Ένας Θρίαμβος

 Η ταινία της εβδομάδας έρχεται αυτή τη φορά από την One From the Heart. "Ένας Θρίαμβος" του Eμμάνουελ Κουρκόλ.  Η πρεμιέρα της ήταν προγραμματισμένη για το περσινό Φεστιβάλ των Καννών που ματαιώθηκε εξαιτίας της υγειονομικής κρίσης και των συνέπειών της και αυτήν την εβδομάδα έφτασε στην Ελλάδα, ενώ νωρίτερα είχε κερδίσει το Βραβείο Καλύτερης Κωμωδίας από Ευρωπαϊκής Ακαδημία Κινηματογράφου. Μεγάλη εισπρακτική επιτυχία στη Γαλλία με πάνω από 200.000 θεατές. Ελκυστικό πακέτο που πιστεύω θα αποζημιώσει τον θεατή που θα την επιλέξει.

To 1985 στη Σουηδία (πού αλλού;!) ο Γιαν Γιένσον ανεβάζει στις φυλακές υψίστης ασφαλείας της Κούμλα το "Περιμένοντας τον Γκοντό" του Σάμουελ Μπέκετ. Ο σκηνοθέτης κερδίζει την εύνοια της διοίκησης του σωφρονιστικού ιδρύματος και ξεκινάει μία ιδιόμορφη περιοδεία στη χώρα. Στην πρεμιέρα που είναι προγραμματισμένη στο Γκέτεμποργκ οργανώνεται μία υποδειγματική απόδραση. Μεταφερόμαστε χρόνια αργότερα, στο παρόν. Ο τόπος αλλάζει βρισκόμαστε πλέον στη Γαλλία κοντά στη Λυών. Συνδετικός κρίκος εδώ είναι ο Ετιέν. Ηθοποιός. Η ζωή δεν του τα έχει φέρει όπως θα περίμενε. Καταλήγει μέσα από τα προσωπικά του αδιέξοδα υπεύθυνος ενός θεατρικού εργαστηρίου σε φυλακή.

Στο μυαλό μου καθ΄όλη τη διάρκεια της προβολής γύριζε το ντοκιμαντέρ του Μενέλαου Καραμαγγιώλη με τίτλο "Η επιστροφή". Η Τέχνη, ο Πολιτισμός και τα συνεπακόλουθα ερεθίσματα έρχονται να αναπληρώσουν ως έναν βαθμό τον χαμένο χρόνο. Αυθόρμητα προωθείται μία διαδικασία ενδοσκόπησης. Θέλοντας και μη η ενασχόληση με ένα έργο αποτελεί μία διέξοδο για τον φυλακισμένο και μία "διαδρομή" που νωρίτερα στη ζωή του δεν είχε πιθανότατα την ευκαιρία να γνωρίσει. Σίγουρα η πιο δύσκολη ώρα είναι αυτή της επιστροφής στο κελί όταν βραδιάζει. Υπάρχει όμως η γλυκιά αναμονή για την επόμενη ημέρα, για την επόμενη πρόβα.

Ο εκπαιδευτής, ο δάσκαλος, αναλαμβάνει τον κρίσιμο ρόλο του παιδαγωγού. Πολλοί από τους πρωταγωνιστές μπορεί να αδυνατούν ακόμα και να διαβάσουν, πόσο μάλλον να αντιληφθούν την αξία της παιδείας και αυτής της επιμορφωτικής διαδικασίας. Αυτός πρέπει να είναι εκεί με κάθε τρόπο με υπομονή κι επιμονή γνωρίζοντας πως πρέπει να ξεκινήσει από το μηδέν με στόχο να κάνει τα "παιδιά" να νιώσουν ελεύθερα στη ψυχή. Ο Ετιέν ξεφεύγει από τα δικά του προβλήματα και δίνεται στους "πρωταγωνιστές" του. Η σχέση είμαι αμφίδρομη. Το μήνυμα της ταινίας γεννά μία ελπίδα που αφορά τη ζωή "μέσα" πριν το "έξω". Διότι η ενσωμάτωση, η επανένταξη στην κοινωνία δεν είναι εύκολη υπόθεση κι οι παγίδες πολλές και γνωστές.

Παρ΄ότι το θέμα δεν είναι ελαφρύ, επιλέγεται ο δρόμος της κωμωδίας για να λειάνει τις πληγές μέσα από το χιούμορ. Σε κανένα σημείο ο εξαιρετικός Καντ Μεράντ (Ετιέν) δε θα ασχοληθεί με το παρελθόν των "μαθητών" του. Με το πως και το γιατί έφτασαν εδώ. Δε θέλει να μάθει, δεν είναι σκοπός του να γνωρίζει. Στόχος του είναι η επανεκκίνηση από μία κοινή αφετηρία. Να σβήσει το παρελθόν, να υπάρξει ένα λαμπρό μέλλον τηρουμένων πάντα των συνθηκών. Ο άνθρωπος έχει ανάγκη από μικρές καθημερινές νίκες που θα του δώσουν κίνητρο για το επόμενο βήμα κι εδώ κερδίζουν ταυτόχρονα κι οι δύο πλευρές.

Η Τέχνη συναντάει τη ζωή κι η ζωή την Τέχνη. Είναι αρκετές φορές που συμπλέκονται κι αλληλεπιδρούν με τρόπο που χάνονται τα ευαίσθητα όρια που διαχωρίζουν το πραγματικό από το φανταστικό. Κάπως έτσι ο θεατής καλείται να ταξιδέψει για δύο περίπου ώρες. Να δει τον συνάνθρωπο με σεβασμό, να νικήσει τις προκαταλήψεις του. Κανείς δεν είναι από τη φύση του καλός ή κακός. Για κανέναν (πλην ελάχιστων εξαιρέσεων) η καταδίκη δεν μπορεί να είναι ισόβια. Σημασία έχει ο χρόνος εγκλεισμού να μετατραπεί σε μία περίοδο περισυλλογής, μετάνοιας κι ωρίμανσης με στόχο την επιστροφή, αλλά κυρίως την προσαρμογή στον κοινωνικό ιστό.