Ο Σταύρος Τσιώλης λείπει ...

 

Συμπληρώθηκαν τρία χρόνια χωρίς τον σπουδαίο Έλληνα σκηνοθέτη με το μοναδικό στυλ. Ο "δικός μας Σταύρος" συνεχίζει να μένει εδώ με το έργο του ...

 Ο Σταύρος Τσιώλης είναι ένας από τους κορυφαίους σκηνοθέτες που οι ταινίες του θα μνημονεύονται και θα περνούν από γενιά σε γενιά όσο υπάρχει ο κινηματογράφος. Σπούδασε στη σχολή Σταυράκου κι αμέσως έπιασε δουλειά. Από τα χρόνια της Finos Films και το θρυλικό "Κατάχρησις Εξουσίας" σε σενάριο Φώσκολου με τους Νίκο Κούρκουλο, Μπέτυ Λιβανού, Μάνο Κατράκη, στα "Μία τόσο μακρινή απουσία" (έξι Βραβεία στο Φεστιβάλ της Θεσσαλονίκης) - "Ακατανίκητοι Εραστές" που έφτασε να προβληθεί στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης και φυσικά στην τριλογία των Γυναικών (Παρακαλώ Γυναίκες μην κλαίτε, Ας περιμένουν οι Γυναίκες, Γυναίκες που περάσατε από εδώ")

 Η παραγωγική περίοδος της δημιουργίας του χωρίζεται σε δύο φάσεις. Από τον "Μικρό Δραπέτη" μέχρι το "Θέμα συνειδήσεως". Μεσολαβεί η Χούντα και μία μεγάλη παύση μέχρι το 1985. Ευτυχώς άνθρωποι όπως ο Γιώργος Αρβανίτης φρόντισαν το άστρο του να συνεχίσει να λάμπει. Ένας άνθρωπος που το σινεμά ήταν ο ζωτικός του χώρος κι αυτό έβγαινε σε κάθε σκηνή στην μεγάλη οθόνη. Υπήρχε ένας ιδιότυπος αντικατοπτρισμός της ψυχοσύνθεσής του σε συνδυασμό με μία έμφυτη ευγένεια και ένα χιούμορ που τείνει να εκλείψει από την καθημερινότητα.

 "Γυναίκες που περάσατε από εδώ" χωρίς τον Αργύρη Μπακιρτζή με πρωταγωνιστές τους Ερρίκο Λίτση και Κωνσταντίνο Τζούμα που πριν λίγες ημέρες αναχώρησε κι αυτός και πιθανώς ήδη να έχει συναντήσει τον σκηνοθέτη του στο μεγάλο ταξίδι. Το ενδιαφέρον μεταφέρεται από την επαρχία και την γενέτειρα Αρκαδία στο άστυ. Ένας επίλογος με φόντο τη ξεθωριασμένη Αθήνα. Δύο φτωχοί άντρες, στη δύση της ζωής τους, άνεργοι, αποφασίζουν να αναλάβουν ένα παράτολμο εγχείρημα για να εξασφαλίσουν μεροκάματο. Ακίνητοι, κουρασμένοι, με τον χρόνο να περνάει, να κυλάει, άλλες φορές γρήγορα κι άλλες βασανιστικά παρατηρούν και επικοινωνούν με τον δικό τους ξεχωριστό τρόπο. 

 Στο διάστημα της "αποχής" του - απόλυτα συνειδητή απόφαση - από τον κινηματογράφο, δούλεψε σε διάφορα αντικείμενα. Ταξίδεψε στον Άγιον Όρος, άνοιξε νέους ορίζοντες, γνώρισε ανθρώπους, οι ιστορίες των οποίων διεύρυναν ακόμα περισσότερο τους ορίζοντές του. Σκηνοθέτησε επίσης θεατρικά έργα ("Ταξιδεύοντας με τον ΠΑΟΚ, μία ιστορία του Σταθμού Λαρίσης", "Δημοπρασία", "Η Γυναίκα του αστροναύτη"). Η καλλιτεχνική του φύση δεν τον άφηνε σε ησυχία. Για να είναι ζωντανός έπρεπε να μετουσιώνει σε γραπτό τις ιδέες του κι από εκεί να παίρνουν τον δρόμο ενός νέου project.

 Ο σεβασμός του για τις γυναίκες και η λατρεία, ο θαυμασμός του ωραίου φύλου παντρεύονται ιδανικά με την ανδρική παρέα και τις ιδιαιτερότητές της. Η ισορροπία μεταξύ των δύο αποτελεί το κλειδί για τη αρμονική συνύπαρξη των ανθρώπων. Είχε σκεφτεί πολύ καλά πριν γράψει, είχε σχεδιάσει κάθε σκηνή κι εικόνα πριν σκηνοθετήσει. Το μαγικό του ραβδάκι τον μετέτρεπε σε "μαέστρο" και έδινε τις ιδανικές κατευθύνσεις στους πρωταγωνιστές του. Τι να πρωτοθυμηθεί κανείς; Συγκίνηση, ρίγος, δάκρυ ...

 Σε όλες του τις ταινίες, αλλά ειδικά στο τελευταίο μέρος της τριλογίας με κινηματογραφική απλότητα, καθώς όλη η ταινία διαδραματίζεται σε συγκεκριμένο χώρο, ο Τσιώλης δίνει ένα στοχαστικό, ποιητικό κι ίσως βαθιά φιλοσοφικό μάθημα, με έντονη θεατρικότητα και ταπεινά πλάνα. Αφήνει στον θεατή απορίες κι ερωτήματα να σκεφτεί και να δημιουργήσει το δικό του ιδανικό σύμπαν, να ταξιδέψει, να αφεθεί και να ξεφύγει, για μερικές στιγμές. Αυτός είναι ο μεγάλος στόχος του δημιουργού να ελευθερώσει νου και πνεύμα. Γι΄αυτό λείπει τόσο πολύ σήμερα, διότι είχε την ικανότητα να πετυχαίνει όλα τα παραπάνω.

πρώτη δημοσίευση Parallaximag