Κινητοποιός συνέντευξη στην Ιατρική

 Γράφει ο Ζήσης Μπούρτζος

 Η κινητοποιός συνέντευξη (motivational interviewing)  αποτελεί μια τεχνική η οποία αποσκοπεί στην ενθάρρυνση του ατόμου να κινητοποιηθεί και να αναλάβει   πρωτοβουλία προς την κατεύθυνση της  προσωπικής του αλλαγής /βελτίωσης .  Η πρωτοβουλία ,σαφώς, είναι απαραίτητο  να λάβει χαρακτήρα μακρόπνοης δέσμευσης από πλευράς του ασθενούς.      Με άλλα λόγια, οι εμπνευστές της κινητοποιού συνέντευξης (που ουσιαστικά αποτελεί έκφανση και παραλλαγή συνεργατικής ομιλίας) επεδίωκαν να παροτρύνουν τους ανθρώπους να κινούνται προς την αλλαγή , υπερβαίνοντας σταδιακά εμπόδια όπως αμφιβολίες ή έλλειψη στοχοπροσήλωσης και αυτοπειθαρχίας που μπορεί να τους ταλανίζουν.

 Βασική αρχή γύρω από την οποία οργανώνεται ,δομείται  και εξελίσσεται μια τέτοια συνέντευξη, είναι αυτή των 5  A : (ask, advice, assess ,assist,arrange). Επιγραμματικά, ακολουθεί παρακάτω περαιτέρω ανάλυση/επεξήγηση, η διαδραστική σχέση με τον ασθενή ,η παροχή συμβουλής στα πλαίσια μιας σχέσης δυναμικής και όχι στατικής που αναπτύσσεται ανάμεσα σε ιατρό και θεραπευόμενο ,η εκτίμηση/αξιολόγηση  σημαντικών παραμέτρων ή κινδύνων για την ομαλή έκβαση της θεραπείας (ή ιδιαίτερων τυχόν χαρακτηριστικών που συνθέτουν την προσωπικότητα του ασθενούς) σε συνδυασμό με τον προσδιορισμό ικανότητας συμμόρφωσης του ασθενούς ,η αδιάλειπτη υποστήριξη και ο άρτιος προγραμματισμός συνθέτουν το σκηνικό επιτυχούς διαχείρισης της κατάστασης.

    Εντάσσεται ,η κινητοποιός συνέντευξη , στο πλαίσιο της δημιουργίας μιας συμμαχίας (alliance) μεταξύ του ιατρού- θεραπευτή και του ασθενούς. Η σύγχρονη Ιατρική επιτάσσει τη συγκρότηση αυτής της συμμαχίας με στόχο την προάσπιση της Υγείας του ασθενούς και της παροχής καλής ποιότητας Υγείας (και συναφών υπηρεσιών) σε αυτόν. Απαιτούμενη  προϋπόθεση πραγμάτωσης της συμμαχίας αυτής είναι o ασθενοκεντρικός (patient-centered) προσανατολισμός του ιατρού , δηλαδή η τοποθέτηση του ασθενούς στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος. Προτάσσει, μια τέτοια προσέγγιση , τη συστηματική /αυθεντική ενασχόληση και άμεση επαφή με τον ασθενή , απαλλαγμένη από αίσθηση αυθεντίας, αλαζονείας ή και ανυπομονησίας/διεκπεραίωσης (όπως ενδεχομένως συνέβαινε σε προγενέστερες περιόδους). Με αυτόν τον τρόπο ο ασθενής εξασφαλίζει την απαραίτητη άνεση χρόνου ώστε να αναλύσει /περιγράψει τα συμπτώματά του  και να διατυπώσει τις απορίες του. Επιτυγχάνεται έτσι η σύναψη μιας γόνιμης σχέσης εμπιστοσύνης ανάμεσα στον ιατρό και τον ασθενή , (με τον πρώτο να δίδει αναλυτικές απαντήσεις στα προβλήματα του δευτέρου) η οποία και αποτελεί κριτήριο και γνώμονα  για την αίσια έκβαση της θεραπευτικής προσπάθειας. Η  ιατρική  διαχείριση  επιβάλλεται να είναι σύμφωνη με τις θεσπισμένες κατευθυντήριες οδηγίες (guidelines) για τη συγκεκριμένη πάθηση (ή φάσμα συν νοσηροτήτων) και ταυτόχρονα προσαρμοσμένη στις ιδιαιτερότητες και ανάγκες του συγκεκριμένου ασθενούς.

    Η κινητοποιός συνέντευξη (που ουσιαστικά αποτελεί έκφανση και παραλλαγή συνεργατικής ομιλίας) περιλαμβάνει τρείς βασικούς πυλώνες:

Ø     Συνεργασία  (με τον ασθενή, ασφαλώς εδώ απαιτείται ο ιατρός να είναι εφοδιασμένος πέρα από άρτιο γνωστικό υπόβαθρο και με ενσυναίσθηση ως προς τον ασθενή-συνάνθρωπό του).

Ø      Πρόκληση  ( να εκμαιεύσει ο ιατρός ιδέες αλλά και λύσεις από τον ασθενή)

Ø    Αυτονομία του ασθενούς (και άρα σεβασμός /αποδοχή από πλευράς του θεραπευτή των αξιών από τις οποίες οι ασθενείς εμφορούνται , όπως και της στοχοθεσίας τους/ποικιλίας στο βαθμό ή επίπεδο συμμόρφωσής τους.

Αξίζει να αναφερθεί ότι την κινητοποιό συνέντευξη ως αναπόσπαστο κομμάτι της θεραπευτικής διεργασίας , θεμελίωσαν το 1989 οι William Miller και Stephen Rollnick. Συνιστά ένα πολύτιμο όπλο για την εξεύρεση λύσης σε ακανθώδη ιατρικά προβλήματα και καταλαμβάνει περίοπτη θέση στις σύγχρονες θεραπευτικές στρατηγικές ,καλύπτοντας πλέον μεγάλο μέρος του φάσματος της Παθολογίας/παθογενενειών/επιβαρυντικών καταστάσεων.