Εlle

Η ταινία, Εκείνη (Εlle), του Ολλανδού, Πωλ Βερχόφεν, προκάλεσε ποικίλες κριτικές, καθώς το περιεχόμενο ακόμα κι εν έτει 2016 προκαλεί ηθικούς κι όχι μόνο ενδοιασμούς. Ο προκλητικός σκηνοτέτης επιστρέφει στα 78 του χρόνια, το ίδιο τολμηρός και συμπλέκει την βία, την παραβατικότητα και την ανθρώπινη διαστροφή υποδειγματικά. Σίγουρα για να το αποκρυπτογραφήσεις πρέπει να δεις το παρελθόν του, να τον γνωρίσεις προσωπικά ή μέσα από το έργο του. Δεδομένα όμως δεν είναι κάποιος τυχαίος, που πειραματίζεται. Προηγήθηκαν άλλωστε έργα, όπως το Robocop (1987), H Oλική Επαναφορά (1990) και το Βασικό Ένστικτο (1992). 

Μία επιτυχημένη επιχειρηματίας, πέφτει θύμα βιασμού, μέσα στο ίδιο της το σπίτι. Κάπως έτσι ξεκινά το φιλμ ή αν θέλετε το παιχνίδι. Μέσα σε δύο ώρες ξεδιπλώνεται ένα κουβάρι εξελίξεων που αφορούν τόσο το προβληματικό παρελθόν της, όσο και το παρόν της. Πολλές στιγμές ένιωσα πως η ζωή της πρωταγωνίστριας. εξισώνεται με τα video games, που κατασκευάζει. Είναι αρρωστημένο, αλλά αληθινό. Το υποσυνείδητο στοιχειώνει κάθε έκφανση της καθημερινότητά της, προσπαθεί με ανορθόδοξο τρόπο να ξετυλίξει τον μίτο της Αριάδνης, ψάχνοντας λύτρωση στα τραύματα και τα αδιέξοδα της ζωής της. Θα την βρει άραγε;

Ο ίδιος ο Βερχόφεν τονίζει, δουλειά μου ήταν να κατευθύνω αυτή την ιστορία με τον πιο αξιόπιστο κι αληθοφανή τρόπο που μπορούσα. Χρωστάω πολλά φυσικά στην Ιζαμπέλ Υπέρ, της οποίας η καταπληκτική ερμηνεία κάνει το χαρακτήρα της απολύτως πειστικό. Όταν η Ιζαμπέλα είδε την ταινία, μου είπε: «το πιο ενδιαφέρον στοιχείο είναι η συνεχής ασάφεια». Έχει δίκιο, είναι πάντα ασαφές. Είναι δύσκολο να κατανοήσεις πλήρως αυτή τη γυναίκα. Στο τέλος, δεν είναι ξεκάθαρο τι θα έπρεπε να σκεφτείς. Μου αρέσει να αφήνω ανοιχτές τις εναλλακτικές. Ακριβώς όπως και στη ζωή, ποτέ δεν ξέρεις τι κρύβεται πίσω από ένα χαμόγελο. Κλείνοντας επισημαίνει. πως η πλοκή, όπως κι η ηθική είναι ανοιχτή σε χειρισμό. Πρέπει να προσπαθήσουμε να βγούμε από την πεπατημένη οδό, όσο πιο γρήγορα μπορούμε. Ούτε ο Ντζαν άλλωστε παρουσιάζει τη Μισέλ ως θύμα. Η αντίθετη πορεία θα ήταν ασυνεπής προς το βιβλίο.

Κάπως έτσι βλέπουμε να διαδραματίζεται μπροστά στα μάτια μας ένα παιχνίδι, που ακροβατεί μεταξύ της πραγματικότητας και της οθόνης. Σχέσεις εξουσίας μεταξύ των δύο φύλλων, αγωνία, μυστήριο με κλιμάκωση και κορύφωση, ζωώδη ένστικτα συνθέτουν το παζλ, καθημερινών προβληματικών σχέσεων. Ιστόριες ανθρώπινης τρέλας, θα μπορούσε να είναι ένας εναλλακτικός τίτλος. Άλλους τους κερδίζει όλο αυτό, άλλους τους αποθαρρύνει και το απορρίπτουν. Είναι θέμα οπτικής γενικότερα.

Δεν μπορούμε να παραλείψουμε, ότι ενυπάρχει η αίσθηση του χιούμορ και της λεπτής ειρωνείας. Είναι κάποιες σκηνές που σε κάνουν να γελάσεις, ελαφραίνοντας το κλίμα.. Μία με το παιδάκι. αγνώστου πατρός, που γεννιέται, μία με την μητέρα που ανακοινώνει τον γάμο της, με τον πολύ νεότερό της, άντρα. Σαν μία καλοστημένη μαύρη κωμωδία. Δεν είναι απόλυτα όμως έτσι. Η φωτογραφία του Στεφάν Φονταίν είναι ιδιαίτερη, παίζει με το βλέμμα της πρωταγωνίστριας, είναι εμφανής η ενεργή συμμετοχή του, παίζει κι αυτός. Παρακολουθεί ...

Ο Ολλανδός αποφάσισε να μάθει γαλλικά, σε μία τόσο προχωρημένη ηλικία για να έχει όσο το δυνατόν καλύτερη επαφή με το σύνολο των ηθοποιών. Τα κατάφερε. Αυτή είναι μάλιστα η πρώτη του γαλλική ταινία, ενώ βρέθηκε για δεύτερη φορά στις Κάννες, μετά το " Βασικό Ένστικτο " το 1992. Αρχικά, υπήρχε η σκέψη να γυριστεί η ταινία στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. Το πλάνο άλλαξε και σ΄αυτό έπαιξε καταλυτικό ρόλο η Ιζαμπέλα Υπέρ. Ο Βερχόφεν αγαπά την Γαλλία. Εκεί το έργο του, έχει αναγνωριστεί συνολικά περισσότερο από την Ολλανδία, ενώ ο ίδιος τρέφει λατρεία και για τον πολιτισμό της χώρας.

Βασισμένο στο " Oh... " του Φιλίπ Ντιζάν, κέρδισε τους Γάλλους, κάνει ήδη τον γύρω του κόσμου, ενώ αποτελεί και την επίσημη υποψηφιότητα για το Oscar Ξενόγλωσσης Ταινίας. Από την διαταραγμένη ψυχοσύνθεση ενός θύματος, μέχρι την απόλυτη πίστη η απόσταση είναι τόσο μεγάλη και συγχρόνως τόσο μικρή. Οι άμυνες του καθενός διαφορετικές. Σημασία έχει σε μία δύσκολη εποχή να επιβιώσουμε και να γινόμαστε καλύτεροι άνθρωποι.  " Εκείνη " το κατάφερε ... Εμείς;