Tα Συνώνυμα

Ο Ναντάβ Λαπίντ, μετά το "Κindergarten Teacher", επιστρέφει στην μεγάλη οθόνη με ένα έργο που αγγίζει τα όρια του βιωματικού και φέρει την προσωπική του σφραγίδα. Η Χρυσή Άρκτος του Βερολίνου αποτελεί μία βαθιά ανθρώπινη ταινία, που έρχεται μέσα από συνεχή διλήμματα να μας μιλήσει για τις "νόσους" της εποχής και κυρίως τα υπαρξιακά αδιέξοδα, που προκύπουν από την μετάβαση σε μία νέα χώρα, για την οποία πάντα θα είσαι ξένος, ακόμα κι αν η καρδιά σου έχει αποφασίσει πως ανήκει πλέον σε αυτήν.

Ένας Ισραηλινός βρίσκεται στην καρδιά του Παρισιού. Εκλιπαρεί για βοήθεια. Οι πόρτες ερμητικά κλειστές. Η Ευρώπη του φόβου. Η αποτυχία μίας Ένωσης συμφερόντων. Κι αυτή μόνο η αρχή. Παντού όμως υπάρχουν εξαιρέσεις, έτσι και στην πόλη του Φωτός. Ένα νεαρό ζευγάρι θα βρει τον Γιοάβ και θα του δώσει το δικαίωμα ξανά να ονειρευτεί. Είναι αποφασισμένος. Το δικό του σενάριο δεν έχει επιστροφή. Όλες του οι αναμνήσεις από την πατρίδα δείχνουν ένα κολαστήριο, που δεν μπορεί να συμβιβαστεί με την ιδέα καμίας λογής ήττας. Δημιουργεί έτσι κατοίκους καταπιεσμένους, ανελεύθερους, δυστυχισμένους, που αναζητούν την απόδραση από τη "γη της Επαγγελίας".

Ο πρωταγωνιστής μας είναι εγκλωβισμένος στο δικό του προσωπικό δράμα. Παρακολοθούμε ένα αναλυτικό ψυχογράφημά του. Έχει υιοθετήσει την ηττοπάθεια και τα κατάλοιπα μίας επώδυνης ενηλικίωσης. Περπατάει με το κεφάλι χαμηλά. Σκόρπιες λέξεις, δίχως νοηματική συνάφεια στα γαλλικά υποδηλώνουν τον κλονισμό που έχει υποστεί η προσωπικότητά του και συγχρόνως την απέλπιδα προσπάθειά του να σβήσει κάθε στιγμή του παρελθόντος. Στόχος του σε ένα νέο περιβάλλον να προσαρμοστεί κι αυτό με τη σειρά του να τον αφομοιώσει. Ο σκηνοθέτης από την πλευρά του τονίζει πως το να μοιράζεται κανείς τις ψυχώσεις του μέσω της Τέχνης αποτελεί μίας μορφής θεραπεία.

Η απώλεια κάθε μορφής ισοδυναμεί με πόνο στη ψυχή. Γινόμαστε μάρτυρες μίας διαρκούς, εξοντωτικής εξερεύνησης ταυτότητας της μονάδας και του συνόλου. "Δεν υπάρχουν σύνορα για τους ανθρώπους", αυτό ακούστηκε και κέρδισε στο Βερολίνο. Μία πράξη αντίστασης του Πολιτισμού στα όσα διαδραματίζονται καθημερινά γύρω μας με την προσφυγική κρίση, τον οικονομικό στραγγαλισμό των αδυνάτων και τις εμπόλεμες συγκρούσεις. Είναι μία μικρή νίκη με μεγάλη σημασία. Κι η μουσική έρχεται να δέσει με τις εικόνες και την Ιστορία, να μας ταξιδέψει με τη σειρά της και να δώσει τροφή για φιλικά αισθήματα στήριξης κι αλληλεγγύης.

Γύρω από τον Σηκουάνα ζωγραφίζεται περίτεχνα ένα πορτρέτο του σήμερα. Η ταινία παίρνει τον χαρακτήρα του κατεπείγοντος πριν την οριστική παραίτηση και την αποδοχή της μοίρας μας. Ο Γιοάβ νιώθει ακόμα ελεύθερος, είναι ακόμα παιδί με καθαρή συνείδηση. Συχνά πετάει το ακριβό παλτό του. Δε φοβάται να μείνει γυμνός, δε έχει χάσει την αθωότητά του και την πίστη του σε αξίες, που μοιάζουν ρομαντικές, αλλά είναι ουσιαστικές κι οδηγούν έναν άνθρωπο ως πυξίδα στη διαδρομή του. Στα εύκολα και τα δύσκολα, στα καλά και τα άσχημα βράδια. Μπορεί όμως τουλάχιστον να κοιμάται ήσυχος.

Ένα ιδιαίτερο τρίγωνο, που θυμίζει ήρωες της Νουβέλ Βαγκ. Ένας "Τζόκερ" των φτωχών. Ένα ακόμα ψυχολογικό θρίλερ, που ολοκληρώνεται με το σχήμα του κύκλου. Ακροβατεί αριστοτεχνικά ανάμεσα στο πολιτικό και το κοινωνικό. Μία Ευρώπη, ένας κόσμος που αρνείται να δει κατάματα τον κίνδυνο κι έρχεται ένας ξένος να φωνάξει γι΄αυτόν. "Η Δημοκρατία βουλιάζει" κι ακόμα κι οι χώρες που τη γέννησαν, η Γαλλία κι η Ελλάδα σφυρίζουν αδιάφορα κι αυτό το κενό έρχεται ακριβώς να εκμεταλλευτεί η "ασθένεια" του εθνικισμού, φέρνοντάς μας άσχημες μνήμες που οδήγησαν σε μαύρες, κατάμαυρες ημέρες για την ανθρωπότητα. Θέλετε να τις ξαναζήσουμε;