Silence

H " Σιωπή " του Martin Scorsese είναι ένα πολυδιάστατο έργο, που μπορεί να ερμηνευτεί ποικιλοτρόπως. Στα 75 του χρόνια, ο Αμερικανός σκηνοθέτης, κάνει την πιο μεστή του ταινία, για την οποία δούλεψε πολλά χρόνια, πάνω από δύο δεκαετίες, βασισμένος στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Σοσάκου Έντο. Ένα έργο συγχρόνως διαχρονικό κι επίκαιρο, που όποιος κάνει το λάθος να το δει επιφανειακά, έχει χάσει πολλά κι έχει αποτύχει στην προσέγγισή του. Μία συνεχής δοκιμασία του ανθρώπου,

Βρισκόμαστε στον 17ο αιώνα. Δύο καθολικοί ιερείς αποφασίζουν να ταξιδέψουν στην Ιαπωνία, προς αναζήτηση του μέντορά τους, πάτερ-Φερέρα. Μιλάμε για μία εποχή τρομερών διωγμών κι αποτρόπαιων εγκλημάτων έναντι των κρυπτοχριστιανών. Με την δύναμη της Πίστης, αποφασίζουν αυτό το δύσκολο, παράτολμο εγχείρημα. Γίνονται μάρτυρες σκληρών εικόνων, μαρτυρίων και θανάτων, δεν χάνουν όμως τη δύναμή τους. Θα αντέξουν μέχρι το τέλος;

Φυσικά δεν είναι μία ταινία απόλυτα για τον Χριστιανισμό. Όποιος πέσει σ΄αυτό το τρυπάκι, έχει χάσει κάθε βαθύτερο νόημα. Αντίθετα μάλιστα, αποτελεί μομφή προς την λατρεία των συμβόλων κι ύμνο για την ματαιότητα που προκαλεί η αφοσίωση με παρωπίδες. Βλέπουμε τα δεινά που περνάνε οι άνθρωποι, που προκαλούνται από τον φανατισμό. Κι αυτά υπήρχαν τότε στη Ιαπωνία, υπάρχουν και σήμερα με το Ισλαμικό κράτος και θα υπάρχουν για πάντα. Η θρησκεία, όπως θα δούμε και παρακάτω, αποτελεί ένα όχημα, ένα άρμα για την ικανοποίηση απώτερων σκοπών, που ουδεμία σχέση έχουν μ΄αυτήν. Θυσία στο βωμό της αθώα θύματα. Αυτοί οι άνθρωποι νιώθουν όμως την ανάγκη να βρουν παρηγοριά, να αντλήσουν δύναμη κι είναι απόλυτα κατανοητό, ειδικά στην εποχή μας. Ψάχνοντας μέχρι το τέλος, αναζητώντας το Θείο και κάποιες απαντήσεις, γίνεσαι εσύ ο ίδιος πιο ικανός.

Eξαιρετική η ερμηνεία του Άντριου Γκάρφιλντ στα 33 του χρόνια, στον ρόλο του Πορτογάλου ιερέα, Ροντρίγκες. Δίκαια υποψήφιος για Oscar. Από την άλλη, ο Liam Νeeson δεν έχει ρόλο πρωταγωνιστή, αλλά η παρέμβασή του είναι καθοριστική, καθώς λυτρώνει τον μαθητή του και του δίνει διέξοδο στη μετέπειτα ζωή του στη χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου. Συνοδοιπόρος στο ταξίδι από την Πορτογαλία στην Ιαπωνία, ο Driver, που πρωταγωνιστεί και στο Paterson του Τζιμ Τζάρμους. Εδώ καθολικός ιερέας φτάνει μέχρι το τέλος, υπηρετώντας το δόγμα μέχρι τελικής πτώσης. Από την άλλη πλευρά, σπουδαίος ο Issei Ogata ( "βουνά, ποτάμια κινούνται, η ανθρώπινη φύση δεν κινείται"), θρύλος της χώρας, στον ρόλο του δικαστή-Ινούε.

Και πάλι πάμε να διεισδύσουμε πίσω από το μανδύα της θρησκείας. Στο πρόσωπο του Καθολικισμού οι Ιάπωνες βλέπουν την Ευρώπη, την Δύση να εισέρχεται στα ενδότερά τους και θέλει να τους βάλει. Σηκώνουν το λάβαρο της επανάστασης, αποφασισμένοι να αντιταχθούν στη νέα τάξη πραγμάτων που πάει να δημιουργηθεί. Περήφανοι, μάχονται με ψηλά το κεφάλι. Να κρατήσουν τη γη τους, την ιστορία τα πιστεύω τους.

Υπάρχουν πολλές θρησκείες αυτό που προσωπικά κρατώ είναι η αγάπη, η ηθική κι ο σεβασμός στον συνάνθρωπο και την διαφορετικότητα. Αυτά μας ανάγουν προς το εξιδανικευμένο. Πάνω απ΄όλα πρέπει να είμαστε άνθρωποι. Η σωτηρία της ψυχής είναι το ζητούμενο και θα επιτευχθεί μέσα από μικρά πράγματα της ζωής. Βήμα το βήμα, μέρα τη μέρα. Αρκεί να μην μας κυριεύσει ο φόβος.

Πλάι στην μαεστρία του σκηνοθέτη (Μάρτιν Σκορτσέσε), αφανείς ήρωες για τον πολύ κόσμο, ακόμα και για τους θεατές, που σπάνια κάθονται να δουν μία ταινία μέχρι το τέλος της (τίτλοι), οι Rodrigo Prieto στη φωτογραφία, η Θέλμα Σκουνμέικερ στην ενδυματολογία και το καθηλωτικό μοντάζ, ο Dante Ferreti στον συνολικό σχεδιασμό. Και το έργο αυτών να δένει άρρηκτα με τη μαγεία της φύσης στην Ιαπωνία και την Ταιβάν.

Πρόκειται για ένα έργο ζωής, που απορρέει σοφία. Κάθε λεπτομέρεια είναι προσεγμένη. Συνολικά απέχει ελάχιστα από το αριστούργημα και μοναδικό πρόβλημα θεωρώ, πως είναι η χρονική του διάρκεια. Σχεδόν κάθε μήνυμα έχει διττή ερμηνεία, είναι ικανή να διδάξει και να θέσει σε θέση πρωταγωνιστή, αυτόν που την βλέπει. Μία πολυεπίπεδη ταινία (θρησκευτική προσήλωση-θρησκευτική αμφισβήτηση) για τον καθένα, είτε πιστεύει, είτε όχι. Για τα αδιέξοδα της ζωής και την άνωθεν " Σιωπή " την κρίσιμη στιγμή. Και πλέον "βάλτος" είναι ολόκληρος ο κόσμος.