθαβα. " Όλοι είμαστε άνθρωποι. Ο πόλεμος εξυπηρετεί τα συμφέροντα ελάχιστων κι αθώες ψυχές πέφτουν στα πεδία των μαχών.

Ένα προσωπικό δράμα, που παίρνει διαστάσεις υπερεθνικές, με την λεπτή μουσική να διαδραματίζει καταλυτικό ρόλο και το τραγούδι του επιλόγου να με συγκλονίζει. Υποδειγματική αφηγηματική οικονομία κι αριστουργηματικές ερμηνείες. Η ελπίδα κι ο αγώνας για την σωτηρία ενός τόπου, δύο ζωών στο φιλμ, ενός κόσμου, των δικών μας ζωών στην τελική με μία αλληγορία αποστομωτίκη. Αυτόν του καλού μέσα στη δίνη του πολέμου. Για όλο αυτό που σήμερα βιώνουμε με την αλληλεγγύη μοναδική ασπίδα των ανθρωπίνων αξιών μας και παρηγοριά.

                                                                          Soundtrack