Η αλήθεια

Ο Χιροκάζου Κόρε Έντα επιστρέφει μετά τους "Κλέφτες Καταστημάτων" σε ένα διαφορετικό φόντο από το γνώριμό του και μέσα σε αυτό χτίζει ένα ακόμα οικογενειακό δράμα με ισχυρές δόσεις χιούμορ. Ταινία έναρξης στο Φεστιβάλ της Βενετίας με μεγάλη πρωταγωνίστρια την Κατρίν Ντενέβ (Οι Ομπρέλες του Χερβούργου) και πλάι της τη Ζιλιέτ Μπινός κι ένα βήμα πίσω τον Ίθαν Χοκ. Πιστός στο μοτίβο που τον καθιέρωσε στη συνείδηση του κοινού ως έναν από τους κορυφαίους κινημαρτογραφιστές του κοινωνικού σινεμά ξεκινάει συμβολικά με ένα δέντρο που όσο περνάει ο καιρός τα φύλλα του αλλάζουν χρώμα και σταδιακά πέφτουν. Κανείς δε βγήκε νικητής απέναντι στον χρόνο.

Το σκηνικό στήνεται στο Παρίσι. Υπάρχει η γιαγιά, οι σύζυγοι, η εγγονή. Η Φαμπιέν έχει γράψει τα απομνημονεύματά της με τίτλο, "La Verite". Ένα βιβλίο γεμάτο παραλείψεις σημαντικών προσώπων και ανώδυνων ψεμάτων πάνω στα οποία η μεγάλη καλλιτέχνης δόμησε τη ζωή της. Πείθει πρώτα απ΄όλα τον ίδιο της τον ευατό, ότι έτσι έγιναν τα πράγματα. Η κόρη της Λουμίρ έρχεται με τον σύζυγο και την κόρη της από την μακρινή Νέα Υόρκη προκειμένου να είναι παρόντες σε αυτή τη σημαντική στιγμή της μητέρας της. Το βίβλιο γίνεται η αφορμή να συγκρουστούν, να ειπωθούν σκληρές κουβέντες κι εν τέλει να επαναπροσδιορίσουν τη σχέση τους.

Η μεταφορά του έργου του σπουδαίου δημιουργού από την Ασία στην Ευρώπη ενέχει ένα ρίσκο. Το τόλμησε και πέτυχε διάνα στα δικά μου μάτια. Έχει να διαχειριστεί ιερά τέρατα κι όμως καταφέρνει να τους περάσει τη δική του ματιά. Μας δίνει αυτή τη φορά ένα πιο ανάλαφρο θέαμα, δίχως να αποκλείνει όμως από την ουσία του έργου του. "Η ποίηση είναι απαραίτητη στο σινεμά". Είναι όμως πρωτόγνωρο να βλέπω τον Κόρε Έντα να σκηνοθετεί αυτό το κάστινγκ, όπως θα ήταν κάτι αντίστοιχο να έκανε κι ο Ευρωπαίος, Κεν Λόουτς. Aυτή η αίσθηση μένει αρχικά, αλλά όσο το επεξεργάζεσαι, το σκέφτεσαι κατανοείς το μεγαλείο του σκηνοθέτη.

Μία ταινία (ας πούμε επιστημονικής φαντασίας) αναπτύσσεται μέσα στο φιλμ με στόχο να αναδείξει τη σπουδαία προσωπικότητα της Κατρίν Ντενέβ που όμως δεν της εξασφαλίζει την πολυπόθητη χαρά. "Ήμουν κακή μάνα, αλλά καλή ηθοποιός". Λατρεύει το είδωλό της. Χλιαρό τσάι, συνεχές κάπνισμα και τα βράδια ακριβό ουίσκι. "Δεν είναι κακό να είσαι δυνατός". Τι σημαίνει όμως αυτό στην πράξη; Κάπου εδώ ήρθε η ώρα να αναφέρουμε τη Σάρα. Ακούγεται το όνομά της ξανά και ξανά. Με μία μικρή έρευνα έφτασα στην άκρη του μίτου και ναι μιλάμε για την αδελφή της Κατρίν (Francoise Dorleac) που έφυγε άδικα στα 26 της χρόνια σε τροχαίο δυστύχημα. Ταλαντούχος ηθοποιός κι αυτή με προδιαγραφές να φτάσει στην κορυφή του καλλιτεχνικού στερεώματος. Κάπως έτσι η πραγματικότητα συνεχώς συμπλέκεται με την μυθοπλασία η ζωή αντιγράφει την τέχνη και το ανάποδο.

Είναι όμως τόσο δεξιοτέχνης ο Κόρε Έντα που δεν μας αφήνει να χαθούμε. Έχει αφήσει τα ψιχουλάκια που θα μας φέρουν πίσω στον σκοπό (τέλος). Και θέλει να τονίσει πως η αλήθεια, η ανάγνωση των πραγμάτων είναι έννοια υποκειμενική. "Δεν μπορείς να εμπιστεύεσαι την μνήμη". Ένας άνθρωπος μόνο μπορεί να ενεργοποιήσει την προσωπική σου επανεκκίνηση που συνεπάγεται συμβιβασμών με την πραγματικότητα. Το υπεραντλατικό ταξίδι συνεχώς αναβάλλεται κι ο χρόνος της επαφής μητέρας-κόρης επιμηκύνεται. Μία αγκαλία είναι ικανή να γιατρέψει πληγές και να φέρει την πολυπόθητη συγχώρεση και τότε ...

Ο κύκλος της ζωής είναι νομοτελειακός. Όσο πιο γρήγορα συμβιβαστείς με τους κανόνες του, τόσο πιθανότερο είναι να έρθεις πιο κοντά στην αληθινή ευτυχία. Το να προσπαθείς να ξορκίσεις τα φαντάσματα του παρελθόντος μοιάζει με αέναη προσπάθεια που μόνο στεναχώρια προκαλεί. Η άρνηση αποτελεί κακό σύμμαχο, σε οδηγεί σε νοσηρά μονοπάτια. Πώς όμως μία ντίβα της καλλιτεχνικής σκηνής να κάνει έστω ένα βήμα πίσω; Να παντρευτεί την μετριοφροσύνη και να συγγενέψει με την αυτογνωσία και την περισυλλογή; Θα τη "σκοτώσει", θα πληγώσει τον εγωισμό της, θα την αλλάξει ή μήπως τελικά θα τη σώσει; Περισσότερες και πιο ασφαλείς απαντήσεις στη νέα ταινία του Κόρε-Έντα.