Ο άνθρωπος της Πολιτικής Προστασίας Ραφήνας Πικερμίου Μάνος Τσαλιαγκός μιλάει για τις μνήμες από την φονική πυρκαγιά στο Μάτι αλλά και για τη δίκη που έχει ξεκινήσει εδώ και λίγες μέρες στην οποία είναι ένας από τους βασικούς μάρτυρες.
της Αντωνίας Γεωργιάδου
Αν κάνατε έναν απολογισμό για την χρονιά που φεύγει σε σχέση με τις πυρκαγιές ποια θα ήταν η εικόνα;
Θεωρώ ότι το φετινό καλοκαίρι ήταν καλύτερο, ευνόησαν βέβαια και οι καιρικές συνθήκες. Πέρσι είχαμε τη φωτιά στην Εύβοια, τη φωτιά της Βαρυμπόμπης μια σειρά ατυχών γεγονότων από μεγάλες φωτιές. Φέτος ήταν καλύτερα τα πράγματα όχι γιατί υπήρχε κάτι διαφορετικό στην οργάνωση αλλά είναι και θέμα τύχης πολλές φορές.
Γιατί αυξάνεται το φαινόμενο των μεγάλων πυρκαγιών όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε άλλα μέρη του πλανήτη;
Πιστεύω ότι η κλιματική αλλαγή έχει παίξει πολύ σοβαρό ρόλο σε όλο αυτό, το παρατηρώ εγώ προσωπικά χρόνο με το χρόνο ότι τα πράγματα δυσκολεύουν. Υπάρχει ξηρασία, μεγαλύτερη θερμοκρασία εδάφους , αλλαγή των εποχών. Δεν φταίει η οργάνωση αλλά χρονιά με χρονιά είναι καλύτερα τα πράγματα οργανωτικά , έχουμε όμως παρατηρήσει ότι οι πυρκαγιές στις ίδιες περιοχές που αντιμετωπίσαμε πριν δέκα χρόνια σε σχέση με το σήμερα δεν έχουν καμία σχέση. Οι τελευταίες πυρκαγιές όπως λέμε εμείς στη δική μας διάλεκτο ‘’ τρέχουν’’ , δηλαδή μια φωτιά που θα μπορούσε να εξαπλωθεί σε μια απόσταση 500 μέτρων σε 5 λεπτά τώρα το κάνει σε 1 λεπτό.
Στη χώρα μας πόσες απ’ αυτές τις πυρκαγιές οφείλονται σε εμπρησμό και πόσες σε άλλους παράγοντες;
Υπάρχει ένα μεγάλο ποσοστό εμπρησμών ως επί το πλείστων είναι ανθρώπινο λάθος. Ένα σοβαρό πρόβλημα έχουμε με τη ΔΕΔΗΕ και ότι έχει σχέση με το ηλεκτρικό ρεύμα. Κάποτε μας έλεγε ένας στρατηγός ότι ο μεγαλύτερος εμπρηστής στην Ελλάδα είναι η ΔΕΗ, και δεν είχε άδικο. Αυτό οφείλεται γιατί δεν γίνεται καλή συντήρηση δικτύου, είναι υποδεέστερα τα υλικά που χρησιμοποιούν όπως τα λάδια στους μετασχηματιστές δικτύου, αυτό βέβαια συνεχίζεται και λόγω της οικονομικής κρίσης που αντιμετωπίζει η χώρα οπότε όλα είναι μια αλυσίδα μεταξύ τους. Υπάρχει βέβαια και ένα ποσοστό εμπρησμών που γίνεται επί τούτου γύρω στο πέντε με δέκα τοις εκατό είτε για πολιτικούς λόγους είτε για λόγους συμφέροντος.
Πολλοί ισχυρίζονται ότι δεν έχουμε δασοπροστασία και ότι λείπουν δασοπυροσβέστες, ισχύει;
Υπάρχει κόσμος που δουλεύει, σίγουρα θα μπορούσε να ήταν περισσότερος. Βασίζονται στο εποχικό προσωπικό που καλύπτει το 50 τοις εκατό των αναγκών ίσως και περισσότερο, σίγουρα χρειάζονται και άλλα χέρια γιατί ο άνθρωπος κουράζεται κάποια στιγμή , διαφορετικά θα μπει σε μια φωτιά τον Ιούνιο ή τον Ιούλιο και διαφορετικά τον Αύγουστο.
