Λευκή Κορδέλα

Μπορεί το 2019 να μας αποχαιρετά αύριο, αλλά επιλέγω να ταξιδέψω στο μακρινό πλέον 2009 και τον Χρυσό Φοίνικα του Μίκαελ Χάνεκε. Ο λόγος για τη "White ribbon". "Η ταινία πραγματεύεται τη γέννηση κάθε τύπου τρομοκρατίας, είτε αυτή είναι πολιτικής, είτε θρησκευτικής μορφής". Ξεχειλίζει συντήρηση και νοερά λειτουργεί ως μία υπενθύμιση των αιτιών που μας οδήγησαν τόσο στον Α΄, αλλά και στον δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο. Ο διορατικός δημιουργός την ώρα που στην Ευρώπη ξέσπασε η πολύπλευρη κρίση αποφάσισε να χτυπήσει το πρόβλημα στη ρίζα του. Σήμερα, δέκα χρόνια μετά το έργο του γίνεται άκρως επίκαιρο με καθολικό χαρακτήρα.

Μεταφερόμαστε σε ένα προτεσταντικό χωριό της Γερμανίας το 1913, λίγο πριν την έναρξη του μεγάλου σπαραγμού. Η εξουσία κάθε τύπου στη χειρότερή της μορφή. Κρατούν τα αξιώματα για τους τύπους κι αποσιωπούν καθημερινά εγκλήματα, ικανά να τους κλονίσουν. Από τον γιατρό στον βαρώνο κι από εκεί στα παιδιά, τα αθώα θύματα. Σχέσεις που βασίζονται στον φόβο κι όχι τον σεβασμό. Μία νοητή κορδέλα που περιβάλλει τους ανθρώπους και τους υποχρεώνει να μην μπορούν να αποχωριστούν στιγμή της παρωπίδες τους. Η κλειστή κοινωνία δίνει την ευκαιρία για επιβολή δίχως ουσιαστικό αντίλογο.

Το ασπρόμαυρο φόντο και η φύση της γερμανικής γλώσσας επιτείνουν το αδιέξοδο, γιγαντώνουν την αίσθηση του προβλήματος. Ο θεατής εγκλωβίζεται μαζί με τους πρωταγωνιστές. Ακούει τον αφηγητή, αλλά δεν έχει διαφυγή. Θυμικό κεφαλοκλείδωμα και η λογική πασχίζει να αποφύγει το μοιραίο. Μία πλύση εγκεφάλου ίσως. "Επειδή σε αγαπώ και δεν αντέχεις την αγάπη". Σκοτεινό φιλμ που μιλάει για μία συνολική κρίση ανάλογη της σημερινής, που μόνο μέσω του διαλόγου και της επικοινωνίας μπορεί να ξεπεραστεί. Όσο αρνούμαστε πεισματικά, τόσο περισσότερο πληγωνόμαστε ως μονάδες, ως σύνολο, ως ανθρωπότητα.

Ένα ασφυκτικό περιβάλλον που κυριαρχούν η κακία, η ζήλεια κι η βλακεία με τρόπο υπόγειο. Έρχονται κάποιες ακραίες πράξεις βίας, κάτι σαν μίνι εκδίκηση να ταράξουν τα λιμνάζοντα νερά και την υποτιθέμενη ισορροπία. Ένα σύστημα που καταπιέζει συστηματικά τα παιδιά του και τα οδηγεί στα όρια. "Δεν ξέρω τι ειναι χειρότερο η απουσία σας ή ο γυρισμός σας"; Κυνική κοινωνία που δεν επιδέχεται περιστροφές και ευελιξίες. Η δυστυχία μένει στις οικογένειες των παθόντων κι η ζωή συνεχίζεται. Πού οδηγεί όλο αυτό; Μας το έδειξε ξεκάθαρα η ιστορία.

Χρυσή Σφαίρα καλύτερης Ξενόγλωσσης ταινίας και 59 Bραβεία συνολικά για μία παράξενη ιστορία από το "χωριό μας" που πιθανώς θα έμενε ανείπωτη. Μία κορδέλα εμπιστοσύνης που συνεχώς ψαλιδίζεται. Σε μία εποχή που ο φασισμός αναβιώνει, σε μία εποχή που αναπτύσσονται νεο-ναζί κινήματα τέτοιες ταινίες πρέπει να διδάσκονται για να αντιληφθούμε τους συσχετισμούς και να προστατέψουμε το μέλλον μας. Είναι το ελάχιστο χρέος μας στον σκηνοθέτη που "είδε" όσα δεινά έρχονται κατά τη γέννησή τους.