Οι καλύτερες ταινίες του 2019

Το να μπούμε σε μία διαδικασία αρίθμησης-αξιολόγησης των καλύτερων ταινιών της χρονιάς που ολοκληρώνεται το θεωρώ προσωπικά λάθος τακτική. Δε γίνεται να συγκριθούν προφανώς όλες μεταξύ τους, καθώς μιλάμε για διαφορετική είδη και φιλοσοφία δημιουργών. Τοποθετώ είκοσι περίπου στην ίδια κλίμακα κι εξηγώ σύντομα το γιατί. Παράλληλα έχετε την ευκαιρία να ανατρέξετε στο ολοκληρωμένο κείμενο καθεμίας για μία πιο ολοκληρωμένη άποψη.

20) Corpus Christi του Γιαν Κομάσα από την Πολωνία. Την παρακολουθήσαμε στο 60ό Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Μπήκε στη δεκάδα για το OSCAR διεθνούς ταινίας. Στην αίθουσες για την πλατιά μάζα του κοινού θα προβληθεί μέσα στο 2020. "Από την κόλαση, στον παράδεισο και πίσω. "Όχι από πού είσαι, αλλά πού πήγαινες". Όσο το θέλει, τόσο του απαγορεύεται. Όσο τα καταφέρνει, γνωρίζει βαθιά μέσα του πως θα τελειώσει. Κι όμως είναι εκεί, ζει τη στιγμή σαν να είναι τελευταία του".

19) O Mπονιουέλ στον λαβύρινθο με τις χελώνες του Σαλβαδόρ Σιμό. Ένα animation για μεγάλα παιδιά. Βραβείο από την Ευρωπαϊκή Ακαδημία Κινηματογράφου, ως η καλύτερη ταινία κινουμένων σχεδίων της χρονιάς. Υποψήφιο για 4 Βραβεία Goya. "Μία σκιαγράφηση του καλλιτέχνη με τις ιδιομορφίες του και παράλληλα μία ακτινογραφία του ατόμου με τα πλεονεκτήματά και τα μειονεκτήματά του. Ένα μαεστρικά σχεδιασμένο πορτραίτο".

18) Green Book του Πίτερ Φάρελι. ΟSCAR καλύτερης ταινίας για το 2019. "Μπορεί από το 1964 να θεμελιώθηκαν τα δικαιώματα των Αφροαμερικανών, αλλά είναι καθαρά στο χέρι μας το πως θα αντιμετωπίσουμε τον διπλανό μας. Με ευγένεια, με κατανόηση, με διάθεση αλληλεγγύης. Σίρλεϊ και Βαλελόνγκα καλλιέργησαν μία εποικοδομητική φιλία και μέχρι το τέλος της ζωής τους (πέθαναν το 2013 με λίγους μήνες διαφορά) είχαν επαφές, δείχνοντας τον δρόμο στον καθένα μας".

17) Capernaum της Λιβανέζας Ναντίν Λαμπάκι. Στην πεντάδα για το περσινό ξενόγλωσσο ΟSCAR. " Θέλω να κάνω μήνυση στους γονείς μου, γιατί με έφεραν στη ζωή ... ". Το αλληγορικό " Καπερναούμ " ψάχνει ένα θαύμα σαν αυτό που έκανε ο Χριστός με τον παράλυτο στην ίδια γεωγραφική περιοχή. Κανείς δε γνωρίζει όμως, αν τελικά θα γίνει".

16) Αποδημητικά Πουλιά του Σίρο Γκέρα. "Όσους το σύστημα αποφάσισε να μην τους υποτάξει με τα όπλα, όρισε την μοίρα τους έμμεσα. Έτσι ακριβώς η κινητήρια δύναμη του χρήματος, διαβρώνει τους δεσμούς και τις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων, εξαθλιώνει, εξαφανίζει πολιτισμούς, ήθη κι έθιμα χρόνων. Στην αρχή όλα είναι όμορφα και στο βωμό του εύκολου πλουτισμού είσαι έτοιμος να απαρνηθείς κάθε κληρονομιά, που με κόπο κράτησαν ζωντανό οι προηγούμενες γενιές".

