Oι Τρεις Αδελφές

O Eμίν Αλπέρ ήρθε στη Θεσσαλονίκη και το 60ό επετειακό Φεστιβάλ Κινηματογράφου με τη νέα του ταινία "A Tale of Τhree Sisters". Η πρώτη μας γνωριμία είχε πραγματοποιηθεί με το "Frenzy", ενώ είχε προηγηθεί το "Πέρα από τον Λόφο", το οποίο έλαβε πλήθος διακρίσεων. Aπό το Βερολίνο, στη Θεσσαλονίκη κι από σήμερα στις σκοτεινές αίθουσες. Συμπαραγωγή Ελλάδας και Τουρκίας με τη συμμετοχή της Horsefly Production του Γιώργου Τσούργιαννη. Μία ανάγλυφη απεικόνιση της επαρχίας της Τουρκίας με έμφαση στη λεπτομέρεια και τη λεπτή υψή των χαρακτήρων που παλεύουν μάταια να ξεφύγουν από την μοίρα τους.

Κάπου στα βάθη της Ανατολίας. Μία καθ΄όλα ανδροκρατούμενη κοινωνία που αποφασίζει για την τύχη των γυναικών ανεξαρτήτου ηλικίας. Οι πρωταγωνίστριες ακροβατούν ανάμεσα στη μιζέρια του πατρικού σπιτιού και την κατοικία του γιατρού κ.Νετζάτι, στον οποίο εργάζονται φροντίζοντας τα παιδιά του. Κάτι διαφορετικό μοιάζει όνειρο απατηλό. "Κόλλησα στο χωριό και παντρεύτηκα εσένα". Οι αποφάσεις έχουν παρθεί. Ένας κινούμενος βούρκος που απλά εγκλωβίζει μέσα του ζωές και τις καταδικάζει. Κι αν θέλεις το παιδί σου να μορφωθεί; Να γλιτώσει από αυτόν τον φαύλο κύκλο; Μηδενικές πιθανότητες, εκτός κι αν ο "γιατρός" σε συμπαθήσει και σου δώσει μία ευκαιρία.

Οι εικόνες γλαφυρές. Η χιονισμένη οροσειρά καλύπτει τα πάντα. Οι επαναλήψεις επιτείνουν την αγωνία. Όποιος προσπαθεί να επαναστατήσει είναι καταδικασμένος. Σκύβουν το κεφάλι να ξημερώσει μία ακόμα ημέρα. Φτώχεια, κακουχίες, πόνος. "Τα ξύλα κοστίζουν, δεν είμαστε καμία έπαυλη εδώ". Αυτή είναι η σημερινή Τουρκία, που δε φαίνεται πουθένα, που δεν πουλάει στα δελτία των ειδήσεων, που ανακήρυξε από φόβο κι άγνοια σουλτάνο με απόλυτη εξουσία τον Ερντογάν. Υφαίνεται αριστοτεχνικά ο κοινωνικός ιστός. Δεν υπάρχει ελπίδα. Είναι τραγικό. Μου έρχονται στο μυαλό το "Μustang" της Deniz Gamze Erguven και το "Sibel" των Guillaume Giovanetti και Gagla Zencirci.

Kόντρα σε όλο αυτό το ρεύμα έρχονται οι σκηνές των τριών αδελφών. Συνομιλούν, συζητούν, μονοιάζουν, μαλώνουν και ξανά από την αρχή. Ένοχα μυστικά αποκαλύπτονται. Θα ειπωθούν σκληρές κουβέντες που θα πληγώσουν σαν μαχαίρια. "Ύπουλο φίδι". Υπάρχει όμως μία βαθιά κατανόηση, μία αλληλεγγύη μεταξύ τους. Βιώνουν το ίδιο δράμα σε διαφορετικά επεισόδια κι επίπεδα. Όλη αυτή η αδικία είναι ικανή να προκαλέσει έκρηξη, να φέρει τους ανθρώπους σε υστερία. Και μετά την έκρηξη, ο φακός και πάλι στη Φύση. Όλα μετρημένα, όλα τη σημασία τους. Γιώργος και Νίκος Παπαϊωάννου προσθέτουν τις νότες, που δένουν αρμονικά.

Σχηματίζεται ένα ιδιαίτερο τρίγωνο, που σε αρκετές στιγμές μας θυμίζει τις "Τρεις Αδελφές" του Αντόν Τσέχωφ. Εδώ όμως δεν πάμε για την Μόσχα, μένουμε ακίνητοι κυριολεκτικά και μεταφορικά. Η πολιτική ηγεσία είναι αμείλικτη. Η ανθρώπινη ζωή μετράει ελάχιστα. Ο θεατής παλεύει μέσα του να δεχτεί όσα βλέπει. Προσπαθεί να κατανοήσει το μέγεθος της πλύσης εγκεφάλου που έχουν υποστεί. Φεύγει με την καρδιά σφιγμένη. Εκτιμάει αυτά που έχει, την ελευθερία, την πρόσβαση σε βασικά αγαθά, την μόρφωση, τον Πολιτισμό. Εκεί δυστυχώς δεν υπάρχει η ευκαιρία για τίποτα απ΄όλα αυτά. Θεωρούνται κάποια πολυτέλεια κι άλλα άγνωστα, αχαρτογράφητα μονοπάτια.

Το αυτοκίνητο φεύγει ... Τα πάντα έχουν δρομολογηθεί. Η χιονισμένη οροσειρά καλύπτει τα πάντα. Αυτοί οι άνθρωποι αφήνονται-μένουν εκτεθειμένοι μέσα στον χειμώνα σε ένα χωριό δίχως στοιχειώδεις υποδομές. Αργό κι επώδυνο τέλος τους περιμένει. Ακόμα και τα βουνά μπορούν να λυγίσουν αρκεί να υπάρχει ανθρώπινη ενσυναίσθηση. Ρεαλιστικός κινηματογράφος που φωνάζει, κραυγάζει να ρίξουμε μία ματιά και σε αυτούς τους ανθρώπους. Στους απόκληρους που έρχονται αντιμέτωποι με την πιο σκληρή μορφή ηγεσίας. "Οι πολιτικοί είναι ξεδιάντροποι ψεύτες" ...