Eυτυχία

Η πολυαναμενόμενη ταινία του Άγγελου Φραντζή (Ακίνητο Ποτάμι) έφτασε στη Θεσσαλονίκη και τον θρυλικό κινηματογράφο Φαργκάνη, που δε χάνουμε ευκαιρία να επισκεφτούμε. Mας δίνεται η ευκαιρία να γνωρίσουμε τη σπουδαία Ελληνίδα στιχουργό, Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου που το έργο της μελοποίσαν και τραγούδησαν οι Τσιτσάνης, Χιώτης, Καλδάρας, Χατζιδάκης. Ο άνθρωπος κι η καλλιτέχνης συμπλέκονται και αλληλεπιδρούν κάθε στιγμή, σε κάθε σκηνή. Πάντα με ένα δανεικό μολύβι στο πόδι, φτιάχνει στίχο σε μία στιγμή με αφορμή κάτι που θα ακούσει, θα δει, θα σκεφτεί. Ένα μοναδικό χάρισμα, ένα ταλέντο που θα ζήλευε ο καθένας.

"Δε θέλω να θυμάμαι". H μεγάλη ώρα της βράβευσης έχει φτάσει, πώς έφτασε όμως η Ευτυχία μέχρι εδώ; Βίωσε την Μικρασιατική καταστροφή του 1922. Ήρθε στην Αθήνα βασανισμένη με την μάνα και τα δύο της παιδιά. Αντίκρισε τον Χάρο με τα μάτια της, είδε την κόλαση κι όμως απέδρασε. Αφού σώθηκε αποφάσισε να αλλάξει την μοίρα της κόντρα στις κοινωνικές επιταγές της εποχής. Δε συμβιβάστηκε καμία στιγμή. Ζήτησε διαζύγιο, απαρνήθηκε το πτυχίο δασκάλας κι αποφάσισε να ζήσει τη ζωή της με μεγάλη ένταση. Είναι χαρακτηριστικός ο τρόπος που μανιωδώς καπνίζει. Άγχος, έλλειψη ηρεμίας και νηφαλιότητας. Νιώθεις πως δεν κοιμάται, δε ξεκουράζεται ποτέ αυτός ο άνθρωπος.

Η ζωή της θα μπορούσε να είχε αλλάξει όταν γνώρισε τον Γιώργο. Παντρεύτηκαν. Δεν άλλαξε όμως τίποτα ουσιαστικό. Οπλισμένος με την αρετή της υπομονής και με πολύ πολύ αγάπη τη δέχτηκε όπως ήταν. Δυναμική, δημιουργική, οξυδερκής, αλλά δυστυχώς εθισμένη στον τζόγο. Κι εδώ ανοίγει ένα πολύ μεγάλο κεφάλαιο. Οι τράπουλες, τα ζάρια, τα στοίχηματα, τα καζίνο έχουν ξεκληρίσει οικογένειες κι έχουν κλείσει σπίτια. Είναι ένα μείζον πρόβλημα που φτάνει μέχρι το σήμερα και δίνει επίκαιρο τόνο στο φιλμ. Θα βιώσει την απόλυτη επιτυχία, παράλληλα όμως την απώλεια (μάνα, άντρα, κόρη, υλικά αγαθά). Παρ΄όλα αυτά θα μείνει όρθια στα πόδια της μέχρι την τελευταία της παράσταση, έχοντας πλάι της έναν αληθινό φίλο, τον Λουκά.

Το σενάριο της Κατερίνας Μπέη εξαιρετικό. Ο σκηνοθέτης πατάει πάνω του και "ζωγραφίζει". Κάτια Γκουλιώνη (Πολυξένη) και Καρυοφυλλιά Καραμπέτη δίνουν δύο μοναδικές ερμηνείες άξιες του διαμετρήματός τους. Υποστηρικτικά κινούνται Πυγμαλίων Δαδακαρίδης και Θάνος Τοκάκης. Οι στίχοι που ακούγονται συγκινούν, αγγίζουν τις πιο ευαίσθητες χορδές μας. Κάπου εδώ όμως οφείλω να βάλω μία άνω τελεία και να εκφράσω έναν προβληματισμό μου, κατά πόσο αυτό το βιογραφικό στόρυ μπορεί να αγγίξει τους νέους της εποχής μας που μεγαλώνουν με διάφορους καλλιτέχνες του δρόμου. Άτομα που επιχειρούν να κάνουν καριέρα μέσω του youtube και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης με "φθηνό" περιεχόμενο. Τα δεδομένα έχουν αλλάξει. Πρέπει να νιώσεις το συναίσθημα, να σε διαγείρει η πενιά για να κυλήσεις μέχρι τον βυθό και να κολυμπήσεις παρέα με την Ευτυχία. Σε διαφορετική περίπτωση πνίγεσαι, χάνεσαι.

Έρχεται αυτό το οξύμωρο, "εγώ τη ζωή μου την περπάτησα όπως ήθελα" και σου μένει καθώς περπατάς στον δρόμο μετά την προβολή για ώρα. Μοιάζει σαν μία τραγική ειρωνεία. Ένας άνθρωπος που πέρασε τόσα πολλά, αλλά παρέμεινε μέχρι την τελευταία στιγμή ζωντανός, ακμαίος, αντισυμβατικός. Δεν αλλοτριώθηκε στιγμή. Μία γυναίκα που τη σέβονταν, που την έτρεμαν οι άντρες και μιλούσαν μονάχα πίσω από την πλάτη της. Θα μπορούσε να απολαύσει τους καρπούς της δουλειάς της μέχρι τα βαθιά γεράματα, αλλά το "μικρόβιο" την έκανε να πεθάνει στη ψάθα. Δεν έχει τέλος ο φαύλος κύκλος. Παίζεις, δανείζεσαι, προσπαθείς να ρεφάρεις και πάλι από την αρχή. Χάνεις, χάνεις, χάνεις. Χρήματα, φαιά ουσία, την καθημερινότητα.

Ένα όμορφο δίωρο με μία σκληρή ταινία. Η Ευτυχία από την πρώτη στιγμή που πάτησε το πόδι της στην Αθήνα αντιλήφθηκε το μεγαλείο της ελευθερίας, του πολιτισμού, των τεχνών, της μουσικής. Εκεί στράφηκε, εκεί έστρεψε τις κόρες της, ενώ ένας πολύ αξιολόγος και μελετηρός άνθρωπος ήταν κι ο σύζυγός της. Μία επαναστάση γένους θηλυκού κοντά στο 1930 κι ένας "μαύρος Μάρτης" που την κατέτρεχε καθ΄όλη τη διάρκεια της ζωής της. "Εγώ δεν τρώω φαϊ, λεφτά τρώω". Αυτή ήταν η σπουδαία Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου. 'Ενας μύθος που αδίκησε τον εαυτό της.