Τα χρυσά μας χρόνια-Άρνο Ντεπλεσέν

Ο Γάλλος, Άρνο Ντεπλεσέν ήταν ένα από τα τιμώμενα πρόσωπα στο 56ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Ο κόσμος τον γνώρισε το 1991, με την " Ζωή των νεκρών ". Στα 56 του χρόνια πλέον, ο οραματιστής σκηνοθέτης, με βαθιά ανθρώπινη ματιά αντιμετωπίζει την εποχή και θίγει ευαίσθητα ζητήματα που αφορούν τον άνθρωπο, την κοινωνία (μάστιγες της εποχής) και την πολιτική. Σήμερα θα ασχοληθούμε με την τελευταία μεγάλου μήκους ταινία του, " Τα χρυσά μας χρόνια ", που ήταν η αποχαιρετιστήρια προβολή στο τελευταίο Φεστιβάλ της πόλης μας. Κάπως έτσι μας άφησε με μία γλυκιά γεύση, μετά από ένα  " εξοντωτικό " δεκαήμερο για τους φανατικούς σινεφίλ.

Πρόκειται για ένα οδοιπορικό ενηλικίωσης, που κρύβει αυτοβιογραφικά στοιχεία της ζωής του σκηνοθέτη. Ο Πολ Ντενταλίς από το 1996 (Comment je me suis Dispute ...), είκοσι χρόνια μετά είναι πλέον πανεπιστημιακός με αντικείμενο την Ανθρωπολογία κι όχι βοηθός καθηγητή, όπως τον γνωρίσαμε-αφήσαμε. Και πάλι πρωταγωνιστής ο Ματιέ Μαρλίκ, που μεταμορφώνεται στον φακό του Ντεπλεσέν και δίνει εξαιρετικές ερμηνείες, ενώ ο νεαρός Quentin Dolmaire κι η πρωτοεμφανιζόμενη Λου-Ρουά Λεκογιέτ εντυπωσιάσουν το κοινό και δεν δείχνουν να υστερούν σε τίποτα από έμπειρους ηθοποιούς.

Ο πρωταγωνιστής παίρνει την απόφαση να αφήσει το Τατζικιστάν. Επιστρέφει στην Γαλλία και το Παρίσι. Ο νόστος του όμως κρύβει μία αναδρομή στο παρελθόν, που συγκινεί και παρασύρει τον θεατή στο ταξίδι. Από την μητέρα και τον αδελφό στα ξαδέλφια, τους φίλους και την προδοσία, που βίωσε κι από το Ρουμπαί μέχρι την Σοβιετική Ένωση, καταλήγοντας στον μέντορά του στην επιστήμη και φυσικά στον μεγάλο του, αξέχαστο, έρωτα, την Έστερ. " Η ζωή μου χωρίς αυτήν, δεν σήμαινε τίποτα ". Μοιάζει να αναπολεί την την παιδική ηλικία, την ήβη, το πρόσωπό της, παρά την γλυκόπικρη γεύση, που του άφησαν.

Όλα αυτά στην Γαλλία του 2015, που η οικονομική κρίση κάνει ολοένα και πιο έντονα την εμφάνισή της κι οι συνέπειες τα επόμενα χρόνια αναμένονται οδυνηρές για τον λαό, όπως και στην Ελλάδα, Η απάντηση είναι ο πολιτισμός,  ο ρομαντισμός, η αισιοδοξία, ο αγνός έρωτας. Μέσα από τις περίπλοκες καθημερινές σχέσεις, ο σκηνοθέτης συνθέτει ένα πολυδιάστατο παζλ και δίνει ένα μήνυμα σε τριπλό φόντο (κοινωνικό-πολιτικό-θρησκευτικό), που μέσα του κυριαρχεί η ζωή κι όχι η μελαγχολία και το υπαρξιακό αδιέξοδο, που ενυπάρχουν, αλλά πίσω από τις κουρτίνες, στο βάθος.

Αναμφίβολα μιλάμε για μία αισθηματική ιστορία που ευαισθητοποιεί τον δέκτη. Ειδικότερα στο β΄μέρος της ταινίας, όταν τα πράγματα τίθενται σε μία σειρά, κατανοούμε πλήρως, για ποιον λόγο αυτή η περιπέτεια στιγμάτισε ανεξίτηλα τη ζωή του. Η προβληματική παιδική ηλικία, η ανάγκη για αγάπη και συντροφικότητα τον πλήγωσαν κι άφησαν πίσω τους ένα μεγάλο γιατί; Νιώθουμε να αγγίζει σε κάποια σημεία τα όρια του αισθησιασμού, τόσο έντονο.

Από την αναφορά μου δεν θα μπορούμε να λείψει το εγκώμιο για την φωτογραφία, που δένει άψογα με το σκηνικό νοσταλγίας, που δημιουργείται. Έργο της Ιρίνα Λουμπτσάνσκι, ενώ κι η μουσική διαδραματίσει σπουδαίο ρόλο στην πλοκή, δημιουργία του Georges Delerue. Όλη αυτή η ατμόσφαιρα συνηγορεί σε μία ταύτιση με τους ήρωες, που άλλοτε προκαλεί γέλιο κι άλλοτε βαθιά περισυλλογή. Νομίζω, πως μεγάλο ρόλο παίζει η οπτική γωνία κι η ηλικία του θεατή. Αλλιώς θα το δει ένας έφηβος-νέος κι αλλιώς ένας μεσήλικας. Κι υγεία να έχουμε θα επιδιώξω να το ξαναδώ, μετά από χρόνια.

Μαθητής της NouvelleVague, ο Ντεπλεσέν, συνδυάζει την καρδιά και το μυαλό, το συναίσθημα με την λογική και το κάνει υποδειγματικά με μία αυθεντική ματιά, σαν να τα έζησε απόλυτα ο ίδιος. Δεν είναι άλλωστε τυχαία η βράβευσή του με το πρώτο Σέζαρ σκηνοθεσίας στο Δεκαπενθήμερο των Σκηνοθετών στις Κάννες. Το ταξίδι τελείωσε. Η λύτρωση επήλθε  άραγε;