O άνεμος χορεύει το κριθάρι

Λυρικός τίτλος για μία κυνική πραγματικότητα που διατρέχει με ιλιγγιώδη ταχύτητα μία ολόκληρη χιλιετία. Χρυσός Φοίνικας το 2006 στις Κάννες για το δίδυμο Κεν Λόουτς-Πωλ Λάφερτι, που συντάραξαν την κριτική επιτροπή και το κοινό με το έργο τους. Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντός βρίσκονται πάντα η εργατική τάξη (Ι, Daniel Blake) κι οι απανταχού επαναστατημένοι. Μία διαχρονική αντιπολεμική ωδή για την μεγαλύτερη κατάρα της ανθρωπότητας, που θύματά της έχει κυρίως αμάχους στα "τεχνητά" πεδία των μαχών.

1920 Ιρλανδία. Μαγευτική φύση, αίσθημα ελευθερίας ξεχειλίζει στα απόκρημνα βουνά, το σκηνικό όμως που έχει διαμορφωθεί εντελώς διαφορετικό. Στο κεντρικό φόντο τοποθετούνται τα παιδιά. Από τη μία και την άλλη πλευρά. Συνειρμικά το μυαλό μου κυλάει στο "Land of Mine" του Μάρτιν Ζέντβλιτ που ακολούθησε χρονικά. Ερχόμαστε αντιμέτωποι με τη δίνη της φρίκης των αλλεπάλληλων συρράξεων. Μία σειρά από αβάσταχτες απώλειες κι ένας αιματοβαμμένος κύκλος που δεν κλείνει ποτέ. Η ανακωχή ισοδυναμεί με αφορμή για γιορτή, ωστόσο το πρωί θα τους βρει όλους και πάλι στα άκρα, με την αγάπη και τον έρωτα να δίνουν τη θέση τους στην οργή και τον πόνο.

Δεν έχουν σημασία τα πρόσωπα και τα ονόματα. Ένας άνθρωπος που βιώνει αυτήν την κατάσταση είναι ήδη νεκρός. Όταν οπλίζεις είναι θέμα χρόνου η "ρώσικη ρουλέτα" να σταματήσει σε σένα. Ο πόλεμος είναι τρομερά σκληρός όταν τον βιώνεις και δεν τον γνωρίζεις ως video game στην τηλεόραση και τον υπολογιστή. Δεν υπάρχουν όρια. Αδελφός σκοτώνει αδελφό στον βωμό του μίσους. Mία χώρα στο όρια, μία πόλη στα όρια, διχοτόμησή της ισοδυναμεί με καταστροφή. Κι είναι τεράστια υπόθεση όταν ένας Άγγλος αποφασίζει να θυμίσει σε έναν Ιρλανδό την ιστορία του.

Η Ιρλανδία αποτελεί μία κουκίδα στον χάρτη, όπως κι η Ελλάδα. Αν τα γεγονότα του τότε είχαν άλλη τροπή και κατάληξη από μία συνθηκολόγηση, ίσως σήμερα να μιλούσαμε για έναν κόσμο καλύτερο. Τα όμοια με την Άνοιξη της Ελπίδας για την Μεσόγειο το 2015. Η "ήττα" ανήκει στο σύνολο, στους πολλούς κι όχι μόνο στους κατοίκους της κουκίδας. Ο Λόουτς ακουμπάει αυτές ακριβώς τις ευαίσθητες χορδές, όπως νωρίτερα έκανε και με τον ισπανικό εμφύλιο (Land and Freedom, 1995). Γνωρίζει βαθιά μέσα του που ανήκει και το σινεμά του είναι στρατευμένο σε αυτήν την κατεύθυνση, προσπαθώντας να αφυπνίσει συνειδήσεις.

Κι αναρωτιέται κανείς τι συμβαίνει σήμερα τόσα χρόνια μετά ... Μία ματιά στα αποτελέσματα και την κατανομή αυτών υπέρ του Brexit είναι αρκετή για να κατανοήσουμε πως ελάχιστα πράγματα έχουν διαφοροποιηθεί. Κι όλο αυτό δίνει χαρακτήρα επίκαιρο στην ταινία και το νόημά της. Αρκεί ακόμα να έχεις τη δύναμη να ζυγίσεις τα δεδομένα, να φιλτράρεις, να κατονοήσεις τους συσχετισμούς. Κι όσο γράφουμε σημαίνει πως ζούμε, έχουμε ευαισθησίες, είμαστε άνθρωποι κι όχι κτήνη που αδιαφορούμε για τον διπλανό μας, που δέχεται τα πυρά στην αυλή του σπιτιού του.

Καταδεικνύεται ένα πολιτικό δράμα με σαφείς κοινωνικές προεκτάσεις. Όπως συνηθίζεται ένας εθνικός πόλεμος, παραδίδει τη σκυτάλη σε εμφύλιο σπαραγμό. Επειδή ακριβώς η ιστορία επαναλαμβάνεται όταν δε μας διδάσκει, ο "παλαιστής" Λόουτς είναι στην πρώτη γραμμή με όπλα του την καθαρή σκέψη και τη διορατικότητα. Και μέχρι να αποχωρήσει απ΄αυτόν τον κόσμο, θα κάνει αυτό που γνωρίζει καλά, Κινηματογράφο. O 19oς αιώνας παρέδωσε τη σκυτάλη στον 20ο κι αυτός αποτελεί απλά συνέχειά του. Xρέος όλων μας να αντιδράσουμε ...