Ξεκινώ την τοποθέτησή μου με δύο λόγια για τον Τζαφάρ Παναχί: Γεννήθηκε στις 11 Ιουλίου του 1960 στην πόλη Μανέχ. Ο εμβληματικός σκηνοθέτης του αντικυβερνητικού ιρανικού σινεμά είχε συλληφθεί για τις αντικαθεστωτικές του ταινίες και το Λευκό Μπαλόνι είναι η πρώτη του ταινία και η μοναδική που γυρίστηκε ελεύθερα στο Ιράν. Οι επόμενες, συμπεριλαμβανομένου και του Ταξί, γυρίστηκαν κρυφά, αφού, το 2009 φυλακίστηκε και το 2010 επιβλήθηκε στον Παναχί κατ’οίκον περιορισμός έξι χρόνων, μαζί με 20ετή απαγόρευση να γυρίζει ταινίες και να βγει από τη χώρα. Παρ΄όλα αυτά κατάφερε να γυρίσει και να στείλει τρεις ταινίες σε μεγάλα Φεστιβάλ. Μάλιστα έχει βραβευτεί με Αργυρή Άρκτο Σεναρίου (Offside και Closed Curtain) στο Βερολίνο, τον Χρυσό Λέοντα στη Βενετία (Ο Κύκλος) και με Χρυσή Κάμερα (The White Balloon) στις Κάννες.
Όσον αφορά την ταινία, βλέποντάς την στο 55ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης τον Νοέμβριο, αφουγκράστηκα τα ακόλουθα. Μιλάμε για μία ταινία-βόλτα του Παχαχί στην πολύχρωμη Τεχεράνη, που έχει χαρακτήρα ντοκιμαντέρ. Ο σκηνοθέτης δίνει την ευκαιρία στον θεατή να γνωρίσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο όλες τις πτυχές ζωής της χώρας του, μέσα από διεξοδικές συζητήσεις που αφορούν την πολιτική, την θρησκεία, τον κινηματογράφο και την κοινωνία γενικότερα.
Πρωταγωνιστικό ρόλο πλάι στον σκηνοθέτη έχει η ανίψια του, η οποία του ζητά επίμονα βοήθεια, ώστε να φτιάξει μία ταινία για το σχολείο, που θα υπακούει στους παράλογους νόμους του κράτους. Από εκεί και πέρα συναντάμε διαδοχικά σε κούρσες, έναν απατεώνα, μία δασκάλα, ανθρώπους φανατικούς με τη θρησκεία κι έναν πωλητή παράνομων DVD, διαφόρων ηλικιών κι αντιλήψεων.
Ένα φιλμ διαφορετικό από τα προηγούμενα του Ιρανού. Άμεσο από την αρχή ως το τέλος, με βασικό πρωταγωνιστή τον σκηνοθέτη. Μιλάμε για μία ταινία μυθοπλασίας, του μετρ του είδους, με έξυπνο χιούμορ κι ελαφρότητα, προσιτή σε κοινό κάθε ηλικίας κι εμπειρίας. Το αισθητικό της αποτέλεσμα προφανώς δεν είναι το καλύτερο δυνατό, τηρουμένων των αναλογιών όμως μιλάμε για ένα αριστούργημα. Δεν είναι μία ταινία που κόστισε εκατομμύρια, αλλά μας δείχνει τις συνθήκες ζωής στη χώρα του, όπως αντίστοιχα η Nanfu Wang στο Hooligan Sparrow για την Κίνα. Είναι κι αυτό μέρος του πολιτισμού και της τέχνης. Μήνυμά της; Το καταχρηστικό έγκλημα, "απαγορεύει" την έντιμη ζωή. Μην την χάσετε ...
Κλείνω με τη δήλωσή του:
“Είμαι κινηματογραφιστής. Δεν μπορώ να κάνω οτιδήποτε άλλο από το να φτιάχνω ταινίες. Το σινεμά είναι το μέσο έκφρασης και το νόημα της ζωής μου. Τίποτα δεν μπορεί να με αποτρέψει από το να φτιάχνω ταινίες. Όταν πιέζομαι σε σκοτεινές γωνίες απλά έρχομαι σε επαφή περισσότερο με τον εσωτερικό μου κόσμο. Και σε τέτοιες γωνίες, παρά τις δυσκολίες, η αναγκαιότητα της δημιουργίας τέχνης γίνεται ακόμα πιο αναγκαία. Το σινεμά σαν τέχνη παραμένει η κύρια μου απασχόληση. Αυτός είναι ο λόγος που πρέπει να συνεχίσω να κάνω ταινίες, κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες: να δώσω τα εύσημα μου στην τέχνη και να νιώσω ζωντανός.”
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου