Dheepan

" Ντίπαν, ο άνθρωπος χωρίς πατρίδα ". Μία ταινία του Ζακ Οντιάρ ("Προφήτης", "Σώμα με σώμα"), έντονα επίκαιρη, με διαχρονικό όμως χρώμα, που πραγματεύεται το ευαίσθητο ζήτημα της μετάβασης των μεταναστών στον Δυτικό Κόσμο και την ενσωμάτωσή τους σε μία νέα καθημερινότητα, που μόνο εύκολη δεν είναι. Θίγονται πολλά και σημαντικά κοινωνικά ζητήματα και προς τιμήν του σκηνοθέτη, αποδίδονται σχεδόν όλα εύστοχα. Ο ρατσισμός, η άκρατη βία, το παρεμπόριο όπλων και ναρκωτικών είναι μερικά απ΄αυτά.

Βρισκόμαστε στην Γαλλία. Ο πόλεμος στη Σρι Λάνκα μαίνεται. Ένας πιστός στρατιώτης δεν αντέχει άλλο, τον αργό θάνατο της ψυχής στη δίνη των μαχών κι αποστατεί. Για να επιβιώσει συνθέτει μία οικογένεια, με μία άγνωστη γυναίκα κι ένα παιδάκι. Η προσαρμογή κάθε άλλο παρά εύκολη. Στόχος η διπλή (επαν)ένταξη. Αφενός στην νέα κοινωνική πραγματικότητα κι αφετέρου στην νέα οικογένεια. Προσποιούνται μέχρι να σπάσουν σαν άνθρωποι, καθώς η μεταξύ τους καχυποψία κυριαρχεί. Ένα υπέρτατο προσωπικό δράμα, που παίρνει καθολικές διαστάσεις, με τον αγώνα του ανθρώπου για την επιβίωση κι ένα καλύτερο μέλλον. Σκληρό το τίμημα της παραμονής στον " δυτικό παράδεισο ". Την ώρα που διαψεύδεται η ελπίδα, πρέπει να δουν στο βάθος μία όαση ελπίδας στην έρημο της απελπισίας.

O πρωταγωνιστής, Γεθιουθάσαν Αντονιθάσαν ήταν στην πραγματικότητα νεαρός στρατιώτης στο πλευρό των Ταμίλ Τάιγκερς στον πόλεμο της Σρι Λάνκα, πριν μεταβεί στην Γαλλία. Όπως ακριβώς δηλαδή ο ρόλος του στην ταινία. Στη ζωή του είναι πλέον συγγραφές, πολιτικός ακτιβιστής και γράφει νουβέλες (μυθιστορήματα-Gorilla). Πρώτη φορά στο Σινεμά εμφανίστηκε στο Indian Film Sengadal (2011), έχοντας δευτερεύοντα ρόλο. Αντιθέτως, οι γυναίκες πρωταγωνίστριες (U. Srinivasan και C. Vinasithamby) κάνουν το προσωπικό τους ντεμπούτο στην μεγάλη οθόνη. Αξίζει να σημειωθεί επίσης, πως το Dheepan είναι η πρώτη γαλλική ταινία, που γυρίστηκε σχεδόν εξ΄ολοκλήρου στη γλώσσα Ταμίλ.

Σταυροδρόμι πολιτισμών. Mέσα σε ένα φιλμ 115 λεπτών διακρίνουμε την λαβυρινθώδη διαδρομή απόκληρων ανθρώπων προς την γη της επαγγελίας. Δεν γνωρίζουν τη γλώσσα, δεν έχουν συνηθίσει σε τέτοιες συνθήκες, ελλοχεύει ο φόβος της απειλής από τις συμμορίες της περιοχής κι όμως εκεί πιστοί στον αγώνα. Μεταφέρουν στοιχεία της χαμένης πατρίδας. Το μή χείρον βέλτιστον ... δεν υπάρχει άλλη επιλογή. Έρχονται όλο και πιο κοντά κι αγγίζουν τα όρια μίας πραγματικής οικογένειας. Ο Ντίπαν ξεχνάει για λίγο το παρελθόν του.

O ίδιος ο Ζακ Οντιάρ δήλωσε: "Αυτή η ταινία ήταν ένα μεγάλο ρίσκο για μένα. Τολμώ να πω πως ήταν ένα επικίνδυνο ταξίδι. Όμως αφέθηκα στην ιστορία. Πραγματικά μου έκανε μεγάλη εντύπωση η υποδοχή του φιλμ. Πολύ χάρηκα που άρεσε σε όσους την παρακολούθησαν. Είμαι έκπληκτος, είναι συγκινητικό, όταν συνειδητοποιείς πως σε τιμούν οι αδελφοί Κοέν. Ανεβαίνεις στην σκηνή και βρίσκεσαι δίπλα σε ανθρώπους που θαυμάζεις κι εκτιμάς. Αυτό θέλω, να κάνω ταινίες ".

Ένα ξέσπασμα του πρωταγωνιστή είναι ικανό να διαταράξει τις ισορροπίες. Είναι ο καταλύτης για να επέλθει η μεγάλη αλλαγή. Τα πάντα ισορροπούν σε τεντωμένο σχοινί, σε μία κλωστή. Η γαλήνη κι η ηρεμία κλονίζονται. Μέσα από σκληρές εικόνες, ο Ντίπαν δίνει τον αγώνα του, τίμιο κι αρσενικό, για τον εξαγνισμό του παρελθόντος, την κάθαρση και την τελική λύτρωση. Μοναδικό το παιχνίδι της κάμερας. Το φινάλε χαρούμενο. Έχουμε πλέον στην πραγματικότητα, μία οικογένεια και μάλιστα με νέο μέλος. Οι δυσκολίες ενώνουν τους ανθρώπους. Κι αυτό το παιδί είναι ο καρπός της συνολικής προσπάθειας. Το μήνυμα της νίκης του ανθρώπου, του καλού, που συμβολίζεται με την μετακόμιση.

Ολοκληρώνοντας, θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας μία παιδική μου εικόνα. Κάποτε είδα σε έναν τοίχο να γράφει, " πατρίδα μου είναι μόνο το σώμα μου ". Σήμερα λοιπόν είδα το ρητό να ενσαρκώνεται στην οθόνη.