Father (2020)

 

Έρχεται η στιγμή που μία ταινία είναι ικανή να σταματήσει τον χρόνο. Δεν απαιτούνται εφέ, δεν επιβάλλεται από καμία ανώτερη δύναμη η απεικόνιση ενός άγριου σκηνικού της φύσης. Αρκεί ένας κλειστός χώρος κατάλληλα δομημένος και μία ιστορία ικανή όχι απλά να μας αγγίξει, αλλά να μας ταρακουνήσει συθέμελα. Ο λόγος για το "Father" των Φλοριάν Ζέλερ και Κρίστοφερ Χάμπτον που έχει ως βάση το θεατρικό του πρώτου στο ντεμπούτο του στην μεγάλη οθόνη. Έχει σημασία αυτό ακριβώς που γράφω και με το που έρθει στους Κινηματογράφους θα είμαι από τους πρώτους που θα σπεύσουν να τη (ξανα)δούν. Υποψήφιο για έξι OSCARs (Καλύτερης ταινίας, Α΄ανδρικού ρόλου, Β΄γυναικείου, Διασκευασμένου Σεναρίου, Μοντάζ με τον Έλληνα Γιώργο Λαμπρινό, Καλλιτεχνική Διεύθυνση).

Ένας 83χρονος πατέρας ο Άντονι παλεύει γενναία με την εκφύλιση των νευρώνων του εγκεφάλου (νόσος Alzheimer). Ο αγώνας είναι άνισος. Κανείς μας δεν κέρδισε ποτέ την μάχη απέναντι στον χρόνο. Η κόρη του, Αν προσπαθεί να βάλει σε μία ισορροπία το χρέος προς τον άνθρωπο που την έφερε στη ζωή και τη δική της διαδρομή. Η πυξίδα της δείχνει πως έχει φτάσει η στιγμή να κάνει το ταξίδι από το Λονδίνο στο Παρίσι. Βαθιά πληγωμένος ο πατέρας τη γεμίζει άθελά του τύψεις (" Με εγκαταλείπεις", "Οι Αρουραίοι φεύγουν από το σκάφος"). Δεν μπορεί να αποδεχθεί ότι πρέπει να συνυπάρξει με μία "ξένη". Δε δέχεται καμία βοήθεια. Ακροβατεί ανάμεσα σε δύο ζωές. Την πραγματική και μία φανταστική απόρροια της ασθένειάς του και πιθανώς των παρενεργειών των φαρμάκων.

Η κόρη έχει αποφασίσει να κουβαλήσει αγόγγυστα το βάρος των οικογενειακών υποχρεώσεων. Δεν εγκαταλείπει τον αγαπημένο της, αλλά προσπαθεί να του εξηγήσει πως πρέπει για ένα διάστημα να μείνουν χώρια κι αυτός παράλληλα δυνατός. Δεν περνάει από το μυαλό της να τον μεταφέρει σε έναν οίκο ευγηρίας (γηροκομείο). Είναι μία συνήθης διαδρομή για τα ευρωπαϊκά δεδομένα που όπως είδαμε οδήγησε σε μαζικούς θανάτους από του COVID-19 σε Ιταλία, Ισπανία και Μεγάλη Βρετανία. Η αποξένωση των σύγχρονων κοινωνιών έβαλε την υπογραφή της στην τραγωδία της πανδημίας.

Αυτό που θα μείνει χαραγμένο στην μνήμη μας από τον "Πατέρα" είναι η σπαρακτική ερμηνεία του Άντονι Χόπκινς (έχει την ατυχία να βρει μπροστά του τον Chadwick Boseman) με αποκορύφωμά της την τελευταία σκηνή. Ο αειθαλής Ουαλός ηθοποιός που κέρδισε το Χρυσό Αγαλματίδιο για τη "Σιωπή των Αμνών" και πρόσφατα πρωταγωνίστησε στο "Two Popes" με την υποκριτική του δεινότητα ξετυλίγει το κουβάρι της πλοκής. Ο σκηνοθέτης του είχε παραδώσει το σενάριο από το 2017 κι απλά περίμενε το "ναι" για να ξεκινήσει γυρίσματα. Δεν είναι τυχαίο ότι ο πρωταγωνιστής λέγεται Anthony, ούτε ότι γεννήθηκε 31/12/1937 όπως ακριβώς αυτός ο τεράστιος ηθοποιός. Στο πλάι του η Ολίβια Κόλμαν (Anne όπως και στο Favourite του Γιώργου Λάνθιμου). Μπορεί να κάνει την έκπληξη κι αυτή τη φορά;

Bαθιά συμβολική η αναζήτηση του ρολογιού. Τα δύο ρολόγια, το ένα στον καρπό και το άλλο στο κεφάλι ή αλλιώς το βιολογικό. Το έργο μεταφέρεται εξαιρετικά από το Θέατρο στο Σινεμά. Η απαλή μουσική του Ιταλού συνθέτη και πιανίστα Λουντοβίκο Εϊνάουτι χρωματίζει τις γκρίζες εικόνες και αντικατοπτρίζει τη ψυχοσύνθεση των πρωταγωνιστών που θέλουν, αλλά μένει να φανεί αν μπορούν στην πράξη. Στο μυαλό μου ήρθε για κάποια στιγμή το "Amour" του Μίχαελ Χάνεκε. Εκεί είναι οι Τρεντινιάν και Ριβά στο κεντρικό φόντο. Η αναπόφευκτη φθορά κάνει τον άνθρωπο να χάνει τη γη κάτω από τα πόδια του. Άλλες φορές "ξεμωραίνεται" και ψάχνει μία αγκαλιά, έναν ώμο να κλάψει.

"Είχες πει πως θα ήσουνα εδώ" ... Το παράπονο του Πατέρα ("συγγνώμη που υπάρχω"). Η ανάγκη ανανέωσης της κόρης κι ο κύκλος συνέχειας της ζωής που είναι νομοτελειακά αδύνατο να ανακοπεί. Μία καθημερινή ιστορία που πιθανώς συμβαίνει στη διπλανή μας πόρτα, αν όχι στο ίδιο μας το σπίτι. Ικανή να ευαισθητοποιήσει, να συγκινήσει και να μας φέρει σε ρόλο πρωταγωνιστή. Μένει η ελπίδα, η αισιοδοξία, ένα "όλα θα πάνε καλά", καθώς μετά από κάθε μεγάλη φορτούνα εμφανίζεται το ουράνιο τόξο.