15) Αnother Day of Life των Ραούλ ντε λα Φουέντε και Ντάμιαν Νένοβ. Ένα ιδιαίτερο animation που προβλήθηκε στα πλαίσια του 21ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης. "Μεταφερόμαστε στην Ανγκόλα περίπου το 1975. Οι αποικιοκράτες Πορτογάλοι αποχωρούν εν μία νυκτί και λίγο πριν η χώρα κυρήξει την ανεξαρτησία της επίσημα ξεσπάει εμφύλια αιματοβαμμένη σύρραξη. Σπαραγμός. Από τη μία ο λαός κι από την άλλη μισθοφόροι με μικρό τμήμα του κόσμου, υποκινούμενοι από την CIA. Πώς όμως και γιατί φτάσαμε εκεί, στην πηγή των γεγονότων";

14) Υπάρχει Θεός και το όνομά του είναι Πετρούνια της Τεόνα Στρουγκάρ Μιτέφσκα . Βραβείο LUX για το 2019. "Από τα Θεοφάνεια μέσα σε περίπου δύο ώρες φτάνουμε στο Πάσχα, καθώς η Ζόριτσα Νούσεβα ανεβαίνει τον δικό της Γολγοθά. Τα σύμβολα φτάσαμε να έχουμε παραπάνω αξία από το νόημα του λόγου και μαθηματικά οδηγούμαστε σε μία νέα περίοδο "εικονομαχίας". Η ώρα όμως της κρίσης δε θα αργήσει. Θα πέσει η φωτιά και θα μας κάψει, γιατί η απληστία μας έκανε να πιστέψουμε πως είμαστε πιο ισχυροί από τον Δημιουργό".

13) Δυστυχώς Απουσιάζατε του Κεν Λόουτς. "Αγωνιστές της ζωής. Αληθινοί, σύγχρονοι ήρωες. Κάθε ατυχία γι΄αυτούς ισοδυναμεί με καταστροφή. "Πού είναι άραγε το οχτάωρο εργασίας"; Πού είναι άραγε ο Μάιος του Σικάγο; Έγιναν κι αυτά κομμάτι μίας ρομαντικής ιστορίας. Σήμερα "όλη μας η ζωή είναι το κινητό μας" και κινητήριος μοχλός τα χρήματα. Μαζί τους φέρνουν όμως και την απομόνωση, την μοναξιά, την κατάθλιψη, όταν δεν έχει ανθρώπους να μοιραστείς συναισθήματα κι εμπειρίες".

12) Σε Πόλεμο του Στεφάν Μπριζέ με τον συγκλονιστικό Βενσάν Λιντόν. "Τα μηνύματα συμπαράστασης που φτάνουν απ΄όλον τον κόσμο δείχνουν πως το φαινόμενο είναι καθολικό. "Είμαστε όλοι Περέν" και συνειρμικά ταξιδεύουμε στο "Je suis Daniel Blake". Είναι άραγε η δικαιοσύνη δίκαιη κι αν ναι με τι κριτήρια έχουν δομηθεί οι κανόνες; Μοναδικός τρόπος να επιζήσουμε σε μία εποχή πολέμου (μόνο τυχαίος δεν είναι ο τίτλος), η αλληλεγγύη μεταξύ των ανθρώπων. Είναι άλλωστε κοινό μυστικό πως οι επιχειρήσεις είναι πλέον περισσότερο δυνατές από την κρατική εξουσία".

11) Τhe Favourite του Γιώργου Λάνθιμου. Σάρωσε τα Βραβεία της ευρωπαϊκής Ακαδημίας Κινηματογράφου. "Αισθητικά υπάρχει ένα αίσθημα ολοκλήρωσης. Μέσα από την έντονη πίεση και το στρες έρχεται η λύτρωση. Ένας φαύλος κύκλος δίχως τελειωμό. Είναι ίσως η πιο άρτια, η πιο πλήρης δουλειά του έτους κινηματογραφικά. Προσεγμένη σε κάθε λεπτομέρεια, με απόλυτα ταιριαστή σε κάθε σκηνή μουσική. Ο Λάνθιμος συνδυάζει όλα τα δυνατά μέσα και δίνει το πιο μεστό έργο της μέχρι τώρα πορείας του".