Ποια είναι τα μέτρα που μπορούμε να πάρουμε για να προστατέψουμε τα δάση και τις ζωές μας;
Είναι μια δύσκολη ερώτηση, υπάρχουν ειδικοί επιστήμονες που ασχολούνται με όλο αυτό, ίσως θα πρέπει στα δάση να υπάρχει και άλλη φυτική βλάστηση και να μην είναι μόνο πεύκο. Τα δάση πρέπει να αραιώσουν και να μπουν άλλα δέντρα μέσα όχι τόσο εύφλεκτα.
Η τακτική του σβησίματος φωτιάς με φωτιά σε ποιες περιπτώσεις είναι εφικτή;
Μπορείς να σβήσεις τη φωτιά με φωτιά αλλά όχι στην Αττική. Υπάρχει αυτή η μέθοδος το ‘’αντιπύρ’’ το έχουμε κάνει με κάποιους ανθρώπους που ήξεραν και εμείς βρισκόμασταν επικουρικά από δίπλα πριν εφτά χρόνια στην Άνδρο. Παρακολουθούσαμε ένα βουνό που καιγότανε, κάναμε ελεγχόμενη καύση και η φωτιά η οποία ερχότανε απ’ το βουνό ήρθε και κούμπωσε πάνω στην άλλη μετά από μια ώρα. Σε αυτές τις περιπτώσεις γίνεται, σε ένα δάσος όμως που έχει μέσα και αστικό ιστό δεν γίνεται. Στις αχανείς εκτάσεις της Καλιφορνίας γίνεται, στον Όλυμπο γίνεται, στο Παγγαίο γίνεται στον Χολομώντα δεν γίνεται.
Σε μια προηγούμενη συζήτηση που είχαμε κάνει μου είχες πει ότι η φωτιά στην Εύβοια ήταν ανθρώπινη ευθύνη και λάθος χειρισμός. Αναλαμβάνει κάποιος μια τέτοια ευθύνη;
Χωρίς να δικάζουμε κάποιον αυτή τη στιγμή, σίγουρα θα μπορούσε να γίνει κάτι καλύτερο. Δόθηκε περισσότερη βάση στην Αττική λόγω πληθυσμού, πάντα δίνεις βάση σε περιοχές με μεγαλύτερο πληθυσμό. Είναι και η αρχή της Πυροσβεστικής πρώτα ο άνθρωπος και μετά τα υλικά αγαθά.
Θα σε πάω λίγο πίσω στο χρόνο για να μου πεις τι θυμάσαι απο την φονική πυρκαγιά στο Μάτι;
Αυτήν την ημέρα τη θυμάμαι απ’ την προηγούμενη. Για μένα το Μάτι ξεκίνησε από τις 22 του Ιούλη και όχι από τις 23. Τις μυρίζομαι πριν γίνουν για αυτό και δώδεκα η ώρα το βράδυ άλλαξα τις βάρδιες όλες και δυνάμωσα την απογευματινή. Λειτουργεί πολύ το ένστικτο μου. Όταν έφτασα στην πυρκαγιά είχα πει ότι αυτή η φωτιά δεν θα τελειώσει γρήγορα, η οποία πέρασε πολύ γρήγορα στον δικό μας τομέα. Όταν ενημέρωσα ότι θα κατεβώ στο κόκκινο λιμανάκι μου είπαν από τον ασύρματο , πρόσεχε γιατί μέχρι τώρα έχουμε μετρήσει οχτώ καμένους ανθρώπους. Στο άκουσμα φυσικά αυτής της είδησης έπαθα σοκ. Από εκείνη τη στιγμή και για μιάμιση ώρα που έδινα μάχη εκεί κάτω , αυτό που ζουσα μέσα μου δεν περιγράφεται, δεν μου είχε τύχει σε μια φωτιά να έχω ανθρώπινες απώλειες, κάποια στιγμή γονάτισα και έκλαψα.
Ποια είναι τα συναισθήματα την ώρα της φωτιάς; Κυριαρχεί ο φόβος;
Πάντα υπάρχει ο φόβος, εγώ δεν φοβήθηκα τόσο για τον εαυτό μου όσο για τα πληρώματα που έχω έξω. Υπάρχει μια ομάδα από πίσω που με ακολουθεί και πρέπει αυτούς τους ανθρώπους να τους προστατέψω, να είναι πρώτα αυτοί ασφαλείς και ύστερα εγώ. Σε κατακλύζει η αγωνία για το που βρίσκονται και αν έχουν εγκλωβιστεί. Θυμάμαι χαρακτηριστικά εκείνη τη μέρα ότι ένα απ’ τα πληρώματα μου εγκλωβίστηκε στη φωτιά και μας φώναζε απ’ τον ασύρματο, ησύχασα μόνο όταν βεβαιώθηκα ότι είναι ασφαλή.
Σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης υπάρχει συγκεκριμένο πλάνο και σχεδιασμός;
Εννοείται αυτό, πολλοί μιλάνε για σχεδιασμό, φυσικά και υπάρχει ένας σχεδιασμός της Πυροσβεστικής και είμαστε κάτω από τη σκέπη της σε ένα συμβάν αλλά κάθε φωτιά είναι διαφορετική . Μπορεί να δεις μια φωτιά σε ένα χώρο δέκα φορές και δέκα φορές να είναι διαφορετική. Το θέμα είναι πόσο ψύχραιμος είσαι και οι αποφάσεις που θα πάρεις τη δεδομένη στιγμή να είναι οι σωστές και να σου βγουν. Τις περισσότερες φορές αυτό ισχύει.
Έχει ξεκινήσει η δίκη για το Μάτι, και είσαι ένας από τους βασικούς μάρτυρες, τι περιμένεις απ’ αυτή τη δίκη;
H δίκη είναι σε εξέλιξη έχει λίγες μέρες που άρχισε και είναι νωρίς ακόμα. Υπάρχει μια απογοήτευση απ’ τους εγκαυματίες, απ’ τους ανθρώπους που έχουν χάσει δικά τους πρόσωπα, που έχουν χάσει τις περιουσίες τους. Υποβόσκει μία πίεση γιατί καθυστέρησε όλο αυτό να ξεκινήσει. Βέβαια ήταν μεγάλη η προανακριτική διαδικασία , χρειάστηκε να πάνε άνθρωποι στον εισαγγελέα δυο ή και τρεις φορές για το ίδιο θέμα. Θεωρώ ότι η δίκη θα κρατήσει πάνω από δυο χρόνια και ότι θα έπρεπε να είναι στο εδώλιο και άλλοι πέρα απ’ αυτούς που είναι. Κρατάμε τα θετικά στοιχεία όμως ότι αυτή η δίκη ξεκίνησε και είναι σε εξέλιξη.
Πόσο εύκολο είναι να ανασύρεις μνήμες και να ξαναζήσεις τα συμβάντα στο Μάτι;
Είναι πάρα πολύ δύσκολο, εγώ που χρειάζεται να είμαι συχνά στο δικαστήριο και συναντώ ανθρώπους , που τους συνάντησα εκείνη την ημέρα ή είναι κάτοικοι της περιοχής με τις φωτογραφίες των παιδιών τους στα χέρια μου είναι πολύ δύσκολο. Σκέφτομαι ότι υπάρχουν πράγματα που δεν θα τα ζήσουν ποτέ έτσι νιώθω και εγώ να υιοθετώ την ευθύνη ότι έχω φταίξει και εγώ σε όλο αυτό.
Τις απαντήσεις τις ξέρεις ή περιμένεις την εξέλιξη;
Δεν ξέρω, κάθε λεπτό μέσα στο δικαστήριο είναι διαφορετικό. Από αλλού ξεκινάει και αλλού καταλήγει.
Τι θυμάσαι πιο έντονα από εκείνη τη μέρα;
Θυμάμαι ένα τηλεφώνημα που με πήρε ένας πυροσβέστης, όταν άκουσε στον ασύρματο ότι κατεβαίνω στο κόκκινο λιμανάκι όπου εκεί διαδραματιζόταν μία κόλαση, δεν μπορούσες να πλησιάσεις εύκολα και μου λέει ότι εκεί βρίσκεται η γυναίκα και το παιδί του. Ο άνθρωπος αυτός έσβηνε 5 χιλιόμετρα πίσω από μένα πυρκαγιά και μου ζήτησε να τους ψάξω, μετά από τρεις ώρες έμαθα ότι είχαν καεί και οι δύο. Αυτή είναι μια έντονη μνήμη που δεν θα ξεχάσω ποτέ. Εικόνες δεν θυμάμαι, θυμάμαι όμως στιγμές.
Κλείνοντας θέλω να μου πεις τι υποσχέθηκες στον εαυτό σου μετά από όλο αυτό;
Να μην στεναχωριέμαι με απλά πράγματα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου