Τελευταίοι και Πρώτοι Άνθρωποι

 

Έχω συνδέσει την εταιρεία διανομής Carousel Films με την ταινία του Χου Μπο, "Ένας Ελέφαντας στέκεται Ακίνητος". Περίπου τρία χρόνια μετά φέρνει στις ελληνικές αίθουσες το "Τελευταίοι και Πρώτοι Άνθρωποι" του Γιόχαν Γιόχανσον. Κοινό γνώρισμα των δύο δημιουργών, ότι δε βρίσκονται πια στη ζωή. Βαθιά υπαρξιακά έργα, με έντονη φιλοσοφική χροιά που προκαλούν σκέψη σε κάθε σκεπτόμενο θεατή - αναγνώστη. Οι άνθρωποι αναζητούν πάντα τρόπους "άμυνας" απέναντι σε μία πραγματικότητα που τους ξεπερνάει. Μπορούμε να μιλήσουμε άραγε για μία έμμεση προφητεία;

Ασπρόμαυρο φόντο που σε υπνωτίζει και σε κάνει κομμάτι του. Η φωνή της Τίλντα Σουϊντον. Η σημασία της επιστήμης, ο σεβασμός σε αυτήν και η ανακάλυψη μίας ομάδας αστρονόμων που είναι ικανή να συνδέσει το παρόν τόσο με το μέλλον, όσο και με το παρελθόν. Εδώ δε θα πάμε προς το κωμικό στοιχείο όπως στο "Don΄t Look Up" προκειμένου να στηλιτεύσουμε τα κακώς κείμενα. Με βάση το βιβλίο ("Spomeniks") του Oλλανδού φωτογράφου Γιαν Κέμπενερς θα αντικρύσουμε τη δυστοπία κατάματα. Μπορούμε να προσπεράσουμε ελαφρά την καρδία τα τόσα ενδιαφέροντα που μαθαίνουμε, μπορούμε όμως να επιχειρήσουμε μία μεγάλη προσωπική και κοινωνική επανεκκίνηση.

Μέσα στα 80΄της προβολής το μυαλό μου πήγε από τον Μάρκο Αυρήλιο μέχρι τον Χαράρι με πολλούς ενδιάμεσους σταθμούς. Είναι τόσο σύνθετο το νόημα που συνέλαβε ο Ισλανδός δημιουργός, που πιθανώς δεν άντεξε να το δει να υλοποιείται στην πράξη. Ο χαμός του πέρα για πέρα άδικος. Αφήνει όμως παρακαταθήκη αυτή την ταινία, που ειδικά σήμερα αποκτά απόλυτα επίκαιρο χαρακτήρα. Να μιλήσουμε για την πανδημία (μικρόβιο - ιός), να μιλήσουμε για τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, να μιλήσουμε για την αίσθηση του κενού και της μοναξιάς που βιώνουν περισσότερο από ποτέ οι άνθρωποι;

Από την μία η ευφορία από την άλλη ο θρήνος, από την μία η χαρά από την άλλη η λύπη. Η ζωή είναι ένας αγώνας, που δεν μπορείς να προγραμματίσεις τα πάντα. Σε όλους μας υπάρχει ο φόβος του τέλους, η αντιμετώπιση της ιδέας του θανάτου. Η εξαιρετική φωτογραφία του Στούρλα Μπραντθ Γκρέβλεν (Rams) μας φέρνει πιο κοντά σε αυτήν την κατάσταση και ταυτόχρονα αντιμέτωπους με τις ευθύνες μας. Το μεταφυσικό συναντάει την καθημερινότητα και εμείς είμαστε αυτοί που πρέπει να βάλουμε τα όρια. Ως εκεί που φτάνει ο καθένας, ως εκεί που αντέχει ο καθένας ...

Αδιαμφισβήτητα μιλάμε για ένα έργο υψηλής ποιότητας κι αξίας. Αγγίζει τις πιο ευαίσθητες χορδές μας, αρκεί να μπορούμε να αφεθούμε και να νιώσουμε το μεγαλείο. Κάτι που φάνταζε ως "επιστημονική φαντασία" παίρνει σάρκα κι οστά κι αυτό συμβαίνει τώρα. "Δύο δισεκατομμύρια χρόνια γήινα χρόνια μετά, στο μέλλον, η τελευταία γενιά ανθρώπων βρίσκεται στο χείλος του αφανισμού". Το ύστατο κινηματογραφικό μήνυμα στους σημερινούς κατοίκους της γη εστάλη και μένει να φανεί ποια θα είναι τα αντανακλαστικά τους.