10) Burning του Λι Τσανγκ-Ντονγκ, πρώην υπουργού πολιτισμού της Ν.Κορέας. "Το σαγηνευτικό αυτό γράμμα είναι βασισμένο στο διήγημα του Χαρούκι Μουρακάμι, ο " Φλεγόμενος Αχυρώνας (1992) κρύβει μικρά και μεγάλα μηνύματα για το νόημα της ζωής (μεγάλη πείνα). Γενικό ... σωστά. Είναι όμως αυτό ακριβώς. Ο άνθρωπος, τα συναισθήματα, οι αδυναμίες, τα πάθη, ο αγώνας του μέχρι το τελευταίο λεπτό".

9) Πόνος και Δόξα του Πέδρο Αλμοδόβαρ με έναν τρομερό Αντόνιο Μπαντέρας στον πρωταγωνιστικό ρόλο. "Σε ένα μελαγχολικό φόντο, ταξιδεύουμε κι εμείς μαζί με τον σπουδαίο σκηνοθέτη. Κι όταν οι τίτλοι τέλους πέσουν έχουμε πλέον τον χρόνο να κάνουμε την αυτοκριτική μας και να επαναπροσδιορίσουμε τις προτεραιότητές μας. Ο χρόνος κυλάει γρήγορα. Οι μέρες φεύγουν. Κανείς δε τον νίκησε. Οφείλουμε όμως να κερδίσουμε στιγμές με ανθρώπους που μας αγαπούν, που θα μας συνοδεύουν και θα μας συντροφεύουν για πάντα".

8) Οι Δύο Πάπες του Φερνάντο Μεϊρέγες. "Από το Dancing Queen των ΑΒΒΑ στο Βella Ciao. Mία επαναστατική ταινία, ικανή να ταράξει τον σκεπτόμενο κόσμο. Aκόμα κι οι πιο σκληροί άνθρωποι πρέπει να γνωρίζουν πότε είναι η σωστή στιγμή να παραδώσουν την εξουσία με γνώμονα το κοινό καλό. Κι όπως στην περίπτωσή μας μία παραίτηση έρχεται να δώσει τη σκυτάλη στην πρόοδο, έτσι και το σημερινό σύστημα ήρθε η ώρα να εξελιχθεί, να μετατραπεί σε κάτι που θα έχει ως κέντρο τον άνθρωπο και το περιβάλλον".

7) Οι Άθλιοι του Λατζ Λι. "Η στιγμή της έκρηξης κοντοζυγώνει. Ο σύγχρονος μεσαίωνας θα τερματιστεί κι ο ήλιος θα ανατείλει ξανά. Ο Πολιτισμός θα μας κρατήσει ως τότε ζωντανούς. Βραβείο Πανελλήνιας Ένωσης Κινηματογράφου στις "Νύχτες Πρεμιέρας". Τα λεπτά όρια ντοκιμαντέρ και μυθοπλασίας από έναν μετρ του είδους. Πραγματικά γεγονότα θα ειπωθούν με δυνατή φωνή. Μία καταγγελία και συγχρόνως μία προειδοποίηση. Αύριο βράδυ ίσως είναι αργά" ...

6) Ιt must be Heaven του Ελία Σουλεϊμάν. "Τι είναι άραγε αυτός ο παράδεισος και πού βρίσκεται; Ο σκηνοθέτης θα γυρίσει όλον τον κόσμο μάταια. Το λακωνίζειν εστί φιλοσοφείν. Ο ταξικός και φυλετικός διαχωρισμός δεν έχει εκλείψει. Είναι αυτό που αναζητείς σε ένα ανεξάρτητο Φεστιβάλ. Το διαφορετικό που θα ξυπνήσει κάτι μέσα σου. Παράπονο που ξεχειλίζει από τα παιδιά ενός κατώτερου Θεού. Δε το επέλεξαν, δεν προκάλεσαν, δεν ζητούν ελεημοσύνη, αλλά παλεύουν με αξιοπρέπεια να κερδίσουν τον σεβασμό".

5) Ο Ιρλανδός του Μάρτιν Σκορσέζε. Είναι από εκείνες τις στάσεις που θα κρατήσουμε στο χρονοντούλαπο των αναμνήσεών μας. Μία ευθεία γραμμή δίχως γραμμική αφήγηση από το τότε στο σήμερα με ένταση, με παραστατικότητα, με ζωντάνια, που παρά τη διάρκειά της δεν κουράζει. Το τίμημα για κάθε θυσία μεγάλο. Στη ζωή όμως μένουν οι ανθρώπινες σχέσεις. Αυτές που χτίζονται όταν μοιράζεσαι το ίδιο θρανίο, όταν δεν έχεις να βγεις ένα Σάββατο, όταν η κοινή ανάγκη σε δένει και σε κάνει ατσάλι" ...

4) Ένας Ελέφαντας στέκεται Ακίνητος του Χου Μπο. "Η δύναμη της Ποίησης, της Λογοτεχνίας, της Μουσικής έρχονται να συναντήσουν το Σινεμά και να μας δείξουν την μαγεία της Τέχνης στο μεγαλείο της. Κι εκεί που όλα δείχνουν αδιέξοδα κι εκεί που αφήνεσαι στην μοίρα σου ("τι άλλο μπορώ να κάνω;") κι εκεί που όλα γύρω σου καταρρέουν, μπροστά στο απόλυτο κενό εσύ αποφασίζεις να ρίξεις μία ματιά απέναντι. Αυτός που το αποφασίζει, αυτός είναι ο πραγματικά δυνατός".

3) Joker του Τοντ Φίλιπς με το μεγάλο οσκαρικό φαβορί Χοακίν Φοίνιξ. "Ο Τζόκερ είναι καταδικασμένος να προσποιείται ότι χαμογελάει, όπως κι ο κόσμος σήμερα. Η Γκόθαμ Σίτυ αλληγορικά δεν είναι τίποτα παραπάνω από ένα προπύργιο-σύμβολο του Δυτικού Κόσμου, που είναι ικανός να ωθήσει έμμεσα σε παραβατικές κι ενδεχομένως αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές κάθε γνήσιο άνθρωπο, που θέλει απλά να μείνει ρομαντικός και να ονειρεύεται. Ως απόρροια και φυσικό επακόλουθο του ευαγγελισμού της λιτότητας έρχεται η έκρηξη" ...

2) Marriage Story του Νόα Μπόμπακ. "Την ώρα που η γραφειοκρατία θέτει συνεχώς εμπόδια κι αυτοί που φαινομενικά προασπίζουν την ισότητα αναζητούν προσωπικές μικρές μικρές νίκες, κάποιοι μπορούν ακόμα να επικοινωνούν άμεσα. Να ξεσπούν, να τολμούν να εξαγνίσουν τις αμαρτίες του παρελθόντος κι αργότερα να αγκαλιαστούν, καθώς η αγάπη δεν τελειώνει ποτέ. Η δικαίωση του ανιδιοτελούς αγώνα από την μία πλευρά και το δικαίωμα στην "ελευθερία" και μία νέα ζωή από την άλλη με ένα πέπλο γλυκιάς μουσικής να συνοδεύει το ταξίδι μας" ...

1) Parasite του Μπονγκ Τζουν-Χο. "Ένα εξαιρετικό παζλ, ένα κομψοτέχνημα, ένα κράμα του Shoplifters του Κόρε-Έντα και του Burning του Λι Τσανγκ-ντογκ. Ένας σύγχρονος κήπος της Εδέμ γεμάτος πειρασμούς. Μία πολυεπίπεδη εκδίκηση και ένα μήνυμα για την ματαιότητα και το τέλος του κόσμου μας. Πως θα μας βρει το ξημέρωμα μετά την κάθαρση και ποιοι θα σωθούν στη σύγχρονη Κιβωτό του Νώε; Ο επανακαθορισμός, η περισσυλογή κι η αυτοκριτική θα έρθουν όταν πια είναι αργά" ...